قیامت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۸۹۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ مرداد ۱۴۰۲
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''قیامت'''، رستاخیز و روز جزا در جهان پس از [[مرگ]].
'''قیامت'''، رستاخیز و روز جزا در جهان پس از [[مرگ]].
قیامت از مسائلی است که تمام [[ادیان الهی]] از آن خبر داده‌اند و آن روز بازگشت همه [[انسان‌شناسی|انسان‌]]<nowiki/>ها به حیات ابدی است. در [[قرآن|قرآن کریم]] آیات بسیاری از وقوع روز قیامت خبر داده‌اند. اعتقاد به قیامت و [[معاد]] از اصول و ضروریات [[اسلام|دین اسلام]] است.
حکمای الهی کوشیده‌اند براساس ادله عقلی، مباحث قیامت و معاد را اثبات کنند. [[عرفا|عارفان]] نیز به ویژگی‌های باطنی قیامت پرداخته‌اند و ظهور قیامت کبری را برای سالک در همین عالم به واسطه [[فنا]] و بقای پس‌از فنا امکان‌پذیر دانسته‌­اند.
[[امام‌خمینی]] در آثار خود از حقیقت قیامت مراحل و مسائل آن مانند: حشر، بعث، صراط، میزان و حساب بحث کرده و تفسیر عرفانی خاصی از قیامت و مالکیت آن در روز قیامت ارائه کرده‌ است. ایشان حقیقت قیامت صغری را بازگشت قوای نفس به باطن خود می‌داند و قیامت کبری، رجوع تمام قوای عالم را به باطن می‌داند.
امام‌خمینی از جمله ویژگی‌های روز قیامت را عبارت از: ظهور مالکیت حق، عظمت و وحشت روز قیامت و فراگیری [[رحمت]] و مغفرت الهی می‌داند.


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
قیامت از ریشه «قوم» در اصل، مصدر و به معنای برخاستن است<ref>← ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۲/۵۰۶؛ ابن‌اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، ۴/۱۳۵.</ref> و تاء دلالت بر یک‌بار وقوع دارد.<ref>راغب، مفردات الفاظ القرآن، ۶۹۱.</ref> این واژه در اصطلاح کلامی به معنای روز جزا<ref>قاضی‌عبدالجبار، تنزیه القرآن عن المطاعن، ۴۹۱؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۵/۲۸۴.</ref> و روز برخاستن و زنده‌شدن مردگان از قبرهاست<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۱۰/۱۹۰.</ref> و در اصطلاح [[عرفان|عرفانی]] به معنای بازگشت موجودات به خالق و مبدأ خود<ref>قاضی‌سعید، شرح الاربعین، ۱۷۷ و ۴۶۴.</ref> و فنای ذات، صفات و افعال موجودات در ذات، صفات و افعال حق‌تعالی است.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۳۹۱.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز قیامت را روز جزا و حساب می‌داند؛ روزی که سلطنت الهی ظهور و بروز می‌کند.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۲۷۶.</ref>
قیامت از ریشه «قوم» در اصل، مصدر و به معنای برخاستن است<ref>← ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۲/۵۰۶؛ ابن‌اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، ۴/۱۳۵.</ref> و تاء دلالت بر یک‌بار وقوع دارد.<ref>راغب، مفردات الفاظ القرآن، ۶۹۱.</ref> این واژه در اصطلاح [[علم کلام|کلامی]] به معنای روز جزا<ref>قاضی‌عبدالجبار، تنزیه القرآن عن المطاعن، ۴۹۱؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۵/۲۸۴.</ref> و روز برخاستن و زنده‌شدن مردگان از قبرهاست<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۱۰/۱۹۰.</ref> و در اصطلاح [[عرفان|عرفانی]] به معنای بازگشت موجودات به خالق و مبدأ خود<ref>قاضی‌سعید، شرح الاربعین، ۱۷۷ و ۴۶۴.</ref> و فنای ذات، صفات و افعال موجودات در ذات، صفات و افعال حق‌تعالی است.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۳۹۱.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز قیامت را روز جزا و حساب می‌داند؛ روزی که سلطنت الهی ظهور و بروز می‌کند.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۲۷۶.</ref>


از الفاظ مرتبط با قیامت، بعث، [[حشر]]، [[معاد]] و نشر است. قیامت و بعث به معنای برانگیخته‌شدن مردم پس از مرگ برای حساب<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۶/۱۵ و ۸/۲۶۶.</ref> و حشر به معنای خارج‌کردن جماعتی با ناراحتی و ناآرامی<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۷/۱۴۷.</ref> یا جمع‌کردن آنان در یک ناحیه<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۹/۵۵۹.</ref> است و معاد به معنای بازگشت مردم به حقیقت خود<ref>ملاصدرا، مفاتیح الغیب، ۶۱۱.</ref> و نشر به معنای پخش‌شدن آفریدگان یا زنده‌کردن آنهاست.<ref>طبری، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۱/۷۱.</ref> برخی این الفاظ را مترادف و اختلاف آنها را اعتباری می‌دانند.<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۴/۳۶۱؛ تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱/۶۷۵.</ref> {{ببینید|حشر|معاد}}
از الفاظ مرتبط با قیامت، بعث، [[حشر]]، [[معاد]] و نشر است. قیامت و بعث به معنای برانگیخته‌شدن مردم پس از مرگ برای حساب<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۶/۱۵ و ۸/۲۶۶.</ref> و حشر به معنای خارج‌کردن جماعتی با ناراحتی و ناآرامی<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۷/۱۴۷.</ref> یا جمع‌کردن آنان در یک ناحیه<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۹/۵۵۹.</ref> است و معاد به معنای بازگشت مردم به حقیقت خود<ref>ملاصدرا، مفاتیح الغیب، ۶۱۱.</ref> و نشر به معنای پخش‌شدن آفریدگان یا زنده‌کردن آنهاست.<ref>طبری، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۱/۷۱.</ref> برخی این الفاظ را مترادف و اختلاف آنها را اعتباری می‌دانند.<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۴/۳۶۱؛ تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱/۶۷۵.</ref> {{ببینید|حشر|معاد}}
خط ۲۱۴: خط ۲۲۲:
* سیدعلی احمدی امیری، [https://books.khomeini.ir/books/10008/318/ قیامت]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۸، ص۳۱۸–۳۳۰.
* سیدعلی احمدی امیری، [https://books.khomeini.ir/books/10008/318/ قیامت]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۸، ص۳۱۸–۳۳۰.


[[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]]
[[رده:مقاله‌های جلد هشتم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های جلد هشتم دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:کلام]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۵٬۲۱۵

ویرایش