کاربر:Salehi/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
(خالی کردن صفحه تمرین) برچسب‌ها: خالی کردن واگردانی دستی |
(اصلاح ارقام) برچسب: برگردانده‌شده |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''رساله لقاءالله'''، نوشتاری از امام‌خمینی در چگونگی لقاء خداوند تعالی، فارسی. | |||
بحث از لقاءالله پیشینه در آیات (بقره، ۴۶؛ کهف، ۱۱۰) و روایات (مجلسی، ۶/۱۲۷) دارد. علما و مفسران قرآن در طول عصرها در تبیین حقیقت، موانع و چگونگی رسیدن به آن کوشیده‌اند (← غزالی، ۱۱/۱۴۸؛ زمخشری، ۳/۵۰۹؛ ابن‌عربی، ۱/۳۱؛ فیض کاشانی، ۸/۵ ـ ۷؛ نراقی، ۳/۱۶۸). برخی از آنان نیز به بهانه تنزیه خداوند، به تأویل آیات و روایات دست زده‌اند (طوسی، ۴/۳۲۲)؛ اما اهل معرفت نیز امید به لقاءالله را از درجات و مقامات عارفان دانسته‌اند (تلمسانی، ۱/۱۵۶). | |||
امام‌خمینی نیز در کتاب شرح چهل حدیث در ذیل حدیث ۲۸ (← کلینی، ۳/۱۳۴) به تبیین حقیقت لقاءالله پرداخته و سخن علما و مفسرانی که لقاءالله، مشاهدات عینی و تجلیات ذاتی حق‌تعالی را انکار کرده‌اند و آیات و روایات در این باب را تأویل کرده‌اند، رد کرده است (۴۵۱ ـ ۴۵۷). رساله لقاءالله، شامل همین بخش از کتاب شرح چهل حدیث است که به کمک سیداحمد فهری زنجانی به صورت مستقل به ضمیمه رساله لقاءالله، اثر میرزاجوادآقا ملکی تبریزی چاپ شده و پس از آن به نام رساله لقاءالله امام‌خمینی شهرت یافته است. | |||
رویکرد امام‌خمینی در این بحث، توجه‌دادن مخاطب به معارفی است که جز از راه سلوک الی الله و مبارزه با نفس به دست نمی‌آید و بر این نکته تأکید دارد که افرادی که گرفتار هوای نفس و حجاب‌های ظلمانی‌اند، از آن معارف محروم‌اند. ایشان در این رساله سعی کرده است لقاءالله را بر اساس مبانی اهل معرفت و استشهاد به آیات و روایات اهل بیت(ع) تشریح کند (رساله لقاءالله، ۲۸۷ ـ ۲۹۳). ایشان پس از اشاره به آیات و روایات فراوان، آن را به رساله لقاءالله ملکی تبریزی ارجاع داده است. | |||
امام‌خمینی حمل آیات و روایات دال بر لقاءالله را بر لقای آخرت و ثواب و عذاب، بسیار ناپسند می‌شمارد و مقصود از لقاءالله را تجلی اسما و صفات الهی بر قلب بنده سالکی می‌داند که اقبال کامل به حق، و اعراض کلی از همه عوالم دارد (همان). ایشان حصول تجلی ذاتی را برای بعضی از اهل سلوک ممکن می‌داند و چنین امری را با ممکن‌نبودن شناخت ذات خداوند منافی ندانسته و آن را موجب محدودکردن ذات مطلق نمی‌داند (همان، ۲۸۷ ـ ۲۸۸). ایشان در این بحث از جاهلانی که از روی حب نفس، خودبینی و گرفتاربودن به حجاب‌های ظلمانی طبیعت، به لعن و تکفیر اهل معرفت و قائلان به لقاءالله مانند فیض کاشانی و ملاصدرا اقدام می‌کنند، به‌شدت انتقاد کرده است (همان، ۲۹۰ ـ ۲۹۳). | |||
بحث از لقاءالله در کتاب‌های دیگر امام‌خمینی مانند آداب الصلاة (۱۹۷ و ۳۵۵)، شرح حدیث جنود عقل و جهل (۳۰۳ و ۴۰۶) و تفسیر سوره حمد (۲۳۸) نیز به صورت پراکنده آمده است. | |||
رساله لقاءالله در سال ۱۴۰۵ق به کوشش فهری زنجانی به چاپ رسید. وی رساله لقاءالله ملکی تبریزی را به ضمیمه رساله لقاءالله امام‌خمینی در مؤسسه تحقیقاتی و انتشاراتی فیض و انتشارات نهضت زنان مسلمان، به ترتیب در سال‌های ۱۳۵۹ و ۱۳۶۰ در هشت صفحه منتشر کرده است (حسن‌زاده، ۱۰). این رساله که تا سال ۱۳۷۵ برای بار دهم به چاپ رسیده است، در سال ۱۳۸۰ صادق حسن‌زاده آن را با ویرایش و تحقیق دوباره و با ذکر مآخذ، در انتشارات آل‌علی، چاپ کرده است. در این چاپ، چهار رساله گردآوری شده است که به ترتیب عبارت‌اند از: «نامه عرفانی» ملکی تبریزی به محمدحسین اصفهانی، «به سوی لقاءالله» به قلم ملامحسن فیض کاشانی، «لقاءالله و کیفیت آن» به قلم امام‌خمینی و «قصیده لقائیه» از حسن حسن‌زاده آملی (همان، ۱۱ ـ ۱۲). رساله لقاءالله امام‌خمینی پس از آن به صورت مستقل چاپ نشده است. | |||
==پانویس== | |||
{{پانویس|۲}} | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | |||
* قرآن کریم. | |||
* ابن‌عربی، محی‌الدین، تفسیر ابن‌عربی، تحقیق سمیر مصطفی رباب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق. | |||
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ شانزدهم، ۱۳۸۸ش. | |||
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، تفسیر سوره حمد، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ یازدهم، ۱۳۸۸ش. | |||
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، رساله لقاءالله، چاپ‌شده در رساله لقاءالله، تألیف میرزاجوادآقا ملکی تبریزی، قم، آل علی(ع)، چاپ هفتم، ۱۳۸۵ش. | |||
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ چهارم، ۱۳۸۸ش. | |||
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۷ش. | |||
* تلمسانی، سلیمان‌بن‌علی، شرح منازل السائرین، تحقیق عبدالحفیظ منصور، قم، بیدار، چاپ اول، ۱۳۷۱ش. | |||
* حسن‌زاده، صادق، پیشگفتار کتاب رساله لقاءالله، تألیف میرزاجوادآقا ملکی تبریزی، قم، آل علی(ع)، چاپ هفتم، ۱۳۸۵ش. | |||
* زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، تحقیق مصطفی حسین احمد، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق. | |||
* طوسی، محمدبن‌حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق احمد قصیر عاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق. | |||
* غزالی، ابوحامد، احیاء علوم الدین، تحقیق عبدالرحیم‌بن‌حسین عراقی، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا. | |||
* فیض کاشانی، ملامحسن، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ چهارم، ۱۴۱۷ق. | |||
* کلینی، محمدبن‌یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق. | |||
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق. | |||
* نراقی، ملامهدی، جامع السعادات، تصحیح سیدمحمد کلانتر، بیروت، اعلمی، چاپ چهارم، بی‌تا. | |||
{{پایان}} | |||
رضا بابایی | |||
نسخهٔ ۵ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۳۷
رساله لقاءالله، نوشتاری از امام‌خمینی در چگونگی لقاء خداوند تعالی، فارسی.
بحث از لقاءالله پیشینه در آیات (بقره، ۴۶؛ کهف، ۱۱۰) و روایات (مجلسی، ۶/۱۲۷) دارد. علما و مفسران قرآن در طول عصرها در تبیین حقیقت، موانع و چگونگی رسیدن به آن کوشیده‌اند (← غزالی، ۱۱/۱۴۸؛ زمخشری، ۳/۵۰۹؛ ابن‌عربی، ۱/۳۱؛ فیض کاشانی، ۸/۵ ـ ۷؛ نراقی، ۳/۱۶۸). برخی از آنان نیز به بهانه تنزیه خداوند، به تأویل آیات و روایات دست زده‌اند (طوسی، ۴/۳۲۲)؛ اما اهل معرفت نیز امید به لقاءالله را از درجات و مقامات عارفان دانسته‌اند (تلمسانی، ۱/۱۵۶).
امام‌خمینی نیز در کتاب شرح چهل حدیث در ذیل حدیث ۲۸ (← کلینی، ۳/۱۳۴) به تبیین حقیقت لقاءالله پرداخته و سخن علما و مفسرانی که لقاءالله، مشاهدات عینی و تجلیات ذاتی حق‌تعالی را انکار کرده‌اند و آیات و روایات در این باب را تأویل کرده‌اند، رد کرده است (۴۵۱ ـ ۴۵۷). رساله لقاءالله، شامل همین بخش از کتاب شرح چهل حدیث است که به کمک سیداحمد فهری زنجانی به صورت مستقل به ضمیمه رساله لقاءالله، اثر میرزاجوادآقا ملکی تبریزی چاپ شده و پس از آن به نام رساله لقاءالله امام‌خمینی شهرت یافته است.
رویکرد امام‌خمینی در این بحث، توجه‌دادن مخاطب به معارفی است که جز از راه سلوک الی الله و مبارزه با نفس به دست نمی‌آید و بر این نکته تأکید دارد که افرادی که گرفتار هوای نفس و حجاب‌های ظلمانی‌اند، از آن معارف محروم‌اند. ایشان در این رساله سعی کرده است لقاءالله را بر اساس مبانی اهل معرفت و استشهاد به آیات و روایات اهل بیت(ع) تشریح کند (رساله لقاءالله، ۲۸۷ ـ ۲۹۳). ایشان پس از اشاره به آیات و روایات فراوان، آن را به رساله لقاءالله ملکی تبریزی ارجاع داده است.
امام‌خمینی حمل آیات و روایات دال بر لقاءالله را بر لقای آخرت و ثواب و عذاب، بسیار ناپسند می‌شمارد و مقصود از لقاءالله را تجلی اسما و صفات الهی بر قلب بنده سالکی می‌داند که اقبال کامل به حق، و اعراض کلی از همه عوالم دارد (همان). ایشان حصول تجلی ذاتی را برای بعضی از اهل سلوک ممکن می‌داند و چنین امری را با ممکن‌نبودن شناخت ذات خداوند منافی ندانسته و آن را موجب محدودکردن ذات مطلق نمی‌داند (همان، ۲۸۷ ـ ۲۸۸). ایشان در این بحث از جاهلانی که از روی حب نفس، خودبینی و گرفتاربودن به حجاب‌های ظلمانی طبیعت، به لعن و تکفیر اهل معرفت و قائلان به لقاءالله مانند فیض کاشانی و ملاصدرا اقدام می‌کنند، به‌شدت انتقاد کرده است (همان، ۲۹۰ ـ ۲۹۳).
بحث از لقاءالله در کتاب‌های دیگر امام‌خمینی مانند آداب الصلاة (۱۹۷ و ۳۵۵)، شرح حدیث جنود عقل و جهل (۳۰۳ و ۴۰۶) و تفسیر سوره حمد (۲۳۸) نیز به صورت پراکنده آمده است.
رساله لقاءالله در سال ۱۴۰۵ق به کوشش فهری زنجانی به چاپ رسید. وی رساله لقاءالله ملکی تبریزی را به ضمیمه رساله لقاءالله امام‌خمینی در مؤسسه تحقیقاتی و انتشاراتی فیض و انتشارات نهضت زنان مسلمان، به ترتیب در سال‌های ۱۳۵۹ و ۱۳۶۰ در هشت صفحه منتشر کرده است (حسن‌زاده، ۱۰). این رساله که تا سال ۱۳۷۵ برای بار دهم به چاپ رسیده است، در سال ۱۳۸۰ صادق حسن‌زاده آن را با ویرایش و تحقیق دوباره و با ذکر مآخذ، در انتشارات آل‌علی، چاپ کرده است. در این چاپ، چهار رساله گردآوری شده است که به ترتیب عبارت‌اند از: «نامه عرفانی» ملکی تبریزی به محمدحسین اصفهانی، «به سوی لقاءالله» به قلم ملامحسن فیض کاشانی، «لقاءالله و کیفیت آن» به قلم امام‌خمینی و «قصیده لقائیه» از حسن حسن‌زاده آملی (همان، ۱۱ ـ ۱۲). رساله لقاءالله امام‌خمینی پس از آن به صورت مستقل چاپ نشده است.
پانویس
منابع
- قرآن کریم.
- ابن‌عربی، محی‌الدین، تفسیر ابن‌عربی، تحقیق سمیر مصطفی رباب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ شانزدهم، ۱۳۸۸ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، تفسیر سوره حمد، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ یازدهم، ۱۳۸۸ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، رساله لقاءالله، چاپ‌شده در رساله لقاءالله، تألیف میرزاجوادآقا ملکی تبریزی، قم، آل علی(ع)، چاپ هفتم، ۱۳۸۵ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ چهارم، ۱۳۸۸ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۷ش.
- تلمسانی، سلیمان‌بن‌علی، شرح منازل السائرین، تحقیق عبدالحفیظ منصور، قم، بیدار، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
- حسن‌زاده، صادق، پیشگفتار کتاب رساله لقاءالله، تألیف میرزاجوادآقا ملکی تبریزی، قم، آل علی(ع)، چاپ هفتم، ۱۳۸۵ش.
- زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، تحقیق مصطفی حسین احمد، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.
- طوسی، محمدبن‌حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق احمد قصیر عاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
- غزالی، ابوحامد، احیاء علوم الدین، تحقیق عبدالرحیم‌بن‌حسین عراقی، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا.
- فیض کاشانی، ملامحسن، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ چهارم، ۱۴۱۷ق.
- کلینی، محمدبن‌یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- نراقی، ملامهدی، جامع السعادات، تصحیح سیدمحمد کلانتر، بیروت، اعلمی، چاپ چهارم، بی‌تا.
رضا بابایی