اباحه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۵۲۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ تیر ۱۴۰۲
جز
جز (added Category:فقه using HotCat)
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''اباحه'''، اذن در ارتکاب فعل و ترک یا در تصرف و تملک در [[اصول فقه]] و [[فقه]].
'''اباحه'''، اذن در ارتکاب فعل و ترک یا در تصرف و تملک در [[اصول فقه]] و [[فقه]].
دو واژه اباحه و حلیت را برخی مترادف دانسته‌اند؛ [[امام‌خمینی]] متفاهم [[عرف|عرفی]] از اباحه را الزامی‌نبودن انجام یا ترک فعل دانسته، بر خلاف حلیت که تنها در مقابل حرمت به‌کار می‌رود، و قائل است اصلی به‌نام اصالةالاباحه وجود ندارد و تنها اصالةالحل است که دلیل شرعی دارد.
اباحه امری وجودی و [[برائت]] امری سلبی است. اباحه علاوه بر اباحه ظاهری شامل اباحه واقعی است که حکم تکلیفی واقعی است، ولی برائت حکم ظاهری است.
اباحه با رویکرد اصولی، دارای دو قسم کلی است: یا به لحاظ پیش از ورود [[شرع]] است که اباحه در مقابل حظر نامیده می‌شود، یا به لحاظ پس از ورود شرع است که در این صورت، اباحه یا عقلی است یا شرعی و هر یک از آنها به اباحه واقعی و ظاهری تقسیم می‌شوند.
اباحه عقلی آنجاست که منع عقلی در ارتکاب یا ترک فعل نباشد. این اباحه، حکم تکلیفی شمرده می‌شود. اما امام‌خمینی اباحه را جزو [[حکم تکلیفی|احکام تکلیفی]] نمی‌داند.
چنانچه اباحه به لحاظ اقتضای ذات شیء با قطع نظر از عوارض (علم و جهل) تشریع شده باشد، اباحه واقعی و اگر به لحاظ مجهول‌بودنِ حکم واقعی تشریع شده باشد، اباحه ظاهری نامیده می‌شود. علمای اصولی در شبهه وجوبیه و شبهه تحریمیه معتقد به جریان اباحه ظاهری‌ هستند.
امام‌خمینی، دلالت روایت حل را بر اباحه ظاهری نپذیرفته و دلالت روایاتی مانند [[حدیث رفع]] و حدیث حجب را بر اباحه ظاهری، تمام دانسته‌است.
اباحه در رویکرد [[فقه|فقهی]] به اباحه شرعی ـ مالکی و اباحه انتفاع ـ تملک تقسیم می‌شود و اباحه مالکی دارای دو قسم اباحه معوّضه و غیر معوّضه است.


== معنای لغوی و اصطلاحی ==
== معنای لغوی و اصطلاحی ==
خط ۱۴۳: خط ۱۵۷:
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های جلد اول دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های جلد اول دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:فقه]]
[[رده:فقه]]
[[رده:اصول فقه]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۵٬۲۱۵

ویرایش