علم منطق: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۷۷۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ مرداد ۱۴۰۲
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''علمِ مَنطق''' دانشی دربردارنده قواعد سازماندهی فرایند [[تفکر]] و تصحیح آن.
'''علمِ مَنطق''' دانشی دربردارنده قواعد سازماندهی فرایند [[تفکر]] و تصحیح آن.
سیر تاریخ تدوین منطق گواهی می‌دهد ارسطو واضع و تدوین‌کننده دانش منطق است. لکن در [[جهان اسلام]] علم منطق در میان مسلمانان نفوذ و گسترش فوق‌العاده‌ای یافت. آشنایی مسلمانان با منطق نُه بخشی ارسطو، نخستین شیوه‌ای است که نزد دانشمند مسلمان رواج یافت. بعدها [[ابن‌سینا]] با وارد کردن قیاس‌های اقترانی یک تحول محتوایی در منطق ایجاد کرد. وی با الهام گرفتن از تقسیم‌بندی علم به تصور و تصدیق، منطق را به دو بخش تعریف و حجت تقسیم کرد.
[[ملاصدرا]] با توجه به مبانی مهمی چون [[اصالت وجود]]، برخی مباحث منطقی را به ‌شدت به چالش کشید. او با توجه به مبانی خویش، شیئیت شیء را به ‌صورت که همان فصل است، می‌داند و با انتقال فصل از حیطه‌ [[ماهیت]] به عرصه وجود، استحکام مباحث کلیات خمس را متزلزل ساخت و تعریف به لوازم وجودی را جایگزین تعریف ماهوی کرد.
به اعتقاد [[امام‌خمینی]] تعلیمات منطقی و قواعد علم میزان که پایه علم‌­هاست، رهین زحمت‌های ارسطوست. ایشان ماهیت و حقیقت منطق را همان قواعد خاصی می‌داند که ذهن را از خطا و لغزش مصون می‌دارد. امام‌خمینی در بیان تعریف و حد منطقی، در برخی آثار خویش به تحلیل پرداخته، بر این باور است که غرض مهم از حدّ و حدود، اطلاع یافتن بر ذاتیات شیء است. ایشان با تقسیم قضایا به حملی و غیرحملی، درباره [[وجود رابط]] و نسبت در قضایا دو نوع بیان دارد. یکی بیان مطابق مشهور و دیگری بیان اختصاصی.
امام‌خمینی ضمن بیان اقسام قیاس به اشکال منطقی توجه داشته که در [[تألیفات و آثار امام‌خمینی|آثار]] خویش در موارد پرشماری از اشکال منطقی استفاده کرده‌ است ازجمله: اثبات جسم، اثبات توحید و بساطت ذات حق و تجرد نفس.
==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
منطق، مصدر میمی به معنای نطق و سخن‌گفتن است<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ۵/۴۴۰ ـ ۴۴۱؛ قرشی، قاموس قرآن، ۷/۷۹.</ref> علم منطق به مجموعه قوانینی گفته می‌شود که ذهن را از لغزش و خطا در اندیشه بازمی‌دارد.<ref>ابن‌سینا، الاشارات و التنبیهات، ۱؛ قطب‌الدین رازی، تحریر القواعد، ۵۹؛ مظفر، المنطق، ۸؛ مطهری، مجموعه آثار، ۵/۴۴.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز منطق را دانشی برای حفظ فکر و اندیشه از خطا می‌داند.<ref>امام‌خمینی، تنقیح الاصول، ۱/۱۱؛ امام‌خمینی، جواهر الاصول، ۱/۳۲.</ref>
منطق، مصدر میمی به معنای نطق و سخن‌گفتن است<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ۵/۴۴۰ ـ ۴۴۱؛ قرشی، قاموس قرآن، ۷/۷۹.</ref> علم منطق به مجموعه قوانینی گفته می‌شود که ذهن را از لغزش و خطا در اندیشه بازمی‌دارد.<ref>ابن‌سینا، الاشارات و التنبیهات، ۱؛ قطب‌الدین رازی، تحریر القواعد، ۵۹؛ مظفر، المنطق، ۸؛ مطهری، مجموعه آثار، ۵/۴۴.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز منطق را دانشی برای حفظ فکر و اندیشه از خطا می‌داند.<ref>امام‌خمینی، تنقیح الاصول، ۱/۱۱؛ امام‌خمینی، جواهر الاصول، ۱/۳۲.</ref>
خط ۱۹۵: خط ۲۰۴:
*باقر صاحبی، [https://books.khomeini.ir/books/10009/569/ علم منطق]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۹، ص۵۶۹-۵۸۲.
*باقر صاحبی، [https://books.khomeini.ir/books/10009/569/ علم منطق]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۹، ص۵۶۹-۵۸۲.


[[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:فلسفه]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۵٬۸۸۸

ویرایش