شکست حصر آبادان: تفاوت میان نسخه‌ها

پس از انهدام نیروهای متجاوز، شهر آبادان از محاصره خارج شد و تهدید دشمن در شرق کارون و جزیره آبادان به‌کلی از میان رفت و رزمندگان ایرانی به نخستین موفقیت سرنوشت‌ساز خود در [[جنگ تحمیلی]] رسیدند.<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۳۰۲.</ref> در این عملیات بیش از ۲۰۰۰ نفر از دشمن کشته و مجروح و ۱۸۰۰ نفر اسیر شدند. لشکر ۳ زرهی عراق شامل تیپ ۸ مکانیزه و تیپ ۶ زرهی و نیروهای دیگر منهدم شد و غنایم جنگی فراوانی از سلاح‌های سبک و سنگین به تصرف نیروهای ایران درآمد.<ref>روابط عمومی، کارنامه عملیات سپاهیان اسلام، ۱۶.</ref> به گزارش اسیران عراقی در جریان تسلیم، بسیاری از آنان از پشت به دست افسران بعثی عراقی هدف قرار گرفتند و کشته شدند.<ref>بهروزی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ۱۴/۱۷۳.</ref> نود دستگاه تانک و نفربر، صد دستگاه انواع خودروی دشمن منهدم گردید و تعداد سه فروند هواپیما و یک فروند بالگرد عراق سرنگون شد. همچنین صد دستگاه تانک، شصت دستگاه نفربر، سه دستگاه لودر و ۱۵۰ دستگاه خودرو به غنیمت گرفته شد<ref>برّی دیزجی و دیگران، روزها و رویدادها، ۳/۲۶.</ref> و ۱۵۰ کیلومتر مربع از اراضی خوزستان از تصرف دشمن آزاد شد.<ref>روابط عمومی، کارنامه عملیات سپاهیان اسلام، ۱۵.</ref>

شکست ارتش عراق در محاصره آبادان، روند [[جنگ]] را تغییر داد، به گونه‌ای که نیروهای عراقی در تمام جبهه‌های جنگ، از عملیات آفندی دست کشیدند و به حالت پدافندی درآمدند.<ref>حسینی و جوادی‌پور، ارتش جمهوری اسلامی ایران در ۸ سال دفاع مقدس، ۳/۱۴۶.</ref> شکسته‌شدن حصر آبادان باعث تصرف و تأمین ساحل شرقی رودخانه کارون شد.<ref>بهروزی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ۱۴/۲۰۰؛ هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۳۰۲.</ref>

فرماندهان نیروهای ایران شکست حصر آبادان را به [[امام‌خمینی]] تبریک گفتند و این پیروزی را مدیون الطاف خداوند و رهنمودهای ایشان خواندند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۵۴.</ref> امام‌خمینی نیز از [[ولی‌الله فلاحی]] رئیس‌کل [[ستاد مشترک ارتش]]، [[قاسم‌علی ظهیرنژاد]] فرمانده [[ژاندارمری]]، [[محسن رضایی]] فرمانده [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه]] و سایر مجاهدانِ میدان نبرد و نقش‌آفرین در شکست حصر آبادان قدردانی کرد و این پیروزی را به مردم و عموم سربازان و پاسداران تبریک گفت. ایشان اظهار امیدواری کرد ملت خیلی زود شاهد آخرین [[پیروزی]] و بیرون‌راندن نیروهای متجاوز از ایران اسلامی باشند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۵۴–۲۵۵.</ref> ایشان در پاسخ تبریک سیدعبدالله شیرازی از [[مراجع تقلید]] با تشکر و التماس دعای خیر از همه علمای مجاور [[حرم امام‌رضا(ع)|آستان مقدس امام‌رضا (ع)]] ابراز امیدواری کرد پیروزی نهایی حاصل شود و منحرفان که با اقدامات آگاهانه و ناآگاهانه خود به شرق و غرب خدمت می‌کنند، هدایت یا سرکوب شوند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۵۶.</ref> {{ببینید|سیدعبدالله شیرازی}}. امام‌خمینی پس از چندی پیروزی رزمندگان ایران ازجمله در جبهه آبادان را با نیروی اندک در برابر سپاه مجهز [[صدام]] معجزه و موجب پشیمانی صدام خواند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۸۹.</ref>

پس از پایان موفقیت‌آمیز عملیات ثامن‌الائمه (ع)، فرماندهان رده‌بالای ارتش و سپاه در ۷ مهر ۱۳۶۰ با هواپیمای ارتش عازم [[تهران]] بودند که هواپیما در کهریزک دچار سانحه شد و [[فلاحی]] رئیس‌کل ستاد مشترک ارتش، [[نامجوی]] وزیر دفاع، [[جواد فکوری]] فرمانده نیروی هوایی و وزیر سابق دفاع، [[یوسف کلاهدوز]] قائم‌مقام سپاه پاسداران و [[محمد جهان‌آرا]] فرمانده سپاه پاسداران خرمشهر به [[شهادت]] رسیدند.<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۳۰۶؛ بهروزی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ۱۴/۲۲۹–۲۳۱.</ref> امام‌خمینی در پیامی به ملت ایران، ارتش، سپاه و خانواده‌های [[شهدا]] تبریک و تسلیت گفت و شهدای این حادثه را خدمتگزاران متعهد خواند که در راه هدف و آرمان‌های اسلامی به [[شهادت]] رسیده‌اند و از ملت ایران و نیروهای مسلح خواست که یاد آنان را زنده بدارند و راه آنان را ادامه دهند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۶۳–۲۶۴.</ref>

از سوی دیگر، با شکست محاصره آبادان دشمنان داخلی و خارجی نگران و حساس شدند. از مهم‌ترین پیامدهای خارجی این عملیات، تشکیل شورای همکاری خلیج فارس از سوی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، برای جلوگیری از گسترش [[انقلاب اسلامی]] و یاری‌رساندن به رژیم متجاوز [[عراق]] بود. تحرکات نظامی [[آمریکا]] نیز در خلیج فارس برای اعمال فشار بر ایران بیشتر شد.<ref>برّی دیزجی و دیگران، روزها و رویدادها، ۳/۲۷.</ref> یکی از کارشناسان آمریکایی دربارهٔ بازتاب عملیات ثامن‌الائمه (ع) تأکید کرد که پیشنهاد آتش‌بس یک‌ماهه عراق در نوامبر (آبان)، متأثر از پیروزی ایران در ماه اکتبر (مهر) در آبادان بوده‌است (علی‌آبادی) [[سازمان مجاهدین خلق]] که در داخل کشور با عراق همکاری می‌کرد با چند عملیات ازجمله آتش‌زدن چند اتوبوس و [[شهادت|شهید]] و مجروح‌کردن چندین نفر تلاش کرد نشاط و شور پیروزی را از مردم بگیرد که موفق نشد.<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۳۰۴–۳۰۵؛ بهروزی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ۱۴/۱۸۰–۱۸۴.</ref> آمریکا با اعزام ناوگان نظامی به آب‌های دریای عمان، تبلیغات گسترده‌ای را علیه ایران آغاز کرد و با نشر دروغ و شایعه، رژیم‌های منطقه را از پیروزی ایران نگران کرد.<ref>برّی دیزجی و دیگران، روزها و رویدادها، ۳/۲۷–۲۸.</ref>

روزنامه گاردین پس از نقل گزارش نخست عراقی‌ها در تکذیب پیروزی چشم‌گیر ایران، اعتراف آنان را به شکست نقل کرد و سپس یادآور شد این شکست بیش از شکستی نظامی، شکستی سیاسی است و [[صدام حسین]] همه فرصت‌ها را برای رسیدن به حداقل اهداف جنگی خود از دست داده‌است.<ref>بهروزی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ۱۴/۲۹۱.</ref> روزنامه اومانیته در [[پاریس]] نوشت آزادکردن شهر آبادان ممکن است تحول جدیدی در مناقشه ایران و عراق به وجود آورد.<ref>بهروزی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ۱۴/۲۹۱–۲۹۲.</ref> روزنامه فیگارو پاریس نیز نوشت عراق پیروزی‌های ایران را تأییدکرده و عراق پس از یک سال به محاصره آبادان پایان داد.<ref>بهروزی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ۱۴/۲۹۱–۲۹۲.</ref> با تثبیت [[دولت اسلامی]] و وحدت نظر مسئولان نظام، موضع‌گیری‌های قاطعانه و به‌موقعی در مسائل خارجی صورت گرفت.<ref>برّی دیزجی و دیگران، روزها و رویدادها، ۳/۲۷.</ref> شکست محاصره آبادان راه [[فتح خرمشهر]] را باز کرد<ref>بهروزی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ۱۴/۱۷۰.</ref>؛ پس از آن [[کارگزاران نظام]] امیدوار شدند این [[پیروزی]] مقدمه شکست نهایی [[عراق]] و پیروزی کلی سیاسی و نظامی ایران اسلامی باشد.<ref>بهروزی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ۱۴/۲۰۰؛ هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۳۰۴.</ref>