confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۱۸۸
ویرایش
(←پیشینه) |
|||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
== خط امامخمینی == | == خط امامخمینی == | ||
امامخمینی آموزش خط را از کودکی آغاز کرد. ایشان خط و هنر خوشنویسی را پیش آقاحمزه محلاتی در مدرسه جدید احمدیه آموخت | امامخمینی آموزش خط را از کودکی آغاز کرد. ایشان خط و هنر خوشنویسی را پیش آقاحمزه محلاتی در مدرسه جدید احمدیه آموخت.<ref>روحانی، نهضت امامخمینی، ۳۹/۱؛ بابایی، کارنامه نور، ۲۴۸.</ref> ایشان همچنین خط نستعلیق را نزد برادر خود سیدمرتضی پسندیده {{ببینید|سیدمرتضی پسندیده}}، مشق میکرد (پسندیده، ۲۱۷) که استاد این خط بود و خود افزون بر آموزش خط در تهران از میرزایحییخان (همان، ۵۱)، در اصفهان خط میرعماد را آموزش دیده بود (بروجردی). {{ببینید|استادان امامخمینی}} پس از مدتی آموزش، خط امامخمینی بسیار شبیه خط برادر خود شد؛ بهگونهای که تشخیص آنها از هم مشکل بود؛ از همین رو پسندیده از ایشان خواست که خط خود را تغییر دهد (همان). | ||
در گذشته که خودکار و رواننویس رایج نبود، امامخمینی گفته شده با قلم فرانسه ـ یک مورد تصویر مؤید آن است ـ و پیش از آن با قلم نی مینوشت و نمونههای خطی ایشان در آن دوران مانند حواشی فصوص الحکم و مصباح الانس، از زیبایی و اتقان برخوردار است. ایشان در خط، بهویژه خط ریزِ نستعلیق و شکسته استاد بود و اغلب با خط شکسته نستعلیق مینوشت و دستخط ایشان دارای پختگی و زیبایی است (رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۰). ایشان در سالهای بعد از خودکار استفاده نمیکرد و با قلم رواننویس مینوشت (بروجردی). | در گذشته که خودکار و رواننویس رایج نبود، امامخمینی گفته شده با قلم فرانسه ـ یک مورد تصویر مؤید آن است ـ و پیش از آن با قلم نی مینوشت و نمونههای خطی ایشان در آن دوران مانند حواشی فصوص الحکم و مصباح الانس، از زیبایی و اتقان برخوردار است. ایشان در خط، بهویژه خط ریزِ نستعلیق و شکسته استاد بود و اغلب با خط شکسته نستعلیق مینوشت و دستخط ایشان دارای پختگی و زیبایی است (رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۰). ایشان در سالهای بعد از خودکار استفاده نمیکرد و با قلم رواننویس مینوشت (بروجردی). | ||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
امامخمینی افزون بر آنکه خطشناس و آگاه از تاریخ و خصوصیات انواع خط بود، مشوّق خط و خوشنویسی نیز بود. ایشان بر این باور بود که خط خوب همیشه از ترکها بودهاست و در ایران و جهان اسلام، همواره ترکان عثمانی، پیشتاز در خط خوش بودهاند (رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۳). نوشتههای ایشان برخلاف گفته برخی (همان، ۱۷۰)، چنانکه خود این گوینده نیز در جای دیگر اذعان کردهاست (همو، یادآور، ۴۵)، دارای چرکنویس و پاکنویس بود و اینک مجموعهای از چرکنویسهای فراوان ایشان، همراه سایر دستنوشتههای ایشان که در دسترس بودهاست، در بایگانی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی موجود است (بروجردی). | امامخمینی افزون بر آنکه خطشناس و آگاه از تاریخ و خصوصیات انواع خط بود، مشوّق خط و خوشنویسی نیز بود. ایشان بر این باور بود که خط خوب همیشه از ترکها بودهاست و در ایران و جهان اسلام، همواره ترکان عثمانی، پیشتاز در خط خوش بودهاند (رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۳). نوشتههای ایشان برخلاف گفته برخی (همان، ۱۷۰)، چنانکه خود این گوینده نیز در جای دیگر اذعان کردهاست (همو، یادآور، ۴۵)، دارای چرکنویس و پاکنویس بود و اینک مجموعهای از چرکنویسهای فراوان ایشان، همراه سایر دستنوشتههای ایشان که در دسترس بودهاست، در بایگانی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی موجود است (بروجردی). | ||
از سوی دیگر، نثر نوشتاری امامخمینی به دلیل تنوع، بسته به موضوعات آن، دارای سبکهای متفاوتی است. در مجموع میتوان گفت سبک ایشان، مرسل و ساده محاورهای با رگههایی از نثر مسجع و گاه آراستهاست (اسدی، ۱۴۳). از ویژگیهای نثر نوشتاری ایشان تعبیرها و ترکیبهای زیبا و گاه نوآورانه است (همان، ۱۴۷)؛ مانند درخت جهنمی استعمار (صحیفه، ۳/۳۶۰)، قاموس شهادت (همان، ۱۵/۲)، شهدا در قهقهه مستانه (همان، ۲۱/۱۴۷)، مدرسه عشق (همان، ۲۱/۱۴۵)، اسلام پابرهنگان، اسلام ناب محمدی، اسلام امریکایی، عارفان مبارزهجو و مرفهین بیدرد (همان، ۲۱/۱۱). با گذشت زمان بر پختگی و رسایی نثر امامخمینی افزوده شدهاست؛ چنانکه گفته شده نوشتههای متأخر ایشان از نظر ادبی شیواتر و از نظر ریتم، آهنگینترند (تاجدینی، ۳۳۸) | از سوی دیگر، نثر نوشتاری امامخمینی به دلیل تنوع، بسته به موضوعات آن، دارای سبکهای متفاوتی است. در مجموع میتوان گفت سبک ایشان، مرسل و ساده محاورهای با رگههایی از نثر مسجع و گاه آراستهاست (اسدی، ۱۴۳). از ویژگیهای نثر نوشتاری ایشان تعبیرها و ترکیبهای زیبا و گاه نوآورانه است (همان، ۱۴۷)؛ مانند درخت جهنمی استعمار (صحیفه، ۳/۳۶۰)، قاموس شهادت (همان، ۱۵/۲)، شهدا در قهقهه مستانه (همان، ۲۱/۱۴۷)، مدرسه عشق (همان، ۲۱/۱۴۵)، اسلام پابرهنگان، اسلام ناب محمدی، اسلام امریکایی، عارفان مبارزهجو و مرفهین بیدرد (همان، ۲۱/۱۱). با گذشت زمان بر پختگی و رسایی نثر امامخمینی افزوده شدهاست؛ چنانکه گفته شده نوشتههای متأخر ایشان از نظر ادبی شیواتر و از نظر ریتم، آهنگینترند. (تاجدینی، ۳۳۸) {{ببینید|ادبیات امامخمینی}} | ||
نگارش کتاب و رساله | ==نگارش کتاب و رساله== | ||
امامخمینی از دوران جوانی اهل بیان و قلم بودهاست. از ایشان آثار بسیاری در قالب کتاب، رساله، تعلیقه به زبان عربی و فارسی موجود است و ایشان در بخشی از آثار خود تاریخ نگارش اولیه کتاب یا رساله و سپس مرحله پاکنویسکردن را ذکر کردهاست (← التعادل و الترجیح، ۲۱۹؛ الطهاره، ۳/۴۸۹). در کنار کتابها و رسالهها میتوان به استفتائات {{ببینید|استفتائات}}، اجازات {{ببینید|اجازات امامخمینی}}، پیامها و اعلامیهها {{ببینید|پیامها و اعلامیهها}} و نامهها {{ببینید|نامهها}} و برخی نوشتههای دیگر امامخمینی اشاره کرد و آنچه در دسترس بوده، در صحیفه امام گردآوری شدهاست (← مقاله صحیفه امام). یکی از آثاری که امامخمینی با خط خود بازنویسی (استنساخ) کرده، اداء المفروض من شرح أرجوزة العروض، در علم عروض نگارش محمدرضا نجفی اصفهانی است و استنساخ این اثر با خط خوش نستعلیق در تاریخ بیستوپنجم بهمن ۱۳۰۶ش/ ۱۳۴۶ق به پایان رسیدهاست (احمدی فقیه، ۲۰). از ایشان گزینش و نسخهبرداری برخی از اشعار و غزلیات دیوانهای شاعران نیز گزارش شدهاست (مؤسسه تنظیم، واحد ادبیات، بیستویک). در سالهای تبعید در عراق، از آنجا که انتشار دستنوشته به خط شکسته نستعلیق برای حروفچینها در نجف اشرف، ممکن نبود، محمدحسن رحیمیان {{ببینید|محمدحسن رحیمیان}} برخی دستنوشتههای امامخمینی را برای چاپ، به خط نسخ بازنویسی میکرد (رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۰؛ همو، یادآور، ۴۵). | |||
پس از تبعید امامخمینی، سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک)، در سال ۱۳۴۶ در حمله به خانه و نیز کتابخانه عمومی امامخمینی به نام ولیعصر(ع)، تمام مدارک و کتابهای شخصی ایشان و نیز ۹۸ جعبه محتوی ۷۳۵۰ جلد کتاب چاپی، یک جعبه شامل ۳۴ جلد کتاب خطی و سه جعبه چوبی و مقوایی، حاوی اوراق متفرقه و آلبوم عکس و نامه را ضبط و به ساواک منتقل کرد و امامخمینی خود درباره بخش شخصی آن، خاطرنشان کردهاست که «در زمان شاه مخلوع به غارت رفتهاست» (صحیفه، ۱۳/۵۲۴). {{ببینید|کتاب(۱)}} گفته شده ناصر مقدم، از مقامات ارشد ساواک، نسخههای اصلی تألیفات امامخمینی را که به خط خود ایشان بود، در جایی خاص نگهداری کرده و این مجموعه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیدا شد و به امامخمینی بازگردانده شد؛ بهجز دو تعلیقه ایشان بر فصوص الحکم و مصباح الانس که در سال ۱۳۶۲ توسط یکی از طلبههای همدان، از دستفروشی دورهگرد که کتابهای قدیمی عرضه میکرد، شناخته و پیدا شدند (رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۷ ـ ۱۷۸). از سرنوشت نسخه دستنوشت شرح چهل حدیث نیز خبری نیست {{ببینید|شرح چهل حدیث}} امامخمینی کتابها و رسالههای علمی خود را با دست خود مینوشت؛ با این حال کتاب البیع ایشان که در نجف اشرف نوشته شده، پس از نگارش، از سوی برخی شاگردان ایشان پارهای اصلاحات و افزودههای جزئی در آن صورت گرفته و ایشان خود با دقت همه این موارد را با دست خود بازبینی کردهاست. (← کتاب البیع؛ بروجردی). | |||
==نگارش در امور مرجعیت== | ==نگارش در امور مرجعیت== | ||
واگذاری انشا و نگارش بخشی از امور مربوط به مرجعیت مانند پاسخ به پرسشهای فقهی و صدور اجازات، به فرد یا افراد دیگر به عنوان منشی، بسته به نوع نوشته و سلیقه مراجع تقلید و حسب جایگاه آنان از گذشته و همانند دیگر مناصب اجتماعی و سیاسی امری مرسوم بودهاست. امامخمینی نیز همانند دیگر مراجع تقلید، از آغاز مرجعیت تا زمان رحلت، به استفتائات مقلدان، از قشرها و طبقات مختلف مردم ایران و سایر کشورها، پاسخ داده و اجازات بسیاری صادر کردهاست (← مقالههای مرجعیت امامخمینی؛ استفتائات؛ اجازات امامخمینی). | واگذاری انشا و نگارش بخشی از امور مربوط به مرجعیت مانند پاسخ به پرسشهای فقهی و صدور اجازات، به فرد یا افراد دیگر به عنوان منشی، بسته به نوع نوشته و سلیقه مراجع تقلید و حسب جایگاه آنان از گذشته و همانند دیگر مناصب اجتماعی و سیاسی امری مرسوم بودهاست. امامخمینی نیز همانند دیگر مراجع تقلید، از آغاز مرجعیت تا زمان رحلت، به استفتائات مقلدان، از قشرها و طبقات مختلف مردم ایران و سایر کشورها، پاسخ داده و اجازات بسیاری صادر کردهاست (← مقالههای مرجعیت امامخمینی؛ استفتائات؛ اجازات امامخمینی). |