امام جواد(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۴۵۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ تیر ۱۴۰۲
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''محمدبن‌علی''' یا '''امام‌جواد (ع)''' امام نهم شیعیان.
{{ جعبه اطلاعات امام شیعه
| عنوان =
| نام =امام جواد(ع)
| عرض =
| تصویر = حرم کاظمین.jpg
| اندازه تصویر =
| عنوان تصویر =
| سرشناسی =
| نقش = امام نهم(ع)
| کنیه =ابوجعفر • ابوعلی
| زادروز = ۱۰ رجب ۱۹۵ق
| زادگاه =[[مدینه]]
| مدت امامت = ۱۷ سال (۲۰۳ تا ۲۲۰ق)
| شهادت = اواخر ذی‌القعده سال ۲۲۰ق
| مدفن =[[کاظمین]]
| محل زندگی =مدینه • بغداد
| القاب = جواد • تقی • ابن الرضا
| پدر =[[امام علی بن موسی الرضا(ع)]]
| مادر = سبیکه
| همسران = سمانه مغربیه • ام فضل
| فرزندان = [[امام هادی(ع)]] • موسی مبرقع
| طول عمر = ۲۵ سال
}}
'''محمدبن‌علی''' یا '''امام‌جواد (ع)''' امام نهم [[شیعیان امیرالمومنین(ع)|شیعیان]].
 
امام‌جواد(ع)، امام نهم شیعیان و فرزند [[امام‌رضا(ع)]] و ریحانه در رجب یا رمضان سال ۱۹۵ هجری در مدینه زاده شد و در ذی‌القعده یا ذی‌الحجه سال ۲۲۰ق به [[شهادت]] رسید.
 
سن کم امام‌جواد(ع) به هنگام [[امامت]]، موجب شد عده‌ای از شیعیان، درباره امامت ایشان تردید کنند، آنان سرانجام برای آزمودن امام‌جواد(ع) و حل مشکلات خود نزد ایشان گرد آمدند و حضرت به پرسش‌ها و مشکلات علمی، کلامی و فقهی آنان پاسخ داد و همچنین ایشان در حضور هشتاد تن از فقها و ازجمله علمای بغداد به پرسش‌های دشوار در مسائل مختلف دینی پاسخ داد.
 
[[امام‌خمینی]]، یادآور شده‌است امام‌جواد(ع) عقاید و علوم و معارف [[اسلام]] و [[اهل بیت(ع)|اهل‌بیت(ع)]] را برای مردم بیان می‌کرد و با گفتگوهای شفاهی و از راه مکاتبه به پرسش‌های آنان پاسخ می‌داد.
 
از نگاه امام‌خمینی، امام‌جواد(ع) در اختلافات فکری شیعیان ازجمله درباره ائمه(ع) و حدود اختیارات آنان، راه درست را به آنان نشان می‌داد و جایگاه اهل‌بیت(ع) را برای آنان روشن می‌ساخت و یادآور می‌شد از راه ائمه(ع) باید پیروی کنند و از راه و رسم آنان نباید تخلف کنند.
 
امام‌جواد(ع) همانند دیگر ائمه(ع) [[امامت]]، رهبری و خلافت از پیامبر(ص) را حق امام‌معصوم(ع) می‌دانست و دیگر حاکمان را نامشروع می‌شمرد و همواره در راه معرفی ائمه(ع) به مردم و احقاق حقوق آنان تلاش می‌کرد.


== زندگی‌نامه امام نهم (ع) ==
== زندگی‌نامه امام نهم (ع) ==
خط ۱۱: خط ۴۴:
امام‌خمینی، امام‌محمدبن‌علی (ع) را از امامان دوازده‌گانه و حجت خدا بر مردم و از پیشوایان هدایت‌کننده شمرده‌است.<ref>امام خمینی، تعلیقه عروه، ۲۲۴؛ امام خمینی، توضیح المسائل، ۹۸.</ref> ایشان با استناد به روایات<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۲۴/۲۳۹.</ref> روز چهارشنبه را متعلق به امام‌جواد (ع) شمرده و سزاوار دانسته‌است در [[تعقیب نماز صبح]] برای در امان‌ماندن از [[شیطان]] و [[نفس اماره]] به این امام تقرب جسته شود و برای قبول عبادت‌های ناقص به آن وجود مقدس [[شفاعت]] جسته شود.<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ۳۷۹.</ref>
امام‌خمینی، امام‌محمدبن‌علی (ع) را از امامان دوازده‌گانه و حجت خدا بر مردم و از پیشوایان هدایت‌کننده شمرده‌است.<ref>امام خمینی، تعلیقه عروه، ۲۲۴؛ امام خمینی، توضیح المسائل، ۹۸.</ref> ایشان با استناد به روایات<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۲۴/۲۳۹.</ref> روز چهارشنبه را متعلق به امام‌جواد (ع) شمرده و سزاوار دانسته‌است در [[تعقیب نماز صبح]] برای در امان‌ماندن از [[شیطان]] و [[نفس اماره]] به این امام تقرب جسته شود و برای قبول عبادت‌های ناقص به آن وجود مقدس [[شفاعت]] جسته شود.<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ۳۷۹.</ref>


امام‌جواد (ع) در مکارم اخلاق ممتاز و از کودکی دارای کمالات و اعتماد به نفس بود.<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، ۲۲۳–۲۲۴؛ اربلی، کشف الغمه، ۳/۱۵۳–۱۵۴؛ مجلسی، بحار الانوار، ۵۰/۱۰۸.</ref> مردم امام‌جواد (ع) را به [[عبادت]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۵/۲۱۵.</ref> پارسایی و شایستگی<ref>کلینی، الکافی، ۱/۴۹۲.</ref> می‌شناختند و دانش و پرهیزکاری و [[زهد]] و بخشندگیِ ایشان را همانند پدر ایشان شمرده‌اند.<ref>سبط‌بن‌جوزی، تذکره الخواص من الامهٔ من ذکر خصائص الائمه، ۳۲۱.</ref> امام‌جواد (ع) در حد توان به مشکلات [[مردم]] به‌ویژه درماندگان رسیدگی می‌کرد<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۵۰/۴۴.</ref> و برای حل گرفتاری‌های مردم از شیعیانِ دارای نفوذ اجتماعی کمک می‌گرفت و نامه ایشان به حسین‌بن‌عبدالله نیشابوری کارگزار سیستان دربارهٔ کمک به یکی از نیازمندان، از آن جمله است.<ref>کلینی، الکافی، ۵/۱۱۱؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۶/۳۳۴–۳۳۵.</ref>
امام‌جواد (ع) در مکارم اخلاق ممتاز و از کودکی دارای کمالات و [[خودباوری|اعتماد به نفس]] بود.<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، ۲۲۳–۲۲۴؛ اربلی، کشف الغمه، ۳/۱۵۳–۱۵۴؛ مجلسی، بحار الانوار، ۵۰/۱۰۸.</ref> مردم امام‌جواد (ع) را به [[عبادت]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۵/۲۱۵.</ref> پارسایی و شایستگی<ref>کلینی، الکافی، ۱/۴۹۲.</ref> می‌شناختند و دانش و پرهیزکاری و [[زهد]] و بخشندگیِ ایشان را همانند پدر ایشان شمرده‌اند.<ref>سبط‌بن‌جوزی، تذکره الخواص من الامهٔ من ذکر خصائص الائمه، ۳۲۱.</ref> امام‌جواد (ع) در حد توان به مشکلات [[مردم]] به‌ویژه درماندگان رسیدگی می‌کرد<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۵۰/۴۴.</ref> و برای حل گرفتاری‌های مردم از شیعیانِ دارای نفوذ اجتماعی کمک می‌گرفت و نامه ایشان به حسین‌بن‌عبدالله نیشابوری کارگزار سیستان دربارهٔ کمک به یکی از نیازمندان، از آن جمله است.<ref>کلینی، الکافی، ۵/۱۱۱؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۶/۳۳۴–۳۳۵.</ref>


امام‌خمینی، امام‌جواد (ع) را از امامان نیکوکار و افراد خیراندیش شمرده‌است<ref>امام خمینی، تعلیقه عروه، ۲۲۴.</ref> و این روایت<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۵۰/۱۰۲.</ref> را یادآور شده‌است که امام‌رضا (ع) به فرزند خود سفارش کرد خود را در معرض دیدار با فقرا قرار دهد و اطرافیان مانع از انفاق ایشان به نیازمندان نشوند؛<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۴۹۳.</ref> چنان‌که ایشان در اشعار خود در ستایش از [[امام زمان(ع)]] ایشان را وارث ویژگی، [[تقوا]] و بزرگی امام‌جواد (ع) دانسته‌است<ref>امام خمینی، دیوان امام، ۲۷۶.</ref> و در جای دیگر از حضرت جواد (ع) به نور ساطع و بلند یاد کرده‌است و بر وی و پدران و فرزندانِ برگزیده ایشان درود فرستاده‌است.<ref>امام خمینی، معتمد الاصول، ۲/۴۱۹.</ref>
امام‌خمینی، امام‌جواد (ع) را از امامان نیکوکار و افراد خیراندیش شمرده‌است<ref>امام خمینی، تعلیقه عروه، ۲۲۴.</ref> و این روایت<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۵۰/۱۰۲.</ref> را یادآور شده‌است که امام‌رضا (ع) به فرزند خود سفارش کرد خود را در معرض دیدار با فقرا قرار دهد و اطرافیان مانع از انفاق ایشان به نیازمندان نشوند؛<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۴۹۳.</ref> چنان‌که ایشان در اشعار خود در ستایش از [[امام زمان(ع)]] ایشان را وارث ویژگی، [[تقوا]] و بزرگی امام‌جواد (ع) دانسته‌است<ref>امام خمینی، دیوان امام، ۲۷۶.</ref> و در جای دیگر از حضرت جواد (ع) به نور ساطع و بلند یاد کرده‌است و بر وی و پدران و فرزندانِ برگزیده ایشان درود فرستاده‌است.<ref>امام خمینی، معتمد الاصول، ۲/۴۱۹.</ref>
خط ۲۴: خط ۵۷:
[[امام‌خمینی]] نیز یادآور شده‌است امام‌جواد (ع) عقاید و علوم و معارف اسلام و اهل بیت (ع) را برای مردم بیان می‌کرد و با گفتگوهای شفاهی و از راه مکاتبه به پرسش‌های آنان پاسخ می‌داد<ref>امام خمینی، مکاسب، ۱/۷۳–۷۴.</ref> و نیز به شیعیان توصیه می‌کرد از کتاب‌های روایی امامان مراقبت کنند<ref>امام خمینی، تنقیح الاصول، ۳/۱۳۰.</ref> ایشان با اشاره به برخی از روایات<ref>کلینی، الکافی، ۱/۸۰–۸۲.</ref> تصویر درست از خداوند و بیان صفات کمال حق‌تعالی برای مردم و به‌دورداشتن خدا از تشبیه به مخلوقات را از بیانات امام‌جواد (ع) بازگو کرده‌است.<ref>امام خمینی، مصباح الهدایه، ۱۶.</ref> حضرت در برابر فرقه مجسِّمه که با برداشت‌های غلط آنان از آیاتی چون «یدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیدیهِمْ»<ref>فتح، ۱۰.</ref> و «الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی»<ref>طه، ۵.</ref> خداوند سبحان را جسم می‌پنداشتند، شیعیان را از نمازگزاردن پشت سر آنان و ادای [[زکات]] به آنان منع کرد<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۳/۲۸۳.</ref> ایشان با سران [[غالیان]] به‌شدت برخورد می‌کرد، ازجمله ابوالخطاب (محمدبن‌ابی‌زینب) و پیروان او را [[لعن]] کرد و به اصحاب خود نیز دستور داد آنان را لعن کنند؛<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۲/۸۱۱.</ref> همچنین قائلان به غیبت [[امام‌موسی کاظم(ع)]]، را نیز مصداق نواصب می‌دانست و شیعیان را از نمازگزاردن در پشت سر آنان منع می‌کرد.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱/۳۷۹؛ عطاردی، مسند الامام‌الجواد ابی‌جعفر محمدبن علی (ع)، ۱۵۰.</ref>
[[امام‌خمینی]] نیز یادآور شده‌است امام‌جواد (ع) عقاید و علوم و معارف اسلام و اهل بیت (ع) را برای مردم بیان می‌کرد و با گفتگوهای شفاهی و از راه مکاتبه به پرسش‌های آنان پاسخ می‌داد<ref>امام خمینی، مکاسب، ۱/۷۳–۷۴.</ref> و نیز به شیعیان توصیه می‌کرد از کتاب‌های روایی امامان مراقبت کنند<ref>امام خمینی، تنقیح الاصول، ۳/۱۳۰.</ref> ایشان با اشاره به برخی از روایات<ref>کلینی، الکافی، ۱/۸۰–۸۲.</ref> تصویر درست از خداوند و بیان صفات کمال حق‌تعالی برای مردم و به‌دورداشتن خدا از تشبیه به مخلوقات را از بیانات امام‌جواد (ع) بازگو کرده‌است.<ref>امام خمینی، مصباح الهدایه، ۱۶.</ref> حضرت در برابر فرقه مجسِّمه که با برداشت‌های غلط آنان از آیاتی چون «یدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیدیهِمْ»<ref>فتح، ۱۰.</ref> و «الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی»<ref>طه، ۵.</ref> خداوند سبحان را جسم می‌پنداشتند، شیعیان را از نمازگزاردن پشت سر آنان و ادای [[زکات]] به آنان منع کرد<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۳/۲۸۳.</ref> ایشان با سران [[غالیان]] به‌شدت برخورد می‌کرد، ازجمله ابوالخطاب (محمدبن‌ابی‌زینب) و پیروان او را [[لعن]] کرد و به اصحاب خود نیز دستور داد آنان را لعن کنند؛<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۲/۸۱۱.</ref> همچنین قائلان به غیبت [[امام‌موسی کاظم(ع)]]، را نیز مصداق نواصب می‌دانست و شیعیان را از نمازگزاردن در پشت سر آنان منع می‌کرد.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱/۳۷۹؛ عطاردی، مسند الامام‌الجواد ابی‌جعفر محمدبن علی (ع)، ۱۵۰.</ref>


{{ببینید|علی‌بن‌موسی، امام‌رضا (ع)}}
{{ببینید|امام‌رضا (ع)}}


امام‌خمینی به استناد روایات<ref>کلینی، الکافی، ۱/۴۴۱.</ref> یادآور شده‌است امام نهم (ع) در اختلافات فکری شیعیان ازجمله دربارهٔ ائمه (ع) و حدود اختیارات آنان، راه درست را به آنان می‌نمایانْد و جایگاه [[اهل بیت(ع)]] را نزد خداوند برایشان روشن می‌ساخت و به آنان یادآور می‌شد از راه ائمه (ع) باید پیروی کنند و از راه و رسم آنان نباید تخلف کنند.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۵۵۱.</ref> ایشان با استناد به روایتی از امام‌جواد (ع)<ref>کلینی، الکافی، ۳/۲۸۲؛ طوسی، الاستبصار ۱/۲۷۴.</ref> در اختلاف شیعیان در وقت [[نماز صبح]]، با تأکید بر ضرورت محسوس‌بودن [[طلوع فجر]]، نور عمودی واقع در افق را معیار فجر ندانسته، بلکه گسترش عرضی نور صبح را علامت طلوع فجر شمرده‌است.<ref>امام خمینی، الرسائل العشره، ۲۰۳–۲۰۴.</ref>
امام‌خمینی به استناد روایات<ref>کلینی، الکافی، ۱/۴۴۱.</ref> یادآور شده‌است امام نهم (ع) در اختلافات فکری شیعیان ازجمله دربارهٔ ائمه (ع) و حدود اختیارات آنان، راه درست را به آنان می‌نمایانْد و جایگاه [[اهل بیت(ع)]] را نزد خداوند برایشان روشن می‌ساخت و به آنان یادآور می‌شد از راه ائمه (ع) باید پیروی کنند و از راه و رسم آنان نباید تخلف کنند.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۵۵۱.</ref> ایشان با استناد به روایتی از امام‌جواد (ع)<ref>کلینی، الکافی، ۳/۲۸۲؛ طوسی، الاستبصار ۱/۲۷۴.</ref> در اختلاف شیعیان در وقت [[نماز صبح]]، با تأکید بر ضرورت محسوس‌بودن [[طلوع فجر]]، نور عمودی واقع در افق را معیار فجر ندانسته، بلکه گسترش عرضی نور صبح را علامت طلوع فجر شمرده‌است.<ref>امام خمینی، الرسائل العشره، ۲۰۳–۲۰۴.</ref>
خط ۴۱: خط ۷۴:
امام‌جواد (ع) چهار فرزند به نام‌های علی (ع)، موسی، فاطمه و امامه داشت.<ref>مفید، الارشاد، ۲/۲۹۵.</ref> ایشان فرزند خود علی (ع) را به جانشینی خود معرفی کرد<ref>مفید، الارشاد، ۲/۲۹۵؛ مسعودی، اثبات الوصیه، ۲۲۷.</ref> امام‌خمینی در سفر تبعید از [[ترکیه]] به عراق نخست به کاظمین برای زیارت [[موسی‌بن‌جعفر(ع)]] و امام‌جواد (ع) رفت و پس از چند روز اقامت در عصر جمعه ۱۶/۷/۱۳۴۴ راهی [[کربلا]] شد.<ref>روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۲/۱۶۱–۱۶۴.</ref>
امام‌جواد (ع) چهار فرزند به نام‌های علی (ع)، موسی، فاطمه و امامه داشت.<ref>مفید، الارشاد، ۲/۲۹۵.</ref> ایشان فرزند خود علی (ع) را به جانشینی خود معرفی کرد<ref>مفید، الارشاد، ۲/۲۹۵؛ مسعودی، اثبات الوصیه، ۲۲۷.</ref> امام‌خمینی در سفر تبعید از [[ترکیه]] به عراق نخست به کاظمین برای زیارت [[موسی‌بن‌جعفر(ع)]] و امام‌جواد (ع) رفت و پس از چند روز اقامت در عصر جمعه ۱۶/۷/۱۳۴۴ راهی [[کربلا]] شد.<ref>روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۲/۱۶۱–۱۶۴.</ref>


{{ببینید|علی‌بن‌محمد، امام‌هادی (ع)}}
{{ببینید|امام‌هادی (ع)}}


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۹۷: خط ۱۳۰:
* نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آل‌البیت (ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.
* نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آل‌البیت (ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.
{{پایان}}
{{پایان}}
== پیوند به بیرون ==
*سیدعباس رضوی، [https://books.khomeini.ir/books/10009/144/ محمد بن علی، امام جواد(ع)]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۹، ص۱۴۴-۱۴۹.


[[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای تصویر]]
[[رده:امامان شیعه]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۶٬۶۲۸

ویرایش