confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۱۸۸
ویرایش
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
== خط امامخمینی == | == خط امامخمینی == | ||
امامخمینی آموزش خط را از کودکی آغاز کرد. ایشان خط و هنر خوشنویسی را پیش آقاحمزه محلاتی در مدرسه جدید احمدیه آموخت.<ref>روحانی، نهضت امامخمینی، ۳۹/۱؛ بابایی، کارنامه نور، ۲۴۸.</ref> ایشان همچنین خط نستعلیق را نزد برادر خود سیدمرتضی پسندیده {{ببینید|سیدمرتضی پسندیده}}، مشق میکرد | امامخمینی آموزش خط را از کودکی آغاز کرد. ایشان خط و هنر خوشنویسی را پیش آقاحمزه محلاتی در مدرسه جدید احمدیه آموخت.<ref>روحانی، نهضت امامخمینی، ۳۹/۱؛ بابایی، کارنامه نور، ۲۴۸.</ref> ایشان همچنین خط نستعلیق را نزد برادر خود سیدمرتضی پسندیده {{ببینید|سیدمرتضی پسندیده}}، مشق میکرد<ref>پسندیده، خاطرات آیتالله پسندیده، ۲۱۷.</ref> که استاد این خط بود و خود افزون بر آموزش خط در تهران از میرزایحییخان،<ref>پسندیده، خاطرات آیتالله پسندیده، ۵۱.</ref> (همان، ۵۱)، در اصفهان خط میرعماد را آموزش دیده بود.<ref>بروجردی، گفتگو با سیدضیاء مرتضوی (نویسنده).</ref> {{ببینید|استادان امامخمینی}} پس از مدتی آموزش، خط امامخمینی بسیار شبیه خط برادر خود شد؛ بهگونهای که تشخیص آنها از هم مشکل بود؛ از همین رو پسندیده از ایشان خواست که خط خود را تغییر دهد.<ref>بروجردی، گفتگو با سیدضیاء مرتضوی (نویسنده).</ref> | ||
در گذشته که خودکار و رواننویس رایج نبود، امامخمینی گفته شده با قلم فرانسه ـ یک مورد تصویر مؤید آن است ـ و پیش از آن با قلم نی مینوشت و نمونههای خطی ایشان در آن دوران مانند حواشی فصوص الحکم و مصباح الانس، از زیبایی و اتقان برخوردار است. ایشان در خط، بهویژه خط ریزِ نستعلیق و شکسته استاد بود و اغلب با خط شکسته نستعلیق مینوشت و دستخط ایشان دارای پختگی و زیبایی است | در گذشته که خودکار و رواننویس رایج نبود، امامخمینی گفته شده با قلم فرانسه ـ یک مورد تصویر مؤید آن است ـ و پیش از آن با قلم نی مینوشت و نمونههای خطی ایشان در آن دوران مانند حواشی فصوص الحکم و مصباح الانس، از زیبایی و اتقان برخوردار است. ایشان در خط، بهویژه خط ریزِ نستعلیق و شکسته استاد بود و اغلب با خط شکسته نستعلیق مینوشت و دستخط ایشان دارای پختگی و زیبایی است.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۰.</ref> ایشان در سالهای بعد از خودکار استفاده نمیکرد و با قلم رواننویس مینوشت.<ref>بروجردی، گفتگو با سیدضیاء مرتضوی (نویسنده).</ref> | ||
امامخمینی افزون بر آنکه خطشناس و آگاه از تاریخ و خصوصیات انواع خط بود، مشوّق خط و خوشنویسی نیز بود. ایشان بر این باور بود که خط خوب همیشه از ترکها بودهاست و در ایران و جهان اسلام، همواره ترکان عثمانی، پیشتاز در خط خوش بودهاند (رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۳). نوشتههای ایشان برخلاف گفته | امامخمینی افزون بر آنکه خطشناس و آگاه از تاریخ و خصوصیات انواع خط بود، مشوّق خط و خوشنویسی نیز بود. ایشان بر این باور بود که خط خوب همیشه از ترکها بودهاست و در ایران و جهان اسلام، همواره ترکان عثمانی، پیشتاز در خط خوش بودهاند.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۳.</ref> (رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۳). نوشتههای ایشان برخلاف گفته برخی،<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۰.</ref> چنانکه خود این گوینده نیز در جای دیگر اذعان کردهاست،<ref>رحیمیان، یادآور، ۴۵.</ref> دارای چرکنویس و پاکنویس بود و اینک مجموعهای از چرکنویسهای فراوان ایشان، همراه سایر دستنوشتههای ایشان که در دسترس بودهاست، در بایگانی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی موجود است.<ref>بروجردی، گفتگو با سیدضیاء مرتضوی (نویسنده).</ref> | ||
از سوی دیگر، نثر نوشتاری امامخمینی به دلیل تنوع، بسته به موضوعات آن، دارای سبکهای متفاوتی است. در مجموع میتوان گفت سبک ایشان، مرسل و ساده محاورهای با رگههایی از نثر مسجع و گاه آراستهاست.<ref>اسدی، پژوهشی در شیوههای ادبی آثار امام، تهران، ۱۴۳.</ref> از ویژگیهای نثر نوشتاری ایشان تعبیرها و ترکیبهای زیبا و گاه نوآورانه است؛<ref>اسدی، پژوهشی در شیوههای ادبی آثار امام، تهران، ۱۴۷.</ref> مانند درخت جهنمی استعمار،<ref>امامخمینی، صحیفه امام، ۳۶۰/۳.</ref> قاموس شهادت،<ref>امامخمینی، صحیفه امام، ۲/۱۵.</ref> شهدا در قهقهه مستانه،<ref>امامخمینی، صحیفه امام، ۱۴۷/۲۱.</ref> مدرسه عشق،<ref>امامخمینی، صحیفه امام، ۱۴۵/۲۱.</ref> اسلام پابرهنگان، اسلام ناب محمدی، اسلام امریکایی، عارفان مبارزهجو و مرفهین بیدرد.<ref>امامخمینی، صحیفه امام، ۱۱/۲۱.</ref> با گذشت زمان بر پختگی و رسایی نثر امامخمینی افزوده شدهاست؛ چنانکه گفته شده نوشتههای متأخر ایشان از نظر ادبی شیواتر و از نظر ریتم، آهنگینترند.<ref>تاجدینی، بذر مشاهده (نسبت زبان و عرفان در شعر امام)، ۳۳۸.</ref> {{ببینید|ادبیات امامخمینی}} | |||
==نگارش کتاب و رساله== | ==نگارش کتاب و رساله== | ||
امامخمینی از دوران جوانی اهل بیان و قلم بودهاست. از ایشان آثار بسیاری در قالب کتاب، رساله، تعلیقه به زبان عربی و فارسی موجود است و ایشان در بخشی از آثار خود تاریخ نگارش اولیه کتاب یا رساله و سپس مرحله پاکنویسکردن را ذکر کردهاست (← التعادل و الترجیح، ۲۱۹؛ الطهاره، ۳/۴۸۹). در کنار کتابها و رسالهها میتوان به استفتائات {{ببینید|استفتائات}}، اجازات {{ببینید|اجازات امامخمینی}}، پیامها و اعلامیهها {{ببینید|پیامها و اعلامیهها}} و نامهها {{ببینید|نامهها}} و برخی نوشتههای دیگر امامخمینی اشاره کرد و آنچه در دسترس بوده، در صحیفه امام گردآوری شدهاست (← مقاله صحیفه امام). یکی از آثاری که امامخمینی با خط خود بازنویسی (استنساخ) کرده، اداء المفروض من شرح أرجوزة العروض، در علم عروض نگارش محمدرضا نجفی اصفهانی است و استنساخ این اثر با خط خوش نستعلیق در تاریخ بیستوپنجم بهمن ۱۳۰۶ش/ ۱۳۴۶ق به پایان رسیدهاست (احمدی فقیه، ۲۰). از ایشان گزینش و نسخهبرداری برخی از اشعار و غزلیات دیوانهای شاعران نیز گزارش شدهاست (مؤسسه تنظیم، واحد ادبیات، بیستویک). در سالهای تبعید در عراق، از آنجا که انتشار دستنوشته به خط شکسته نستعلیق برای حروفچینها در نجف اشرف، ممکن نبود، محمدحسن رحیمیان {{ببینید|محمدحسن رحیمیان}} برخی دستنوشتههای امامخمینی را برای چاپ، به خط نسخ بازنویسی میکرد (رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۰؛ همو، یادآور، ۴۵). | امامخمینی از دوران جوانی اهل بیان و قلم بودهاست. از ایشان آثار بسیاری در قالب کتاب، رساله، تعلیقه به زبان عربی و فارسی موجود است و ایشان در بخشی از آثار خود تاریخ نگارش اولیه کتاب یا رساله و سپس مرحله پاکنویسکردن را ذکر کردهاست (← التعادل و الترجیح، ۲۱۹؛ الطهاره، ۳/۴۸۹). در کنار کتابها و رسالهها میتوان به استفتائات {{ببینید|استفتائات}}، اجازات {{ببینید|اجازات امامخمینی}}، پیامها و اعلامیهها {{ببینید|پیامها و اعلامیهها}} و نامهها {{ببینید|نامهها}} و برخی نوشتههای دیگر امامخمینی اشاره کرد و آنچه در دسترس بوده، در صحیفه امام گردآوری شدهاست (← مقاله صحیفه امام). یکی از آثاری که امامخمینی با خط خود بازنویسی (استنساخ) کرده، اداء المفروض من شرح أرجوزة العروض، در علم عروض نگارش محمدرضا نجفی اصفهانی است و استنساخ این اثر با خط خوش نستعلیق در تاریخ بیستوپنجم بهمن ۱۳۰۶ش/ ۱۳۴۶ق به پایان رسیدهاست (احمدی فقیه، ۲۰). از ایشان گزینش و نسخهبرداری برخی از اشعار و غزلیات دیوانهای شاعران نیز گزارش شدهاست (مؤسسه تنظیم، واحد ادبیات، بیستویک). در سالهای تبعید در عراق، از آنجا که انتشار دستنوشته به خط شکسته نستعلیق برای حروفچینها در نجف اشرف، ممکن نبود، محمدحسن رحیمیان {{ببینید|محمدحسن رحیمیان}} برخی دستنوشتههای امامخمینی را برای چاپ، به خط نسخ بازنویسی میکرد (رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۰؛ همو، یادآور، ۴۵). |