|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| ==فی نقد قیاس الاوامر التشریعیة بالعلل التکوینیة و ما یترتّب علیه==
| |
| رساله‌ای در نقد نظریه قیاس اوامر تشریعی با علل تکوینی از امام‌خمینی؛ عربی.
| |
| [[عبدالکریم حائری یزدی]] بر اساس مقایسه [[اوامر تشریعی]] و [[علل تکوینی]]، به تنگی زمان انجام نمازهای قضاشده و واجب‌فوری‌بودن آن فتوا داده است.<ref>حائری یزدی، کتاب الصلاة، ۵۷۳.</ref> اساس این [[فتوا]] بیان می‌دارد همان‌طور که در علل تکوینی [[معلول]] از [[علت]] جدا نیست و واسطه و تأخیری میان آنها وجود ندارد، در اوامر تشریعی نیز مامورٌبه باید فوراً به‌جا آورده شود. امام‌خمینی با نگارش رساله‌ای با عنوان «فی نقد قیاس الاوامر التشریعیة بالعلل التکوینیة و ما یترتّب علیه»، در نقد همانندی اوامر تشریعی با علل تکوینی و آثاری که بر آن مترتب است به ارزیابی این دیدگاه پرداخته است. به باور ایشان این نظر از قیاس‌کردن اوامر تشریعی با علل تکوینی و خلط آنها ناشی شده است و تحلیل صحیحی ندارد (۱۸۵ ـ ۱۸۶). افزون بر مطلب ذکرشده دو مطلب دیگر نیز در این رساله که برخی آن را به ایام جوانی ایشان نسبت می‌دهند، آمده است:<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب الرسائل العشره، ۲ ـ ۳.</ref>
| |
|
| |
|
| # امام‌خمینی در این رساله، دیدگاه استاد خود حائری درباره [[اصل تعبدیت]] در اوامر را نقد کرده، آن را ناممکن شمرده است (۱۸۶ ـ ۱۸۷). به نظر ایشان، ناممکن‌بودن اخذ به تعبدیت به این سبب است که قید مذکور پس از تعلق امر به مأمورٌبه انتزاع گردیده و در رتبه متأخر از آن قرار دارد و هر چیزی که چنین باشد، خود، نمیتواند متعلق امر واقع شود و بنده را به سبب ترک آن مستحق عقاب سازد؛(۱۸۷)
| |
| # از نظر امام‌خمینی نظری حائری درباره [[حمل صیغه امر بر وجوب]] هنگام اطلاق<ref>حائری یزدی، درر الفوائد، ۷۴</ref> نیز قابل توجیه نیست؛ چون اولاً نسبت قدر مشترک با اقسام خود یکسان است و نمیتوان بدون وجود مرجحی مانند [[انصراف لفظی]] یا [[قرینه‌ای لفظی]] یا [[معنوی]] یک طرف را بر دیگری ترجیح داد؛ ثانیاً [[اراده وجوب]] و [[اراده ندب]] از حیث رتبه مختلف هستند و حاکی از دو نوع [[اراده بسیط]] میباشند.(۱۸۸)
| |
|
| |
| این رساله برای نخستین بار در مهر ۱۳۷۸ش/ جمادی‌الثانی ۱۴۲۰ق به مناسبت یکصدمین سال تولد امام‌خمینی به دست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی به عنوان یکی از رساله‌های مجموعه «الرسائل العشره» از صفحه ۱۸۵ ـ ۱۸۸ به چاپ رسید (← مقاله الرسائل العشره) و سپس در جلد ۲۰ «موسوعة الامام‌الخمینی» ذیل عنوان الرسالات الفقهیة و الاصولیه در سال ۱۳۹۲ به دست همین مؤسسه منتشر شده است و نسخه خطی این رساله در این مؤسسه موجود است.
| |
|
| |
| ==پانویس==
| |
| {{پانویس}}
| |
|
| |
| ==منابع==
| |
| * امام‌خمینی، سیدروح‌الله، الرسائل العشره، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش.
| |
| * حائری یزدی، عبدالکریم، درر الفوائد، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ ششم، ۱۴۱۸ق.
| |
| * حائری یزدی، عبدالکریم، کتاب الصلاة، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
| |
| * مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مقدمه کتاب الرسائل العشره، تألیف امام‌خمینی، تهران، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش.
| |
|
| |
| فرج‌الله الهی‌مقدم
| |
| فیثاغورس ← حکما
| |
