مدرسه رفاه و مدرسه علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''مدرسه رفاه''' و '''مدرسه علوی''' نخستین [[اقامتگاه‌ها|اقامتگاه‌های امام‌خمینی]] پس از [[بازگشت امام خمینی|بازگشت به ایران]].
{{ جعبه اطلاعات جای تاریخی
| نام              = مدرسه رفاه
| عرض‌جغرافیایی    =
| طول‌جغرافیایی    =
| تصویر            = مدرسه رفاه.jpg
| اندازه تصویر    =
| عنوان تصویر      =
| استان            = تهران
| شهرستان          =
| بخش              =
| نام محلی        =
| نام‌های دیگر      = بنیاد فرهنگی رفاه
| نام‌های قدیمی    = مدرسه رفاه
| نوع بنا          =
| سال‌های مرمت      =
| کاربری          = مدارس دینی • فعالیت‌های امدادی • تشکیل صندوق‌های قرض‌الحسنه • فعالیت‌های انقلابی
| کاربری کنونی    =
| دیرینگی          =
| شماره‌ثبت        =
| تاریخ ثبت ملی    =
| دوره ساخت اثر    = سال ۱۳۴۹ش.
| بانی اثر        = حسین هوشمند آرین • صادق اسلامی • محمدتقی خاموشی • حسین مهدیان
| مالک اثر        =
| مالک فعلی اثر    =
| امکان بازدید    =
| آدرس            = خیابان ایران، از شمال منتهی به میدان ژاله، از جنوب منتهی به خیابان امیر کبیر، از شرق به خیابان ۱۷ شهریور و از غرب به میدان بهارستان.
| وبگاه            =
| پایین            =
}}
'''مدرسه رفاه''' و '''مدرسه علوی''' نخستین [[اقامتگاه‌ها|اقامتگاه‌های امام‌خمینی]] پس از [[بازگشت امام‌خمینی به ایران|بازگشت به ایران]].
 
مدرسه رفاه و مدرسه علوی نخستین اقامتگاه‌های [[امام‌خمینی]] پس از بازگشت ایشان به [[ایران]] بود. مدرسه رفاه در سال ۱۳۴۹ با اهداف اسلامی و مبارزاتی تأسیس شد و از کانون‌های فرهنگی مبارزه علیه [[رژیم پهلوی]] بود. پیش از ورود امام‌خمینی به ایران، جلسات [[شورای انقلاب اسلامی|شورای انقلاب]] در مدرسه رفاه برگزار می‌شد و پس از بازگشت ایشان، این مدرسه به مرکز انقلاب و تحولات سیاسی تبدیل شد.
 
امام‌خمینی تا روز ۱۳ بهمن در مدرسه رفاه بود و سپس به مدرسه علوی انتقال داده شد. مدرسه علوی از مدارس قدیمی تهران بود که در سال ۱۳۳۵ تأسیس شد. سرپرستان این مدرسه با فعالیت‌های سیاسی دانش‌آموزان مخالف بودند.
 
پس از انتقال امام‌خمینی به مدرسه علوی، امور اداری دولت [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب]] در مدرسه رفاه باقی ماند و مدرسه علوی به پایگاه هدایت انقلاب تبدیل شد. امام‌خمینی تا نهم اسفند ۱۳۵۷، در مدرسه علوی سکونت داشت و دهم اسفند رهسپار [[قم]] شد.


== معرفی اجمالی ==
== معرفی اجمالی ==
خط ۷: خط ۴۲:
مدرسه رفاه در مرکز تهران در خیابان ایران واقع شده‌است. این مدرسه از شمال به میدان شهدا (ژاله)، از جنوب به خیابان امیرکبیر، از شرق به خیابان هفده شهریور (شهباز) و از غرب به میدان بهارستان (مجلس شورای ملی) منتهی می‌شود.<ref>خلیلی، گام‌به‌گام با انقلاب، ۱/۲۸۱.</ref> مدرسه رفاه زیرمجموعه [[بنیاد رفاه و تعاون اسلامی]] است. این بنیاد، نهادی اجتماعی و خدماتی بود که به تأسیس مدارس دینی، کارهای امدادی و تشکیل صندوق‌های قرض‌الحسنه می‌پرداخت.<ref>باهنر، یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید محمدجواد باهنر، ۱۶؛ رجایی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید محمدعلی رجایی، ۲۲–۲۳؛ حسینی بهشتی، ف.</ref> حسین هوشمند آرین، صادق اسلامی، محمدتقی خاموشی و حسین مهدیان ازجمله اعضای بنیان‌گذار بنیاد بودند.<ref>لاجوردی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، سیداسدالله لاجوردی، ۹۹–۱۰۰.</ref> کمک به تأمین و بهبود زندگی نیازمندان، تأسیس آموزشگاه‌ها، نشر معارف اسلامی و انتشار نشریه و کتاب‌های مذهبی از اهداف بنیاد بود.<ref>اسلامی، یاران امام به روایت اسناد ساواک شهید محمدصادق اسلامی، ۱۷۹.</ref> بنیاد به این نتیجه رسیده بود که یکی از کمبودهای [[جامعه]] مذهبی‌نبودن مدرسه‌های دخترانه است؛ از این‌رو مدرسه دخترانه رفاه را تأسیس کرد<ref>توکلی‌بینا، خاطرات ابوالفضل توکلی‌بینا، ۱۳۷–۱۳۸.</ref>
مدرسه رفاه در مرکز تهران در خیابان ایران واقع شده‌است. این مدرسه از شمال به میدان شهدا (ژاله)، از جنوب به خیابان امیرکبیر، از شرق به خیابان هفده شهریور (شهباز) و از غرب به میدان بهارستان (مجلس شورای ملی) منتهی می‌شود.<ref>خلیلی، گام‌به‌گام با انقلاب، ۱/۲۸۱.</ref> مدرسه رفاه زیرمجموعه [[بنیاد رفاه و تعاون اسلامی]] است. این بنیاد، نهادی اجتماعی و خدماتی بود که به تأسیس مدارس دینی، کارهای امدادی و تشکیل صندوق‌های قرض‌الحسنه می‌پرداخت.<ref>باهنر، یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید محمدجواد باهنر، ۱۶؛ رجایی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید محمدعلی رجایی، ۲۲–۲۳؛ حسینی بهشتی، ف.</ref> حسین هوشمند آرین، صادق اسلامی، محمدتقی خاموشی و حسین مهدیان ازجمله اعضای بنیان‌گذار بنیاد بودند.<ref>لاجوردی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، سیداسدالله لاجوردی، ۹۹–۱۰۰.</ref> کمک به تأمین و بهبود زندگی نیازمندان، تأسیس آموزشگاه‌ها، نشر معارف اسلامی و انتشار نشریه و کتاب‌های مذهبی از اهداف بنیاد بود.<ref>اسلامی، یاران امام به روایت اسناد ساواک شهید محمدصادق اسلامی، ۱۷۹.</ref> بنیاد به این نتیجه رسیده بود که یکی از کمبودهای [[جامعه]] مذهبی‌نبودن مدرسه‌های دخترانه است؛ از این‌رو مدرسه دخترانه رفاه را تأسیس کرد<ref>توکلی‌بینا، خاطرات ابوالفضل توکلی‌بینا، ۱۳۷–۱۳۸.</ref>


مدرسه رفاه در سال ۱۳۴۹ با اهداف اسلامی و مبارزاتی تأسیس شد. مؤسسان مدرسه رفاه از شخصیت‌های مطرح و مؤثر مبارزه ازجمله [[سیدمحمد حسینی بهشتی]]، [[محمدرضا باهنر]] و [[محمدعلی رجایی]]<ref>محمدی، مدارسی که خاطره شدند، ۱۱؛ باهنر، یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید محمدجواد باهنر، ۱۷؛ رجایی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید محمدعلی رجایی، ۲۲–۲۳؛ حسینی بهشتی، ف.</ref> و شماری از بازاریان مبارز بودند که هدف‌شان فعالیت‌های فرهنگی و تربیت اسلامی دختران بود. فعالیت‌های سیاسی نیز در سایه فعالیت‌های فرهنگی مدرسه انجام می‌شد<ref>محمدی، مدارسی که خاطره شدند، ۱۱.</ref> این فعالیت‌ها با تأسیس مدرسه دخترانه رفاه که بعدها به صورت یک مجتمع آموزشی از دبستان تا دبیرستان درآمد، آغاز شد.<ref>توکلی‌بینا، خاطرات ابوالفضل توکلی‌بینا، ۱۳۸.</ref> این مدرسه از کانون‌های فرهنگی مبارزه علیه [[رژیم پهلوی]] بود که با هدف تربیت نسلی انقلابی و مسلمان، پایه‌گذاری شده بود<ref>کرباسچی، هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ۲/۱۱۰۷.</ref> باهنر و رجایی به دلیل اشتغال در [[آموزش و پرورش]] مسئولیت بیشتری پذیرفته بودند؛<ref>توکلی‌بینا، خاطرات ابوالفضل توکلی‌بینا، ۱۴۰؛ کرمی‌پور، کارنامه سیاسی و فرهنگی دبیرستان‌های کمال نارمک، رفاه و علوی، ۹۹–۱۰۰.</ref> از این‌رو گزینش بیشتر معلمان شاغل در این مدرسه با این دو بود<ref>توکلی‌بینا، خاطرات ابوالفضل توکلی‌بینا، ۱۴۰–۱۴۱.</ref> معلم‌های مدرسه رفاه همه [[زن]] بودند و اصول و [[معارف اسلامی]] را به دانش‌آموزان دختر می‌آموختند<ref>محمدی، مدارسی که خاطره شدند، ۱۱.</ref> در ادامه فعالیت‌های مدرسه‌های رفاه دستگاه امنیتی [[رژیم پهلوی]] به ماهیت و خط مشی آنها پی برد و چند نفر از بانوان شاغل در مدرسه و شماری از دانش‌آموزان را بازداشت و مدرسه‌های راهنمایی و دبیرستان را تعطیل کرد و تنها دبستان رفاه به کار خود ادامه داد.<ref>توکلی‌بینا، خاطرات ابوالفضل توکلی‌بینا، ۱۴۱.</ref> این مدرسه پس از [[ورود امام‌خمینی به تهران]] به مرکز انقلاب و تحولات سیاسی تبدیل شد.<ref>محمدی، مدارسی که خاطره شدند، ۱۱.</ref>
مدرسه رفاه در سال ۱۳۴۹ با اهداف اسلامی و مبارزاتی تأسیس شد. مؤسسان مدرسه رفاه از شخصیت‌های مطرح و مؤثر مبارزه ازجمله [[سیدمحمد حسینی بهشتی]]، محمدرضا باهنر و [[محمدعلی رجایی]]<ref>محمدی، مدارسی که خاطره شدند، ۱۱؛ باهنر، یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید محمدجواد باهنر، ۱۷؛ رجایی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید محمدعلی رجایی، ۲۲–۲۳؛ حسینی بهشتی، ف.</ref> و شماری از بازاریان مبارز بودند که هدف‌شان فعالیت‌های فرهنگی و تربیت اسلامی دختران بود. فعالیت‌های سیاسی نیز در سایه فعالیت‌های فرهنگی مدرسه انجام می‌شد<ref>محمدی، مدارسی که خاطره شدند، ۱۱.</ref> این فعالیت‌ها با تأسیس مدرسه دخترانه رفاه که بعدها به صورت یک مجتمع آموزشی از دبستان تا دبیرستان درآمد، آغاز شد.<ref>توکلی‌بینا، خاطرات ابوالفضل توکلی‌بینا، ۱۳۸.</ref> این مدرسه از کانون‌های فرهنگی مبارزه علیه [[رژیم پهلوی]] بود که با هدف تربیت نسلی انقلابی و مسلمان، پایه‌گذاری شده بود<ref>کرباسچی، هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ۲/۱۱۰۷.</ref> باهنر و رجایی به دلیل اشتغال در [[آموزش و پرورش]] مسئولیت بیشتری پذیرفته بودند؛<ref>توکلی‌بینا، خاطرات ابوالفضل توکلی‌بینا، ۱۴۰؛ کرمی‌پور، کارنامه سیاسی و فرهنگی دبیرستان‌های کمال نارمک، رفاه و علوی، ۹۹–۱۰۰.</ref> از این‌رو گزینش بیشتر معلمان شاغل در این مدرسه با این دو بود<ref>توکلی‌بینا، خاطرات ابوالفضل توکلی‌بینا، ۱۴۰–۱۴۱.</ref> معلم‌های مدرسه رفاه همه [[زن]] بودند و اصول و معارف اسلامی را به دانش‌آموزان دختر می‌آموختند<ref>محمدی، مدارسی که خاطره شدند، ۱۱.</ref> در ادامه فعالیت‌های مدرسه‌های رفاه دستگاه امنیتی [[رژیم پهلوی]] به ماهیت و خط مشی آنها پی برد و چند نفر از بانوان شاغل در مدرسه و شماری از دانش‌آموزان را بازداشت و مدرسه‌های راهنمایی و دبیرستان را تعطیل کرد و تنها دبستان رفاه به کار خود ادامه داد.<ref>توکلی‌بینا، خاطرات ابوالفضل توکلی‌بینا، ۱۴۱.</ref> این مدرسه پس از [[بازگشت امام‌خمینی به ایران|ورود امام‌خمینی به تهران]] به مرکز انقلاب و تحولات سیاسی تبدیل شد.<ref>محمدی، مدارسی که خاطره شدند، ۱۱.</ref>


پیش از ورود امام‌خمینی به ایران، جلسات [[شورای انقلاب]] در مدرسه رفاه برگزار می‌شد. مأموران دولت [[شاپور بختیار]] در پی محاصره مدرسه و دستگیری مبارزان بودند که اعضای شورا، مدرسه را به‌سرعت ترک کردند و نیروهای دولتی با وجود تصمیم اولیه، مدرسه را محاصره نکردند.<ref>کشمیری، مصاحبه، روزنامه ایران، ۱۱.</ref> اعضای کمیته استقبال امام‌خمینی نیز در مدرسه رفاه مستقر بودند<ref>دانش‌منفرد، مصاحبه، ۱۰.</ref> و نخستین جلسه خود را در این مدرسه تشکیل دادند<ref>دانش‌منفرد، خاطرات، ۷۲.</ref> این کمیته به دلیل ارتباط مستمر با [[پاریس]]، به مرکز پخش اخبار انقلاب تبدیل شد. [[سیدعلی خامنه‌ای]] در مدرسه رفاه مسئولیت اداره امور فرهنگی و تبلیغی را برعهده داشت.<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ۶۵۶.</ref> تصمیم به [[اعتصاب]] روحانیان در [[دانشگاه تهران]]، در اعتراض به ممانعت دولت از [[بازگشت امام‌خمینی]]، در این مدرسه گرفته شد.<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۷۲.</ref> نخستین وظیفه کمیته استقبال بر اساس سفارش امام‌خمینی، انتخاب مکانی در جنوب تهران برای اقامت موقت ایشان بود؛ مکانی که دارای ظرفیت مناسب برای پذیرش [[مردم]] باشد.<ref>قاسم‌پور، کمیته استقبال، ۲۵۴؛ محلاتی، خاطرات و مبارزات شهید فضل‌الله محلاتی، ۱۰۶.</ref>
پیش از ورود امام‌خمینی به ایران، جلسات [[شورای انقلاب]] در مدرسه رفاه برگزار می‌شد. مأموران دولت [[شاپور بختیار]] در پی محاصره مدرسه و دستگیری مبارزان بودند که اعضای شورا، مدرسه را به‌سرعت ترک کردند و نیروهای دولتی با وجود تصمیم اولیه، مدرسه را محاصره نکردند.<ref>کشمیری، مصاحبه، روزنامه ایران، ۱۱.</ref> اعضای کمیته استقبال امام‌خمینی نیز در مدرسه رفاه مستقر بودند<ref>دانش‌منفرد، مصاحبه، ۱۰.</ref> و نخستین جلسه خود را در این مدرسه تشکیل دادند<ref>دانش‌منفرد، خاطرات، ۷۲.</ref> این کمیته به دلیل ارتباط مستمر با [[پاریس]]، به مرکز پخش اخبار انقلاب تبدیل شد. [[سیدعلی خامنه‌ای]] در مدرسه رفاه مسئولیت اداره امور فرهنگی و تبلیغی را برعهده داشت.<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ۶۵۶.</ref> تصمیم به [[اعتصاب]] روحانیان در [[دانشگاه تهران]]، در اعتراض به ممانعت دولت از [[بازگشت امام‌خمینی]]، در این مدرسه گرفته شد.<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۷۲.</ref> نخستین وظیفه کمیته استقبال بر اساس سفارش امام‌خمینی، انتخاب مکانی در جنوب تهران برای اقامت موقت ایشان بود؛ مکانی که دارای ظرفیت مناسب برای پذیرش [[مردم]] باشد.<ref>قاسم‌پور، کمیته استقبال، ۲۵۴؛ محلاتی، خاطرات و مبارزات شهید فضل‌الله محلاتی، ۱۰۶.</ref>
خط ۱۳: خط ۴۸:
{{ببینید|کمیته استقبال|بازگشت امام‌خمینی}}
{{ببینید|کمیته استقبال|بازگشت امام‌خمینی}}


[[مرتضی مطهری]] با همکاری [[محمد مفتح]] و دیگر افراد کمیته استقبال، مدرسه رفاه را برای اقامت امام‌خمینی برگزیدند. مردمی و وابسته‌نبودن مدرسه به حزبی خاص، از علل دیگر گزینش آن برای اقامت ایشان بود.<ref>کرباسچی، هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ۲/۱۱۰۷.</ref> امام‌خمینی، [[رهبر انقلاب]] پس از چهارده سال دوری از وطن، به ایران بازگشت و پس از [[سخنرانی امام‌خمینی در بهشت زهرا(س)|سخنرانی در بهشت زهرا(س)]] و استراحتی چندساعته به پیشنهاد خودشان در خانه یکی از بستگان‌شان (دختر [[سیدمرتضی پسندیده]])<ref>ناطق نوری، خاطرات حجت‌الاسلام و المسلمین علی‌اکبر ناطق نوری، ۱/۱۵۹–۱۶۰.</ref> حدود ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه وارد مدرسه رفاه شد. ایشان در آغاز ورود پس از تشکر از حاضران، آنان را به [[صبر]] و پایداری سفارش کرد.<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ۶۵۶؛ فردوسی‌پور، همگام با خورشید از ایران تا ایران، خاطرات اسماعیل فردوسی‌پور، ۵۱۲.</ref> پس از آن در طبقه سوم مدرسه به استراحت پرداخت.<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۷۶.</ref> برنامه‌ریزی دیدارها و [[حفاظت از امام‌خمینی]] بر عهده [[کمیته استقبال]] قرار گرفت.<ref>قاسم‌پور، دهه سرنوشت، ۱۳۷–۱۳۸.</ref> اخبار و گزارش‌های مربوط به امام‌خمینی نیز از طریق فرستنده‌ای با برد پنج کیلومتر به مردم می‌رسید.<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۷۸.</ref> در مدرسه رفاه یک کلاس درس معمولی برای اتاق نخست‌وزیر، به همراه یک میز و صندلی معمولی انتخاب شد و یک کلاس درس هم به هیئت وزیران اختصاص یافت<ref>دانش‌منفرد، مصاحبه، ۱۰.</ref> امام‌خمینی یک‌روز بیشتر در این مدرسه سکونت نداشت.<ref>ادامه مقاله.</ref>
[[مرتضی مطهری]] با همکاری [[محمد مفتح]] و دیگر افراد کمیته استقبال، مدرسه رفاه را برای اقامت امام‌خمینی برگزیدند. مردمی و وابسته‌نبودن مدرسه به حزبی خاص، از علل دیگر گزینش آن برای اقامت ایشان بود.<ref>کرباسچی، هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ۲/۱۱۰۷.</ref> امام‌خمینی، رهبر انقلاب پس از چهارده سال دوری از وطن، به ایران بازگشت و پس از [[سخنرانی امام‌خمینی در بهشت زهرا(س)|سخنرانی در بهشت زهرا(س)]] و استراحتی چندساعته به پیشنهاد خودشان در خانه یکی از بستگان‌شان (دختر [[سیدمرتضی پسندیده]])<ref>ناطق نوری، خاطرات حجت‌الاسلام و المسلمین علی‌اکبر ناطق نوری، ۱/۱۵۹–۱۶۰.</ref> حدود ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه وارد مدرسه رفاه شد. ایشان در آغاز ورود پس از تشکر از حاضران، آنان را به [[صبر]] و پایداری سفارش کرد.<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ۶۵۶؛ فردوسی‌پور، همگام با خورشید از ایران تا ایران، خاطرات اسماعیل فردوسی‌پور، ۵۱۲.</ref> پس از آن در طبقه سوم مدرسه به استراحت پرداخت.<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۷۶.</ref> برنامه‌ریزی دیدارها و [[حفاظت از امام‌خمینی]] بر عهده [[کمیته استقبال]] قرار گرفت.<ref>قاسم‌پور، دهه سرنوشت، ۱۳۷–۱۳۸.</ref> اخبار و گزارش‌های مربوط به امام‌خمینی نیز از طریق فرستنده‌ای با برد پنج کیلومتر به مردم می‌رسید.<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۷۸.</ref> در مدرسه رفاه یک کلاس درس معمولی برای اتاق نخست‌وزیر، به همراه یک میز و صندلی معمولی انتخاب شد و یک کلاس درس هم به هیئت وزیران اختصاص یافت<ref>دانش‌منفرد، مصاحبه، ۱۰.</ref> امام‌خمینی یک‌روز بیشتر در این مدرسه سکونت نداشت.<ref>ادامه مقاله.</ref>


امام‌خمینی در پنجم اسفند [[محمدصادق خلخالی]] را مأمور کرد تا برای رسیدگی به جرایم دستگیرشدگان، [[دادگاه انقلاب]] تشکیل دهد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۲۱۵.</ref> وی برخی از مجرمان را در مدرسه رفاه محاکمه و [[مجازات]] کرد.<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۹۱–۲۹۲.</ref> کارگزاران کلیدی [[رژیم پهلوی]] مانند، [[امیرعباس هویدا]]؛ نخست‌وزیر، [[منصور روحانی]]؛ وزیر کشاورزی و آب و برق، منوچهر آزمون؛ وزیر کار و امور اجتماعی در دولت هویدا و استاندار فارس، سیدشجاع‌الدین شیخ‌الاسلام‌زاده؛ وزیر رفاه اجتماعی در دولت هویدا و آموزگار، جعفرقلی صدری؛ رئیس شهربانی در سال‌های ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۱ و هم‌زمان در سال ۱۳۵۰ رئیس کمیته مشترک ضدخرابکاری [[سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک) و شهربانی و غلامرضا نیک‌پی؛ شهردار سابق تهران، پس از دستگیری به مدرسه رفاه آورده شدند.<ref>عاقلی، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ۲/۴۱۵.</ref> در ۲۶/۱۱/۱۳۵۷ به حکم دادگاه انقلاب چهار تن از امرای ارتش؛ [[نعمت‌الله نصیری]] رئیس سابق [[ساواک]]، [[مهدی رحیمی]] فرماندار نظامی تهران، رضا ناجی فرماندار نظامی اصفهان و منوچهر خسروداد فرمانده هوانیروز به جرم شکنجه، کشتار مردم، خیانت به کشور و با عنوان [[مفسدین فی‌الارض]] به مرگ و مصادره اموال محکوم شدند و حکم دربارهٔ آنان اجرا شد.<ref>کیهان، روزنامه، ۲۷/۱۱/۱۳۵۷، ۲؛ یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۱۳۶.</ref> مدرسه رفاه پس از [[انقلاب]] توسعه یافت و به عنوان محل استقرار امام‌خمینی، هرساله در [[دهه فجر انقلاب اسلامی]] برنامه‌هایی به یاد آن روزها برگزار می‌شود. همه‌ساله اتاق محل استقرار امام‌خمینی را به شکل سال ۱۳۵۷ تزیین کرده‌اند و دانش‌آموزان مدارس دیگر نیز با شرکت در آن با گوشه‌ای از تاریخ انقلاب اسلامی آشنا شده‌اند.<ref>شفیق، مدرسه رفاه مسند مهر انقلاب، خاطرات حبیب‌الله شفیق از کمیته استقبال امام‌خمینی، ۲.</ref>
امام‌خمینی در پنجم اسفند [[محمدصادق خلخالی]] را مأمور کرد تا برای رسیدگی به جرایم دستگیرشدگان، [[دادگاه انقلاب]] تشکیل دهد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۲۱۵.</ref> وی برخی از مجرمان را در مدرسه رفاه محاکمه و [[مجازات]] کرد.<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۹۱–۲۹۲.</ref> کارگزاران کلیدی [[رژیم پهلوی]] مانند، [[امیرعباس هویدا]]؛ نخست‌وزیر، [[منصور روحانی]]؛ وزیر کشاورزی و آب و برق، منوچهر آزمون؛ وزیر کار و امور اجتماعی در دولت هویدا و استاندار فارس، سیدشجاع‌الدین شیخ‌الاسلام‌زاده؛ وزیر رفاه اجتماعی در دولت هویدا و آموزگار، جعفرقلی صدری؛ رئیس شهربانی در سال‌های ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۱ و هم‌زمان در سال ۱۳۵۰ رئیس کمیته مشترک ضدخرابکاری [[سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک) و شهربانی و غلامرضا نیک‌پی؛ شهردار سابق تهران، پس از دستگیری به مدرسه رفاه آورده شدند.<ref>عاقلی، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ۲/۴۱۵.</ref> در ۲۶/۱۱/۱۳۵۷ به حکم دادگاه انقلاب چهار تن از امرای ارتش؛ [[نعمت‌الله نصیری]] رئیس سابق [[ساواک]]، [[مهدی رحیمی]] فرماندار نظامی تهران، رضا ناجی فرماندار نظامی اصفهان و منوچهر خسروداد فرمانده هوانیروز به جرم شکنجه، کشتار مردم، خیانت به کشور و با عنوان [[مفسد فی الارض|مفسدین فی‌الارض]] به مرگ و مصادره اموال محکوم شدند و حکم دربارهٔ آنان اجرا شد.<ref>کیهان، روزنامه، ۲۷/۱۱/۱۳۵۷، ۲؛ یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۱۳۶.</ref> مدرسه رفاه پس از [[انقلاب]] توسعه یافت و به عنوان محل استقرار امام‌خمینی، هرساله در [[دهه فجر انقلاب اسلامی]] برنامه‌هایی به یاد آن روزها برگزار می‌شود. همه‌ساله اتاق محل استقرار امام‌خمینی را به شکل سال ۱۳۵۷ تزیین کرده‌اند و دانش‌آموزان مدارس دیگر نیز با شرکت در آن با گوشه‌ای از تاریخ انقلاب اسلامی آشنا شده‌اند.<ref>شفیق، مدرسه رفاه مسند مهر انقلاب، خاطرات حبیب‌الله شفیق از کمیته استقبال امام‌خمینی، ۲.</ref>


== مدرسه علوی ==
== مدرسه علوی ==
خط ۳۳: خط ۶۸:
امام‌خمینی در ۱۵ بهمن حکم نخست‌وزیری [[مهدی بازرگان]] را صادر کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۵۴.</ref> متن حکم را [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] در مدرسه علوی خواند و آن را به همراه یک جلد [[قرآن]] به بازرگان سپرد؛ سپس ترجمه انگلیسی آن را [[ابراهیم یزدی]] برای خبرنگاران حاضر در مراسم خواند<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۵۴. ؛ بدلا، هفتاد سال خاطره از آیت‌الله سیدحسین بدلا، ۲۴۳.</ref> در ۱۶ بهمن ۱۳۵۷ امام‌خمینی در مصاحبه مطبوعاتی با حضور بیش از چهارصد خبرنگار داخلی و خارجی، یادآور شد معرفی دولت بازرگان بر اساس [[قانون]] و ولایت است و همگان باید از دولت او اطاعت کنند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۵۶–۵۸.</ref>
امام‌خمینی در ۱۵ بهمن حکم نخست‌وزیری [[مهدی بازرگان]] را صادر کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۵۴.</ref> متن حکم را [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] در مدرسه علوی خواند و آن را به همراه یک جلد [[قرآن]] به بازرگان سپرد؛ سپس ترجمه انگلیسی آن را [[ابراهیم یزدی]] برای خبرنگاران حاضر در مراسم خواند<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۵۴. ؛ بدلا، هفتاد سال خاطره از آیت‌الله سیدحسین بدلا، ۲۴۳.</ref> در ۱۶ بهمن ۱۳۵۷ امام‌خمینی در مصاحبه مطبوعاتی با حضور بیش از چهارصد خبرنگار داخلی و خارجی، یادآور شد معرفی دولت بازرگان بر اساس [[قانون]] و ولایت است و همگان باید از دولت او اطاعت کنند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۵۶–۵۸.</ref>


در ۱۹ بهمن [[همافران نیروی هوایی]] به دیدار امام‌خمینی آمدند. این گروه برای جلوگیری از پیشامدهای احتمالی هماهنگی‌های لازم را انجام داده بود و برای درگیری با مأموران هم آمادگی داشت.<ref>کشمیری، مصاحبه، روزنامه ایران، ۱۱.</ref> همافران در برابر امام‌خمینی رژه رفتند و با سلام نظامی به ایشان ادای احترام کردند. امام‌خمینی ضمن تشکر از آنان دربارهٔ ارتش مستقل و به دور از وابستگی به [[اسرائیل]] و [[آمریکا]] سخن گفت.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۱۰۱–۱۰۲.</ref> عکس بزرگی از این دیدار در [[روزنامه کیهان]] چاپ شد.<ref>کیهان، روزنامه، ۱۹/۱۱/۱۳۵۷، ۱.</ref> انتشار این عکس بر وحشت طرفداران رژیم پهلوی افزود.<ref>ذاکری، طلوع خورشید، سالشمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، ۷۳۸.</ref> بختیار، نخست‌وزیر رژیم و سران ارتش آن را تکذیب کردند؛<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۷۷–۲۷۸؛ منصوری، خاطرات جواد منصوری، ۲۸۳.</ref> ولی امام‌خمینی صحت تصویر را تأیید کرد.<ref>ذاکری، طلوع خورشید، سالشمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، ۷۳۸.</ref> روزنامه کیهان نیز در روز شنبه ۲۱/۱۱/۱۳۵۷ دوباره عکس را به همراه تأییدیه امام‌خمینی منتشر کرد. بعد از ظهر نوزدهم بهمن نیز گروهی از اعضای هوانیروز اصفهان با امام‌خمینی دیدار کردند و پس از اجرای سرود از وضعیت نیروی هوایی اصفهان گزارش دادند.<ref>اطلاعات، روزنامه، ۸؛ خامنه‌ای، شرح اسم، ۶۶۳.</ref> در ۲۱ بهمن، لشکر گارد به پادگان همافران نیروی هوایی تهران حمله کرد و مردم برای حمایت از همافران، با مهاجمان درگیر شدند.<ref>ذاکری، طلوع خورشید، سالشمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، ۷۴۷.</ref> امام‌خمینی در اطلاعیه‌ای این تجاوز را محکوم کرد و حمایت مردم از همافران را شجاعانه خواند و به ارتش دربارهٔ ادامه این کار هشدار داد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۱۲۱–۱۲۲.</ref>
در ۱۹ بهمن همافران نیروی هوایی به دیدار امام‌خمینی آمدند. این گروه برای جلوگیری از پیشامدهای احتمالی هماهنگی‌های لازم را انجام داده بود و برای درگیری با مأموران هم آمادگی داشت.<ref>کشمیری، مصاحبه، روزنامه ایران، ۱۱.</ref> همافران در برابر امام‌خمینی رژه رفتند و با سلام نظامی به ایشان ادای احترام کردند. امام‌خمینی ضمن تشکر از آنان دربارهٔ ارتش مستقل و به دور از وابستگی به [[اسرائیل]] و [[آمریکا]] سخن گفت.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۱۰۱–۱۰۲.</ref> عکس بزرگی از این دیدار در [[روزنامه کیهان]] چاپ شد.<ref>کیهان، روزنامه، ۱۹/۱۱/۱۳۵۷، ۱.</ref> انتشار این عکس بر وحشت طرفداران رژیم پهلوی افزود.<ref>ذاکری، طلوع خورشید، سالشمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، ۷۳۸.</ref> بختیار، نخست‌وزیر رژیم و سران ارتش آن را تکذیب کردند؛<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۷۷–۲۷۸؛ منصوری، خاطرات جواد منصوری، ۲۸۳.</ref> ولی امام‌خمینی صحت تصویر را تأیید کرد.<ref>ذاکری، طلوع خورشید، سالشمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، ۷۳۸.</ref> روزنامه کیهان نیز در روز شنبه ۲۱/۱۱/۱۳۵۷ دوباره عکس را به همراه تأییدیه امام‌خمینی منتشر کرد. بعد از ظهر نوزدهم بهمن نیز گروهی از اعضای هوانیروز اصفهان با امام‌خمینی دیدار کردند و پس از اجرای سرود از وضعیت نیروی هوایی اصفهان گزارش دادند.<ref>اطلاعات، روزنامه، ۸؛ خامنه‌ای، شرح اسم، ۶۶۳.</ref> در ۲۱ بهمن، لشکر گارد به پادگان همافران نیروی هوایی تهران حمله کرد و مردم برای حمایت از همافران، با مهاجمان درگیر شدند.<ref>ذاکری، طلوع خورشید، سالشمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، ۷۴۷.</ref> امام‌خمینی در اطلاعیه‌ای این تجاوز را محکوم کرد و حمایت مردم از همافران را شجاعانه خواند و به ارتش دربارهٔ ادامه این کار هشدار داد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۱۲۱–۱۲۲.</ref>


{{ببینید|همافران|بیعت}}
{{ببینید|بیعت همافران|}}


در شب ۲۱ بهمن، درگیری‌ها به اطراف خیابان محل مدرسه کشیده شد. خطر بمباران، مدرسه را تهدید می‌کرد. امام‌خمینی پیشنهاد تغییر مکان خود را نپذیرفت.<ref>محمدی اشتهاردی، شمه‌ای از سیره عملی امام‌خمینی، ۳۱.</ref> بنابر گزارشی، [[کمیته استقبال امام‌خمینی]] برآن شد مکان ایشان را تغییر دهد اما [[محمدصادق خلخالی]] با این تصمیم مخالفت کرد و امام‌خمینی نظر وی را پذیرفت.<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۷۹.</ref> فرمانداری نظامی تهران با هدف کودتا و سرکوب انقلاب در ۲۱ بهمن زمان [[حکومت‌نظامی]] را از ۱۶:۳۰ تا پنج صبح افزایش داد و در اطلاعیه‌ای دیگر، زمان آن را به دوازده ظهر رساند؛<ref>گروه تحقیق، ۲۶۵؛ کرباسچی، هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ۲/۱۱۳۹.</ref> [[مهدی رحیمی]]؛ فرماندار نظامی تهران از یگان‌های تابعه خود خواست همه رهبران انقلاب را دستگیر کنند.<ref>کرباسچی، هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ۲/۱۱۳۹.</ref> امام‌خمینی طی اعلامیه‌ای حکومت‌نظامی را خدعه و خلاف شرع خواند و از مردم خواست بدان اعتنا نکنند و آماده دفاع از [[اسلام]] و قوانین اسلامی باشند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۱۲۲.</ref> مردم در حمایت از امام‌خمینی و انقلاب به میدان آمدند و طرح حکومت‌نظامی شکست خورد، و در ادامه درگیری‌ها، مراکز سیاسی و نظامی رژیم پهلوی یکی پس از دیگری به دست [[مردم]] افتاد.<ref>کرباسچی، هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ۲/۱۱۳۹–۱۱۴۳.</ref> ارتش در ساعت ۱۰:۳۰ روز ۲۲ بهمن بی‌طرفی خود را اعلام کرد.<ref>یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۵۸.</ref>
در شب ۲۱ بهمن، درگیری‌ها به اطراف خیابان محل مدرسه کشیده شد. خطر بمباران، مدرسه را تهدید می‌کرد. امام‌خمینی پیشنهاد تغییر مکان خود را نپذیرفت.<ref>محمدی اشتهاردی، شمه‌ای از سیره عملی امام‌خمینی، ۳۱.</ref> بنابر گزارشی، [[کمیته استقبال امام‌خمینی]] برآن شد مکان ایشان را تغییر دهد اما [[محمدصادق خلخالی]] با این تصمیم مخالفت کرد و امام‌خمینی نظر وی را پذیرفت.<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۲۷۹.</ref> فرمانداری نظامی تهران با هدف کودتا و سرکوب انقلاب در ۲۱ بهمن زمان [[حکومت‌نظامی]] را از ۱۶:۳۰ تا پنج صبح افزایش داد و در اطلاعیه‌ای دیگر، زمان آن را به دوازده ظهر رساند؛<ref>گروه تحقیق، ۲۶۵؛ کرباسچی، هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ۲/۱۱۳۹.</ref> [[مهدی رحیمی]]؛ فرماندار نظامی تهران از یگان‌های تابعه خود خواست همه رهبران انقلاب را دستگیر کنند.<ref>کرباسچی، هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ۲/۱۱۳۹.</ref> امام‌خمینی طی اعلامیه‌ای حکومت‌نظامی را خدعه و خلاف شرع خواند و از مردم خواست بدان اعتنا نکنند و آماده دفاع از [[اسلام]] و قوانین اسلامی باشند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۱۲۲.</ref> مردم در حمایت از امام‌خمینی و انقلاب به میدان آمدند و طرح حکومت‌نظامی شکست خورد، و در ادامه درگیری‌ها، مراکز سیاسی و نظامی رژیم پهلوی یکی پس از دیگری به دست [[مردم]] افتاد.<ref>کرباسچی، هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ۲/۱۱۳۹–۱۱۴۳.</ref> ارتش در ساعت ۱۰:۳۰ روز ۲۲ بهمن بی‌طرفی خود را اعلام کرد.<ref>یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۵۸.</ref>
خط ۹۹: خط ۱۳۴:
*  یکتا، حسین، روزشمار جنگ ایران و عراق، زمینه‌سازی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
*  یکتا، حسین، روزشمار جنگ ایران و عراق، زمینه‌سازی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
 
== پیوند به بیرون ==
[[رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده]]
*سیدکمال‌الدین میرمحمدی، [https://books.khomeini.ir/books/10009/172/ مدرسه رفاه-مدرسه علوی]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۹، ص۱۷۲-۱۸۰.
[[رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه]]
{{اقامتگاه‌های امام‌خمینی}}
[[رده:مقاله‌های نیازمند جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای تصویر]]
[[رده:اقامتگاه‌های امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های دارای ناوبری]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۲۱٬۱۴۹

ویرایش