۱۶٬۳۰۹
ویرایش
جز
removed Category:مقاله های نیازمند ارزیابی; added Category:مقاله‌های دارای شناسه using HotCat
جز (removed Category:مقاله های نیازمند ارزیابی; added Category:مقاله‌های دارای شناسه using HotCat) |
|||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مفاهیم''' معانی خبری یا انشایی غیر ظاهر اما لازمه منطوق کلام، در دانش [[اصول فقه]]. | '''مفاهیم''' معانی خبری یا انشایی غیر ظاهر اما لازمه منطوق کلام، در دانش [[اصول فقه]]. | ||
[[امام‌خمینی]]، مفهوم را معنایی خبری یا انشایی می‌داند که در ظاهر کلام ذکر نشده، اما از جمله ذکرشده می‌توان به آن پی برد. | |||
مفهوم به دو قسم مخالف و موافق تقسیم می‌شود. در مفهوم موافق، [[حکم]] موجود در آن موافق با حکم موجود در منطوق کلام است؛ یعنی هر دو حکم، مثبت یا منفی هستند؛ ولی در مفهوم مخالف، حکم موجود در آن با حکم در منطوق، مخالف است. این نوع از مفهوم شامل مفهوم، شرط، وصف، غایت و استثنا می‌شود. | |||
مفهوم شرط: مفهوم‌داشتن جمله شرطیه بدین معناست که با برداشته‌شدن شرط ـ در صورتی که موضوع منتفی نشود ـ سنخ حکم نیز برداشته شود. امام‌خمینی، در مفهوم شرط و استدلال‌های آن خدشه کرده و آن را نپذیرفته‌است. | |||
مفهوم وصف: بدین معناست که در صورت انتفای صفت، حکم موصوف نیز منتفی می‌شود. امام‌خمینی همسو با نظر مشهور، مفهوم وصف را نپذیرفته و استدلال به آن را مخدوش می‌داند. | |||
مفهوم غایت: غایت، نهایت و پایان یک چیز است درصورتی‌که با واژگانی چون: «إلی» بیان می‌شود، مانند آیه «أَتِمُّوا الصِّیامَ اِلَی اللَّیْلِ» با توجه به تقیید پایان روزه به‌غایت «الی‌اللّیل» آیا روزه‌گرفتن در شب، واجب نیست و امر به روزه شامل پس از غایت (الی) نمی‌شود، یا اینکه تا شب باید روزه گرفت؛ ولی کلام درباره پس از غایت ساکت است. امام‌خمینی با استناد به فهم [[عرف]]، غایت را در مقام ثبوت و عالم واقع، دارای مفهوم می‌داند؛ ولی در مقام اثبات و دلالت، معتقد است نمی‌توان معیار کامل و قانون خاصی ارائه کرد. | |||
مفهوم استثنا: مفهوم استثنا را عکس حکم مستثنی‌منه برای مستثنی شمرده‌اند؛ به عبارت دیگر استثنا از نفی، مفید اثبات باشد و استثنا از اثبات، مفید نفی. مفهوم استثنا مورد تردید قرار نگرفته و امام‌خمینی نیز این مفهوم را درخور تردید ندانسته‌است. | |||
== مفهوم‌شناسی == | == مفهوم‌شناسی == | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۲۰: | ||
[[رده:اصول فقه]] | [[رده:اصول فقه]] | ||
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]] | [[رده:مقاله‌های تأییدشده]] | ||
[[رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه]] | [[رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه امام‌خمینی]] | ||
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]] | [[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]] | ||
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]] | [[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]] | ||
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]] | |||