مرقد امام‌خمینی: تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۵۸۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
جز
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''مَرقد امام‌خمینی''' ساخت و شکل‌گیری حرم [[امام‌خمینی]]، تهران.
{{ جعبه اطلاعات جای تاریخی
| نام              = مرقد امام خمینی
| عرض‌جغرافیایی    =
| طول‌جغرافیایی    =
| تصویر            = مرقد امام خمینی.jpg
| اندازه تصویر    =
| عنوان تصویر      =
| استان            = تهران
| شهرستان          = ری
| بخش              = کهریزک
| نام محلی        = کهریزک
| نام‌های دیگر      = حرم امام‌خمینی
| نام‌های قدیمی    =
| نوع بنا          = اماکن مذهبی
| سال‌های مرمت      =
| کاربری          = محل دفن [[امام خمینی]]
| کاربری کنونی    =
| دیرینگی          =
| شماره‌ثبت        =
| تاریخ ثبت ملی    =
| دوره ساخت اثر    = ۱۳۶۸ش.
| بانی اثر        = سیدمرتضی طباطبایی • [[سیداحمد خمینی]] • [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]
| مالک اثر        =
| مالک فعلی اثر    =
| امکان بازدید    =
| آدرس            = ۱۵ کیلومتری تهران، غرب [[بهشت زهرا(س)]] و در حاشیه بزرگراه تهران ـ قم.
| وبگاه            =
| پایین            =
}}
'''مَرقد امام‌خمینی''' ساخت و شکل‌گیری حرم امام‌خمینی، تهران.
 
[[امام‌خمینی]] درباره محل دفن خود سخنی نگفته بود اما پس از [[ارتحال امام‌خمینی|رحلت ایشان]] در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، مکانی در بهشت زهرا(س) تهران، با موافقت [[سیداحمد خمینی|سیداحمدخمینی]] و مسؤلان کشور، بدین منظور در نظر گرفته شد و امام‌خمینی در آنجا دفن شد. این مکان، افزون بر نزدیکی به تهران و همجواری با شهدای [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]]، دسترسی زائران دیگر شهرها را به مرقد آسان می‌ساخت و مردم به‌راحتی می‌توانستند آن را از دور ببینند و خاطره رهبر خود را در دل زنده کنند.
 
طرح ساخت مرقد امام‌خمینی دو مرحله داشت:
 
مرحله اول مربوط به سال ۱۳۶۸ بود که با هدف فراهم‌ساختن مقدمات اولیه برای زائران و ایجاد فرصت برای طرح اصلی طراحان انجام شد.
 
در مرحله دوم، که طرح اصلی ساخت و ساز مرقد را دربر می‌گرفت، ابعاد حرم ۱۲۴ متر در ۱۲۴ متر در نظر گرفته شد. مقبره امام‌خمینی در مرکز قرار گرفت و روی آن ضریح ساخته شد و گنبد اصلی بالای ضریح طراحی شد. چهار گلدسته برای حرم در نظر گرفته شد و چهار گنبد فیروزه‌ای نیز طراحی گردید که بر پایه آن، سقف حرم به صورت خیمه دیده شود. همچنین برای بر طرف کردن کمبود فضا برای برگزاری مراسم‌ها، چهار شبستان و چهار درب اصلی با محوریت ضریح امام‌خمینی افزوده شد. فضای داخلی حرم طوری طراحی شد که امکان استفاده هم‌زمان صد هزار نفر را داشته باشد.
 
چیرگی معماری ایرانی و اسلامی و شیعی، تقارن و همخوانی بخش‌های حرم، سادگی و دستیابی آسان زائران و انتخاب مصالح ماندگار، از ویژگی‌های ساخت‌وساز حرم امام‌خمینی شمرده می‌شود. نمادها مرقد امام‌خمینی را به یکی از آراسته‌ترین آرامگاه‌های ایران و از بزرگ‌ترین بناهای یادبود در [[جهان اسلام]] تبدیل کرده‌است.
 
تولیت آستان امام‌خمینی در آغاز بر عهده سیداحمد خمینی بود و پس از درگذشت سیداحمد خمینی در ۲۶ اسفند ۱۳۷۳ برابر وصیت وی، تولیت حرم به فرزندش [[سیدحسن خمینی]] سپرده شد.
 
==معرفی اجمالی==
==معرفی اجمالی==
از دیرباز جایگاه دفن اولیا و بزرگان [[دین]]، مورد توجه موحدان قرار داشته‌است و دین‌باوران با بنای ساختمان بر مدفن بزرگان دین، افزون بر [[زیارت]] و قدردانی و زنده‌داشت یاد آنان<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۲/۴۲۵ ـ ۴۲۶.</ref> خدای را در آن جایگاه‌ها [[عبادت]] کرده،<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۷/۲۵.</ref> به فراگیری علم و دانش می‌پرداختند. برخی از این مکان‌ها نیز به کانون ترویج دین و [[ارزش‌های الهی]] تبدیل شده‌است.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۵/۱۵۶.</ref> مزارهای بزرگان دین، الهام‌بخش حرکت‌های متعالی و آزادی‌بخش بوده هدف و راهشان در میان [[مردم]] ماندگار شده‌است.<ref>انصاری، مرکز بزرگ، ۳۰ ـ ۳۱.</ref>
از دیرباز جایگاه دفن اولیا و بزرگان [[دین]]، مورد توجه موحدان قرار داشته‌است و دین‌باوران با بنای ساختمان بر مدفن بزرگان دین، افزون بر [[زیارت]] و قدردانی و زنده‌داشت یاد آنان<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۲/۴۲۵ ـ ۴۲۶.</ref> خدای را در آن جایگاه‌ها [[عبادت]] کرده،<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۷/۲۵.</ref> به فراگیری علم و دانش می‌پرداختند. برخی از این مکان‌ها نیز به کانون ترویج دین و [[ارزش‌های الهی]] تبدیل شده‌است.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۵/۱۵۶.</ref> مزارهای بزرگان دین، الهام‌بخش حرکت‌های متعالی و آزادی‌بخش بوده هدف و راهشان در میان [[مردم]] ماندگار شده‌است.<ref>انصاری، مرکز بزرگ، ۳۰ ـ ۳۱.</ref>
خط ۲۹: خط ۷۱:
چیرگی معماری ایرانی و اسلامی و شیعی، تقارن و همخوانی بخش‌های حرم، سادگی و دستیابی آسان زائران و انتخاب مصالح ماندگار، از ویژگی‌های ساخت و ساز حرم امام‌خمینی شمرده می‌شود.<ref>زنگنه، روزنامه جام جم، ۱۱.</ref> نمادها مرقد امام‌خمینی را به یکی از آراسته‌ترین آرامگاه‌های ایران و از بزرگ‌ترین بناهای یادبود در [[جهان اسلام]] تبدیل کرده‌است <ref>رابین رایت، آخرین انقلاب بزرگ، ۲۵.</ref> این مرقد به میعادگاه و یکی از زیارتگاه‌های مردم ایران و شیفتگان ایشان در سراسر جهان تبدیل شده‌است.<ref>گلی زواره، سیاحت خوشید، ۲۲۸.</ref> و خبرنگاران بسیاری نیز از توجه و علاقه شدید مردم به حرم امام‌خمینی و تبرک به مزار ایشان سخن گفته‌اند.<ref>نادرپور، پنجاه تصویر از امام و ایران پس از انقلاب اسلامی، ۱۱۵.</ref>
چیرگی معماری ایرانی و اسلامی و شیعی، تقارن و همخوانی بخش‌های حرم، سادگی و دستیابی آسان زائران و انتخاب مصالح ماندگار، از ویژگی‌های ساخت و ساز حرم امام‌خمینی شمرده می‌شود.<ref>زنگنه، روزنامه جام جم، ۱۱.</ref> نمادها مرقد امام‌خمینی را به یکی از آراسته‌ترین آرامگاه‌های ایران و از بزرگ‌ترین بناهای یادبود در [[جهان اسلام]] تبدیل کرده‌است <ref>رابین رایت، آخرین انقلاب بزرگ، ۲۵.</ref> این مرقد به میعادگاه و یکی از زیارتگاه‌های مردم ایران و شیفتگان ایشان در سراسر جهان تبدیل شده‌است.<ref>گلی زواره، سیاحت خوشید، ۲۲۸.</ref> و خبرنگاران بسیاری نیز از توجه و علاقه شدید مردم به حرم امام‌خمینی و تبرک به مزار ایشان سخن گفته‌اند.<ref>نادرپور، پنجاه تصویر از امام و ایران پس از انقلاب اسلامی، ۱۱۵.</ref>
با این حال، در سال ۱۳۹۴ که فضای حرم امام‌خمینی با بازسازی و نمای جدید برای عموم گشوده شد، [[انتقاد|انتقادات]] چندی ازجمله درباره معماری تجملی و ناسازگاری آن با زندگی ساده و منش [[ساده‌زیستی]] امام‌خمینی از سوی برخی رسانه‌ها متوجه آن شد؛<ref>مهاجری؛ روزنامه جمهوری اسلامی، ۳؛ نظافتی، روزنامه کیهان، ۱۰.</ref> اما [[محمدعلی انصاری]]، سرپرست [[آستان امام‌خمینی]]، در پاسخی مشروح، آن را در راستای تعظیم و تجلیل از امام‌خمینی و یکی از عوامل ماندگاری نام و یاد ایشان شمرد و تأکید کرد نباید جایگاه حرم امام‌خمینی را با وضع [[خانه امام‌خمینی|خانه ایشان]] در قم یا [[جماران]] سنجید.<ref>انصاری، خبرآنلاین.</ref>
با این حال، در سال ۱۳۹۴ که فضای حرم امام‌خمینی با بازسازی و نمای جدید برای عموم گشوده شد، [[انتقاد|انتقادات]] چندی ازجمله درباره معماری تجملی و ناسازگاری آن با زندگی ساده و منش [[ساده‌زیستی]] امام‌خمینی از سوی برخی رسانه‌ها متوجه آن شد؛<ref>مهاجری؛ روزنامه جمهوری اسلامی، ۳؛ نظافتی، روزنامه کیهان، ۱۰.</ref> اما [[محمدعلی انصاری]]، سرپرست [[آستان امام‌خمینی]]، در پاسخی مشروح، آن را در راستای تعظیم و تجلیل از امام‌خمینی و یکی از عوامل ماندگاری نام و یاد ایشان شمرد و تأکید کرد نباید جایگاه حرم امام‌خمینی را با وضع [[خانه امام‌خمینی|خانه ایشان]] در قم یا [[جماران]] سنجید.<ref>انصاری، خبرآنلاین.</ref>
==طراحان و معماران مرقد==
==طراحان و معماران مرقد==
افراد بسیاری در نقشه و طراحی مرقد نقش داشته‌اند؛ ازجمله [[سیداحمد خمینی]] که در برخی از بخش‌های مهم حرم، مثل طرح خیمه‌ای آن مشارکت داشته‌است.<ref>آن موج آرام، حضور، ویژه‌نامه هشتمین سالگرد امام‌خمینی، ۲۱.</ref> جانباز شهید [[سیدمحمد صنیع‌خانی]] از فرماندهان [[دفاع مقدس]]،<ref>کیهان، ۲۲/۶/۱۳۸۸، ۹.</ref> نیز در ساختن مرقد مطهر شرکت داشته‌است.<ref>حضور، مجله، اخبار و گزارش‌های برگزاری نهمین سالگرد رحلت امام‌خمینی، ۱۲/۳۶۵ ـ ۳۶۶.</ref> [[علی‌اکبر زنگنه]] از اعضای اولیه ساخت حرم بوده‌است.<ref>زنگنه، روزنامه جام جم، ۱۱.</ref> مدیریت ستاد اجرایی و تکمیل مجموعه حرم نیز بر عهده وی بوده‌است.<ref>آن موج آرام، حضور، ویژه‌نامه هشتمین سالگرد امام‌خمینی، ۲۱.</ref> [[محمد تهرانی]]، دانش‌آموخته دکتری معماری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران طراح و معمار اولیه حرم بوده‌است.<ref>امیدوار، پایگاه اطلاع‌رسانی هنر آنلاین، خبرگزاری هنر ایران.</ref> گسترش حرم امام‌خمینی بر اساس طرح پیشنهادی شاه‌کرمی، طراح و مشاور طرح و با حضور محمدرضا کریمی و علیرضا کاظمی شکل اجرایی به خود گرفت و ویژگی مهم آن، معماری کاملاً ایرانی است. <ref>جام جم، ۱۴/۵/۱۳۹۳، ۳.</ref>
افراد بسیاری در نقشه و طراحی مرقد نقش داشته‌اند؛ ازجمله [[سیداحمد خمینی]] که در برخی از بخش‌های مهم حرم، مثل طرح خیمه‌ای آن مشارکت داشته‌است.<ref>آن موج آرام، حضور، ویژه‌نامه هشتمین سالگرد امام‌خمینی، ۲۱.</ref> جانباز شهید [[سیدمحمد صنیع‌خانی]] از فرماندهان [[دفاع مقدس]]،<ref>کیهان، ۲۲/۶/۱۳۸۸، ۹.</ref> نیز در ساختن مرقد مطهر شرکت داشته‌است.<ref>حضور، مجله، اخبار و گزارش‌های برگزاری نهمین سالگرد رحلت امام‌خمینی، ۱۲/۳۶۵ ـ ۳۶۶.</ref> [[علی‌اکبر زنگنه]] از اعضای اولیه ساخت حرم بوده‌است.<ref>زنگنه، روزنامه جام جم، ۱۱.</ref> مدیریت ستاد اجرایی و تکمیل مجموعه حرم نیز بر عهده وی بوده‌است.<ref>آن موج آرام، حضور، ویژه‌نامه هشتمین سالگرد امام‌خمینی، ۲۱.</ref> [[محمد تهرانی]]، دانش‌آموخته دکتری معماری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران طراح و معمار اولیه حرم بوده‌است.<ref>امیدوار، پایگاه اطلاع‌رسانی هنر آنلاین، خبرگزاری هنر ایران.</ref> گسترش حرم امام‌خمینی بر اساس طرح پیشنهادی شاه‌کرمی، طراح و مشاور طرح و با حضور محمدرضا کریمی و علیرضا کاظمی شکل اجرایی به خود گرفت و ویژگی مهم آن، معماری کاملاً ایرانی است. <ref>جام جم، ۱۴/۵/۱۳۹۳، ۳.</ref>
خط ۸۶: خط ۱۲۷:
*  نظافتی، ایرج، روزنامه کیهان، ۱۰/۳/۱۳۹۴ش.
*  نظافتی، ایرج، روزنامه کیهان، ۱۰/۳/۱۳۹۴ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
 
== پیوند به بیرون ==
[[رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده]]
*ابراهیم صالحی حاجی‌آبادی، [https://books.khomeini.ir/books/10009/252/ مرقد امام‌خمینی]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۹، ص۲۵۲-۲۶۰.
[[رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های بدون لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های نیازمند جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های نیازمند تصویر]]
[[رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای تصویر]]
[[رده:مکان‌ها]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
[[رده:مقاله‌های جدید]]