پرش به محتوا

جشن‌های ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱: خط ۱:
'''جشنهای ۲۵۰۰ساله'''، جشن‌های پرهزینه [[رژیم پهلوی‌]] به بهانه دوهزاروپانصدمین سالگرد [[نظام سلطنتی در ایران]]، مهر ۱۳۵۰.
'''جشنهای ۲۵۰۰ساله'''، جشن‌های پرهزینه [[رژیم پهلوی‌]] به بهانه دوهزاروپانصدمین سالگرد [[نظام سلطنتی در ایران]]، مهر ۱۳۵۰.
==مقدمه==
==مقدمه==
یکی از ویژگی‌های دوران پهلوی، تلاش برای تضعیف فرهنگ دینی و کم‌رنگ‌کردن ارزش‌های اسلامی بود و اقدام به [[کشف حجاب]] {{ببینید|متن=ببینید|رضا پهلوی}}، حذف شرط مسلمان‌بودن و سوگند به [[قرآن مجید]] از شرایط انتخاب‌شوندگان شوراها{{ببینید|متن=ببینید|لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی}} و [[جشن هنر شیراز]]، نمودهای عینی این تلاش بود. جشن هنر شیراز که با بهانه نزدیکی و مبادله فرهنگی میان ایران و دیگر کشورها پی‌ریزی شد، در واقع استحاله [[فرهنگ ایران]] اسلامی و بازگشت به [[جاهلیت مدرن]] غرب را پی می‌گرفت {{ببینید|متن=ببینید|جشن هنر شیراز}} برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ساله [[شاهنشاهی]] ایران نیز در راستای چنین اهدافی برنامه‌ریزی شد. فکر این جشن‌ها از سال ۱۳۳۶ در ذهن [[محمدرضا پهلوی]] پدید آمده بود.<ref>مرکز بررسی اسناد، جشن‌های ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی، ۱/۲۳؛ نراقی، از کاخ شاه تا زندان اوین، ۶۰.</ref> و نخستین‌ بار در ۲۹/۹/۱۳۳۷ [[شجاع‌الدین شفا]]، معاون فرهنگی و مطبوعاتی [[دربار شاهنشاهی]]، خبر آن را اعلام کرد<ref>کسری، زنان ذی‌نفوذ خاندان پهلوی، ۲۲۸.</ref> زمان برگزاری این جشن‌ها، سال ۱۳۴۰ تعیین شد؛ اما به ‌دلیل نبود آمادگی و وضعیت دشوار اقتصادی و تنگناهای مالی دولت، بارها به عقب افتاد.<ref>مرکز بررسی اسناد، جشن‌های ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی، ۱/۲۷ـ۳۰؛ اطلاعات، روزنامه.</ref> ازجمله یک‌بار اعلام شد که جشن‌های ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی ایران هم‌زمان با [[مراسم تاجگذاری]] محمدرضا پهلوی در آبان ۱۳۴۶ انجام خواهد شد، اما این تصمیم هم دچار تغییر شد و تاریخ برگزاری جشن‌ها، برای مهر ۱۳۵۰ قطعیت یافت.<ref>حدیدی، نگاهی به اسناد جشن‌های دوهزاروپانصدساله، ۱۰۸ـ۱۰۹.</ref>
یکی از ویژگی‌های دوران پهلوی، تلاش برای تضعیف فرهنگ دینی و کم‌رنگ‌کردن ارزش‌های اسلامی بود و اقدام به [[کشف حجاب]] {{ببینید|متن=ببینید|رضا پهلوی}}، حذف شرط مسلمان‌بودن و سوگند به [[قرآن مجید]] از شرایط انتخاب‌شوندگان شوراها{{ببینید|متن=ببینید|لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی}} و [[جشن هنر شیراز]]، نمودهای عینی این تلاش بود. جشن هنر شیراز که با بهانه نزدیکی و مبادله فرهنگی میان ایران و دیگر کشورها پی‌ریزی شد، در واقع استحاله [[فرهنگ ایران]] اسلامی و بازگشت به [[جاهلیت مدرن]] غرب را پی می‌گرفت {{ببینید|متن=ببینید|جشن هنر شیراز}} برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ساله [[شاهنشاهی]] ایران نیز در راستای چنین اهدافی برنامه‌ریزی شد. فکر این جشن‌ها از سال ۱۳۳۶ در ذهن [[محمدرضا پهلوی]] پدید آمده بود.<ref>مرکز بررسی اسناد، جشن‌های ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی، ۱/۲۳؛ نراقی، از کاخ شاه تا زندان اوین، ۶۰.</ref> و نخستین‌ بار در ۲۹/۹/۱۳۳۷ [[شجاع‌الدین شفا]]، معاون فرهنگی و مطبوعاتی [[دربار شاهنشاهی]]، خبر آن را اعلام کرد<ref>کسری، زنان ذی‌نفوذ خاندان پهلوی، ۲۲۸.</ref><br>
زمان برگزاری این جشن‌ها، سال ۱۳۴۰ تعیین شد؛ اما به ‌دلیل نبود آمادگی و وضعیت دشوار اقتصادی و تنگناهای مالی دولت، بارها به عقب افتاد.<ref>مرکز بررسی اسناد، جشن‌های ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی، ۱/۲۷ـ۳۰؛ اطلاعات، روزنامه.</ref> ازجمله یک‌بار اعلام شد که جشن‌های ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی ایران هم‌زمان با [[مراسم تاجگذاری]] محمدرضا پهلوی در آبان ۱۳۴۶ انجام خواهد شد، اما این تصمیم هم دچار تغییر شد و تاریخ برگزاری جشن‌ها، برای مهر ۱۳۵۰ قطعیت یافت.<ref>حدیدی، نگاهی به اسناد جشن‌های دوهزاروپانصدساله، ۱۰۸ـ۱۰۹.</ref>
 
==اهداف و انگیزه‌ها==
==اهداف و انگیزه‌ها==
یکی از انگیزه‌های پهلوی در برگزاری این جشن‌ها، اثبات مقبولیت و مشروعیت سیاسی نظام سلطنتی پهلوی بود و در نظر داشت با بزرگنمایی نقش [[کوروش]] در بنیاد‌ نظام شاهنشاهی و تأکید و پافشاری بر استمرار و تداوم آن به مدت ۲۵۰۰ سال، در اذهان عمومی چنین القا کند که تنها یک مدل حکومتی ثابت و ماندگار در [[کشور ایران|ایران]] وجود دارد و آن [[حکومت شاهنشاهی]] است و رژیم پهلوی هم ادامه آن سلسله و جانشینی شایسته برای سلسله شاهنشاهی ایران است.<ref>هویدا، سقوط شاه، ۱۲۱.</ref> در این مقطع، پهلوی با پشتیبانی‌ قدرت‌های خارجی به‌ویژه [[ایالات متحده امریکا]] و سرکوب دولت ملی [[محمد مصدق]] و [[قیام پانزده خرداد]]، برای کسب قدرت بیشتر و تحکیم و تثبیت پایه‌های سلطنت تلاش می‌کرد. او همچنین در پی وجهه بین‌المللی برای حکومت خود بود و برگزاری جشن‌های مجلل و دعوت از سران کشورها را شیوه مناسبی برای رسیدن به این هدف می‌پنداشت.<ref>زونیس، شکست شاهانه، ۱۲۳؛ فاروقی و لوروریه، ایران بر ضد شاه، ۴۰.</ref> تبار پهلوی قابل مقایسه با سلسله‌های پیشین در ایران یا دیگر خاندان سلطنتی در جهان معاصر نبود و طبیعی بود که محمدرضا پهلوی رؤیای یک اصل و نسب باعظمت را در ذهن خود بپرورد و حتی به فکر اتصال خود به کوروش باشد.<ref>هویدا، سقوط شاه، ۱۲۱.</ref>
یکی از انگیزه‌های پهلوی در برگزاری این جشن‌ها، اثبات مقبولیت و مشروعیت سیاسی نظام سلطنتی پهلوی بود و در نظر داشت با بزرگنمایی نقش [[کوروش]] در بنیاد‌ نظام شاهنشاهی و تأکید و پافشاری بر استمرار و تداوم آن به مدت ۲۵۰۰ سال، در اذهان عمومی چنین القا کند که تنها یک مدل حکومتی ثابت و ماندگار در [[کشور ایران|ایران]] وجود دارد و آن [[حکومت شاهنشاهی]] است و رژیم پهلوی هم ادامه آن سلسله و جانشینی شایسته برای سلسله شاهنشاهی ایران است.<ref>هویدا، سقوط شاه، ۱۲۱.</ref> در این مقطع، پهلوی با پشتیبانی‌ قدرت‌های خارجی به‌ویژه [[ایالات متحده امریکا]] و سرکوب دولت ملی [[محمد مصدق]] و [[قیام پانزده خرداد]]، برای کسب قدرت بیشتر و تحکیم و تثبیت پایه‌های سلطنت تلاش می‌کرد. او همچنین در پی وجهه بین‌المللی برای حکومت خود بود و برگزاری جشن‌های مجلل و دعوت از سران کشورها را شیوه مناسبی برای رسیدن به این هدف می‌پنداشت.<ref>زونیس، شکست شاهانه، ۱۲۳؛ فاروقی و لوروریه، ایران بر ضد شاه، ۴۰.</ref> تبار پهلوی قابل مقایسه با سلسله‌های پیشین در ایران یا دیگر خاندان سلطنتی در جهان معاصر نبود و طبیعی بود که محمدرضا پهلوی رؤیای یک اصل و نسب باعظمت را در ذهن خود بپرورد و حتی به فکر اتصال خود به کوروش باشد.<ref>هویدا، سقوط شاه، ۱۲۱.</ref>
Image-reviewer، confirmed، templateeditor
۷۲۱

ویرایش