میرزامحمدحسن شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
| عنوان            =میرزامحمدحسن شیرازی
| تصویر            =شیرازی میرزامحمدحسن1.jpg
| توضیح تصویر      =
| اندازه تصویر      =
| سرشناسی          =
| نام کامل          =سیدمحمدحسن شیرازی معروف
| لقب              =میرزای شیرازی و میرزای اول
| نسب              =
| تاریخ تولد        = پانزدهم جمادی‌الاول ۱۲۳۰ق/ سوم اردیبهشت ۱۱۹۴ش
| زادگاه            =[[شیراز]]
| تاریخ وفات        =۲۴ شعبان ۱۳۱۲ق/ ۱۲۷۳ش
| شهر وفات          = سامرا
| تاریخ شهادت      =
| محل شهادت        =
| محل دفن          = [[مرقد امیرالمؤمنین علی(ع)]]
| خویشاوندان سرشناس =
| استادان          =[[شیخ‌مرتضی انصاری]]، [[صاحب جواهر]]، [[حسن آل کاشف‌الغطاء]]، [[سیدابراهیم قزوینی]]، [[سیدحسن بیدآبادی]]، [[محمدابراهیم کلباسی]]
| شاگردان          =[[سیدابوالحسن طالقانی]]، [[میرزامحمدتقی شیرازی]]، [[میرزاحبیب‌الله رشتی]]، [[میرزامحمدحسین نایینی]]، [[عبدالکریم حائری یزدی]]، [[آقارضا همدانی]]، [[شیخ‌فضل‌الله نوری]]، [[سیدمحمدکاظم یزدی]] و [[آخوند محمدکاظم خراسانی]]
| محل تحصیل        =اصفهان، [[کربلا]]، [[نجف]]، [[سامرا]]
| اجازه روایت از    =
| اجازه اجتهاد از  =[[سیدحسن بیدآبادی]]، [[صاحب جواهر]]
| اجازه روایت به    =
| اجازه اجتهاد به  =
| تالیفات          = کتاب طهارت، کتاب الصلاة، رساله‌ای در رضاع، کتابی در فقه، رساله عملیّه، حاشیه بر نجاة العباد، تعلیقه بر بعضی از کتاب‌ها
| سایر              =
| سیاسی            =  صاحب حکم معروف [[تحریم تنباکو]].
| اجتماعی          =[[مرجعیت|مرجع تقلید]]، زعیم [[حوزه‌های علمیه|حوزه]]
| امضا              =
| وبگاه رسمی        =
}}
'''میرزامحمدحسن شیرازی'''، [[مرجعیت|مرجع تقلید]]، زعیم [[حوزه‌های علمیه|حوزه]] و صاحب حکم معروف [[تحریم تنباکو]].
'''میرزامحمدحسن شیرازی'''، [[مرجعیت|مرجع تقلید]]، زعیم [[حوزه‌های علمیه|حوزه]] و صاحب حکم معروف [[تحریم تنباکو]].
سیدمحمدحسن شیرازی، معروف به میرزای­ شیرازی و میرزای­ بزرگ در سال ۱۱۹۴ در شیراز به دنیا آمد. او از دوازده سالگی به تحصیل کتب [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] پرداخت و برای ادامه تحصیل به اصفهان عزیمت کرد و پیش از بیست سالگی از بیدآبادی اجازه اجتهاد دریافت کرد.
وی در سال ۱۲۲۱ به [[نجف]] رفت و در درس صاحب‌جواهر حضور یافت و پس از درگذشت صاحب­‌جواهر نیز در درس شیخ ­مرتضی انصاری حاضر شد و از شاگردان بزرگ وی شد. شیرازی پس از درگذشت انصاری در سال ۱۲۵۲ به سامرا مهاجرت کرد و یکی از حوزه‌­های علمیه بزرگ شیعه را شکل داد. او در این حوزه روش و مکتب خاص علمی و پژوهش مبتنی بر تفکر را به وجود آورد و جلسات درسی او گاهی تا پنج ساعت به درازا می­‌کشید.
شیرازی در سامرا به تعمیر حرم عسکریین(ع) و عمران و آبادانی عمومی اهتمام ورزید و رویه [[وحدت]] آفرین در تعامل با [[اهل سنت|اهل‌سنت]] را در پیش گرفت و توطئه­‌های عوامل [[انگلیس]] در ایجاد تفرقه و نزاع مذهبی را ناکام می­‌گذاشت.
حکم میرزای شیرازی مبنی بر [[نهضت تحریم تنباکو|تحریم تنباکو]] مهمترین رویداد سیاسی دوره [[مرجعیت]] و زعامت او می‌باشد.
[[امام‌خمینی|امام‌­خمینی]] بارها از میرزای شیرازی با احترام و تکریم یاد کرده است. میرزای شیرازی در سال ۱۲۷۳ در ۸۲ سالگی در سامرا درگذشت و شایعه مسمومیت او نیز نقل شده است. پیکر او به وصیتش در کنار [[مرقد امیرالمؤمنین(ع)]] به خاک سپرده شد.


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
خط ۳۱: خط ۷۲:
شرح‌حال‌نگاران اخلاص و ریاست‌گریزی میرزای شیرازی، تیزبینی و دوراندیشی، نفوذ کلام و اطاعت مردم از وی، [[شجاعت]] و حق‌پذیری، رسیدگی به محرومان، خوش‌برخوردی، خردمندی، تدبیر، ابهت معنوی و نکته‌سنجی‌های او را ستوده و به آن پرداخته‌اند.<ref>آقابزرگ، میرزای شیرازی، ۳۷؛ جرفادقانی، علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، ۳۰۰–۳۰۱.</ref>
شرح‌حال‌نگاران اخلاص و ریاست‌گریزی میرزای شیرازی، تیزبینی و دوراندیشی، نفوذ کلام و اطاعت مردم از وی، [[شجاعت]] و حق‌پذیری، رسیدگی به محرومان، خوش‌برخوردی، خردمندی، تدبیر، ابهت معنوی و نکته‌سنجی‌های او را ستوده و به آن پرداخته‌اند.<ref>آقابزرگ، میرزای شیرازی، ۳۷؛ جرفادقانی، علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، ۳۰۰–۳۰۱.</ref>


== در نگاه امام‌خمینی ==
[[امام‌خمینی]] نیز بارها از میرزای شیرازی با احترام و تکریم با عنوان «میرزای بزرگ» یادکرده<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۱۴؛ ۳/۲۴۱؛ ۱۱/۴۵۵ و ۱۳/۳۵۷–۳۵۸.</ref> و او را عقل بزرگ و متفکری خوانده که [[استقلال]] را به ایران برگرداند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۱۴.</ref> روش تدریس میرزای شیرازی اعجاب امام‌خمینی را برانگیخته و ایشان وی را در زمره علمای برجسته‌ای معرفی کرده‌است، به گونه‌ای که دو درس او پنج ساعت زمان می‌برده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۰؛ شیرازی، مصاحبه، ۳۸–۳۹.</ref>
[[امام‌خمینی]] نیز بارها از میرزای شیرازی با احترام و تکریم با عنوان «میرزای بزرگ» یادکرده<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۱۴؛ ۳/۲۴۱؛ ۱۱/۴۵۵ و ۱۳/۳۵۷–۳۵۸.</ref> و او را عقل بزرگ و متفکری خوانده که [[استقلال]] را به ایران برگرداند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۱۴.</ref> روش تدریس میرزای شیرازی اعجاب امام‌خمینی را برانگیخته و ایشان وی را در زمره علمای برجسته‌ای معرفی کرده‌است، به گونه‌ای که دو درس او پنج ساعت زمان می‌برده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۰؛ شیرازی، مصاحبه، ۳۸–۳۹.</ref>


خط ۴۱: خط ۸۳:
از نگاه امام‌خمینی چنین قدرتی از میرزا و امثال او منجر به متحمل‌شدن صدماتی بر استعمارگران شد و آنان را در دوره‌های بعدی بر آن داشت تا در وهله اول به [[روحانیت]] حمله کنند و در وهله دوم مردم را از علمای بزرگ جدا کنند. همچنین به سست‌کردن بنیان رهبری مذهبی و نفوذ اجتماعی آنان و نیز متزلزل‌کردن پایگاه مذهبی مردم روی آوردند و رضاخان پهلوی یکی از مجریان چنین سیاست مخرّبی بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۴۵۵؛ ۱۳/۵۱۹ و ۱۶/۱۹۳.</ref> به باور ایشان این اتفاق باعث شد گروه‌های توطئه‌گر داخلی و خارجی، از قشر روحانی واهمه داشته باشند و در صدد دشمنی و ضدیت با این قشر برآیند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۳۵۷–۳۵۸.</ref> ایشان در [[نقد]] یکی از روزنامه‌های مربوط به گروه جبهه ملی که میرزای شیرازی را متهم به دروغگویی کرده بود، از این قضیه اظهار ناراحتی و او را خادم اسلام معرفی کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۴۶۴.</ref>
از نگاه امام‌خمینی چنین قدرتی از میرزا و امثال او منجر به متحمل‌شدن صدماتی بر استعمارگران شد و آنان را در دوره‌های بعدی بر آن داشت تا در وهله اول به [[روحانیت]] حمله کنند و در وهله دوم مردم را از علمای بزرگ جدا کنند. همچنین به سست‌کردن بنیان رهبری مذهبی و نفوذ اجتماعی آنان و نیز متزلزل‌کردن پایگاه مذهبی مردم روی آوردند و رضاخان پهلوی یکی از مجریان چنین سیاست مخرّبی بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۴۵۵؛ ۱۳/۵۱۹ و ۱۶/۱۹۳.</ref> به باور ایشان این اتفاق باعث شد گروه‌های توطئه‌گر داخلی و خارجی، از قشر روحانی واهمه داشته باشند و در صدد دشمنی و ضدیت با این قشر برآیند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۳۵۷–۳۵۸.</ref> ایشان در [[نقد]] یکی از روزنامه‌های مربوط به گروه جبهه ملی که میرزای شیرازی را متهم به دروغگویی کرده بود، از این قضیه اظهار ناراحتی و او را خادم اسلام معرفی کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۴۶۴.</ref>


== درگذشت ==
میرزای شیرازی در ۲۴ شعبان ۱۳۱۲ق/ ۱۲۷۳ش در ۸۲سالگی و بر اثر بیماری برونشیت در [[سامرا]] درگذشت؛ البته شایعه مسموم‌شدن وی نیز نقل شده‌است.<ref>شیرازی، مصاحبه، ۵۱–۵۲.</ref> پیکر وی پس از تشییع باشکوه در سامرا، [[کربلا]] و [[نجف]]، بنابر وصیتش،<ref>شیرازی، مصاحبه، ۵۲–۵۳.</ref> در کنار [[مرقد امیرالمؤمنین علی(ع)]] در نجف و در کنار درِ مدرسه‌ای که خود او ساخته بود، دفن شد.<ref>دزفولی، ابعاد شخصیتی میرزای شیرازی، ۱۶۳؛ جرفادقانی، علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، ۳۰۱.</ref>
میرزای شیرازی در ۲۴ شعبان ۱۳۱۲ق/ ۱۲۷۳ش در ۸۲سالگی و بر اثر بیماری برونشیت در [[سامرا]] درگذشت؛ البته شایعه مسموم‌شدن وی نیز نقل شده‌است.<ref>شیرازی، مصاحبه، ۵۱–۵۲.</ref> پیکر وی پس از تشییع باشکوه در سامرا، [[کربلا]] و [[نجف]]، بنابر وصیتش،<ref>شیرازی، مصاحبه، ۵۲–۵۳.</ref> در کنار [[مرقد امیرالمؤمنین علی(ع)]] در نجف و در کنار درِ مدرسه‌ای که خود او ساخته بود، دفن شد.<ref>دزفولی، ابعاد شخصیتی میرزای شیرازی، ۱۶۳؛ جرفادقانی، علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، ۳۰۱.</ref>


== آثار ==
میرزای شیرازی علی‌رغم مشغله بسیار آموزشی و تربیت طلاب و نیز پرداختن به امور اجتماعی و سیاسی، تألیفاتی به یادگار گذاشته‌است: کتاب طهارت (تا مبحث وضو)، کتاب الصلاة، رساله‌ای در رضاع، کتابی در [[فقه]] (از اول مکاسب تا آخر معاملات)، رساله عملیّه، حاشیه بر نجاة العباد، تعلیقه بر کتاب معاملات [[وحید بهبهانی]]، تعلیقه بر شرح لمعه و رساله‌ای در اجتماع امر و نهی، تقریرات درس اصول [[شیخ انصاری]]، تعلیقات بر [[فرائد الاصول]] شیخ انصاری. تقریرات درس میرزای شیرازی نیز به قلم شاگردان او ثبت شده‌است.<ref>انصاری، زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، ۲۷۴؛ آقابزرگ، میرزای شیرازی، ۲۱۷–۲۱۸.</ref>
میرزای شیرازی علی‌رغم مشغله بسیار آموزشی و تربیت طلاب و نیز پرداختن به امور اجتماعی و سیاسی، تألیفاتی به یادگار گذاشته‌است: کتاب طهارت (تا مبحث وضو)، کتاب الصلاة، رساله‌ای در رضاع، کتابی در [[فقه]] (از اول مکاسب تا آخر معاملات)، رساله عملیّه، حاشیه بر نجاة العباد، تعلیقه بر کتاب معاملات [[وحید بهبهانی]]، تعلیقه بر شرح لمعه و رساله‌ای در اجتماع امر و نهی، تقریرات درس اصول [[شیخ انصاری]]، تعلیقات بر [[فرائد الاصول]] شیخ انصاری. تقریرات درس میرزای شیرازی نیز به قلم شاگردان او ثبت شده‌است.<ref>انصاری، زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، ۲۷۴؛ آقابزرگ، میرزای شیرازی، ۲۱۷–۲۱۸.</ref>


خط ۷۲: خط ۱۱۶:


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* محمدتقی ادهم‌نژاد، [https://books.khomeini.ir/books/10006/569/ میرزامحمدحسن شیرازی]، دانشنامه امام‌خمینی، ج۶، ص۵۶۹–۵۷۴.
* محمدتقی ادهم‌نژاد، [https://books.khomeini.ir/books/10006/569/ میرزامحمدحسن شیرازی]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۶، ص۵۶۹–۵۷۴.
[[رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های جلد ششم دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های جلد ششم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های نیازمند جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های نیازمند تصویر]]
[[رده:مقاله‌های دارای تصویر]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مراجع تقلید شیعه]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۲۱٬۱۴۹

ویرایش