مسجد: تفاوت میان نسخه‌ها

== پیشینه ==

در [[قرآن کریم]] نخستین مکان ایجادشده برای پرستش خداوند متعال [[کعبه]] معرفی شده‌است<ref>آل عمران، ۹۶.</ref> که به دست [[ابراهیم(ع)]] بنا شد؛<ref>بقره، ۱۲۷.</ref> بنابراین کعبه و [[مسجدالحرام]]، قدیمی‌ترین محل عبادت یکتاپرستان است.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۲۰۱.</ref> قرآن همچنین از [[مسجدالاقصی]] که [[قبله]] نخست مسلمانان بود، یاد کرده‌است.<ref>اسراء، ۱.</ref> در قرآن کریم ۲۸ بار واژه مسجد ذکر شده که در ۲۲ مورد به صورت مفرد (مسجد) و ۶ مورد به صورت جمع (مساجد) آمده‌است.<ref>فراهتی، مسجد در قرآن و حدیث، ۲۹.</ref> نخستین مسجد دوره اسلام، [[مسجد قبا|مسجد قباست]] که پس از [[هجرت پیامبر(ص)]] و توقف در محله قبا ساخته شد.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۲۰۱.</ref> پس از آن، پیامبر(ص) و [[مهاجران]]، راهی مدینه شدند و در محل فعلی [[مسجدالنبی(ص)]]، نخستین مسجد مدینه را بنا کردند.<ref>نجفی، سیدمحمدباقر، مدینه‌شناسی، ۱/۷۴–۷۷.</ref> مسجدالنبی (ص) مسجدی ساده و بی‌پیرایه بود<ref>مقریزی، امتاع الاسماع بما للنبی من الاحوال و الاموال و الحفدة و المتاع، ۱/۷۹–۸۹.</ref> و پیامبر (ص) هنگام صحبت برای مردم بر یکی از ستون‌های مسجد تکیه می‌زد و سخن می‌گفت.<ref>کتانی، التراتیب الاداریه، ۱/۶۷.</ref>

با گسترش [[اسلام]] در مناطق [[عربستان]] هر یک از طایفه‌های عرب در ناحیه خود مسجدی ساختند؛<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۲۰۱.</ref> قرآن کریم در برابر مسجدی که بر مبنای [[تقوا]] ساخته شده مثل مسجد قبا به مسجدی که بر مبنای [[نفاق]] بنا نهاده شد مثل [[مسجد ضرار]]<ref>توبه، ۱۰۷–۱۰۸.</ref> اشاره می‌کند که برای ضربه‌زدن و تفرقه‌افکنی میان مسلمین بنا نهاده شده بود؛ همچنین مساجد دیگری که در شهرهای اسلامی، پس از مسجدالحرام و مساجد نبوی، ساخته شدند از این جمله‌اند: [[مسجد جامع کوفه]] (۱۷ق)، قبهٔ الصخره در [[بیت‌المقدس]] (۲۳ق)، مسجد جامع بصره (۴۱ق)، مسجد جامع فسطاط (دمشق) (۴۲ق)، مسجد قیروان (۵۰ق) و مسجد منصور بغداد (۱۴۶ق) جامع اعظم قرطبه (اندلس) (۱۷۰ق)، مسجد جامع قرویین (فاس مراکش) (۲۴۵ق)، و جامع‌الازهر در مصر (۳۴۱–۳۶۵ق).<ref>غنیمه، تاریخ دانشگاه‌های بزرگ اسلامی، ۶۲–۷۳.</ref>