انسان‌شناسی در اندیشه امام‌خمینی (کتاب)

انسان شناسی در اندیشه امام‌خمینی، دفتر چهل و سوم از آثار موضوعی تبیان‌ها است که توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی استخراج و تنظیم شده و توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج به چاپ رسیده است. این تبیان در برگیرنده، حقیقت و ماهیت انسان، انسان در نظام هستی، قوای نفس انسان، روح و قلب، شناخت انسان، آفرینش انسان، مقام و جایگاه انسان، انسان و تربیت است.

محتوا

تبیان مجموعه آثاری است که در هر مجلد از آن مواضع و رهنمودهای امام‌خمینی با استناد به تألیفات ایشان، صحیفه امام و صحیفه نور درباره موضوع خاص، گردآوری و منتشر شده است (مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، دانشنامه امام‌خمینی، ۱۴۰۰ ش، ج۳، ص۲۳۶؛ مستوفی، حسین، تبیان‌ها، مجله حضور، ۱۳۹۱ ش، شماره ۸۳) و دفتر چهل و سوم آن به «انسان شناسی در اندیشه امام‌خمینی» اختصاص دارد. پس از انبیای الهی و ائمه معصومین(ع) که اصولاً فلسفه نهضت و دعوت آنان تربیت و تهذیب نفوس است، انسان‌های‎ ‏صالحی که در وادی علم و عمل راه‌ها پیموده و جان خویش را به زیور آگاهی و تهذیب نفس‎ ‏آراسته باشند، به تناسب رفعت جایگاه، قدرت انجام این مهم را خواهند داشت. از جمله‎ ‏نوادر این بزرگمردان الهی امام‌خمینی است که از عنفوان جوانی تا واپسین‎ ‏روزهای زندگی دنیوی خود در تهذیب نفس و تحصیل معرفت، سعی وافر داشت و با‎ ‏موقعیت ممتازی که کسب کرد، توانست جان‌های مستعد و مشتاق بسیاری را در این مسیر آب‎ ‏زندگانی نوشاند و در مقام رهبر کبیر انقلاب اسلامی، امتی را دگرگون کند و جان‌های فراوانی‎ ‏را به قلّه‌های بزرگ و والای انسانی رهنمون سازد.‏ در دنیای اسلام آثار اخلاقی و تربیت نفس و سیر و سلوک معلمان و مربیان این رشته با‎ ‏حفظ وحدت مقصد، دارای روش‌های مختلف است؛ ولی آثار امام در این زمینه‎ ‏به گونه‌ای است که نمی‌توان آن را در یک مشرب خاصّ قرار داد، بلکه امام از تمامی این روشها برای بیان مقصود و وصول به مقصد سود می‌برد و در تنگنای یک روش و مشرب‎ ‏خاصّ باقی نمی‌ماند ولی آنچه برای ایشان «اصل و مبنا» است راه و روش «تهذیب» از طریق‎ ‏قرآن و سنّت می‌باشد و ایشان مطالب دیگر را در خدمت آن قرار می‌دهد. در بحث‌های اخلاق، انسان و شناخت وی و چگونگی نگرش معلّم و مربّی اخلاق و تربیت‎ ‏به آن سهم بسزا دارد و این خود مبنایی برای دیگر مطالب است. به همین دلیل است که در‎ ‏ابتدای ارائه مباحث اخلاقی امام‌خمینی اولین دفتر به بحث «انسان» اختصاص یافته‎ ‏است تا خود مبنایی برای بحث‌های بعدی در این حوزه باشد (مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۸۶ش، انسان شناسی در اندیشه امام‌خمینی، مقدمه، ص الف). ==ساختار== ‏ ‏این مجموعه که با تلاش مرضیه اخلاقی و شایسته شریعتمداری تدوین گردیده، در هشت فصل تنظیم شده است: فصل اول: حقیقت و ماهیت انسان‏؛ ‏فصل دوم: انسان در نظام هستی‏؛ ‏فصل سوم: قوای نفس انسان‏؛ ‏فصل چهارم: روح و قلب‏؛ ‏فصل پنجم: شناخت انسان‏؛ ‏فصل ششم: آفرینش انسان‏؛ ‏فصل هفتم: مقام و جایگاه انسان و ‏فصل هشتم: انسان و تربیت‏ (مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۸۶ش، انسان شناسی در اندیشه امام‌خمینی، فهرست مطالب). ‏

‏ویژگی

در تنظیم قطعات منتخب هر یک از فصول و عنوان‌های فرعی، ترتیب و توالی تاریخی صدور آنها از طرف امام ملاک عمل بوده است نه توالی منطقی مطالب و مشخصات کامل مآخذ براساس شماره مسلسل مندرج در پایان هر فیش در انتهای کتاب آورده شده است‎ (پرتال امام‌خمینی، انسان شناسی در اندیشه امام‌خمینی، ص صفر). این کتاب دوبار چاپ شده و چاپ دوم آن سال ۱۳۸۶ش می‌باشد.