۲۱٬۲۸۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (removed Category:کتابهای علی‌اکبر ضیایی درباره امام‌خمینی; added Category:کتابهای علی‌اکبر ضیایی درباره امام‌خمینی using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
علی‌اکبر ضیایی متولد ۱۳۴۳ش، نویسنده و دکترای فرهنگ و تمدن اسلامی، مدیر پژوهشکده حج و زیارت می‌باشد. کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده است. | علی‌اکبر ضیایی متولد ۱۳۴۳ش، نویسنده و دکترای فرهنگ و تمدن اسلامی، مدیر پژوهشکده حج و زیارت می‌باشد. کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده است. | ||
==محتوا و ساختار== | ==محتوا و ساختار== | ||
کتاب نهضت فلسفی امام خمینی، به توضیح فلسفه امام‌خمینی پرداخته و سعی داشته تا برخی مبانی و مسائل فلسفی امام‌خمینی را بازگو کند. نویسنده در مقدمه کتاب در ابتدا حکمت را بر دو قسم نظری و عملی تقسیم کرده است. حکمت نظری را نیز به سه بخش فلسفه اولی، فلسفه وسطی و فلسفه سفلی و حکمت عملی را به علم | کتاب نهضت فلسفی امام خمینی، به توضیح فلسفه امام‌خمینی پرداخته و سعی داشته تا برخی مبانی و مسائل فلسفی امام‌خمینی را بازگو کند. نویسنده در مقدمه کتاب در ابتدا حکمت را بر دو قسم نظری و عملی تقسیم کرده است. حکمت نظری را نیز به سه بخش فلسفه اولی، فلسفه وسطی و فلسفه سفلی و حکمت عملی را به [[اخلاق|علم اخلاق]]، علم تدبیر منزل و علم سیاست مدن تقسیم نموده است. از این‌رو [[فلسفه]] شامل همه علوم نامبرده می‌شود؛ اما مهم‌ترین بخش آن همان فلسفه اولی و الالهیات بالمعنی الاخص می‌باشد.<ref> ضیایی، نهضت فلسفی امام‌خمینی، ص۴-۵.</ref> | ||
بخشی از این کتاب به بررسی موانع ترویج و گسترش فلسفه در عصر امام‌خمینی اختصاص دارد که وضعیت فلسفه آن زمان و نقش امام‌خمینی در این زمینه را بازگو کرده است. نویسنده این کتاب معتقد است در عصر امام‌خمینی فیلسوفان بزرگ دیگری نیز در احیای تفکر فلسفی نقش ایفاء کرده‌اند؛ اما حضرت امام به علت دارا بودن ویژگی‌های | بخشی از این کتاب به بررسی موانع ترویج و گسترش فلسفه در عصر امام‌خمینی اختصاص دارد که وضعیت فلسفه آن زمان و نقش امام‌خمینی در این زمینه را بازگو کرده است. نویسنده این کتاب معتقد است در عصر امام‌خمینی فیلسوفان بزرگ دیگری نیز در احیای تفکر فلسفی نقش ایفاء کرده‌اند؛ اما حضرت امام به علت دارا بودن ویژگی‌های منحصربه‌فرد و مبارزه با [[تحجر|تحجرگرایی]] در دین، اساسی‌ترین نقش را در گسترش فلسفه اسلامی در عصر حاضر دارد. در این کتاب آمده تدریس فلسفه امام در زمانی بوده که خواندن فلسفه جرم محسوب می‌شد.<ref>ضیایی، نهضت فلسفی امام‌خمینی، ص۱۲-۱۳.</ref> | ||
امام‌خمینی در سال ۱۳۴۷ق در حالی که تنها ۲۷ سال داشت، تدریس فلسفه را آغاز کرد و ضمن اینکه در انتخاب شاگرد و کتابی که به عنوان متن درسی باید تدریس شود، دقت فراوانی به خرج می‌داد، از امتحان کتبی و شفاهی شاگردان خود و تهذیب نفس و رشد قوای اخلاقی آنان نیز هرگز غافل نبود و این‌گونه بود که در کنار درس فلسفه به تدریس اخلاق نیز توجه داشت. ایشان از شاگردان درس فلسفه خود می‌خواست که درس را بنویسند و ارائه دهند، در صورتی که آنان ظرفیت فهم مطالب فلسفی را نداشتند، اجازه ورود به درس را به آنان نمی‌داد. امام‌خمینی در موشکافی مسائل فلسفی، سرآمد عصر خود بود. | امام‌خمینی در سال ۱۳۴۷ق در حالی که تنها ۲۷ سال داشت، تدریس فلسفه را آغاز کرد و ضمن اینکه در انتخاب شاگرد و کتابی که به عنوان متن درسی باید تدریس شود، دقت فراوانی به خرج می‌داد، از امتحان کتبی و شفاهی شاگردان خود و [[تهذیب نفس]] و رشد قوای اخلاقی آنان نیز هرگز غافل نبود و این‌گونه بود که در کنار درس فلسفه به تدریس اخلاق نیز توجه داشت. ایشان از شاگردان درس فلسفه خود می‌خواست که درس را بنویسند و ارائه دهند، در صورتی که آنان ظرفیت فهم مطالب فلسفی را نداشتند، اجازه ورود به درس را به آنان نمی‌داد. امام‌خمینی در موشکافی مسائل فلسفی، سرآمد عصر خود بود. | ||
از جمله مبانی و اصول فلسفی امام‌خمینی که مورد بررسی این پژوهش می‌باشد، بحث از اثبات وجود حق تعالی از طریق برهان | از جمله مبانی و اصول فلسفی امام‌خمینی که مورد بررسی این پژوهش می‌باشد، بحث از اثبات وجود حق تعالی از طریق [[برهان صدیقین]]، [[بسیط الحقیقه|قاعده فلسفی بسیط الحقیقه]]، بحث [[جبر و اختیار]]، بقای روح پس از مرگ که امام معتقد است هنگامی که نفس به کمال خود رسید و علاقه آن به بدن تمام شد، از بدن مفارقت کرده به ذات حقیقی خود رجوع می‌کند. | ||
همچنین از جمله مبانی فلسفی امام اتحاد طلب و اراده، اثبات وجود کمال مطلق از طریق فطرت و حل تعارض بین قاعده «الشیء ما لم یجب لم یوجد» و اختیار است. امام‌خمینی با بینشی عمیق به مسئله جبر و اختیار نگریسته و ریشه‌های فلسفی و روایی آن را به دقت پیگیری کرده است و ارتباط مسئله را با جبر و | همچنین از جمله مبانی فلسفی امام اتحاد طلب و اراده، اثبات وجود کمال مطلق از طریق فطرت و حل تعارض بین [[الشیء ما لم‌یجب لم‌یوجد|قاعده «الشیء ما لم یجب لم یوجد»]] و اختیار است. امام‌خمینی با بینشی عمیق به مسئله جبر و اختیار نگریسته و ریشه‌های فلسفی و روایی آن را به دقت پیگیری کرده است و ارتباط مسئله را با جبر و [[تفویض]] و [[سعادت و شقاوت|سعادت و شقاوت ذاتی]] تحلیل و بررسی کرده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب نهضت فلسفی امام‌خمینی، از یک پیشگفتار، مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است: | کتاب نهضت فلسفی امام‌خمینی، از یک پیشگفتار، مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است: | ||
* در فصل اول به زندگی‌نامه علمی و فلسفی، تدریس و اساتید امام پرداخته شده است. | * در فصل اول به زندگی‌نامه علمی و فلسفی، [[تدریس امام‌خمینی|تدریس]] و [[استادان امام‌خمینی|اساتید امام]] پرداخته شده است. | ||
* در فصل دوم درباره جایگاه فلسفه و سیر تاریخی آن تا عصر امام و مبارزه ایشان با جریانات انحرافی و پاسخگویی به شبهات عقلی می‌باشد. | * در فصل دوم درباره جایگاه فلسفه و سیر تاریخی آن تا عصر امام و مبارزه ایشان با جریانات انحرافی و پاسخگویی به شبهات عقلی می‌باشد. | ||
* فصل سوم؛ تعریف فلسفه در نگاه فلسفه یونان و فلسفه اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. | * فصل سوم؛ تعریف فلسفه در نگاه فلسفه یونان و فلسفه اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. | ||
* در فصل چهارم به چند مطلب فلسفی از نگاه امام‌خمینی پرداخته شده نظیر، اثبات وجود خداوند،<ref>امام‌خمینی، تفسیر سوره حمد، ص۹۸-۹۹.</ref> [[قاعده بسیط الحقیقه]]،<ref>امام‌خمینی، تفسیر سوره حمد، ص۱۶۲-۱۶۱.</ref> جبر و اختیار، بقای روح پس از مرگ،<ref>امام‌خمینی، کشف الاسرار، ص۳۱ و ص۳۶-۳۷.</ref> اتحاد طلب و اراده، اثبات وجود کمال مطلق از طریق فطرت<ref>امام‌خمینی، آوای توحید، ص۱۲-۱۱.</ref> و حل تعارض بین [[قاعده الشیء ما لم یجب لم یوجد|قاعده «الشیء ما لم یجب لم یوجد»]] و اختیار. | * در فصل چهارم به چند مطلب فلسفی از نگاه امام‌خمینی پرداخته شده نظیر، اثبات وجود خداوند،<ref>امام‌خمینی، تفسیر سوره حمد، ص۹۸-۹۹.</ref> [[قاعده بسیط الحقیقه]]،<ref>امام‌خمینی، تفسیر سوره حمد، ص۱۶۲-۱۶۱.</ref> جبر و اختیار، بقای روح پس از مرگ،<ref>امام‌خمینی، کشف الاسرار، ص۳۱ و ص۳۶-۳۷.</ref> اتحاد طلب و اراده، اثبات وجود کمال مطلق از طریق فطرت<ref>امام‌خمینی، آوای توحید، ص۱۲-۱۱.</ref> و حل تعارض بین [[قاعده الشیء ما لم یجب لم یوجد|قاعده «الشیء ما لم یجب لم یوجد»]] و اختیار. | ||
==نقدها بر نظریات مؤلف== | ==نقدها بر نظریات مؤلف== | ||
از کاستی‌های کتاب نهضت فلسفی امام خمینی، این است که نتیجه‌گیری صورت نگرفته است. همچنین نویسنده مدعی شده امام‌خمینی تعریفی از فلسفه نداده است در حالی که امام همسو با حکما و فلاسفه در مواضع متعددی به شکل‌های مختلف به تعریف فلسفه پرداخته است <ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ص۲۰؛ تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، ص۵۵؛ صاحبی، حکمت معنوی، ص۵۵.</ref> | از کاستی‌های کتاب نهضت فلسفی امام خمینی، این است که نتیجه‌گیری صورت نگرفته است. همچنین نویسنده مدعی شده امام‌خمینی تعریفی از فلسفه نداده است در حالی که امام همسو با [[حکما]] و فلاسفه در مواضع متعددی به شکل‌های مختلف به تعریف فلسفه پرداخته است <ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ص۲۰؛ تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، ص۵۵؛ صاحبی، حکمت معنوی، ص۵۵.</ref> | ||
==وضعیت نشر== | ==وضعیت نشر== | ||
چاپ اول کتاب نهضت فلسفی امام خمینی، در بهار ۱۳۸۱ش توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار | چاپ اول کتاب نهضت فلسفی امام خمینی، در بهار ۱۳۸۱ش توسط [[مؤسسه چاپ و نشر عروج]] وابسته به [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]]، منتشر شده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||