خاطرات محسن رفیق‌دوست (کتاب)

خاطرات محسن رفیق‌دوست (کتاب) شناسه «خاطرات محسن رفیق‌دوست»، کاری از داوود قاسم‌پور، به واکاوی و بازخوانی خاطرات محسن رفیق دوست، پیرامون زندگانی، تکاپوهای سیاسی، نهضت امام‌خمینی و فعالیت‌ها و مسئولیت‌ها و مناصب، پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است. اهمیت کتاب اطلاعات سودمند درباره تاریخ انقلاب از نخستین سال‌های نهضت اسلامی و دهه اول پس از پیروزی انقلاب، همراهی رفیق‌دوست از ده سالگی با گروه فدائیان اسلام، عضویت در هیئت‌های مؤتلفه اسلامی، آشنایی وی با نِحلِه‌های فکری مختلف و گروه‌های مخالف رژیم پهلوی، و خاطرات منحصر به فرد او، موجب شده است کتاب، جذاب، خواندنی و پراهمیت شود (قاسم‌پور، خاطرات محسن رفیق‌دوست، ص ۱۶) از امتیازات کتاب می‌توان به دارا بودن فهرست مطالب ریز موضوع، گاه‌شمار، فهرست موضوعی اسناد، اسناد، تصاویر، کتاب‌نامه، نمایه اعلام و چکیده انگلیسی، اشاره کرد. ساختار این کتاب پس از فهرست ریز موضوع، مقدمه ناشر و پیش‌گفتار، دارای ۱۲ فصل ذیل است: فصل اول، خانواده و تحصیلات؛ فصل دوم، نخستین تکاپوهای سیاسی، آشنایی با فدائیان اسلام، فعالیت سیاسی در دبیرستان، آشنایی با جبهه ملی و نهضت آزادی، اولین آشنایی با امام‌خمینی، فاجعه فیضیه، قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲ش، اعدام طیب حاج رضایی و اسماعیل رضایی، کاپیتولاسیون، تبعید امام‌خمینی به ترکیه؛ فصل سوم، فعالیت‌های سیاسی، از تبعید امام تا دستگیری، ترور حسنعلی منصور، ترور نصیری، رئیس ساواک، تکثیر اعلامیه تحریم رژیم اسرائیل، فعالیت‌های مجاهدین خلق، شرکت در جلسات سیدمحمد حسینی بهشتی، دیدار با آیت‌الله منتظری، دیدار با آیت‌الله شریعتمداری، آشنایی با دکتر شریعتی؛ فصل چهارم، در زندان پهلوی، دستگیری، بازجویی و شکنجه، دسته بندی‌های سیاسی داخل زندان، آشنایی با محمدعلی رجایی، هیئت عفو بین‌الملل و انتقال به زندان قصر، بحث‌های اعتقادی با مجاهدین خلق، سال‌روز تولد شاه و پذیرایی از زندانیان، اوضاع زندان در سال ۱۳۵۷؛ فصل پنجم، در خدمت روح‌الله، آزادی از زندان، عضویت در کمیته حقوق بشر، تشکیل کمیته استقبال از امام، تحصُّن علما در دانشگاه تهران، رانندگی ماشین حامل امام‌خمینی، تشکیل دولت موقت، بیعت همافران با امام‌خمینی، اعلام حکومت نظامی توسط دولت شاپور بختیار ، پیروزی انقلاب اسلامی، صدور احکامِ تصرف اماکن مختلف توسط امام خمینی، دستگیری سردمداران رژیم، اعدام سردمداران رژیم پهلوی، مراجعت امام خمینی به قم؛ فصل ششم، سپاه، از تشکیل تا تثبیت، ادغام نیروهای انقلابی در سپاه، غائلۀ گنبد و کردستان، ترور مقام معظم رهبری، اختلاف با آقای لاهوتی، انتصاب محسن رضایی به فرماندهی سپاه؛ فصل هفتم، کارنامه وزارت، تدوین اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، معرفی به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت سپاه به مجلس شورای اسلامی و رأی اعتماد مجلس به من، ارکان سپاه، اختلاف با شهید فضل‌الله محلاتی، سپاه و جناح‌بندی‌های سیاسی، حفاظت از مقامات نظام، تشکیل نیروهای سه‌گانه، تشکیل بنیاد تعاون سپاه، اعدام انقلابی اویسی؛ فصل هشتم، مدیریت لجستیک جنگ، آمریکا و تجهیز اطلاعاتی-تسلیحاتی عراق، روسیه و جنگ ایران و عراق، مناسبات ایران و لیبی در آغاز انقلاب، نامه قذّافی به امام‌خمینی و پاسخ امام، سفر هاشمی رفسنجانی به سوریه، لبنان، لیبی و الجزایر، سفر مقام معظم رهبری به لیبی، لیبی و امام موسی صدر، دیپلمات‌های ربوده شده، تشکیل حزب‌الله لبنان، خرید تسلیحات نظامی از چین، کلاهبرداری در خریدهای سپاه، تولید موشک تاو، عملیات خیبر و ادغام سپاه و ارتش، حمله شیمیایی عراق و تدبیر در این زمینه، عملیات کربلای۴ و ۵ و فاو؛ فصل نهم، سپاه، نهادها و شخصیت‌ها، روابط ارتش و سپاه در جنگ تحمیلی، اختلاف عقیدتی در سپاه و ارتش، بدبینی ارتشی‌ها نسبت به فرماندهان سپاه، دیدار با بنی‌صدر، مخالفت بنی‌صدر با حضورم در سپاه، خودداری بنی‌صدر از تأمین تسلیحات سپاه، توطئه بنی‌صدر علیه امام خمینی، انتخاب میرحسین موسوی به‌عنوان نخست وزیر، محور اختلاف رهبری با میرحسین موسوی، اختلاف با مسئولان اجرایی بر سر جنگ، نفوذ سیدمهدی هاشمی در سپاه، قطع ارتباط با بیت آیت‌الله منتظری، تصمیم‌گیری دربارۀ قطعنامه ۵۹۸؛ فصل دهم، در کنار آقا(آیت‌الله خامنه‌ای)، شایعاتی پیرامون سیداحمد خمینی، سخنان مقام معظم رهبری در خطبه‌های نماز جمعه و واکنش امام، ارتحال امام‌خمینی و انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری، تأسیس حسینیۀ امام‌خمینی؛ فصل یازدهم، کارنامه بنیاد(مستضعفان)، ریاست بنیاد مستضعفان، رسیدگی به امور جانبازان، سر و سامان دادن به اموال بنیاد، رسیدگی به شکایات مردمی علیه اموال بنیاد، تحقیق و تفحص از بنیاد، قضیه اختلاس از بانک صادرات، حواشی اختلاس؛ فصل دوازدهم، در عرصه اقتصاد خصوصی (قاسم‌پور، خاطرات محسن رفیق‌دوست، ص ۷ـ۱۳). وضعیت نشر چاپ اول این کتاب پاییز ۱۳۸۳ش. در قطع رقعی با شمارگان ۳۰۰۰، در ۲۷۳ صفحه منتشر شده است. چاپ دوم کتاب با ویراست جدید بهار ۱۳۹۸ش. در قطع رحلی با ۴۵۶ صفحه، در ۱۰۰۰ نسخه، در تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است. آثار پیرامونی خاطرات محسن رفیق‌دوست با عناوین، ناشران، گردآورندگان و ویراست‌های گوناگونی چاپ و منتشر شده است. ازجمله: علامیان، سعید، برای تاریخ می‌گویم؛ خاطرات محسن رفیق‌دوست (۱۳۶۸ـ۱۳۵۷)، تهران، سوره مهر، دوم، ۱۳۹۲ش. منبع قاسم‌پور، داود، خاطرات محسن رفیق‌دوست، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۹۸ش.