پیامبر اکرم(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

جد پیامبر (ص) [[عبدالمطلب]] فرزند هاشم و پدر ایشان، [[عبداللّه بن عبدالمطلب|عبداللّه]] بود که در راه بازگشت از سفر تجاری [[شام]] به [[مکه]]، در حالی‌که همسرش باردار بود، در [[مدینه]] درگذشت.<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱/۴۹–۵۰</ref> مادر ایشان [[آمنه دختر وهب|آمنه دختر وهب‌بن‌عبدمناف]] بود،<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱/۸۷؛ طبرسی، فضل‌بن‌حسن، إعلام الوری، ۱/۴۵</ref>

پیامبر (ص) هفت روز نخست را از شیر مادر خود آمنه خورد، سپس او را به [[حلیمه سعدیه]] که در بادیه زندگی می‌کرد، سپردند.<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابیطالب، ۱/۳۲</ref> حلیمه پس از دو سال او را به مکه نزد مادرش آورد.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱/۸۷–۸۸؛ حلبی، السیرة الحلبیه، ۱/۱۳۵</ref> پیامبر (ص) مادر خود را در شش‌سالگی و جد خود را در هشت یا ده‌سالگی از دست داد<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۲/۱۶۵–۱۶۶</ref> و پس از آن عموی ایشان [[ابوطالب]] که علاقه فراوانی به برادرزاده خود داشت و بر فرزندان خود برتری می‌داد،<ref>ابن‌کثیر، البدایة و النهایه، ۲/۲۸۲</ref> سرپرستی ایشان را بر عهده گرفت. وی پیامبر (ص) را در حدود دوازده‌سالگی در سفر تجاری به شام برد و وقتی به شهر بُصری رسید، بحیرای راهب به نام سرجس، آینده درخشان محمد (ص) را برای رسالت یادآوری کرد. همچنین خطرهایی که متوجه او خواهد شد را متذکر شد؛ از این‌رو ابوطالب تجارت خود را شتاب بخشیده، به مکه بازگشت.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱/۸۹</ref>

حدود بیست سال پیش از بعثت، شخصی از قبیله زبید، متاعی برای فروش به مکه آورد. عاص‌بن‌وائل پدر [[عمرو عاص]] متاع او را خرید؛ ولی پول آن را نپرداخت. مرد زبیدی مردم را به یاری فراخواند و گروهی ازجمله پیامبر (ص)، در خانه عبداللّه‌بن‌جدعان جمع شده و پیمان بستند همیشه یاور مظلوم و دشمن ظالم باشند. سپس نزد عاص‌بن‌وائل رفتند و حق مرد زبیدی را گرفته، به وی پرداختند. این پیمان به نام «[[حلف الفضول|حِلف الفضول]]» معروف شد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۲/۱۷–۱۸؛ مسعودی، مروج الذهب، ۲/۲۷۰</ref> رسول خدا (ص) بعدها از آن پیمان به نیکی یاد و تمایل قلبی خود را به چنین پیمانی ابراز می‌کرد.<ref>حلبی، السیرة الحلبیه، ۱/۱۸۸–۱۹۱</ref>

پیامبر (ص) در سن جوانی به [[صداقت]] و [[امانتداری]] شهره شد و «صادق» و «امین» قریش لقب گرفت.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۲/۱۹؛ رازی، اعلام النبوه، ۷۴</ref> [[ابوطالب]] به ایشان پیشنهاد کرد تا با اموال تجارتی بانوی سرشناس مکه [[خدیجه(س)]] دختر خویلد همراه کاروان بازرگانی قریش، دوباره به [[شام]] برود. خدیجه (س) با اطلاع از این سفر، فردی به نام میسره را جهت همکاری نزد ایشان فرستاد و پیامبر (ص) از این پیشنهاد استقبال کرد. ایشان در سفر تجاری خود سود مناسبی به دست آورد. میسره با گرفتن اجازه از ایشان، زودتر نزد خدیجه (س) آمد و درایت و امانتداری ایشان را گزارش کرد.<ref>طبرسی، فضل‌بن‌حسن، إعلام الوری، ۱/۱۰۳؛ ابن‌کثیر، البدایة و النهایه، ۲/۲۹۳–۲۹۴</ref>

خدیجه (س) که در [[جاهلیت|دوران جاهلیت]] به «طاهره» و «سیده قریش» مشهور بود،<ref>حلبی، السیرة الحلبیه، ۱/۱۹۹</ref> با آگاهی از صداقت و امانتداری محمد (ص)، خواهان [[ازدواج]] با ایشان شد. حضرت (ص) نیز بنا بر نظر مشهور در حالی‌که ۲۵ سال داشت و خدیجه (س) چهل‌ساله بود،<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۲/۲۸۰</ref> با مشورت عموی خود ابوطالب، این پیوند را پذیرفت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱/۹۷–۹۸؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۲/۲۰–۲۱</ref>

پیش از بعثت پیامبر اکرم (ص)، مردم در سرزمین [[حجاز]]، در بدترین شرایط اخلاقی، اجتماعی و در نازل‌ترین وضعیت فرهنگی و اقتصادی قرار داشتند. به گفته [[امام‌علی(ع)]] گروه عرب پیش از بعثت پیامبر (ص) بدترین آیین را برگزیده بودند، منزلگاه آنان، سنگستان‌های ناهموار و همنشین آنان مارهای زهرآلود بود. از آب تیره و ناگوار می‌نوشیدند و خوراک‌های خشک و آلوده می‌خوردند. کارشان خونریزی و خشونت بود و از خویشاوندان خود بریده و بیزار بودند، بت می‌پرستیدند و سر تا پا آلوده به خطا بودند.<ref>نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، خ۲۶، ۴۵؛ خ۸۸، ۱۰۸–۱۰۹ و خ۹۴، ۱۲۹–۱۳۰</ref>

پیامبر (ص) پیش از بعثت هر سال مدتی در [[غار حرا]]، واقع در [[مکه]] خلوت می‌کرد.<ref>بیهقی، دلائل النبوه، ۲/۱۴۷؛ ابن‌کثیر، البدایة و النهایه، ۳/۵–۶؛ حلبی، السیرة الحلبیه، ۱/۳۳۸–۳۴۰</ref> در همین مکان [[جبرئیل|فرشته وحی]] بر او نازل شد.<ref>حلبی، السیرة الحلبیه، ۱/۳۴۱</ref> بنا بر مشهور میان [[شیعه]]، پیامبر (ص) در ۲۷ رجب چهلم [[عام الفیل]]، به رسالت برگزیده شد.<ref>کلینی، الکافی، ۴/۱۴۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۸/۲۰۴</ref> برخی از [[اهل سنت]]، ۱۸ یا ۲۴ رمضان را روز بعثت ایشان ذکر کرده‌اند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۲/۲۹۳–۲۹۴</ref>

پیامبر اکرم (ص)، چنان‌که امام‌خمینی خاطرنشان کرده‌است، به جهت اینکه خاتم پیامبران است، [[شریعت]] او برتر از همه شرایع و کامل‌ترین آنها است<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۲۹۱</ref> و خود ایشان نیز افضل از همه پیامبران<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۷۲</ref> و مظهر اسم جامع الله است و [[عبودیت]] ایشان عبودیتی مطلق است و ایشان «عبدالله» حقیقی است. این مقام عبودیت مقام رفع هر گونه انانیت و [[خودبینی]] و رسیدن به مقام فقر مطلق است. در این حال بنده مستغرق در الوهیت می‌شود و خود را [[فنا|فانی فی‌الله]] می‌بیند و به قدم عبودیت به افق احدیت راه می‌یابد<ref>امام‌خمینی، سرّ الصلاة، ۸۹–۹۰</ref>؛ اما [[پیامبران(ع)|پیامبران]] دیگر هر یک مظهر اسمی از اسمای الهی هستند، چنان‌که بعضی مظهر اسم «رحمان» هستند و سیر معنوی آنان با استهلاک در این اسم به پایان می‌رسد؛ از این‌رو دوره [[نبوت]] ایشان محدود است، ولی نبوت پیامبر اسلام (ص) محدودیتی ندارد.<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۹</ref>

از سوی دیگر، امام‌خمینی تأکید کرده‌است که [[قرآن کریم]] بزرگ‌ترین [[معجزه]] پیامبر اسلام (ص) است و هیچ کتاب آسمانی به مانند قرآن جامع همه معارف و حقایق [[اسما و صفات|اسما و صفات الهی]] نبوده‌است؛ همچنین در دعوت به [[اخلاق]]، بیان مبدأ و معاد و بیان [[سیر و سلوک]] در رسیدن به منزل حقیقت، مثل و مانندی در کتاب‌های آسمانی برای آن [[تصور]] نمی‌شود<ref>امام‌خمینی، حدیث جنود، ۶۲</ref>؛ زیرا قرآن آخرین کتاب آسمانی و شریعت اسلام خاتم شرایع است؛ از این‌رو باید در حقایق توحید و تجرید و معارف الهی که غایت اصلی ادیان و شرایع کتاب‌های آسمانی است، در نهایت درجه کمال باشد و گرنه نقص در شریعت لازم می‌آید که خلاف [[عدل الهی|عدل]] و لطف الهی است.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۲۹۱</ref> از نگاه ایشان کتاب هر پیغمبری از پیامبران بر اساس عین ثابت آن پیامبر نازل شده‌است و از آن جهت که حقیقت پیامبر اکرم (ص) صورت و مظهر [[اسم اعظم]] است، قرآن که آخرین کتاب آسمانی است و جلوه و مظهر اسم اعظم و دارای جامعیت و احدیت جمع و تفصیل است، برای ایشان نازل شده‌است.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۳۰۹</ref> {{ببینید|متن=ببینید| قرآن}}.

[[قرآن کریم]]، پیامبر اسلام (ص) را رحمت برای جهانیان<ref>انبیاء، ۱۰۷؛ توبه، ۶۱</ref> و بشارت‌دهنده برای تمامی مردم<ref>سبأ، ۲۸</ref> معرفی کرده‌است؛ چنان‌که پیامبر (ص) پس از استقرار در [[مدینه]]، افزون بر دعوت توده مردم به سوی حق، دعوت جهانی را آغاز کرد و به برخی از سران و امپراتوری‌های مطرح زمانه خود نامه نوشت و آنان را به مکتب توحید دعوت کرد.<ref>حمیدالله، نامه‌ها و پیمان‌نامه‌های سیاسی، ۱۴۶، ۱۵۵ و ۱۸۹–۱۹۱</ref> امام‌خمینی با اشاره به مشاهده عین نامه‌های منسوب به پیامبر (ص)، در موزه ترکیه، اظهار می‌کند نامه‌های ایشان با یک مضمون، به امپراتورهای [[حبشه]]، [[روم]]، [[ایران]] و [[مصر]] فرستاده شدند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲/۲۹–۳۰</ref> به باور ایشان نامه‌نگاری‌های پیامبر (ص) برای معرفی حقایق اسلام به تمام امپراتوری‌های دنیا بوده‌است. ایشان اظهار تأسف کرده‌است که به جز [[پادشاه حبشه]]، بقیه به دعوت پیامبر (ص) پاسخ مثبت ندادند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۳۰؛ امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۱۳–۱۴</ref>؛ پادشاه ایران نامه حضرت (ص) را پاره کرد<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، ۴/۲۲۸–۲۲۹؛ حمیدالله، نامه‌ها و پیمان‌نامه‌های سیاسی، ۱۹۱–۱۹۲</ref>؛ چنان‌که هرقل یا هراکلیوس پادشاه روم شرقی پس از تحقیق از نبوت پیامبر (ص) تصمیم گرفت دعوت حضرت را بپذیرد؛ ولی بر اثر مخالفت قوم خود منصرف شد و تنها هدایایی برای ایشان فرستاد. نجاشی، ملوک عمان و اهل [[یمن]] اسلام آوردند. هوذه پادشاه یمامه شرط باقی‌ماندن بر قدرت را برای اسلام‌آوردن گذاشت؛ ولی پیامبر (ص) این شرط را نپذیرفت.<ref>استرآبادی، آثار احمدی، ۲۳۷–۲۴۶</ref> [[امام‌خمینی]] خاطرنشان کرده‌است که هدف پیامبر (ص) این بود که تمام ممالک دنیا را تحت کلمه توحید قرار داده، امت واحده تشکیل دهد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۳۲</ref>

[[عرفا]] و دانشمندان اسلامی جایگاه ویژه‌ای برای پیامبر (ص) قائل‌اند<ref>جامی، نقد النصوص، ۲۷۵–۲۷۶؛ ملاصدرا، مفاتیح الغیب، ۴۵۱</ref>؛ تا آنجا که بالاترین جایگاه در نظام وجودی و آفرینش را به ایشان اختصاص داده‌اند و ایشان را اول مخلوق، [[عقل اول]] و [[مشیت الهی]] شمرده‌اند که واسطه فیض و ظهور باقی موجودات است. البته بحث عقل اول یا [[صادر اول]] و مخلوق اول به وجود نوری و جامع پیامبر (ص) در نظام آفرینش، مربوط می‌شود.<ref>امام‌خمینی، حدیث جنود، ۲۹؛ ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۲/۳۳۲</ref> در حدیث نبوی نیز آمده‌است «نخستین آفریده، نور من است»<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۵/۲۴</ref> یا «نخستین آفریده، [[روح]] من است».<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۵۴/۳۰۹</ref> بنا بر نظر امام‌خمینی [[انسان کامل]] یعنی پیامبر اکرم (ص) نخستین ظهور اسم اعظم است و اسم اعظم «الله»، به عنوان مربی انسان کامل<ref>امام‌خمینی، سرّ الصلاة، ۸۱ و ۸۴</ref> و جامع همه اسما و صفات الهی است<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۷۵–۷۶</ref> {{ببینید|متن=ببینید| حقیقت محمدیه | انسان کامل | اسم اعظم}}.

[[امام‌خمینی]] مانند دیگر عارفان<ref>فرغانی، منتهی المدارک، ۱/۳۰۲؛ قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۱۵</ref> یکی از مقامات اختصاصی پیامبر اکرم (ص) را رسیدن به مقام «قاب قوسَینِ أو أدنی»<ref>نجم، ۹</ref> می‌داند<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۸۱</ref> که «قاب قوسین» اشاره به دارابودن حقیقت عالم در قوس نزول و صعود<ref>کاشانی، شرح منازل السائرین، ۷۵۱؛ امام‌خمینی، دعاءالسحر، ۵۵</ref> یا دو قوس [[وحدت و کثرت]]<ref>فرغانی، منتهی المدارک، ۱/۲۹</ref> است و مقام «أو أدنی» چنان‌که امام‌خمینی گفته‌است، اشاره به رسیدن به [[احدیت و واحدیت|مقام احدیت]] است<ref>امام‌خمینی، تعلیقات فصوص، ۱۶۸</ref> که در آن همه تعینات و اسم و رسم‌ها مستهلک می‌گردد و این مقام بالاترین مقام انسانیت است و بالاتر از آن مقامی نیست و پس از مقام صحو پس از محو و بقای بعد از فنا رخ می‌دهد.<ref>امام‌خمینی، دعاءالسحر، ۱۵</ref>

به نظر امام‌خمینی، خداوند با همه شئون ذاتی، صفاتی، اسمایی و افعالی خود، بر وجود پیامبر اکرم (ص) [[تجلی|تجلّی]] کرده‌است و از همین‌رو، آن حضرت (ص) دارای [[ختم نبوت|ختم نبوّت]] و [[ولایت مطلقه]] شده‌است. ایشان از پیامبر (ص) با عنوان «اکرم بریه»، «اعظم خلیقه»، «خلاصه کون»، «جوهره وجود»، «عصاره‌دار تحقّق»، «صاحب برزخیت کبری» و دارای مقام «خلافت عظمی» یاد کرده‌است<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۸۳</ref> و [[ایمان]] به رسالت پیامبر خاتم (ص) را نهفته در نهاد تمامی موجودات در عوالم مختلف هستی برشمرده است که ایمان‌آوردن به رسول الهی از عوالم بالا شروع شده تا به عالم ماده و ساکنان زمین رسیده‌است.<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۵۵، ۷۷ و ۸۱</ref>

[[امام‌خمینی]] برتری پیامبر اکرم (ص) را افزون بر انسان، بر تمامی فرشته‌ها ثابت دانسته<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۷۶</ref> و با اشاره به حدیثی مبسوط<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا (ع)، ۱/۲۶۲–۲۶۳</ref> به برتری پیامبران بر فرشته‌ها و برتری پیامبر اکرم (ص) بر همه [[پیامبران(ع)|پیامبران]] تأکید کرده‌است.<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۷۲–۷۳</ref> ایشان فضیلت پیامبر (ص) بر فرشته‌ها را نه یک فضیلت تشریفاتی و اعتباری، بلکه نوعی فضیلت حقیقی دانسته<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۷۶–۷۷</ref> و [[حدیث قدسی]] «لولاک لما خلقت الافلاک»<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۵/۲۸</ref> را گواه بر آن گرفته‌است.<ref>امام‌خمینی، چهل حدیث، ۳۳۸–۳۳۹</ref> ایشان دربارهٔ حدیث معروف «کنت نبیاً و آدم بین الماء و الطین»<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابیطالب، ۱/۲۱۴؛ احسائی، عوالی اللئالی، ۴/۱۲۱</ref> معتقد است، مراد از [[نبوت]] در این حدیث، مرتبه نور محمدی(ص) و در مرتبه واسطه فیض‌بودن آن حضرت در رساندن نور وجود و کمالات به خلق است.<ref>امام‌خمینی، تقریرات، ۳/۸۹؛ امام‌خمینی، دعاء السحر، ۱۷–۱۸ و ۶۶–۶۷</ref>

به اعتقاد ایشان سالک در سفر چهارم به نبوت تشریعی می‌رسد و [[احکام ظاهری]] را جعل می‌کند و از [[اسما و صفات الهی]] خبر می‌دهد. این سفر به پیامبر اکرم (ص) و به تبع ایشان به ائمه طاهرین (ع) اختصاص دارد. البته [[ائمه(ع)]] در سفر چهارم دارای مقام نبوت نیستند؛ زیرا نبوت تشریعی پس از پیامبر اسلام (ص) پایان یافته‌است.<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۹–۹۰؛ امام‌خمینی، دعاء السحر، ۱۵۰–۱۵۱</ref> البته مراتب و مقامات پیامبران در این سفرهای معنوی، یکسان نیست. برخی از آنان از مظاهر اسم خاص مثل «الرحمن» اند، به گونه‌ای که در سفر اول به مظهریت اسم الرحمن نائل شده و سفر دوم با مشاهده فنای اشیا در اسم الرحمن پایان می‌پذیرد و از همین جهت، دوره نبوت آنان محدود است، همچنین مظاهر دیگر اسمای الهی<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۹</ref>؛ ولی پیامبر اسلام (ص) مظهر اسم اعظم «الله» است و در حقیقت او مظهر تمام اسمای الهی است، زیرا [[اسم اعظم]]، محیط بر همه اسمای الهی است و سلطنتی دایمی دارد، از این جهت نبوت ایشان محدود نیست و ازلی و ابدی است<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۹؛ امام‌خمینی، تقریرات، ۲/۲۴۷؛ امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۳۰۹؛ آشتیانی، شرح مقدمه قیصری، ۶۶۳</ref> {{ببینید|متن=ببینید| اسفار اربعه | نبوت}}.

[[امام‌خمینی]] همانند دیگر عارفان،<ref>ابن‌عربی، عقلة المستوفز، ۴۵؛ جامی، نقد النصوص، ۶۳</ref> پیامبر اکرم (ص) را [[انسان کامل]] و مظهر اسم اعظم «الله» می‌داند که [[خلافت و ولایت|خلافت و ولایت الهی]] را در عالم طبیعت به عهده دارد<ref>امام‌خمینی، تعلیقه فوائد، ۶۰–۶۹؛ امام‌خمینی، دعاء السحر، ۷–۸ و ۱۷</ref> و نصب خلیفه در عالم به این جهت است که خلیفه احکام ربوبیت را در خارج جاری کند.<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۲</ref> خلافت الهی شامل خلافت ظاهری و باطنی است؛ خلافت ظاهری مقام فرمانروایی و حکومت در عالم است و خلافت باطنی مقام معنوی وساطت فیض از ناحیه خداوند برای بندگان است.<ref>کاشانی، شرح فصوص الحکم، ۲۵۰</ref>

به اعتقاد امام‌خمینی خلافت و [[ولایت پیامبر اسلام(ص)]] خلافت و ولایتی مطلق است که محیط بر باقی خلافت‌ها است؛ زیرا ایشان به مقام جمعی خود مظهر اسم اعظم «الله» است و این سرّ برتری ایشان بر سایر [[پیامبران(ع)]] و اولیاست بلکه به اعتقاد ایشان خلافت و نبوت پیامبران دیگر مظهر خلافت ایشان است<ref>امام‌خمینی، تعلیقات فصوص، ۴۰–۴۱</ref> و همه پیامبران به واسطه اینکه فیض را از ایشان دریافت می‌کنند خلیفه ایشان بوده و به [[نبوت]] ایشان دعوت می‌کنند.<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۳</ref> {{ببینید|متن=ببینید| خلافت و ولایت}}

[[امام‌خمینی]] پیامبر اکرم (ص) را واسطه فیض حق می‌داند. به اعتقاد ایشان تمام دایره وجود، مدیون نعمت وجود رسول خاتم‌اند. اگر مقام روحانیت ایشان نبود، هیچ موجودی به فیض حق نمی‌رسید<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۳۷–۱۳۸</ref>؛ از این‌رو [[نبوت]] و رسالت آن حضرت محدود به [[زمان]] و مکان خاصی نیست و نبوت و رسالت ایشان ازلی و ابدی است.<ref>امام‌خمینی، تعلیقات فصوص، ۱۸۰</ref> دوره نبوت انبیا (ع) در واقع دوره نبوت پیامبر اکرم (ص) است و آنان مظاهر ذات پیامبر اسلام (ص) و همگی خلفای آن حضرت‌اند و [[حضرت آدم|آدم]] و همه [[پیامبران(ع)|انبیا (ع)]]، زیر پرچم رهبری ایشان قرار دارند.<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۳</ref> پیامبراکرم (ص) مانند نگین انگشتر در میان دیگر پیامبران الهی است<ref>امام‌خمینی، تعلیقات فصوص، ۷۲</ref>؛ بنابراین شریعت پیامبر خاتم (ص) شرایع پیامبران پیشین را [[نسخ]] کرده و [[شریعت]] ایشان تا ابد مستمر است.<ref>فیض کاشانی، علم الیقین، ۱/۶۴۴</ref> {{ببینید|متن=ببینید| نبوت}}

امام‌خمینی شأن جامعیت پیامبر اکرم (ص) را در جاهای مختلف، از لحاظ تکوینی و تشریعی، مورد توجه قرار داده‌است. خاستگاه این شأن، این سخن خود پیامبر (ص) است که «اُوتیتُ جوامعَ الکلم»<ref>احسائی، عوالی اللئالی، ۴/۱۲۰؛ مجلسی، بحار الانوار، ۸/۳۸</ref>؛ زیرا پیامبر خلیفه خدا، مظهر اسمای الهی و [[تجلی]] کلمات تامه حق،<ref>ملاصدرا، الشواهد الربوبیه، ۳۴۴</ref> سید انبیا و بافضیلت‌ترین آنان است.<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا (ع)، ۲/۲۶۸</ref> امام‌خمینی پیامبر اسلام (ص) را جامع الکلم، هادی امت، از کلمات تامه الهی و کامل‌ترین موجود در میان موجودات امکانی دانسته‌است<ref>امام‌خمینی، تقریرات، ۲/۳۵۳–۳۵۴</ref> که واسطه میان حق و خلق است و وظیفه رساندن فیض به همه موجودات و هدایتگری آنان در عالم ظاهر و باطن را بر عهده دارد.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۳۷</ref> این [[هدایت]] شامل هدایت تشریعی و تکوینی<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۴۰</ref> و هدایت فردی و اجتماعی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۴۳۲</ref> است و برای اصلاح انسان در همه ابعاد وجودی او است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۲۸۷</ref> از نظر ایشان قلب پیامبر اکرم (ص) جامع تجلیات جمال و جلال الهی است<ref>امام‌خمینی، حدیث جنود، ۱۴۳</ref> و آن حضرت انسانی است که [[نفس]] او در هر دو قوه نظری و عملی به سر حد کمال رسیده‌است.<ref>ملاصدرا، الشواهد الربوبیه، ۳۵۵–۳۵۶</ref>

پیامبر اکرم (ص)، چنان‌که بزرگان [[فلسفه]] و [[عرفان]] ازجمله امام‌خمینی، تأکید کرده‌اند، جامع شئون ظاهری و باطنی پیامبران (ع) و در بردارنده همه کمالات آنان است و خداوند آن حضرت را از هر جهت بر پیامبران اولوالعزم (ع) برتری داده‌است.<ref>خواجه‌نصیر، آغاز و انجام، ۱۱؛ ملاصدرا، تفسیر القرآن، ۵/۶۸؛ سبزواری، اسرار الحکم، ۵۲۳–۵۲۵؛ امام‌خمینی، تقریرات، ۳/۵۴۸؛ امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۶۱–۶۳ و ۸۳–۸۴</ref>

[[امام‌خمینی]] مانند دیگر اندیشمندان اسلامی<ref>ملاصدرا، شرح اصول الکافی، ۳/۹</ref> شئونی برای پیامبر (ص) ذکر کرده‌است؛ ازجمله شئون باطنی، اِنباء و اخبار از [[اسما و صفات|اسما و صفات الهی]] و احدیت غیبی<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۴۲</ref> و وساطت در فیض الهی<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۳۷–۱۳۸</ref> است. افزون بر این آن حضرت (ص) به جهت جامعیت و احاطه بر همه عوالم، شأن حفظ [[حدود|حدود الهی]] و بسط [[عدالت اجتماعی|عدالت]] و منع از خروج از اعتدال در هر نشئه را دارد و او حَکَم عدل است؛ زیرا در هر موطنی خروج از مقتضای طبیعت و نوعی تنازع قابل تصور است و پیامبر اکرم (ص) سبب ایجاد تعادل در آن موطن است.<ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۴۰–۴۱</ref> همچنین پیامبر (ص) دارای شئون ظاهری است و از نگاه امام‌خمینی، این شئون عبارت است از:

# شأن سلطنت، ریاست و [[سیاست]]؛

از نظر ایشان وظیفه پیامبر (ص) در شأن رسالت، دریافت، حفظ و [[تبلیغ]] و تبیین احکام و دستورهای الهی برای امت است و از ناحیه خودش امر و نهی و حکمی ندارد<ref>امام‌خمینی، بدائع الدرر، ۱۰۸</ref>؛ ولی در شأن حکومتی و قضاوت، افزون بر تبیین دستورهای الهی، اگر پیامبر (ص) با الفاظ خاصی مانند «قَضی» یا «حَکَمَ» یا «أَمَرَ» دستورهایی را صادر کند، اطاعت ایشان از آن جهت [[واجب]] است که حاکم یا [[قاضی]] است؛ زیرا پیامبر (ص) در این دستورها از طرف خداوند اذن دارد که خود در جایگاه حاکم یا قاضی، طبق تشخیص و مقتضیات زمان و موضوع تصمیم بگیرد و حکم صادر کند.<ref>امام‌خمینی، بدائع الدرر؛ امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۷۱ و ۸۱–۸۶؛ طباطبایی، المیزان، ۴/۳۸۸</ref>

[[امام‌خمینی]] از شأن حکومتی پیامبر (ص)، به سلطانِ از جانب خدا و رئیس بندگان خدا تعبیر کرده‌است.<ref>امام‌خمینی، بدائع الدرر، ۱۰۵–۱۰۷</ref> از نگاه ایشان تمام عمر پیامبر (ص) در [[سیاست]]،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۱۸۸ و ۱۵/۱۱–۱۲، ۲۱۳</ref> اصلاح [[جامعه]]<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۱۷</ref> و تحقق عدالت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۴۱۶؛ ۱۲/۴۸۰ و ۱۵/۲۱۷</ref> صرف شد و هیچ روز از ایام زندگی ایشان از مسائل سیاسی خارج نبود. تشکیل دولت و مبارزه با ستمگران نمونه آن است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۱۳–۲۱۴</ref> ایشان تأکید کرده‌است که پایه حکومت عادلانه پیامبر (ص) بر قوانین آسمانی استوار بود. ایشان پس از سال‌ها تلاش‌های طاقت‌فرسا، با گفتارهای منطقی و الهی و سیره و روش عادلانه و اخلاق کریمانه خود، موفق به تشکیلات ریشه‌داری شد که پایه آن بر مبنای توحید و عدالت استوار بود و ایشان تا آخرین روزِ زندگی از کوشش در اجرای نظام توحید خودداری نکرد.<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱۰۶</ref> به باور امام‌خمینی [[مسجد النبی]]، دارالحکومه پیامبر (ص) بوده و ایشان قوای نظامی و انتظامی داشته‌است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۸۸</ref>؛ از همین‌رو [[مسجد]] کانون سیاست‌گذاری‌های حضرت (ص) بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۴۴۷؛ ۹/۱۷۱ و ۱۸/۴۲۵</ref> ایشان مسجد پیامبر (ص) را تکیه‌گاه اصلی حضرت و منبع قدرت اسلام معرفی کرده‌است که تمامی مسائل سیاسی و اجتماعی و نظامی، از آن مرکز برنامه‌ریزی و هدایت می‌شده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۳۱–۳۲؛ ۴/۴۴۷–۴۴۸ و ۱۶/۳۸۸</ref>

ویژگی‌های اخلاقی پیامبر اکرم (ص)، از مهم‌ترین ویژگی‌های شخصیتی آن حضرت به‌شمار می‌آید و خداوند آن را در [[قرآن کریم]] ستوده<ref>قلم، ۴</ref> و ایشان خود نیز بنابر روایتی، انگیزه و هدف از بعثت خود را اتمام مکارم اخلاق معرفی کرده‌است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۶۷/۳۷۲</ref> سجایای اخلاق فردیِ آن حضرت (ص) را [[امام‌حسین(ع)]] از پدر خود [[علی(ع)]] روایت کرده‌است که سرمشق نیکو برای انسانی‌زیستن پیروان آن حضرت است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱/۲۷۳؛ طبرسی، حسن‌بن‌فضل، مکارم الاخلاق، ۴۳۳–۴۳۵</ref> رفتار حضرت (ص) در خانه و اجتماع بر [[صداقت]]، سادگی، [[نظم]] و احترام به مردم، رعایت ادب و نزاکت بود و ایشان در نحوه ورود و اداره جلسات، سخن‌گفتن، راه‌رفتن و آراستگی و پاکی، نمونه اخلاق انسانی بود.<ref>طبرسی، حسن‌بن‌فضل، مکارم الاخلاق، ۱۰ و ۲۵۰</ref>

از سوی دیگر، مشرکان دشمنان اصلی پیامبر (ص) به حساب می‌آمدند. دشمنی آنان پس از دعوت علنی پیامبر (ص) به [[توحید]] بروز کرد و حضرت را در سخت‌ترین شرایط قرار داد. ایشان برای دعوت به [[اسلام]] مشقت‌های فراوانی متحمل شد<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویه، ۱/۳۵۴–۳۶۰؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۲/۳۱۸؛ حلبی، السیرة الحلبیه، ۱/۴۹۷</ref>؛ از شکنجه و مهاجرت اجباری یاران او به حبشه گرفته<ref>میرشریفی، پیام آور رحمت، ۳۹–۴۰</ref> تا محاصره در [[شعب ابی‌طالب]]<ref>میرشریفی، پیام آور رحمت، ۴۹</ref> و هجرت<ref>میرشریفی، پیام آور رحمت، ۶۳–۶۴</ref> و جنگ‌های از سر اجبار که حضرت در حدود ۲۶ جنگ یا غزوه شرکت کرد و شخصاً در نه جنگ به مقاتله پرداخت، مانند جنگ‌های [[جنگ|بدر]]، [[جنگ احد|احد]]، [[جنگ خندق|خندق]]، بنی‌قریظه، بنی‌المصطلق، [[جنگ خیبر|خیبر]]، [[جنگ حنین|حنین]] و طائف.<ref>طبرسی، فضل بن حسن، ۱/۱۶۳</ref> ایشان در [[فتح مکه]] اوج تجلی رحمت را از خود نشان داد و همه مشرکان و شکنجه‌گرانِ خود و یارانش را کریمانه بخشید و همه را آزاد کرد.<ref>ابن‌کثیر، البدایة و النهایه، ۴/۳۰۱؛ مقریزی، امتاع الاسماع، ۱/۳۹۱</ref>

یکی از این ویژگی‌ها که [[امام‌خمینی]] دربارهٔ سیره معنوی پیامبر (ص) بر آن تأکید کرده‌است، حالت [[عبادت]] و محو عبودیت ایشان در [[شب معراج]] است که پیامبر (ص) در حالت رکوع به قرب وصول رسیده و جلوه حق را بدون مرآت و تعینات مشاهده کرده‌است. ایشان همگان را به تأسی به آن حضرت (ص)، به عبادت واقعی دعوت کرده‌است.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۰ و ۳۵۱؛ امام‌خمینی، حدیث جنود، ۳۳۰</ref>

اعتدال و [[ساده‌زیستی]] پیامبر (ص)<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۶/۲۲۹</ref> به گونه‌ای بود که در مجلس جای مخصوصی نداشت و در نزدیک‌ترین محل ورود خود می‌نشست.<ref>کلینی، الکافی، ۲/۶۶۲</ref> امام‌خمینی این ویژگی پسندیده پیامبر (ص) را خاطرنشان کرده و مردم را به تأسی به سیره حضرت (ص) فرا خوانده‌است. به نظر ایشان مهم این است که پیامبر اکرم (ص) در اوج اقتدار، کمال فروتنی و ساده‌زیستی را پیشه خود قرار داده بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۱۷۸ و ۸/۱۲۷</ref> و به دور از قدرت‌نمایی و [[تکبر]]، در برابر [[عدالت اجتماعی|عدالت]] و حق مردم متواضع بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۱۹۶–۱۹۷ و ۳۲۶</ref>؛ ولی همواره با زورمندان و ظالمان مبارزه می‌کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۲۱۴</ref>

پیامبر اکرم (ص) با همسران خود نیز با عدالت و انصاف و مهربانی رفتار می‌کرد و بهترین فرد برای آنان بود<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعة، ۲۰/۱۷۱</ref>؛ چنان‌که به آنان اجازه [[انتقاد]] می‌داد و قرآن نیز دربارهٔ خرده‌گیری برخی همسران پیامبر (ص) در استفاده از اموال، اشاره کرده‌است.<ref>احزاب، ۲۸</ref> ایشان برای توده مردم رحمت بود.

[[امام‌خمینی]] شدت رحمت و لطف حضرت به بندگان خدا را از یکسو و کجروی‌ها و شقاوت‌های سران ثروت و قدرت را از سوی دیگر، باعث اذیت روحی پیامبر (ص) دانسته‌است<ref>امام‌خمینی، چهل حدیث، ۲۴۶</ref> و با اشاره به آیات قرآن<ref>شعراء، ۳؛ کهف، ۶</ref> شدت رحمت و محبت پیامبر (ص) به مردم و آزار روحی حضرت از گمراهی آنان را نشان اوج لطف آن حضرت برشمرده که خداوند از ایشان دلجویی کرده‌است<ref>امام‌خمینی، حدیث جنود، ۲۳۴–۲۳۵</ref>؛ چنان‌که پیامبر (ص) برای هدایت‌نشدن [[کافر|کفار]] نیز به‌شدت غصه می‌خورد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۴۳۷؛ ۹/۳۶۹؛ ۱۰/۵۱ و ۱۲/۴۲۴، ۵۰۸</ref>

امام‌خمینی خاطرنشان کرده‌است که پیامبر اکرم (ص) از طبقه عادی جامعه بود و یاران ایشان نیز از همین قشر بودند و جنگ‌های ایشان در دفاع از [[مستضعفان]]<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۳۹۷–۳۹۸</ref> و در برابر قدرتمندان،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۱۸–۱۹</ref> طاغیان و ثروتمندان<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۳۲۰–۳۲۲ و ۷/۳۸۹</ref> و برای رفع موانع از سر راه حکومت خدا و قرآن<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۴۱</ref> بود. ایشان حتی جنگ‌های پیامبر اکرم (ص) را همانند نصیحت‌های ایشان، رحمت برای عالم انسانی برشمرده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۱۳–۱۱۴</ref>؛ زیرا آن جنگ‌ها برای کشورگشایی نبود، بلکه برای متمدن‌سازی جامعه انسانی بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۴۴۹</ref> ایشان بارها به دشواری‌ها و زحمات طاقت‌فرسای پیامبر اکرم (ص) اشاره کرده و درس [[استقامت]] گرفتن و رعایت انصاف از سیره آن حضرت را به [[مسئولان و کارگزاران|مسئولان]] و [[مردم]] متدین سفارش کرده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۲۹؛ ۴/۱۸–۱۹، ۹/۳۹۸؛ ۱۴/۳۱۴؛ ۱۶/۲۹۹–۳۰۰ و ۱۸/۴۰۸–۴۰۹</ref>

پیامبران الهی همه در [[هدایت]] به‌سوی حق، الگو هستند<ref>ممتحنه، ۴ و ۶</ref> و پیامبر اکرم (ص) نیز در [[قرآن کریم]] الگوی نیکو معرفی شده‌است.<ref>احزاب، ۲۱</ref> امام‌خمینی بارها توصیه کرده رؤسای کشورهای اسلامی با تأسی به پیامبر اکرم (ص) نه بر آبدان مردم، بلکه بر دل‌های آنان حکومت کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۵۲۷–۵۲۸ و ۱۴/۱۷۹–۱۸۰</ref> ایشان تأسی به سلوک اخلاقی و سیاسی پیامبر اکرم (ص) را در جایگاه زمامدار و رئیس جامعه، برای زمامداران یادآوری کرده و به ذکر تفاوت‌های حکومت اسلام با سایر حکومت‌ها پرداخته و نحوه برخورد عاطفی و انسانی آن حضرت (ص) با مردم را الگویی در زمامداری معرفی و تأکید کرده‌است در [[حکومت اسلامی]] رابطه دولت و [[ملت]] محبت‌آمیز است. در [[صدر اسلام]] میان رسول خدا (ص) که شخص اول مملکت بود و پایین‌ترین فرد جامعه، امتیازی مطرح نبود. پیامبر (ص) مانند زمامداران ریاست نمی‌کرد. وقتی به [[مسجد]] می‌آمد، اصحاب ایشان و مردم عادی هم در مسجد بودند. پیامبر (ص) در آن جمع می‌نشست و کسی که از بیرون می‌آمد، نمی‌دانست کدام از آنان پیامبر (ص) است. آنان در محیط دوستی و رفاقت همراه با صمیمیت زندگی می‌کردند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۱۷۷–۱۸۸؛ ۷/۱۲۶، ۲۳۳</ref> سیره پیامبر (ص) ملایمت و دوستی با پیروان و شدت با دشمنان بود. میان زمامدار و مردم فاصله نبود و مردم از حکومت ترس و وحشتی نداشتند. مردم راحت مشکلات خود را با پیامبر (ص) مطرح می‌کردند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۲۳۵–۲۳۶</ref>؛ زیرا در حکومت پیامبر (ص) از [[دیکتاتوری]] و [[استبداد]] خبری نبود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۳۹۵–۳۹۷</ref>

پیامبر اکرم (ص) در سال دهم هجری آخرین سفر [[حج]] را به‌جا آورد که به [[حجةالوداع]] معروف شد.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۲/۱۳۰؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲/۷۰۱–۷۰۵</ref> حضرت در مسیر بازگشت، در [[غدیر خم]]، [[علی(ع)]] را به عنوان جانشین و [[امامت|امام]] پس از خود معرفی کرد<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۲/۱۰۸</ref> {{ببینید|متن=ببینید|امام علی(ع)}} و حدود هفتاد یا هشتاد روز بعد ـ بنا به قول مشهور علمای [[شیعه]]، در [[۲۸ صفر]] سال یازدهم هجرت و به قول مشهور [[اهل سنت]]، در دوازدهم ربیع الاول سال یازدهم ـ رحلت کرد.

امیرالمؤمنین علی (ع) طبق وصیت پیامبر (ص)، پیکر آن حضرت را [[غسل]] داد و در خانه و محل رحلت ایشان به خاک سپرد.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۲/۲۲۳–۲۲۴؛ طبرسی، فضل‌بن‌حسن، إعلام الوری، ۱/۵۳–۵۴</ref> امام‌خمینی چند جا به تبیین پیام پیامبر (ص) در حجةالوداع و رحلت رسول اکرم(ص) و پیامدهای آن پرداخته‌است<ref>امام‌خمینی، الاجتهاد والتقلید، ۲۲–۲۴؛ امام‌خمینی، بدائع الدرر، ۱۲۷؛ امام‌خمینی، سرّ الصلاة، ۲۳</ref>؛ ازجمله خاطرنشان ساخته‌است که نصب امیرالمؤمنین علی (ع) به خلافت از مقامات معنوی ایشان نیست و مقامات معنوی ایشان است که غدیر را پدیدآورده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۱۱۱–۱۱۳</ref>

خدیجه مشهور به [[خدیجه کبری(س)]] پدرش خویلدبن‌اسد و مادرش فاطمه دختر زائدبن‌اصم بود.<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۴/۱۸۱۷؛ ذهبی، سیر أعلام، ۲/۱۱۱</ref> بنا به مشهور پانزده سال پیش از عام الفیل<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱/۱۰۵؛ مقریزی، امتاع الاسماع، ۶/۲۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۶/۱۲</ref> و به گزارشی سه سال پیش از آن یا در سال عام الفیل<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۶/۱۰</ref> در [[مکه]] متولد شد. کنیه‌اش ام‌هند بود<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۶/۱۲</ref> و دوران کودکی و جوانی را در مکه گذراند.

خدیجه از زنان شریف، خردمند و دوراندیش،<ref>ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۲/۳۹</ref> کامل، دین‌دار و بلندجایگاه بود.<ref>ذهبی، سیر أعلام، ۲/۱۰۹</ref> ایشان در منابع اسلامی به عنوان «خیرالنساء»<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۴/۱۸۲۱</ref> و بانوی بلندمرتبه،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۰۰/۱۸۹</ref> درخشنده<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۶/۷۹</ref> و وجیه‌ترین و عاقل‌ترین زنان وصف شده و [[عفت|عفّت]]، دینداری، [[حیا]] و مروّت ایشان زبان‌زد زنان بود.<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۴/۱۸۱۹–۱۸۲۵</ref> قرابت، امانت، خوش‌اخلاقی و [[صدق|راستگویی]] انگیزه‌های خدیجه (س) برای [[ازدواج]] با پیامبر (ص) بود<ref>اربلی، کشف الغمة، ۲/۱۳۲</ref> و او چنان‌که در [[قرآن]] آمده «ام‌المؤمنین» است.<ref>احزاب، ۶</ref> از خدیجه (س) به عنوان نخستین زن مسلمان یاد کرده‌اند<ref>ذهبی، سیر أعلام، ۲/۱۰۹</ref> و [[علی(ع)]] پیامبر و خدیجه(س) و خود را تنها مسلمانانی می‌داند که خدا را [[عبادت]] می‌کردند.<ref>نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، خ۲۳۴، ۳۶۸</ref> پیامبر (ص)، خدیجه (س) را ازجمله زنان کامل در جهان شمرده‌است<ref>ابن‌کثیر، البدایة و النهایه، ۳/۱۲۹</ref>؛ چنان‌که بهترین زنان جهان را، [[مریم دختر عمران]]، [[آسیه دختر مزاحم]]، خدیجه دختر خویلد و [[فاطمه(س)]] دانسته‌است.<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۴/۱۸۲۱</ref>

امام‌خمینی نیز خدیجه (س) را طاهره و پاک شمرده و با استناد به روایات همه پدران و مادران ائمه (ع) از [[آدم]] تا خاتم پیامبران را پاک و مطهر می‌داند.<ref>امام‌خمینی، تنقیح الاصول، ۱/۲۳۶–۲۳۷</ref> ایشان با اشاره به موضوع کناره‌گیری پیامبر (ص) از خدیجه (س) یادآورشده که پیش از انعقاد نطفه فاطمه زهرا(س) خداوند دستور داد که از خدیجه (س) مدتی کناره‌گیری کند و این برنامه برای آن بود که کلام غیر خدا را نشود و نگاه وی به افراد نیفتد و با افراد بشر معاشرت نکند و پس از آماده شدن برای رفتن نزد خدیجه (س) فرمان یافت که از میوه‌های بهشتی برای وی ببرد.<ref>امام‌خمینی، تنقیح الاصول، ۱/۲۳۶–۲۳۷</ref>

خدیجه (س) بسیار احترام پیامبر (ص) داشت و همواره وسائل آرامش وی را فراهم می‌ساخت.<ref>ابن‌کثیر، البدایة و النهایه، ۳/۱۲۷</ref> ایشان پس از مسلمان‌شدن وزیر و معین راستین پیامبر (ص) بود<ref>ذهبی، سیر أعلام، ۲/۱۱۴</ref> و همه توان و نیروی خود را برای خدمت به اسلام و مسلمانان به کارگرفت و برای پیامبر یاوری راستین بود.<ref>ذهبی، سیر أعلام، ۲/۱۱۴</ref> ایشان که زنی ثروتمند بود،<ref>ابن‌کثیر، البدایة و النهایه، ۲/۲۹۳</ref> همه دارایی خود را در راه نشر [[اسلام]] به کار گرفت. از مجاهدت‌های علی(ع) و اموال حضرت خدیجه(س) به عنوان دو عامل مؤثر در پیشرفت اسلام یادشده است.<ref>امین، أعیان الشیعه، ۱/۲۲۰</ref>

[[امام‌خمینی]] خدیجه (س) را بانویی شمرده که به همراه علی (ع) در وقت غربت اسلام و تنهایی پیامبر (ص) [[ایمان]] آورد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۳۶</ref> ایشان در شرح این موضوع، به استناد قرآن<ref>شعراء، ۲۱۴</ref> خاطرنشان کرده‌است که [[خداوند]] به پیامبر (ص) فرمان داد که [[تبلیغ]] دین را از نزدیکان آغازکند و پیامبر (ص) از خانواده خود آغازکرد و خدیجه (س) و علی (ع) دعوت پیامبر (ص) را اجابت کردند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۹۸–۴۹۹</ref> ایشان به استناد روایات<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعة، ۱/۴۰۰</ref> یادآور شده‌است که پیامبر (ص) پس از مسلمان‌شدن خدیجه (س) و علی (ع) به آنان یادآورشده که [[جبرئیل]] آن دو را به [[بیعت]] با اسلام و انجام شرایط آن فراخوانده که ازجمله آن شاداب وضو گرفتن است.<ref>امام‌خمینی، الطهاره، ۵۰۷</ref> همچنین ایشان به ثروتمندی خدیجه (س) و اینکه ثروت خود را برای کمک به اسلام به پیامبر (ص) داد، اشاره کرده‌است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۰۰</ref> و به مناسبت سختی‌های وارده بر مردم ایران و [[محاصره اقتصادی]] از سوی [[دشمن]]، از دشواری‌های وارده بر پیامبر (ص) و همسرش خدیجه (س) در سال‌های آغاز [[بعثت]] و تحریم اقتصادی قریش یاد کرده و خاطرنشان ساخته که پیامبر (ص) و خدیجه (س) برای در امان‌ماندن از اذیت و آزار کفار [[قریش]] به [[شعب ابی‌طالب]] پناه بردند و سختی بر خاندان پیامبر (ص) در حدی بود که مشک آب را برای بهره‌مندی از چربی آن می‌مکیدند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۴۷۳–۴۷۴</ref>

حضرت خدیجه (س) سه سال پیش از [[هجرت پیامبر به مدینه|هجرت]]، در ماه رمضان سال دهم هجری درگذشت و در [[قبرستان حجون]] (معروف به قبرستان ابوطالب) به خاک سپرده.<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۴/۱۸۲۵؛ ذهبی، سیر أعلام، ۲/۱۱۷</ref> این رویداد تأثربرانگیز که به مدت کوتاهی پس از وفات [[ابوطالب]] عمو و حامی پیامبر (ص) رخ داد، حضرت (ص) را چنان متأثر کرد که آن سال را «عام الحزن» نامید.<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱/۴۵</ref> پیامبر (ص) با خدیجه (س) ۲۵ یا ۲۶ سال زندگی کرد. ایشان از خدیجه دو پسر به نام قاسم و عبدالله و چهار دختر به نام زینب، رقیه، ام‌کلثوم و [[فاطمه(س)]] داشت که همه فرزندان به جز فاطمه (س)، پیش از رحلت حضرت (ص) فوت کردند.