۵۷۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
حسین،نوری همدانی، روحانی مبارز، شاگرد و نماینده امام‌خمینی. | حسین،نوری همدانی، روحانی مبارز، شاگرد و نماینده امام‌خمینی. | ||
حسین نوری همدانی در سال 1304 در همدان به دنیا آمد. پدر وی ابراهیم نوری همدانی از علمای همدان و هم‌حجره ملاعلی معصومی همدانی بود<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/378.</ref>. او از هفت‌سالگی پیش پدر به تحصیل پرداخت و بخشی از دروس مقدمات را نزد وی خواند. نوری همدانی در سال 1321 وارد مدرسه آخوند ملاعلی همدانی شد و در مدت هجده ماه اقامت خود درس‌های مقدمات حوزه را به پایان برد<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/378؛ نوری همدانی، پابه‌پای آفتاب، 6/88؛ آیت‌الله نوری همدانی، پایگاه اطلاع‌رسانی.</ref> و در پایان سال 1323 به حوزه علمیه قم رفت<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/384.</ref> و درس‌های سطح را نزد سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، سیدمحمد محقق داماد، احمد مجاهدی و میرزامهدی تبریزی خواند<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/384؛ صالح، جامعه مدرسین، 3/514؛ محبوبی، 6/443.</ref>. وی پانزده سال در درس خارج فقه سیدحسین بروجردی و دوازده سال در درس خارج فقه سیدمحمد محقق داماد و پنج سال در درس‌های خارج فقه و اصول امام‌خمینی شرکت کرد. او همچنین در درس‌های خارج فقه و اصول و فلسفه سیدابوالحسن رفیعی قزوینی و سیدعلی یثربی شرکت کرد<ref> صالح، جامعه مدرسین، 3/514.</ref> و پنج سال در درس فلسفه و تفسیر سیدمحمدحسین طباطبایی حضور یافت و از آغاز ورود به قم ضمن تحصیل، به تدریس فقه، اصول، کلام و اخلاق پرداخت<ref> همان، 3/513؛ محبوبی، 6/444.</ref>. | حسین نوری همدانی در سال 1304 در همدان به دنیا آمد. پدر وی ابراهیم نوری همدانی از علمای همدان و هم‌حجره ملاعلی معصومی همدانی بود<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/378.</ref>. او از هفت‌سالگی پیش پدر به تحصیل پرداخت و بخشی از دروس مقدمات را نزد وی خواند. نوری همدانی در سال 1321 وارد مدرسه آخوند ملاعلی همدانی شد و در مدت هجده ماه اقامت خود درس‌های مقدمات حوزه را به پایان برد<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/378؛ نوری همدانی، پابه‌پای آفتاب، 6/88؛ آیت‌الله نوری همدانی، پایگاه اطلاع‌رسانی.</ref> و در پایان سال 1323 به حوزه علمیه قم رفت<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/384.</ref> و درس‌های سطح را نزد سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، سیدمحمد محقق داماد، احمد مجاهدی و میرزامهدی تبریزی خواند<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/384؛ صالح، جامعه مدرسین، 3/514؛ محبوبی، حسین نوری، 6/443.</ref>. وی پانزده سال در درس خارج فقه سیدحسین بروجردی و دوازده سال در درس خارج فقه سیدمحمد محقق داماد و پنج سال در درس‌های خارج فقه و اصول امام‌خمینی شرکت کرد. او همچنین در درس‌های خارج فقه و اصول و فلسفه سیدابوالحسن رفیعی قزوینی و سیدعلی یثربی شرکت کرد<ref> صالح، جامعه مدرسین، 3/514.</ref> و پنج سال در درس فلسفه و تفسیر سیدمحمدحسین طباطبایی حضور یافت و از آغاز ورود به قم ضمن تحصیل، به تدریس فقه، اصول، کلام و اخلاق پرداخت<ref> همان، 3/513؛ محبوبی، حسین نوری، 6/444.</ref>. | ||
آشنایی نوری همدانی با امام‌خمینی از همان آغاز ورود وی به قم بود که در درس اخلاق ایشان در مدرسه فیضیه شرکت کرد و مجذوب ایشان شد<ref> نوری همدانی، پابه‌پای آفتاب، 6/88.</ref>. فعالیت سیاسی وی با آغاز نهضت امام‌خمینی آغاز شد<ref> صالح، جامعه مدرسین، 3/516.</ref>. پس از بازداشت امام‌خمینی در خرداد 1342 نوری همدانی همراه سیدمصطفی خمینی، عبدالرحیم ربانی شیرازی، سیدمحمدرضا سعیدی و ابوالقاسم خزعلی، نزد برخی مراجع تقلید رفتند و خواستار اقدام آنان برای آزادی امام‌خمینی شدند<ref> محفوظی، 2/224 ـ 225.</ref>. وی پس از آزادی امام‌خمینی، در برگزاری جشن آزادی ایشان در مدرسه فیضیه که به همت طلاب برگزار شد، نقش داشت<ref> درچه‌ای، 1/376.</ref>. در 23 فروردین 1343، امام‌خمینی از نوری که در آن روزگار در نجف حضور داشت، خواست مطلب چاپ‌شده در روزنامه اطلاعات 18 فروردین مبنی بر موافقت روحانیان با اعمال خلاف شرع رژیم پهلوی را تکذیب کند<ref> 1/282.</ref>. فروردین 1343 امام‌خمینی، سیدکاظم شریعتمداری و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی به توافق رسیدند برای نظم و انضباط طلاب و جلوگیری از مراجعه آنان به مراکز دولتی قم در صورت بروز منازعه، برای هر شهری مسئولی تعیین کنند و نوری همدانی همراه برخی طلاب ازجمله رضا محلاتی مسئول طلاب بروجرد، یزد، اراک و خمین شدند<ref> مؤسسه تنظیم، 9/130 ـ 131.</ref>. پس از تبعید امام‌خمینی به ترکیه، وی همراه با گروهی از استادان و فضلای حوزه علمیه قم در اعلامیه‌ای اقدام رژیم پهلوی را محکوم کرد<ref> نوری همدانی، آیینه داران حقیقت، 1/411.</ref>. | آشنایی نوری همدانی با امام‌خمینی از همان آغاز ورود وی به قم بود که در درس اخلاق ایشان در مدرسه فیضیه شرکت کرد و مجذوب ایشان شد<ref> نوری همدانی، پابه‌پای آفتاب، 6/88.</ref>. فعالیت سیاسی وی با آغاز نهضت امام‌خمینی آغاز شد<ref> صالح، جامعه مدرسین، 3/516.</ref>. پس از بازداشت امام‌خمینی در خرداد 1342 نوری همدانی همراه سیدمصطفی خمینی، عبدالرحیم ربانی شیرازی، سیدمحمدرضا سعیدی و ابوالقاسم خزعلی، نزد برخی مراجع تقلید رفتند و خواستار اقدام آنان برای آزادی امام‌خمینی شدند<ref> محفوظی، 2/224 ـ 225.</ref>. وی پس از آزادی امام‌خمینی، در برگزاری جشن آزادی ایشان در مدرسه فیضیه که به همت طلاب برگزار شد، نقش داشت<ref> درچه‌ای، 1/376.</ref>. در 23 فروردین 1343، امام‌خمینی از نوری که در آن روزگار در نجف حضور داشت، خواست مطلب چاپ‌شده در روزنامه اطلاعات 18 فروردین مبنی بر موافقت روحانیان با اعمال خلاف شرع رژیم پهلوی را تکذیب کند<ref> 1/282.</ref>. فروردین 1343 امام‌خمینی، سیدکاظم شریعتمداری و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی به توافق رسیدند برای نظم و انضباط طلاب و جلوگیری از مراجعه آنان به مراکز دولتی قم در صورت بروز منازعه، برای هر شهری مسئولی تعیین کنند و نوری همدانی همراه برخی طلاب ازجمله رضا محلاتی مسئول طلاب بروجرد، یزد، اراک و خمین شدند<ref> مؤسسه تنظیم، 9/130 ـ 131.</ref>. پس از تبعید امام‌خمینی به ترکیه، وی همراه با گروهی از استادان و فضلای حوزه علمیه قم در اعلامیه‌ای اقدام رژیم پهلوی را محکوم کرد<ref> نوری همدانی، آیینه داران حقیقت، 1/411.</ref>. | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
در پی درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی، نوری همدانی همراه گروه زیادی از علما و فضلای حوزه قم در آبان 1356 در اعلامیه‌ای این مصیبت را به امام‌خمینی تسلیت گفت<ref> همان، 6/69.</ref>. نوری همدانی مطابق گزارش 10/10/1356 مردم را به بزرگداشت چهلم درگذشت سیدمصطفی خمینی تشویق و از برگزاری جشن عید غدیر منع کرد و از پخش شیرینی در خانه خود امتناع ورزید<ref> همان، 6/115.</ref>. پس از اهانت رژیم پهلوی در 17 دی 1356 در روزنامه اطلاعات به امام‌خمینی و آغاز اعتراضِ مردم قم و روحانیان از 18 دی با حضور در بیت مراجع و علما، در بعد از ظهر 19 دی مردم در خانه نوری همدانی تجمع کردند<ref> همان، 6/152 ـ 155 و 171 ـ 172.</ref>. در این تجمع نخست داماد وی، سیدحسین موسوی تبریزی در اعتراض به رژیم سخنرانی کرد؛ سپس نوری همدانی با دفاع از شخصیت امام‌خمینی در پاسخی غیر مستقیم به محمدرضا پهلوی شعر «مه فشاند نور و سگ عو عو کند // هر کسی بر طینت خود می‌تند» را خواند<ref> صالح، جامعه مدرسین، 3/516؛ نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/414.</ref> و پس از سخنرانی، با تظاهرات مردم همراه شد و به خیابان آمد<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/414؛ مؤسسه تنظیم، 6/155.</ref>. همراهی وی با مردم بر شور تظاهرات افزود. نیروهای امنیتی و انتظامی رژیم برای برهم‌زدن تظاهرات به سمت مردم تیراندازی کردند و بر اثر این تیراندازی شش تن به شهادت رسیدند و نه تن مصدوم شدند<ref> مؤسسه تنظیم، 6/155.</ref>{{ببینید|نوزده دی}} پس از این واقعه کوچه خانه نوری همدانی به کوچه قیام معروف شد<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/414 ـ 415.</ref>. پس از حادثه 19 دی، ساواک وی را بازداشت و چند ماه به خلخال و سپس به سقز کردستان تبعید کرد<ref> همان، 1/415؛ صالح، جامعه مدرسین، 3/517.</ref>. پس از انتخاب جعفر شریف‌امامی به نخست‌وزیری و اقدام وی برای کسب وجهه در آزادکردن زندانی‌های سیاسی و تبعید‌ی‌ها، نوری همدانی نیز از کسانی بود که از تبعید آزاد شد<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/415 ـ 416.</ref>. | در پی درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی، نوری همدانی همراه گروه زیادی از علما و فضلای حوزه قم در آبان 1356 در اعلامیه‌ای این مصیبت را به امام‌خمینی تسلیت گفت<ref> همان، 6/69.</ref>. نوری همدانی مطابق گزارش 10/10/1356 مردم را به بزرگداشت چهلم درگذشت سیدمصطفی خمینی تشویق و از برگزاری جشن عید غدیر منع کرد و از پخش شیرینی در خانه خود امتناع ورزید<ref> همان، 6/115.</ref>. پس از اهانت رژیم پهلوی در 17 دی 1356 در روزنامه اطلاعات به امام‌خمینی و آغاز اعتراضِ مردم قم و روحانیان از 18 دی با حضور در بیت مراجع و علما، در بعد از ظهر 19 دی مردم در خانه نوری همدانی تجمع کردند<ref> همان، 6/152 ـ 155 و 171 ـ 172.</ref>. در این تجمع نخست داماد وی، سیدحسین موسوی تبریزی در اعتراض به رژیم سخنرانی کرد؛ سپس نوری همدانی با دفاع از شخصیت امام‌خمینی در پاسخی غیر مستقیم به محمدرضا پهلوی شعر «مه فشاند نور و سگ عو عو کند // هر کسی بر طینت خود می‌تند» را خواند<ref> صالح، جامعه مدرسین، 3/516؛ نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/414.</ref> و پس از سخنرانی، با تظاهرات مردم همراه شد و به خیابان آمد<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/414؛ مؤسسه تنظیم، 6/155.</ref>. همراهی وی با مردم بر شور تظاهرات افزود. نیروهای امنیتی و انتظامی رژیم برای برهم‌زدن تظاهرات به سمت مردم تیراندازی کردند و بر اثر این تیراندازی شش تن به شهادت رسیدند و نه تن مصدوم شدند<ref> مؤسسه تنظیم، 6/155.</ref>{{ببینید|نوزده دی}} پس از این واقعه کوچه خانه نوری همدانی به کوچه قیام معروف شد<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/414 ـ 415.</ref>. پس از حادثه 19 دی، ساواک وی را بازداشت و چند ماه به خلخال و سپس به سقز کردستان تبعید کرد<ref> همان، 1/415؛ صالح، جامعه مدرسین، 3/517.</ref>. پس از انتخاب جعفر شریف‌امامی به نخست‌وزیری و اقدام وی برای کسب وجهه در آزادکردن زندانی‌های سیاسی و تبعید‌ی‌ها، نوری همدانی نیز از کسانی بود که از تبعید آزاد شد<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/415 ـ 416.</ref>. | ||
در فروردین 1357 نوری همدانی همراه با گروهی از علما و فضلای حوزه قم در نامه‌ای از مرتضی حائری یزدی خواست درباره تبعید علما، مدرسان حوزه علمیه قم و دیگر حوزه‌ها و ائمه جماعات که درس‌ها و مساجد‌شان تعطیل شده است، اعلام نظر کند. حائری در پاسخ، تبعید آنان را خلاف قانون اسلامی دانست<ref> مرکز اسناد، 2/249.</ref>. در همان سال، نوری همدانی همراه با برخی از استادان ازجمله علی‌اکبر مشکینی، ابوطالب تجلیل، محسن دوزدوزانی و یوسف صانعی در تلگرامی به علمای مشهد، حمله مأموران رژیم به حرم امام‌رضا(ع) را محکوم کرد<ref> همان، 3/438 ـ 439.</ref>. در برگزاری راهپیمایی تاسوعا و عاشورا در سال 1357 علیه رژیم پهلوی در سراسر ایران، نوری همدانی از کسانی بود که در اعلامیه دعوت به این راهپیمایی از سوی استادان و فضلای حوزه علمیه قم و نیز در دعوت به بازگشایی موقت مغازه‌ها همراه علما و مدرسان حوزه علمیه قم مشارکت داشت<ref> محبوبی، 6/446.</ref>. | در فروردین 1357 نوری همدانی همراه با گروهی از علما و فضلای حوزه قم در نامه‌ای از مرتضی حائری یزدی خواست درباره تبعید علما، مدرسان حوزه علمیه قم و دیگر حوزه‌ها و ائمه جماعات که درس‌ها و مساجد‌شان تعطیل شده است، اعلام نظر کند. حائری در پاسخ، تبعید آنان را خلاف قانون اسلامی دانست<ref> مرکز اسناد، 2/249.</ref>. در همان سال، نوری همدانی همراه با برخی از استادان ازجمله علی‌اکبر مشکینی، ابوطالب تجلیل، محسن دوزدوزانی و یوسف صانعی در تلگرامی به علمای مشهد، حمله مأموران رژیم به حرم امام‌رضا(ع) را محکوم کرد<ref> همان، 3/438 ـ 439.</ref>. در برگزاری راهپیمایی تاسوعا و عاشورا در سال 1357 علیه رژیم پهلوی در سراسر ایران، نوری همدانی از کسانی بود که در اعلامیه دعوت به این راهپیمایی از سوی استادان و فضلای حوزه علمیه قم و نیز در دعوت به بازگشایی موقت مغازه‌ها همراه علما و مدرسان حوزه علمیه قم مشارکت داشت<ref> محبوبی، حسین نوری، 6/446.</ref>. | ||
مردم همدان در طوماری از امام‌خمینی خواستار اعزام نوری همدانی به آن شهر شده بودند؛ اما امام‌خمینی در 9 آبان 1357 از پاریس در نامه‌ای به وی حضور او را در قم برای تربیت طلاب ضروری دانست<ref> 4/229.</ref>. وی پس از هجرت امام‌خمینی به فرانسه، برای دیدار ایشان به پاریس رفت<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/416.</ref> و امام‌خمینی در همین سفر در نامه‌ای به او با تأکید به تشکیل شورای انقلاب، از وی خواست دست‌کم ده نفر برای عضویت در شورای انقلاب پس از سقوط رژیم پهلوی به ایشان معرفی کند؛ افرادی که دارای افکار انحرافی، عضویت در دولت‌های فاسد و هر دو مجلس رژیم پهلوی و از سرمایه‌داران معروف نباشند؛ افرادی خوشنام و غیر روحانی، متدین به اسلام، مدیر، مطلع و شایسته کارکردن در وزارتخانه‌ها<ref> 5/151.</ref>{{ببینید|شورای انقلاب اسلامی}} | مردم همدان در طوماری از امام‌خمینی خواستار اعزام نوری همدانی به آن شهر شده بودند؛ اما امام‌خمینی در 9 آبان 1357 از پاریس در نامه‌ای به وی حضور او را در قم برای تربیت طلاب ضروری دانست<ref> 4/229.</ref>. وی پس از هجرت امام‌خمینی به فرانسه، برای دیدار ایشان به پاریس رفت<ref> نوری همدانی، آیینه‌داران حقیقت، 1/416.</ref> و امام‌خمینی در همین سفر در نامه‌ای به او با تأکید به تشکیل شورای انقلاب، از وی خواست دست‌کم ده نفر برای عضویت در شورای انقلاب پس از سقوط رژیم پهلوی به ایشان معرفی کند؛ افرادی که دارای افکار انحرافی، عضویت در دولت‌های فاسد و هر دو مجلس رژیم پهلوی و از سرمایه‌داران معروف نباشند؛ افرادی خوشنام و غیر روحانی، متدین به اسلام، مدیر، مطلع و شایسته کارکردن در وزارتخانه‌ها<ref> 5/151.</ref>{{ببینید|شورای انقلاب اسلامی}} | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
از نوری همدانی آثاری در موضوعات مختلف منتشر شده است، ازجمله: | از نوری همدانی آثاری در موضوعات مختلف منتشر شده است، ازجمله: | ||
مسائل اجتهاد و تقلید، امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه اسلام، خمس، جهاد، ربا، توضیح المسائل، هزارویک مسئله فقهی، اسلام مجسم<ref> شرح حال علمای بزرگ جهان اسلام.</ref>، جایگاه بانوان در اسلام، دانش عصر فضا، شگفتی‌های آفرینش، خوارج از دیدگاه نهج البلاغه، بیت‌المال از دیدگاه نهج البلاغه، اقتصاد اسلامی، ما و مسائل روز، منطق خداشناسی و جمهوری اسلامی<ref> صالح، جامعه مدرسین، 3/515 ـ 516؛ محبوبی، 6/445.</ref>. | مسائل اجتهاد و تقلید، امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه اسلام، خمس، جهاد، ربا، توضیح المسائل، هزارویک مسئله فقهی، اسلام مجسم<ref> شرح حال علمای بزرگ جهان اسلام.</ref>، جایگاه بانوان در اسلام، دانش عصر فضا، شگفتی‌های آفرینش، خوارج از دیدگاه نهج البلاغه، بیت‌المال از دیدگاه نهج البلاغه، اقتصاد اسلامی، ما و مسائل روز، منطق خداشناسی و جمهوری اسلامی<ref> صالح، جامعه مدرسین، 3/515 ـ 516؛ محبوبی، حسین نوری، 6/445.</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||