۱۵٬۱۷۰
ویرایش
←پیوند به بیرون
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''تحجر'''، برداشت سطحی از [[دین]] و مقاومت در برابر [[عقلگرایی]] و پویایی [[اجتهاد]]. | '''تحجر'''، برداشت سطحی از [[دین]] و مقاومت در برابر [[عقلگرایی]] و پویایی [[اجتهاد]]. | ||
تحجّر تنگ‌نظری و داشتن اندیشه راکد است که مانع کمال [[عقل (قوه ادراک)|عقل]] می‌گردد. جمود و تحجر نمودهای ثابتی ندارد؛ گاه در چهره اخباری‌گری، دوره‌ای با فلسفه‌ستیزی و مجالی با تمدن‌ستیزی نمود می‌یابد. | |||
این واژه در ادبیات اجتماعی ایران کاربردهای متفاوتی یافته است: برخی اصل [[دین]] را تحجر دانسته‌اند، گروهی مردم مذهبی و روحانیان را متحجر خواندند و دستۀ سوم -که [[امام‌خمینی]] از آن جمله است- برداشت‌های جامد از دین و خشکه‌مقدس‌های ظاهربین را با این تعبیر نقد کردند. | |||
امام‌خمینی ناآگاهی و ساده‌لوحی را عامل درونی و القائات دشمنان اسلام را عامل بیرونی گسترش قشری‌گری می‌دانست. ایشان با دفاع عقلانی از [[اسلام]]، در دو دورۀ مبارزه و [[رهبری]] نظام، با عقاید انحرافی ازجمله [[دین و سیاست|جدایی دین از سیاست]] مقابله کرد و پیامدهای مخرب تحجر را برای تعالی روح و نیز انقلاب و اسلام گوشزد نمود. | |||
به دلیل پیچیده‌بودن رویارویی با متحجران، توصیۀ امام‌خمینی به حوزویان، هوشیاری جدی در برابر آنان بود. | |||
== مفهوم‌شناسی == | == مفهوم‌شناسی == | ||
| خط ۶۳: | خط ۷۱: | ||
امام‌خمینی با یکی‌دانستن تفکر مقدس‌مآبان روحانی‌نما با خوارجِ زمان [[امیرالمؤمنین علی(ع)]] آنان را ادامه‌دهندگان تفکر [[خوارج]] می‌دانست و معتقد بود پرونده تفکر این گروه همچنان باز است و تنها شیوه مقدس‌مآبی و دین‌فروشی تغییر کرده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۸۰</ref> ایشان خطر تحجرگرایان حوزوی را مهم ارزیابی می‌کرد و آنان را مارهای خوش خط و خال، دشمن اسلام ناب محمدی، مروج اسلام آمریکایی و دشمن پیامبر اسلام (ص) معرفی و حوزویان را به هوشیاری در برابر آنان دعوت کرده‌است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۷–۲۷۸</ref> {{ببینید|متن=ببینید|اسلام ناب محمدی}}. | امام‌خمینی با یکی‌دانستن تفکر مقدس‌مآبان روحانی‌نما با خوارجِ زمان [[امیرالمؤمنین علی(ع)]] آنان را ادامه‌دهندگان تفکر [[خوارج]] می‌دانست و معتقد بود پرونده تفکر این گروه همچنان باز است و تنها شیوه مقدس‌مآبی و دین‌فروشی تغییر کرده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۸۰</ref> ایشان خطر تحجرگرایان حوزوی را مهم ارزیابی می‌کرد و آنان را مارهای خوش خط و خال، دشمن اسلام ناب محمدی، مروج اسلام آمریکایی و دشمن پیامبر اسلام (ص) معرفی و حوزویان را به هوشیاری در برابر آنان دعوت کرده‌است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۷–۲۷۸</ref> {{ببینید|متن=ببینید|اسلام ناب محمدی}}. | ||
{{سخ}} | {{سخ}} | ||
امام‌خمینی در عین حال از [[روحانیت]] اصیل شیعه که همواره بر محور عقل حرکت و در بالاترین درجه [[تمدن]] بوده، دفاع می‌کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۳۰۱</ref> و علت مخالفت و برخورد احتیاط‌آمیز علما و روحانیان با برخی از مظاهر تمدن در گذشته را نه ذهنیت بسته و تفکرات تحجرآمیز، بلکه ترس روحانیت اصیل از نفوذ بیگانگان و گسترش فرهنگ مبتذل غربی می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۷</ref> {{ببینید|متن=ببینید|روشنفکری | امام‌خمینی در عین حال از [[روحانیت]] اصیل شیعه که همواره بر محور عقل حرکت و در بالاترین درجه [[تمدن]] بوده، دفاع می‌کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۳۰۱</ref> و علت مخالفت و برخورد احتیاط‌آمیز علما و روحانیان با برخی از مظاهر تمدن در گذشته را نه ذهنیت بسته و تفکرات تحجرآمیز، بلکه ترس روحانیت اصیل از نفوذ بیگانگان و گسترش فرهنگ مبتذل غربی می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۷</ref> {{ببینید|متن=ببینید|روشنفکری | روحانیت}}. | ||
== پیامدهای تحجرگرایی == | == پیامدهای تحجرگرایی == | ||
| خط ۱۱۸: | خط ۱۲۶: | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
راضیه مهرابی‌کوشکی، [https://books.khomeini.ir/books/10003/272/ تحجر]، دانشنامه امام | |||
[[رده:مقاله‌های | * راضیه مهرابی‌کوشکی، [https://books.khomeini.ir/books/10003/272/ تحجر]، [[دانشنامه امام خمینی|دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۳، ص۲۷۲–۲۷۹. | ||
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]] | |||
[[رده:مقاله‌های جلد سوم دانشنامه امام‌خمینی]] | |||
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:فقه]] | |||
[[رده:کلام]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]] | |||