کاربر:Salehi/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
برچسبها: برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری |
(اصلاح ارقام) برچسب: برگردانده‌شده |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
==فی نقد قیاس الاوامر التشریعیة بالعلل التکوینیة و ما یترتّب علیه== | ==فی نقد قیاس الاوامر التشریعیة بالعلل التکوینیة و ما یترتّب علیه== | ||
رساله‌ای در نقد نظریه قیاس اوامر تشریعی با علل تکوینی از امام‌خمینی؛ عربی. | رساله‌ای در نقد نظریه قیاس اوامر تشریعی با علل تکوینی از امام‌خمینی؛ عربی. | ||
[[عبدالکریم حائری یزدی]] بر اساس مقایسه [[اوامر تشریعی]] و [[علل تکوینی]]، به تنگی زمان انجام نمازهای قضاشده و واجب‌فوری‌بودن آن فتوا داده است.<ref> | [[عبدالکریم حائری یزدی]] بر اساس مقایسه [[اوامر تشریعی]] و [[علل تکوینی]]، به تنگی زمان انجام نمازهای قضاشده و واجب‌فوری‌بودن آن فتوا داده است.<ref>حائری یزدی، کتاب الصلاة، ۵۷۳.</ref> اساس این [[فتوا]] بیان می‌دارد همان‌طور که در علل تکوینی [[معلول]] از [[علت]] جدا نیست و واسطه و تأخیری میان آنها وجود ندارد، در اوامر تشریعی نیز مامورٌبه باید فوراً به‌جا آورده شود. امام‌خمینی با نگارش رساله‌ای با عنوان «فی نقد قیاس الاوامر التشریعیة بالعلل التکوینیة و ما یترتّب علیه»، در نقد همانندی اوامر تشریعی با علل تکوینی و آثاری که بر آن مترتب است به ارزیابی این دیدگاه پرداخته است. به باور ایشان این نظر از قیاس‌کردن اوامر تشریعی با علل تکوینی و خلط آنها ناشی شده است و تحلیل صحیحی ندارد (۱۸۵ ـ ۱۸۶). افزون بر مطلب ذکرشده دو مطلب دیگر نیز در این رساله که برخی آن را به ایام جوانی ایشان نسبت می‌دهند، آمده است:<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب الرسائل العشره، ۲ ـ ۳.</ref> | ||
# | # ۱. امام‌خمینی در این رساله، دیدگاه استاد خود حائری درباره [[اصل تعبدیت]] در اوامر را نقد کرده، آن را ناممکن شمرده است (۱۸۶ ـ ۱۸۷). به نظر ایشان، ناممکن‌بودن اخذ به تعبدیت به این سبب است که قید مذکور پس از تعلق امر به مأمورٌبه انتزاع گردیده و در رتبه متأخر از آن قرار دارد و هر چیزی که چنین باشد، خود، نمیتواند متعلق امر واقع شود و بنده را به سبب ترک آن مستحق عقاب سازد؛(۱۸۷) | ||
# | # ۲. از نظر امام‌خمینی نظری حائری درباره [[حمل صیغه امر بر وجوب]] هنگام اطلاق<ref>حائری یزدی، درر الفوائد، ۷۴</ref> نیز قابل توجیه نیست؛ چون اولاً نسبت قدر مشترک با اقسام خود یکسان است و نمیتوان بدون وجود مرجحی مانند [[انصراف لفظی]] یا [[قرینه‌ای لفظی]] یا [[معنوی]] یک طرف را بر دیگری ترجیح داد؛ ثانیاً [[اراده وجوب]] و [[اراده ندب]] از حیث رتبه مختلف هستند و حاکی از دو نوع [[اراده بسیط]] میباشند.(۱۸۸) | ||
این رساله برای نخستین بار در مهر | این رساله برای نخستین بار در مهر ۱۳۷۸ش/ جمادی‌الثانی ۱۴۲۰ق به مناسبت یکصدمین سال تولد امام‌خمینی به دست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی به عنوان یکی از رساله‌های مجموعه «الرسائل العشره» از صفحه ۱۸۵ ـ ۱۸۸ به چاپ رسید (← مقاله الرسائل العشره) و سپس در جلد ۲۰ «موسوعة الامام‌الخمینی» ذیل عنوان الرسالات الفقهیة و الاصولیه در سال ۱۳۹۲ به دست همین مؤسسه منتشر شده است و نسخه خطی این رساله در این مؤسسه موجود است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، الرسائل العشره، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم، | * امام‌خمینی، سیدروح‌الله، الرسائل العشره، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش. | ||
* حائری یزدی، عبدالکریم، درر الفوائد، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ ششم، | * حائری یزدی، عبدالکریم، درر الفوائد، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ ششم، ۱۴۱۸ق. | ||
* حائری یزدی، عبدالکریم، کتاب الصلاة، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، | * حائری یزدی، عبدالکریم، کتاب الصلاة، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق. | ||
* مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مقدمه کتاب الرسائل العشره، تألیف امام‌خمینی، تهران، چاپ سوم، | * مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مقدمه کتاب الرسائل العشره، تألیف امام‌خمینی، تهران، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش. | ||
فرج‌الله الهی‌مقدم | فرج‌الله الهی‌مقدم | ||
فیثاغورس ← حکما | فیثاغورس ← حکما | ||
نسخهٔ ۱۲ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۲۰
فی نقد قیاس الاوامر التشریعیة بالعلل التکوینیة و ما یترتّب علیه
رساله‌ای در نقد نظریه قیاس اوامر تشریعی با علل تکوینی از امام‌خمینی؛ عربی. عبدالکریم حائری یزدی بر اساس مقایسه اوامر تشریعی و علل تکوینی، به تنگی زمان انجام نمازهای قضاشده و واجب‌فوری‌بودن آن فتوا داده است.[۱] اساس این فتوا بیان می‌دارد همان‌طور که در علل تکوینی معلول از علت جدا نیست و واسطه و تأخیری میان آنها وجود ندارد، در اوامر تشریعی نیز مامورٌبه باید فوراً به‌جا آورده شود. امام‌خمینی با نگارش رساله‌ای با عنوان «فی نقد قیاس الاوامر التشریعیة بالعلل التکوینیة و ما یترتّب علیه»، در نقد همانندی اوامر تشریعی با علل تکوینی و آثاری که بر آن مترتب است به ارزیابی این دیدگاه پرداخته است. به باور ایشان این نظر از قیاس‌کردن اوامر تشریعی با علل تکوینی و خلط آنها ناشی شده است و تحلیل صحیحی ندارد (۱۸۵ ـ ۱۸۶). افزون بر مطلب ذکرشده دو مطلب دیگر نیز در این رساله که برخی آن را به ایام جوانی ایشان نسبت می‌دهند، آمده است:[۲]
- ۱. امام‌خمینی در این رساله، دیدگاه استاد خود حائری درباره اصل تعبدیت در اوامر را نقد کرده، آن را ناممکن شمرده است (۱۸۶ ـ ۱۸۷). به نظر ایشان، ناممکن‌بودن اخذ به تعبدیت به این سبب است که قید مذکور پس از تعلق امر به مأمورٌبه انتزاع گردیده و در رتبه متأخر از آن قرار دارد و هر چیزی که چنین باشد، خود، نمیتواند متعلق امر واقع شود و بنده را به سبب ترک آن مستحق عقاب سازد؛(۱۸۷)
- ۲. از نظر امام‌خمینی نظری حائری درباره حمل صیغه امر بر وجوب هنگام اطلاق[۳] نیز قابل توجیه نیست؛ چون اولاً نسبت قدر مشترک با اقسام خود یکسان است و نمیتوان بدون وجود مرجحی مانند انصراف لفظی یا قرینه‌ای لفظی یا معنوی یک طرف را بر دیگری ترجیح داد؛ ثانیاً اراده وجوب و اراده ندب از حیث رتبه مختلف هستند و حاکی از دو نوع اراده بسیط میباشند.(۱۸۸)
این رساله برای نخستین بار در مهر ۱۳۷۸ش/ جمادی‌الثانی ۱۴۲۰ق به مناسبت یکصدمین سال تولد امام‌خمینی به دست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی به عنوان یکی از رساله‌های مجموعه «الرسائل العشره» از صفحه ۱۸۵ ـ ۱۸۸ به چاپ رسید (← مقاله الرسائل العشره) و سپس در جلد ۲۰ «موسوعة الامام‌الخمینی» ذیل عنوان الرسالات الفقهیة و الاصولیه در سال ۱۳۹۲ به دست همین مؤسسه منتشر شده است و نسخه خطی این رساله در این مؤسسه موجود است.
پانویس
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، الرسائل العشره، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش.
- حائری یزدی، عبدالکریم، درر الفوائد، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ ششم، ۱۴۱۸ق.
- حائری یزدی، عبدالکریم، کتاب الصلاة، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مقدمه کتاب الرسائل العشره، تألیف امام‌خمینی، تهران، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش.
فرج‌الله الهی‌مقدم فیثاغورس ← حکما