پرش به محتوا

مجلس خبرگان قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۷۲: خط ۷۲:
==نظرخواهی عمومی==
==نظرخواهی عمومی==
پس از [[استعفای دولت موقت]] در چهاردهم آبان ۱۳۵۸ <ref>مقاله دولت موقت.</ref> امام‌خمینی ضمن پشتیبانی جدی از مجلس خبرگان و قانون اساسی مصوب<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۰/۵۰۰ و ۱۱/۱۰۱ ـ ۱۰۲.</ref> وظیفه برگزاری همه‌پرسی قانون اساسی را به [[شورای انقلاب]] واگذار کرد<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۰/۵۰۰</ref> ایشان با هشدار به معترضان درباره دلسردکرد کردن مردم از شرکت در همه‌پرسی <ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۲۳.</ref> اظهار امیدواری کرد که قانون اساسی با اکثریت بالا به تصویب برسد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۴۹ و ۱۳۷ ـ ۱۳۸.</ref> بسیاری از مراجع تقلید، ازجمله گلپایگانی،<ref>ورعی، سند شماره ۹۸، ۱۳۲.</ref>، مرعشی نجفی (بامداد)، علما و احزاب و گروه‌های مختلف، مردم را به شرکت در همه‌پرسی فرا خواندند.<ref>ورعی، سند شماره ۹۸، ۱۳۳.</ref>
پس از [[استعفای دولت موقت]] در چهاردهم آبان ۱۳۵۸ <ref>مقاله دولت موقت.</ref> امام‌خمینی ضمن پشتیبانی جدی از مجلس خبرگان و قانون اساسی مصوب<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۰/۵۰۰ و ۱۱/۱۰۱ ـ ۱۰۲.</ref> وظیفه برگزاری همه‌پرسی قانون اساسی را به [[شورای انقلاب]] واگذار کرد<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۰/۵۰۰</ref> ایشان با هشدار به معترضان درباره دلسردکرد کردن مردم از شرکت در همه‌پرسی <ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۲۳.</ref> اظهار امیدواری کرد که قانون اساسی با اکثریت بالا به تصویب برسد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۴۹ و ۱۳۷ ـ ۱۳۸.</ref> بسیاری از مراجع تقلید، ازجمله گلپایگانی،<ref>ورعی، سند شماره ۹۸، ۱۳۲.</ref>، مرعشی نجفی (بامداد)، علما و احزاب و گروه‌های مختلف، مردم را به شرکت در همه‌پرسی فرا خواندند.<ref>ورعی، سند شماره ۹۸، ۱۳۳.</ref>
سرانجام [[همه‌پرسی قانون اساسی]] در یازدهم و دوازدهم آذر ۱۳۵۸ برگزار شد و ۷۹درصد از واجدین شرایط که ۱۵۷۵۸۹۵۶ نفر از جمعیت حدود بیست میلیون نفری ایران را شامل می‌شد، در انتخابات شرکت کردند که از این افراد، ۱۵۶۸۰۳۲۹ نفر، یعنی ۵/۹۹درصد رأی‌دهندگان با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران موافقت و رأی «آری» را به صندوق‌های رأی انداختند و ۷۸۵۱۶ نفر که تنها ۵/۰درصد رأی‌دهندگان را شامل می‌شد، با قانون اساسی مخالفت کردند؛ به این ترتیب قانون اساسی با قاطعیت مورد تأیید و استقبال ملت ایران قرار گرفت و جمهوری اسلامی ایران دارای قانون اساسی شد.<ref>سائلی کرده‌ده، شورای انقلاب اسلامی ایران، ص۱۸۸؛ نجفی و محسنی، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (حقوق اساسی۲)، ص۱۱.</ref>{{ببینید|قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران}}
سرانجام [[همه‌پرسی قانون اساسی]] در یازدهم و دوازدهم آذر ۱۳۵۸ برگزار شد و ۷۹درصد از واجدین شرایط که ۱۵۷۵۸۹۵۶ نفر از جمعیت حدود بیست میلیون نفری ایران را شامل می‌شد، در انتخابات شرکت کردند که از این افراد، ۱۵۶۸۰۳۲۹ نفر، یعنی ۵/۹۹درصد رأی‌دهندگان با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران موافقت و رأی «آری» را به صندوق‌های رأی انداختند و ۷۸۵۱۶ نفر که تنها ۵/۰درصد رأی‌دهندگان را شامل می‌شد، با قانون اساسی مخالفت کردند؛ به این ترتیب قانون اساسی با قاطعیت مورد تأیید و استقبال ملت ایران قرار گرفت و جمهوری اسلامی ایران دارای قانون اساسی شد.<ref>سائلی کرده‌ده، شورای انقلاب اسلامی ایران، ص۱۸۸؛ نجفی و محسنی، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (حقوق اساسی۲)، ص۱۱.</ref>
 
{{ببینید|قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران}}
 
با این حال، هنگام برگزاری انتخابات، برخی احزاب و گروه‌های معارض نظام، دست به آشوب زدند و در برخی از شهرستان‌ها صندوق‌های انتخاباتی را به آتش کشیدند و اعلامیه‌هایی در رد قانون اساسی منتشر کردند. [[حزب جمهوری خلق مسلمان]] برای جلوگیری از تصویب قانون اساسی به بهانه توهین به شریعتمداری در تبریز دست به اعتراض و آشوب زد،<ref>جمهوری اسلامی، ۲۵/۹/۱۳۵۸.</ref> امام‌خمینی مردم را به آرامش فرا خواند و از آنان خواست در برابر اهانت به ایشان واکنش نشان ندهند. ایشان از شرکت مردم در همه‌پرسی تشکر کرد و ایستادگی در برابر ملت را سرزنش کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۷۴ ـ ۱۷۵، ۱۹۱، ۲۱۰، ۳۰۸، ۳۱۰ و ۳۷۱.</ref>
با این حال، هنگام برگزاری انتخابات، برخی احزاب و گروه‌های معارض نظام، دست به آشوب زدند و در برخی از شهرستان‌ها صندوق‌های انتخاباتی را به آتش کشیدند و اعلامیه‌هایی در رد قانون اساسی منتشر کردند. [[حزب جمهوری خلق مسلمان]] برای جلوگیری از تصویب قانون اساسی به بهانه توهین به شریعتمداری در تبریز دست به اعتراض و آشوب زد،<ref>جمهوری اسلامی، ۲۵/۹/۱۳۵۸.</ref> امام‌خمینی مردم را به آرامش فرا خواند و از آنان خواست در برابر اهانت به ایشان واکنش نشان ندهند. ایشان از شرکت مردم در همه‌پرسی تشکر کرد و ایستادگی در برابر ملت را سرزنش کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۷۴ ـ ۱۷۵، ۱۹۱، ۲۱۰، ۳۰۸، ۳۱۰ و ۳۷۱.</ref>
امام‌خمینی پس از برگزاری همه‌پرسی بر روی جزوه قانون اساسی که از سوی رئیس مجلس خبرگان برای ایشان فرستاده شده بود نوشت: «آنچه در این جزوه است قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است که به وسیله نمایندگان ملت که بیشتر آنان از علما و مطلع بر احکام اسلام بودند، تهیه شده و به تصویب اکثریت ملت ایران رسیده‌است» و سپس اظهار امیدواری کرد با عمل به آن آرمان‌های اسلامی برآورده شود و تا [[ظهور امام زمان(ع)]] باقی و مورد عمل باشد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۰۳.</ref>
امام‌خمینی پس از برگزاری همه‌پرسی بر روی جزوه قانون اساسی که از سوی رئیس مجلس خبرگان برای ایشان فرستاده شده بود نوشت: «آنچه در این جزوه است قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است که به وسیله نمایندگان ملت که بیشتر آنان از علما و مطلع بر احکام اسلام بودند، تهیه شده و به تصویب اکثریت ملت ایران رسیده‌است» و سپس اظهار امیدواری کرد با عمل به آن آرمان‌های اسلامی برآورده شود و تا [[ظهور امام زمان(ع)]] باقی و مورد عمل باشد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۰۳.</ref>
==بازنگری==
==بازنگری==
پس از حدود ده سال از اجرای قانون اساسی و مشخص‌شدن کاستی‌های آن، امام‌خمینی که از آغاز تصویب قانون اساسی، رفع اشکال‌های احتمالی را در متمم قانون اساسی، ممکن می‌دید،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۳۷.</ref> در ۴/۲/۱۳۶۸ با برگزیدن بیست نفر از مسئولان کشور و شخصیت‌های علمی و سیاسی و پنج نماینده مجلس شورای اسلامی به انتخاب خود نمایندگان، فرمان بازنگری در قانون اساسی را صادر کرد و از آنان خواست ظرف مدت دو ماه اصلاحات قانون اساسی را در هشت موضوع ذکرشده انجام دهند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۶۳ ـ ۳۶۴.</ref> پس از [[رحلت امام‌خمینی]] در ۱۴/۳/۱۳۶۸ شورای بازنگری در ۲۰/۴/۱۳۶۸ پس از تشکیل ۴۱ جلسه به کار خود پایان داد. این اصلاحیه در ۲۸/۴/۱۳۶۸، به دست سیدعلی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی امضا و به همه‌پرسی گذاشته شد.{{ببینید|شورای بازنگری قانون اساسی}}
پس از حدود ده سال از اجرای قانون اساسی و مشخص‌شدن کاستی‌های آن، امام‌خمینی که از آغاز تصویب قانون اساسی، رفع اشکال‌های احتمالی را در متمم قانون اساسی، ممکن می‌دید،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۳۷.</ref> در ۴/۲/۱۳۶۸ با برگزیدن بیست نفر از مسئولان کشور و شخصیت‌های علمی و سیاسی و پنج نماینده مجلس شورای اسلامی به انتخاب خود نمایندگان، فرمان بازنگری در قانون اساسی را صادر کرد و از آنان خواست ظرف مدت دو ماه اصلاحات قانون اساسی را در هشت موضوع ذکرشده انجام دهند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۶۳ ـ ۳۶۴.</ref> پس از [[رحلت امام‌خمینی]] در ۱۴/۳/۱۳۶۸ شورای بازنگری در ۲۰/۴/۱۳۶۸ پس از تشکیل ۴۱ جلسه به کار خود پایان داد. این اصلاحیه در ۲۸/۴/۱۳۶۸، به دست سیدعلی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی امضا و به همه‌پرسی گذاشته شد.{{ببینید|شورای بازنگری قانون اساسی}}
confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۵۵۴

ویرایش