confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۱۸۸
ویرایش
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
==نگارش در امور مرجعیت== | ==نگارش در امور مرجعیت== | ||
واگذاری انشا و نگارش بخشی از امور مربوط به مرجعیت مانند پاسخ به پرسشهای فقهی و صدور اجازات، به فرد یا افراد دیگر به عنوان منشی، بسته به نوع نوشته و سلیقه مراجع تقلید و حسب جایگاه آنان از گذشته و همانند دیگر مناصب اجتماعی و سیاسی امری مرسوم بودهاست. امامخمینی نیز همانند دیگر مراجع تقلید، از آغاز مرجعیت تا زمان رحلت، به استفتائات مقلدان، از قشرها و طبقات مختلف مردم ایران و سایر کشورها، پاسخ داده و اجازات بسیاری صادر کردهاست | واگذاری انشا و نگارش بخشی از امور مربوط به مرجعیت مانند پاسخ به پرسشهای فقهی و صدور اجازات، به فرد یا افراد دیگر به عنوان منشی، بسته به نوع نوشته و سلیقه مراجع تقلید و حسب جایگاه آنان از گذشته و همانند دیگر مناصب اجتماعی و سیاسی امری مرسوم بودهاست. امامخمینی نیز همانند دیگر مراجع تقلید، از آغاز مرجعیت تا زمان رحلت، به استفتائات مقلدان، از قشرها و طبقات مختلف مردم ایران و سایر کشورها، پاسخ داده و اجازات بسیاری صادر کردهاست. {{ببینید|مرجعیت امامخمینی| استفتائات| اجازات امامخمینی}} | ||
امامخمینی در سالهای نخست مرجعیت و پیش از نهضت ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، اعلامیهها و بیانیهها، پاسخ به نامهها و استفتائات و رسید وجوه شرعی را به دست خود | امامخمینی در سالهای نخست مرجعیت و پیش از نهضت ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، اعلامیهها و بیانیهها، پاسخ به نامهها و استفتائات و رسید وجوه شرعی را به دست خود مینوشت؛<ref>رسولی محلاتی، خاطرات آیتالله رسولی محلاتی، ۶۲؛ کریمی، مصاحبه.</ref> اما پس از گسترش مبارزه در سال ۱۳۴۲ و بازداشت، حصر و سپس بازگشت ایشان از تهران به قم {{ببینید|دستگیری امامخمینی}} و فزونی مراجعات مردم و علمای تهران و شهرستانها به ایشان، دفتر امامخمینی در قم تأسیس شد و به پیشنهاد برخی نزدیکان، سیدهاشم رسولی محلاتی، از شاگردان امامخمینی که خطی خوب و شبیه خط امامخمینی داشت و انشای مورد تأیید ایشان را نیز داشت، به همکاری با بیت و دفتر امامخمینی دعوت شد و نوشتن پاسخ نامهها، تلگرامها، رسید وجوه شرعی، استفتاها و اجازات در مسائل مالی و امور حسبیه و نوشتن استفتائات بر عهده وی گذاشته شد<ref>رسولی محلاتی، خاطرات آیتالله رسولی محلاتی، ۶۲ ـ ۶۳؛ رسولی محلاتی، مشکوة، ۱۷۰ ـ ۱۷۱؛ رسولی محلاتی، پابهپای آفتاب، ۲۸۷/۲؛ رسولی محلاتی، یادآور، ۵۱؛ بروجردی، گفتگو با سیدضیاء مرتضوی (نویسنده).</ref> {{ببینید|سیدهاشم رسولی محلاتی}}؛ چنانکه امامخمینی پیش از آن برای نگارش نامه برای علما و شخصیتهای شهرهای مختلف و تشویق آنان به درخواست از سیدحسین بروجردی برای هجرت به قم {{ببینید|سیدحسین بروجردی}}، به دلیل گستردگی بسیار زیاد نامهها که شمار آنها به صدها مورد میرسید، از دو نفر از دوستان نزدیک خود، یعنی محمدحسین بروجردی و سیدمحمدصادق لواسانی که خطشان شبیه خط ایشان بود، کمک گرفته بود، اما همه نامهها را با امضای خود فرستاد.<ref>بروجردی، گفتگو با سیدضیاء مرتضوی (نویسنده).</ref> | ||
پس از درگذشت سیدمحسن حکیم در سال ۱۳۴۹ و گسترش بیشتر مقلدان امامخمینی و شمار استفتائات از ایشان، به پیشنهاد بعضی از یاران و شاگردان و موافقت امامخمینی، «هیئت استفتا» در نجف اشرف تشکیل شد و این هیئت وظیفه پاسخگویی به پرسشهای رسیده را بر اساس مبانی و فتاوای امامخمینی برعهده داشت. پاسخها پس از ملاحظه، تصحیح و تأیید امامخمینی، به دست ایشان مُهر و برای سؤالکنندگان فرستاده میشد | پس از درگذشت سیدمحسن حکیم در سال ۱۳۴۹ و گسترش بیشتر مقلدان امامخمینی و شمار استفتائات از ایشان، به پیشنهاد بعضی از یاران و شاگردان و موافقت امامخمینی، «هیئت استفتا» در نجف اشرف تشکیل شد و این هیئت وظیفه پاسخگویی به پرسشهای رسیده را بر اساس مبانی و فتاوای امامخمینی برعهده داشت. پاسخها پس از ملاحظه، تصحیح و تأیید امامخمینی، به دست ایشان مُهر و برای سؤالکنندگان فرستاده میشد<ref>رجایینژاد، آشنایی با اعضای دفتر امام در قم، ۱ و ۳؛ کریمی، مصاحبه.</ref> {{ببینید|استفتائات}}. همچنین در نجف کسانی مانند رحیمیان، اسماعیل فردوسیپور و سیدحمید روحانی اعلامیههای امامخمینی را بازنویسی میکردند و ایشان پس از ملاحظه دقیق آنها را امضا میکرد (ناصری، یادآور، ۴۵). استفتاها به خط محمدحسن قدیری که بیشباهت به خط امامخمینی نبود و نیز به خط سیدجعفر کریمی بود (رحیمیان، یادآور، ۴۵) و مجموعهای از پیشنویس این استفتاها به خط کریمی و برخی حواشی اصلاحی و تکمیلی امامخمینی در بایگانی دفتر مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی در قم موجود است. (← مؤسسه تنظیم موسوعه، ۳۲/مقدمه، ۵۱). بخشی از استفتاها نیز با اجازه امامخمینی به عنوان دفتر قم پاسخ داده شده و تنها با مهر دفتر استفتائات امضا شدهاست (همان، ۵۲). در برخی موارد مجموعه سهجلدی استفتائات از سوی ناشر قبلی دخل و تصرف بیجا شدهاست؛ اما مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی هنگام انتشار مجموعه دهجلدی استفتائات در موسوعة الامامالخمینی، آن موارد را به حال نخست خود درآورده است (← همان، ۵۱). | ||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل دفتر امامخمینی، در قم (بروجردی) و در جماران (امامجمارانی، ۱۵۹)، امور سیاسی، احکام و بیانیهها، اخبار و خبرنگاران و اطلاعیههای دفتر امامخمینی زیر نظر سیداحمد خمینی بود (← مقاله | پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل دفتر امامخمینی، در قم (بروجردی) و در جماران (امامجمارانی، ۱۵۹)، امور سیاسی، احکام و بیانیهها، اخبار و خبرنگاران و اطلاعیههای دفتر امامخمینی زیر نظر سیداحمد خمینی بود {{ببینید|دفتر امامخمینی}}(← مقاله )؛ البته وی نیز چندان اعمال ریاست نمیکرد و برای خودش چنین شأنی قائل نبود (رحیمیان، یادآور، ۴۸). امامخمینی پس از پیرورزی انقلاب در تأکید بر ماندن رسولی محلاتی در دفتر قم ازجمله به شباهت انشا و خط وی با انشا و خط خود اشاره کردهاست (رسولی محلاتی، یادآور، ۵۸). در دفتر امامخمینی کارها تقسیم میشد و وظایف هر فرد مشخص بود. حکمها و نامههای کوتاه مانند تبریکها و عزل و نصبها را رسولی محلاتی مینوشت و امامخمینی آن را میخواند و تأیید و امضا میکرد (رسولی محلاتی، خبرگزاری فارس). | ||
احکام و پیامها و نامههای مهم به املا و انشای امامخمینی و بخشی به خط خود ایشان بود و در صورت نیاز، رسولی محلاتی آن را بدون هیچ اصلاحی بازنویسی میکرد و امامخمینی آن را میدید و امضا میکرد (همان)؛ چنانکه نامه ایشان به میخائیل گورباچف یا پیام ایشان پس از ترور اکبر هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۵۸ به خط رسولی محلاتی است (همو، یادآور، ۵۸). دهها پیام به سران کشورهای اسلامی و غیر اسلامی به دست رسولی محلاتی و رحیمیان نوشته شدهاست (رحیمیان، یادآور، ۴۲). نگارش اولیه پیامها همه به دست خود امامخمینی بود که با دقت مینوشت ولی در برگههای متفرق و گاه دارای خطخوردگی بود و در اواخر نیز دست ایشان کمی میلرزید (رسولی محلاتی، یادآور، ۵۸)؛ چنانکه نگارش پیامهای طولانی گاه چند روز یا چند هفته به درازا میکشید و هرچند خطخوردگی کمتری داشت، اما اضافاتی داشت که در حواشی و در برگههای متفرقه بود و باید بازنویسی میشد. بیشتر این بازنویسیها به دست رسولی محلاتی و برخی نیز به دست رحیمیان صورت گرفتهاست (همان؛ رحیمیان، یادآور، ۴۵). | احکام و پیامها و نامههای مهم به املا و انشای امامخمینی و بخشی به خط خود ایشان بود و در صورت نیاز، رسولی محلاتی آن را بدون هیچ اصلاحی بازنویسی میکرد و امامخمینی آن را میدید و امضا میکرد (همان)؛ چنانکه نامه ایشان به میخائیل گورباچف یا پیام ایشان پس از ترور اکبر هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۵۸ به خط رسولی محلاتی است (همو، یادآور، ۵۸). دهها پیام به سران کشورهای اسلامی و غیر اسلامی به دست رسولی محلاتی و رحیمیان نوشته شدهاست (رحیمیان، یادآور، ۴۲). نگارش اولیه پیامها همه به دست خود امامخمینی بود که با دقت مینوشت ولی در برگههای متفرق و گاه دارای خطخوردگی بود و در اواخر نیز دست ایشان کمی میلرزید (رسولی محلاتی، یادآور، ۵۸)؛ چنانکه نگارش پیامهای طولانی گاه چند روز یا چند هفته به درازا میکشید و هرچند خطخوردگی کمتری داشت، اما اضافاتی داشت که در حواشی و در برگههای متفرقه بود و باید بازنویسی میشد. بیشتر این بازنویسیها به دست رسولی محلاتی و برخی نیز به دست رحیمیان صورت گرفتهاست (همان؛ رحیمیان، یادآور، ۴۵). | ||
امامخمینی، به دلیل مقام مرجعیت و زعامت دینی، اجازههای بسیاری نیز در موضوع رسیدگی به امور حسبیه و گاه برای روایت حدیث، برای روحانیان و دیگر افراد واجد شرایط صادر کردهاست | امامخمینی، به دلیل مقام مرجعیت و زعامت دینی، اجازههای بسیاری نیز در موضوع رسیدگی به امور حسبیه و گاه برای روایت حدیث، برای روحانیان و دیگر افراد واجد شرایط صادر کردهاست {{ببینید|اجازات امامخمینی}} و همه آنها به خط امامخمینی نیست (بروجردی). نگارش اجازهها پیش از دوره نجف به دست خود ایشان بود و شماری نیز به دست رسولی محلاتی و محمد محمدی گیلانی نوشته شدهاست (رحیمیان، یادآور، ۴۵) و پس از آن، اجازات و احکام امامان جمعه بر عهده حسن صانعی، رسولی محلاتی و رحیمیان بود (رسولی محلاتی، خبرگزاری)؛ چنانکه اجازه به سیدحسن نصرالله را رسولی محلاتی نوشتهاست (رسولی محلاتی، یادآور، ۵۸). گاه نیز دیگران مانند سیداحمد خمینی مشارکت داشتند؛ به عنوان نمونه امامخمینی پیام مبسوط خود در ۹ اسفند ۱۳۵۷ را که در آستانه ترک تهران به سوی قم در خانه داماد خود محمود بروجردی نوشته (صحیفه، ۶/۲۶۱ ـ ۲۶۶)، به صورت پیشنویس نوشته و سیداحمدخمینی و برخی نزدیکان دیگر آن را نهایی کردهاند و امامخمینی امضا کردهاست (بروجردی)؛ چنانکه حکم اعدام سلمان رشدی، به دلیل فوریت آن فاقد دستنوشته و امضای ایشان است و تنها با اعلام به رادیو و تلویزیون منتشر شدهاست (همان). دستخط سیداحمد خمینی خوب بود ولی چندان شبیه خط امامخمینی نبود و با تمرین زیاد در این اواخر تا اندازهای شبیه خط ایشان شده بود (رسولی محلاتی، یادآور، ۵۸). | ||
از اینرو مجموعه پیامها، احکام، اجازات، استفتاها و مانند آن از گذشته تا سالهای پایانی عمر امامخمینی، از نظر نگارش وضع یکسانی نداشته و همه آنها به خط امامخمینی نبودهاست، هرچند همه آنها به امضا یا مهر یا امضا و مهر ایشان بودهاست. | از اینرو مجموعه پیامها، احکام، اجازات، استفتاها و مانند آن از گذشته تا سالهای پایانی عمر امامخمینی، از نظر نگارش وضع یکسانی نداشته و همه آنها به خط امامخمینی نبودهاست، هرچند همه آنها به امضا یا مهر یا امضا و مهر ایشان بودهاست. | ||