۲۱٬۳۲۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
فروردین ۱۳۴۳ وقتی امام‌خمینی پس از ده ماه حصر و حبس در تهران آزاد شد و به قم بازگشت، خامنه‌ای به همراه پدر خود از مشهد به قم رفتند و با ایشان دیدار کردند<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۱۹۳–۱۹۴.</ref> وی در ۲۲ خرداد ۱۳۴۳ برابر با اول ماه صفر، برای تبلیغ به گرگان رفت که با استقبال مردم به‌ویژه جوانان روبه‌رو شد؛ اما با تعقیب [[ساواک]] به اجبار گرگان را ترک کرد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ۲۰۳–۲۰۶.</ref> پس از آن به دیدار امام‌خمینی در قم رفت و دربارهٔ جذب بهتر و بیشتر روحانیان شهرها و ائمه جماعات به نهضت پیشنهاداتی داد که مورد پذیرش ایشان قرار گرفت<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ۲۰۸–۲۰۹.</ref> او در زمره روحانیانی بود که اندکی پس از [[تبعید امام‌خمینی به ترکیه]] با نگارش نامه‌ای به دولت وقت ـ ـ دولت امیرعباس هویدا ـ ـ در ۲۹ بهمن ۱۳۴۳ به اوضاع نابسامان کشور و تبعید امام‌خمینی اعتراض کردند.<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۲۸–۱۳۰.</ref> | فروردین ۱۳۴۳ وقتی امام‌خمینی پس از ده ماه حصر و حبس در تهران آزاد شد و به قم بازگشت، خامنه‌ای به همراه پدر خود از مشهد به قم رفتند و با ایشان دیدار کردند<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۱۹۳–۱۹۴.</ref> وی در ۲۲ خرداد ۱۳۴۳ برابر با اول ماه صفر، برای تبلیغ به گرگان رفت که با استقبال مردم به‌ویژه جوانان روبه‌رو شد؛ اما با تعقیب [[ساواک]] به اجبار گرگان را ترک کرد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ۲۰۳–۲۰۶.</ref> پس از آن به دیدار امام‌خمینی در قم رفت و دربارهٔ جذب بهتر و بیشتر روحانیان شهرها و ائمه جماعات به نهضت پیشنهاداتی داد که مورد پذیرش ایشان قرار گرفت<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ۲۰۸–۲۰۹.</ref> او در زمره روحانیانی بود که اندکی پس از [[تبعید امام‌خمینی به ترکیه]] با نگارش نامه‌ای به دولت وقت ـ ـ دولت امیرعباس هویدا ـ ـ در ۲۹ بهمن ۱۳۴۳ به اوضاع نابسامان کشور و تبعید امام‌خمینی اعتراض کردند.<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۲۸–۱۳۰.</ref> | ||
خامنه‌ای از بنیان‌گذاران جمعیت یازده‌نفره روحانیان مبارز حوزه علمیه قم بود که با لورفتن اساسنامه و اسامی اعضا، مجبور به زندگی پنهانی شد و در مقطعی از آن با [[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] در تهران در یک خانه زندگی می‌کردند<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۲۳۳؛ هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ج۱، ص۲۲۲.</ref> این تشکل سری که در پایان سال ۱۳۴۲ تأسیس شد و نشریات «بعثت» و «انتقام» نشریه‌های آن به حساب می‌آمدند،<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ج۱، ص۱۹۵.</ref> غیر از تشکل مدرسان بود که در سال پیشتر تأسیس شده بود.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ج۱، ص۵۴.</ref> و وی به همراه هاشمی رفسنجانی عضو آن نیز بودند و در نخستین نشست‌های آن شرکت داشتند<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> | خامنه‌ای از بنیان‌گذاران جمعیت یازده‌نفره روحانیان مبارز حوزه علمیه قم بود که با لورفتن اساسنامه و اسامی اعضا، مجبور به زندگی پنهانی شد و در مقطعی از آن با [[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] در تهران در یک خانه زندگی می‌کردند<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۲۳۳؛ هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ج۱، ص۲۲۲.</ref> این تشکل سری که در پایان سال ۱۳۴۲ تأسیس شد و نشریات «بعثت» و «انتقام» نشریه‌های آن به حساب می‌آمدند،<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ج۱، ص۱۹۵.</ref> غیر از تشکل مدرسان بود که در سال پیشتر تأسیس شده بود.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ج۱، ص۵۴.</ref> و وی به همراه هاشمی رفسنجانی عضو آن نیز بودند و در نخستین نشست‌های آن شرکت داشتند<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|جامعه مدرسین حوزه علمیه قم}} | ||
پس از تبعید امام‌خمینی به ترکیه، خامنه‌ای با گروهی از طلاب خراسانی ساکن حوزه قم نامه‌ای به نخست‌وزیر وقت نوشت و خواستار بازگشت ایشان شد<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ج۴، ص۳۹۲.</ref> وی در همین زمان پنهانی به ترجمه و انتشار کتاب آینده در قلمرو اسلام نوشته سید قطب اقدام کرد. در این کتاب به دو موضوع مهم فشار غرب و تبلیغات کمونیسم اشاره شده و دورنمایی از آینده که به سمت اسلام پیش می‌رود، آمده‌است. ساواک کتاب را توقیف و افراد مرتبط با انتشار آن را دستگیر کرد؛ اما موفق به بازداشت خامنه‌ای نشد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۲۲۷–۲۲۸ و ۲۳۵–۲۳۸؛ خامنه‌ای، خون دلی، ص۳۸.</ref> وی در آن روزها مدتی در تهران و کرج به فعالیت مشغول بود؛ اما به علت ندادن تعهد بر عدم اظهار مطالب ضد رژیم از فعالیتش در کرج منع شد.<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۲۴۰–۲۴۱.</ref> | پس از تبعید امام‌خمینی به ترکیه، خامنه‌ای با گروهی از طلاب خراسانی ساکن حوزه قم نامه‌ای به نخست‌وزیر وقت نوشت و خواستار بازگشت ایشان شد<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ج۴، ص۳۹۲.</ref> وی در همین زمان پنهانی به ترجمه و انتشار کتاب آینده در قلمرو اسلام نوشته سید قطب اقدام کرد. در این کتاب به دو موضوع مهم فشار غرب و تبلیغات کمونیسم اشاره شده و دورنمایی از آینده که به سمت اسلام پیش می‌رود، آمده‌است. ساواک کتاب را توقیف و افراد مرتبط با انتشار آن را دستگیر کرد؛ اما موفق به بازداشت خامنه‌ای نشد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۲۲۷–۲۲۸ و ۲۳۵–۲۳۸؛ خامنه‌ای، خون دلی، ص۳۸.</ref> وی در آن روزها مدتی در تهران و کرج به فعالیت مشغول بود؛ اما به علت ندادن تعهد بر عدم اظهار مطالب ضد رژیم از فعالیتش در کرج منع شد.<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۲۴۰–۲۴۱.</ref> | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
خامنه‌ای در محرم ۱۳۹۶ق/ دی ۱۳۵۵ش جلساتی در تهران با برخی از روحانیان مبارز و روشنفکران داشت که سبب نگرانی ساواک شد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۵۵۹–۵۶۱.</ref> ساواک گزارش کرده که وی برای برنامه‌ریزی و هماهنگی در امر مبارزه زیر پوشش میهمانی جلساتی با برخی از عالمان ازجمله مطهری و مفتح و روشنفکران ازجمله [[علی شریعتی]] در تهران داشته‌است<ref>مطهری، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص۵۴۹، ۵۵۱ و ۵۵۳.</ref> وی ازجمله روحانیان انقلابی و روشنفکری بود که با [[حسینیه ارشاد]] و علی شریعتی ارتباط نزدیکی داشت؛ به همین جهت برخی با او مخالف بودند؛ اما وی از موضع خود عقب‌نشینی نکرد و زمانی که شریعتی در لندن در ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ از دنیا رفت، مجلس ترحیمی برای وی در مسجد کرامت مشهد برگزار کرد. وی از اینکه برخی از روحانیان علیه شریعتی اظهار نظر می‌کردند، متأسف می‌شد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ۴۷۱ و ۵۶۳.</ref> و بعدها نیز وقتی شنید همان افراد، شریعتی را متهم به همکاری با ساواک کرده‌اند، این اتهام را به صورت کتبی در حاشیه یک کتاب تکذیب کرد<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی ـ سیاسی ایران، ص۴۷۴–۴۷۵.</ref> او علاوه بر شریعتی با افرادی مانند [[جلال آل‌احمد]] و [[شمس آل‌احمد]] نیز ارتباط صمیمی و مستمر داشت.<ref>دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، ص۱۲۱، ۴۹۰ و ۸۳۱.</ref> | خامنه‌ای در محرم ۱۳۹۶ق/ دی ۱۳۵۵ش جلساتی در تهران با برخی از روحانیان مبارز و روشنفکران داشت که سبب نگرانی ساواک شد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۵۵۹–۵۶۱.</ref> ساواک گزارش کرده که وی برای برنامه‌ریزی و هماهنگی در امر مبارزه زیر پوشش میهمانی جلساتی با برخی از عالمان ازجمله مطهری و مفتح و روشنفکران ازجمله [[علی شریعتی]] در تهران داشته‌است<ref>مطهری، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص۵۴۹، ۵۵۱ و ۵۵۳.</ref> وی ازجمله روحانیان انقلابی و روشنفکری بود که با [[حسینیه ارشاد]] و علی شریعتی ارتباط نزدیکی داشت؛ به همین جهت برخی با او مخالف بودند؛ اما وی از موضع خود عقب‌نشینی نکرد و زمانی که شریعتی در لندن در ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ از دنیا رفت، مجلس ترحیمی برای وی در مسجد کرامت مشهد برگزار کرد. وی از اینکه برخی از روحانیان علیه شریعتی اظهار نظر می‌کردند، متأسف می‌شد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ۴۷۱ و ۵۶۳.</ref> و بعدها نیز وقتی شنید همان افراد، شریعتی را متهم به همکاری با ساواک کرده‌اند، این اتهام را به صورت کتبی در حاشیه یک کتاب تکذیب کرد<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی ـ سیاسی ایران، ص۴۷۴–۴۷۵.</ref> او علاوه بر شریعتی با افرادی مانند [[جلال آل‌احمد]] و [[شمس آل‌احمد]] نیز ارتباط صمیمی و مستمر داشت.<ref>دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، ص۱۲۱، ۴۹۰ و ۸۳۱.</ref> | ||
به دنبال درگذشت مشکوک [[سیدمصطفی خمینی]] در اول آبان ۱۳۵۶ در نجف اشرف، خامنه‌ای به همراه برخی از مبارزان مراسم ختمی در ششم آبان در مسجد ملاهاشم مشهد برپا کرد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۵۶۸</ref> و تلگرامی از سوی خود و سه تلگرام دیگر از طرف [[عباس واعظ طبسی|واعظ طبسی]]، هاشمی نژاد و محامی به امام‌خمینی در نجف مخابره کرد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۵۶۹.</ref> مراسم بزرگداشت سیدمصطفی خمینی تحولاتی پدیدآورد که نهضت اسلامی را وارد مرحله نهایی کرد و [[رژیم پهلوی]] هم در واکنش به این فعالیت‌ها، با وجود اعلام سیاست فضای باز سیاسی، با سرکوب و خفقان، فعالیت‌های مبارزان را محدودتر کرد. | به دنبال درگذشت مشکوک [[سیدمصطفی خمینی]] در اول آبان ۱۳۵۶ در نجف اشرف، خامنه‌ای به همراه برخی از مبارزان مراسم ختمی در ششم آبان در مسجد ملاهاشم مشهد برپا کرد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۵۶۸</ref> و تلگرامی از سوی خود و سه تلگرام دیگر از طرف [[عباس واعظ طبسی|واعظ طبسی]]، هاشمی نژاد و محامی به امام‌خمینی در نجف مخابره کرد<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۵۶۹.</ref> مراسم بزرگداشت سیدمصطفی خمینی تحولاتی پدیدآورد که نهضت اسلامی را وارد مرحله نهایی کرد و [[رژیم پهلوی]] هم در واکنش به این فعالیت‌ها، با وجود اعلام سیاست فضای باز سیاسی، با سرکوب و خفقان، فعالیت‌های مبارزان را محدودتر کرد. {{ببینید|متن=ببینید|سیدمصطفی خمینی}} | ||
به دنبال اجرای این سیاست، جمعی از مبارزان سرشناس ازجمله خامنه‌ای به تبعید محکوم شدند. او از سوی کمیسیون امنیت اجتماعی خراسان به سه سال تبعید در ایرانشهر محکوم گردید<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۵۷۰–۵۷۱</ref> و مأموران ساواک در ۲۳ آذر ۱۳۵۶ پس از بازرسی خانه او برخی از کتاب‌ها و جزوه‌های دست‌نویس و نامه‌ها را با خود بردند<ref>مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ۱/۲۶۳</ref> و خامنه‌ای را دستگیر و به ایرانشهر انتقال دادند. هدف رژیم از این اقدام، قطع ارتباط او با مردم و مبارزان بود<ref>مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ۱/۲۶۳</ref>؛ اما وی به علت تعامل خوب با اهل تسنن اشتهار و محبوبیتی در میان مردم ایرانشهر یافت و از این فرصت در راستای گسترش انقلاب در آن مناطق بهره گرفت<ref>مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ۲/۳۲۶.</ref> احیای مسجد آل‌رسول ایرانشهر و سخنرانی‌های وی در آن مسجد و رفت و آمد علما و روحانیان مبارز، نیروهای انقلابی و اقشار مختلف مردم به خانه او، عوامل امنیتی را بر آن داشت که فعالیت‌های او را محدود سازند و مردم را از رفت و آمد بازدارند.<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۵۸۰.</ref> | به دنبال اجرای این سیاست، جمعی از مبارزان سرشناس ازجمله خامنه‌ای به تبعید محکوم شدند. او از سوی کمیسیون امنیت اجتماعی خراسان به سه سال تبعید در ایرانشهر محکوم گردید<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۵۷۰–۵۷۱</ref> و مأموران ساواک در ۲۳ آذر ۱۳۵۶ پس از بازرسی خانه او برخی از کتاب‌ها و جزوه‌های دست‌نویس و نامه‌ها را با خود بردند<ref>مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ۱/۲۶۳</ref> و خامنه‌ای را دستگیر و به ایرانشهر انتقال دادند. هدف رژیم از این اقدام، قطع ارتباط او با مردم و مبارزان بود<ref>مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ۱/۲۶۳</ref>؛ اما وی به علت تعامل خوب با اهل تسنن اشتهار و محبوبیتی در میان مردم ایرانشهر یافت و از این فرصت در راستای گسترش انقلاب در آن مناطق بهره گرفت<ref>مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ۲/۳۲۶.</ref> احیای مسجد آل‌رسول ایرانشهر و سخنرانی‌های وی در آن مسجد و رفت و آمد علما و روحانیان مبارز، نیروهای انقلابی و اقشار مختلف مردم به خانه او، عوامل امنیتی را بر آن داشت که فعالیت‌های او را محدود سازند و مردم را از رفت و آمد بازدارند.<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۵۸۰.</ref> | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۱۹: | ||
خامنه‌ای در ۹ دی ۱۳۵۷ همراه گروهی از علمای مبارز مشهد پیشاپیش جمعیت انبوهی از مردم به منظور همراه‌ساختن کارکنان استانداری خراسان با جریان انقلاب به سوی ساختمان استانداری حرکت کردند؛ اما با وجود تلاش‌های مسالمت‌آمیز آنان نیروهای انتظامی مستقر در استانداری به سوی مردم آتش گشودند. به دنبال آن جمعیت تظاهرکننده به خیابان‌ها ریخته و برخی ساختمان‌ها و مراکز دولتی را به آتش کشیدند. شب حادثه، علمای مشهد ازجمله خامنه‌ای با تشکیل جلسه‌ای کوشیدند مانع درگیری و کشتار بیشتر مردم در روز بعد بشوند، ولی عوامل رژیم پهلوی با قتل‌عام مردم تظاهرکننده [[فاجعه یکشنبه خونین ۱۰ دی ۱۳۵۷]] را به بار آوردند<ref>شمس‌آبادی، نقش علمای مشهد در انقلاب اسلامی، ص۳۲۵–۳۲۸.</ref> به دنبال وقوع این حوادث، خامنه‌ای به همراه عده‌ای از روحانیان مبارز مشهد در محکوم‌ساختن این حادثه و تداوم نهضت اعلامیه‌ای صادر کردند.<ref>مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، روزشمار انقلاب، ۱۰/۲۱۶–۲۱۷.</ref> | خامنه‌ای در ۹ دی ۱۳۵۷ همراه گروهی از علمای مبارز مشهد پیشاپیش جمعیت انبوهی از مردم به منظور همراه‌ساختن کارکنان استانداری خراسان با جریان انقلاب به سوی ساختمان استانداری حرکت کردند؛ اما با وجود تلاش‌های مسالمت‌آمیز آنان نیروهای انتظامی مستقر در استانداری به سوی مردم آتش گشودند. به دنبال آن جمعیت تظاهرکننده به خیابان‌ها ریخته و برخی ساختمان‌ها و مراکز دولتی را به آتش کشیدند. شب حادثه، علمای مشهد ازجمله خامنه‌ای با تشکیل جلسه‌ای کوشیدند مانع درگیری و کشتار بیشتر مردم در روز بعد بشوند، ولی عوامل رژیم پهلوی با قتل‌عام مردم تظاهرکننده [[فاجعه یکشنبه خونین ۱۰ دی ۱۳۵۷]] را به بار آوردند<ref>شمس‌آبادی، نقش علمای مشهد در انقلاب اسلامی، ص۳۲۵–۳۲۸.</ref> به دنبال وقوع این حوادث، خامنه‌ای به همراه عده‌ای از روحانیان مبارز مشهد در محکوم‌ساختن این حادثه و تداوم نهضت اعلامیه‌ای صادر کردند.<ref>مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، روزشمار انقلاب، ۱۰/۲۱۶–۲۱۷.</ref> | ||
خامنه‌ای تا پایان دی‌ماه در مشهد بود و همراه دوستان خود تظاهرات با شکوه اربعین را در ۲۹ دی‌ماه رهبری کرد و طبق گزارش [[ساواک]] در راهپیمایی ۵۰۰هزار نفری آن روز سخنرانی کرد. در همین روزها [[مرتضی مطهری|مطهری]] چندین‌بار از خامنه‌ای خواست که هر چه سریع‌تر به تهران برود و پس از آن [[حسینعلی منتظری|منتظری]] نیز که در پاریس بود، خواسته امام‌خمینی برای رفتن خامنه‌ای به تهران را به اطلاع او رساند<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۶۴۴.</ref> علت این اصرار این بود با تشکیل شورای انقلاب از سوی امام‌خمینی<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۵، ص۴۲۶–۴۲۸</ref> و عضویت خامنه‌ای در آن شورا، حضور وی در تهران لازم بود. وی با آمدن به تهران در [[مدرسه رفاه (تهران)|مدرسه رفاه]] مستقر شد و همگام با دیگر مبارزان، به‌ویژه بهشتی، مطهری و مفتح برای تدارک مرحله نهایی پیروزی انقلاب اسلامی و برنامه‌ریزی برای آینده، نقش فعالی برعهده گرفت<ref>خامنه‌ای، حدیث ولایت، ج۲، ص۴۰.</ref> وی هنگام بازگشت امام‌خمینی به ایران، پس از تشکیل [[کمیته استقبال]] از سوی [[شورای انقلاب اسلامی]]<ref>قاسم‌پور، دهه سرنوشت ساز از ۱۲ بهمن ۵۷ تا ۲۲ بهمن ۵۷، ص۹۲–۹۴</ref> مسئولیت تبلیغات این کمیته را بر عهده داشت.<ref>خامنه‌ای، پابه‌پای آفتاب، ج۳، ص۱۸۱</ref> | خامنه‌ای تا پایان دی‌ماه در مشهد بود و همراه دوستان خود تظاهرات با شکوه اربعین را در ۲۹ دی‌ماه رهبری کرد و طبق گزارش [[ساواک]] در راهپیمایی ۵۰۰هزار نفری آن روز سخنرانی کرد. در همین روزها [[مرتضی مطهری|مطهری]] چندین‌بار از خامنه‌ای خواست که هر چه سریع‌تر به تهران برود و پس از آن [[حسینعلی منتظری|منتظری]] نیز که در پاریس بود، خواسته امام‌خمینی برای رفتن خامنه‌ای به تهران را به اطلاع او رساند<ref>خامنه‌ای، شرح اسم، ص۶۴۴.</ref> علت این اصرار این بود با تشکیل شورای انقلاب از سوی امام‌خمینی<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۵، ص۴۲۶–۴۲۸</ref> و عضویت خامنه‌ای در آن شورا، حضور وی در تهران لازم بود. وی با آمدن به تهران در [[مدرسه رفاه (تهران)|مدرسه رفاه]] مستقر شد و همگام با دیگر مبارزان، به‌ویژه بهشتی، مطهری و مفتح برای تدارک مرحله نهایی پیروزی انقلاب اسلامی و برنامه‌ریزی برای آینده، نقش فعالی برعهده گرفت<ref>خامنه‌ای، حدیث ولایت، ج۲، ص۴۰.</ref> وی هنگام بازگشت امام‌خمینی به ایران، پس از تشکیل [[کمیته استقبال]] از سوی [[شورای انقلاب اسلامی]]<ref>قاسم‌پور، دهه سرنوشت ساز از ۱۲ بهمن ۵۷ تا ۲۲ بهمن ۵۷، ص۹۲–۹۴</ref> مسئولیت تبلیغات این کمیته را بر عهده داشت.<ref>خامنه‌ای، پابه‌پای آفتاب، ج۳، ص۱۸۱</ref> {{ببینید|متن=ببینید|کمیته استقبال}} | ||
به دنبال بسته‌شدن فرودگاه‌های کشور به دستور [[شاپور بختیار]] و ممانعت از [[بازگشت امام‌خمینی به ایران]]، خامنه‌ای به همراه بهشتی و چند تن از روحانیان مبارز سرشناس در اعتراض به این اقدام دولت، در [[مسجد دانشگاه تهران]] تحصن بزرگی را سامان‌دهی کردند که با پیوستن سایر علما، دانشگاهیان و مردم ابعاد گسترده‌ای به خود گرفت<ref>هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ص۱۶۱–۱۶۲.</ref> خامنه‌ای در طول تحصن با تشکیل یک ستاد و با مشارکت برخی از مبارزین متحصن، به اقداماتی مانند سخنرانی، انتشار اعلامیه و انتشار نشریه‌ای به نام «تحصن» دست زدند<ref>خامنه‌ای، مصاحبه‌ها در سال ۱۳۶۱–۱۳۶۲، ۱۸۲–۱۸۳.</ref> این تحصن که تا صبح روز ۱۲ بهمن ادامه یافت،<ref>خامنه‌ای، پابه‌پای آفتاب، ج۲، ص۱۹۵</ref> مسجد دانشگاه تهران را به کانونی تأثیرگذار در روند مبارزه تبدیل کرد. | به دنبال بسته‌شدن فرودگاه‌های کشور به دستور [[شاپور بختیار]] و ممانعت از [[بازگشت امام‌خمینی به ایران]]، خامنه‌ای به همراه بهشتی و چند تن از روحانیان مبارز سرشناس در اعتراض به این اقدام دولت، در [[مسجد دانشگاه تهران]] تحصن بزرگی را سامان‌دهی کردند که با پیوستن سایر علما، دانشگاهیان و مردم ابعاد گسترده‌ای به خود گرفت<ref>هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ص۱۶۱–۱۶۲.</ref> خامنه‌ای در طول تحصن با تشکیل یک ستاد و با مشارکت برخی از مبارزین متحصن، به اقداماتی مانند سخنرانی، انتشار اعلامیه و انتشار نشریه‌ای به نام «تحصن» دست زدند<ref>خامنه‌ای، مصاحبه‌ها در سال ۱۳۶۱–۱۳۶۲، ۱۸۲–۱۸۳.</ref> این تحصن که تا صبح روز ۱۲ بهمن ادامه یافت،<ref>خامنه‌ای، پابه‌پای آفتاب، ج۲، ص۱۹۵</ref> مسجد دانشگاه تهران را به کانونی تأثیرگذار در روند مبارزه تبدیل کرد. | ||
| خط ۱۲۵: | خط ۱۲۵: | ||
== پس از پیروزی انقلاب == | == پس از پیروزی انقلاب == | ||
پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]]، سیدعلی خامنه‌ای و دوستان همفکر خود، در ۲۹ بهمن ۱۳۵۷ تأسیس [[حزب جمهوری اسلامی]] را اعلان کردند و وی در ادامه پس از شهادت [[سیدمحمد حسینی بهشتی]] و سپس [[محمدجواد باهنر]]، در شهریور ۱۳۶۰ به عنوان سومین دبیرکلی معرفی شد. | پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]]، سیدعلی خامنه‌ای و دوستان همفکر خود، در ۲۹ بهمن ۱۳۵۷ تأسیس [[حزب جمهوری اسلامی]] را اعلان کردند و وی در ادامه پس از شهادت [[سیدمحمد حسینی بهشتی]] و سپس [[محمدجواد باهنر]]، در شهریور ۱۳۶۰ به عنوان سومین دبیرکلی معرفی شد. {{ببینید|متن=ببینید|حزب جمهوری اسلامی}} | ||
خامنه‌ای در فروردین ۱۳۵۸ به دستور امام‌خمینی برای رسیدگی به اوضاع سیستان و بلوچستان به آن منطقه سفر کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۶، ص۴۲۹</ref> و در همان سال به نمایندگی شورای انقلاب در وزارت دفاع برگزیده شد<ref>دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۱/۶۴؛ سائلی کرده‌ده، شورای انقلاب اسلامی ایران، ص۱۱۷.</ref>؛ سپس در ۲۷ مرداد همان سال معاونت وزارت دفاع را نیز عهده‌دار شد<ref>دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۱/۶۴.</ref> وی با آگاهی از تصمیم برخی اعضای [[دولت موقت]] برای انحلال [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] با آن مخالفت و بر ضرورت آگاهی امام‌خمینی از آن تأکید کرد و ایشان نیز پس از آگاهی سخت با آن مخالفت و از آن جلوگیری کرد. | خامنه‌ای در فروردین ۱۳۵۸ به دستور امام‌خمینی برای رسیدگی به اوضاع سیستان و بلوچستان به آن منطقه سفر کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۶، ص۴۲۹</ref> و در همان سال به نمایندگی شورای انقلاب در وزارت دفاع برگزیده شد<ref>دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۱/۶۴؛ سائلی کرده‌ده، شورای انقلاب اسلامی ایران، ص۱۱۷.</ref>؛ سپس در ۲۷ مرداد همان سال معاونت وزارت دفاع را نیز عهده‌دار شد<ref>دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۱/۶۴.</ref> وی با آگاهی از تصمیم برخی اعضای [[دولت موقت]] برای انحلال [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] با آن مخالفت و بر ضرورت آگاهی امام‌خمینی از آن تأکید کرد و ایشان نیز پس از آگاهی سخت با آن مخالفت و از آن جلوگیری کرد. {{ببینید|متن=ببینید|مجلس خبرگان قانون اساسی}} | ||
در آذر ۱۳۵۸ امام‌خمینی و شورای انقلاب، خامنه‌ای را به سرپرستی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] منصوب کردند<ref>دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ج۱، ص۶۴؛ معاونت روابط عمومی و انتشارات سپاه، سپاه در گذرگاه انقلاب، ص۴۰۷.</ref> و امام‌خمینی در ۲۴/۱۰/۱۳۵۸ به پیشنهاد منتظری، خامنه‌ای را امام‌جمعه تهران کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۱۱۶؛ بادامچیان، خاطرات منتظری و نقد آن، ص۵۱۵.</ref> وی نخستین نماز جمعه را در ۲۸ دی ۱۳۵۸ امامت کرد<ref>خامنه‌ای، در مکتب جمعه، ۲/۱–۳</ref> و تا تاریخ واقعه ۶ تیر۱۳۶۰ که در [[مسجد ابوذر تهران]] به وی سوء قصد شد و بر اثر آن به‌شدت مجروح گردید، نماز جمعه تهران را اقامه کرد<ref>خامنه‌ای، در مکتب جمعه، ج۲ و ۳.</ref> و پس از آن نیز همواره این سمت را بر عهده داشت. | در آذر ۱۳۵۸ امام‌خمینی و شورای انقلاب، خامنه‌ای را به سرپرستی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] منصوب کردند<ref>دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ج۱، ص۶۴؛ معاونت روابط عمومی و انتشارات سپاه، سپاه در گذرگاه انقلاب، ص۴۰۷.</ref> و امام‌خمینی در ۲۴/۱۰/۱۳۵۸ به پیشنهاد منتظری، خامنه‌ای را امام‌جمعه تهران کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۱۱۶؛ بادامچیان، خاطرات منتظری و نقد آن، ص۵۱۵.</ref> وی نخستین نماز جمعه را در ۲۸ دی ۱۳۵۸ امامت کرد<ref>خامنه‌ای، در مکتب جمعه، ۲/۱–۳</ref> و تا تاریخ واقعه ۶ تیر۱۳۶۰ که در [[مسجد ابوذر تهران]] به وی سوء قصد شد و بر اثر آن به‌شدت مجروح گردید، نماز جمعه تهران را اقامه کرد<ref>خامنه‌ای، در مکتب جمعه، ج۲ و ۳.</ref> و پس از آن نیز همواره این سمت را بر عهده داشت. | ||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۳۵: | ||
خامنه‌ای در خرداد ۱۳۵۹ با رأی مردم تهران به نخستین دوره [[مجلس شورای اسلامی]] راه یافت<ref>مؤسسه فرهنگی قدر ولایت، جرعه نوش کوثر، ص۱۷۵.</ref> و در ۲۰/۲/۱۳۵۹ با حکم امام‌خمینی، مشاور ایشان در شورای عالی دفاع شد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۲۸۱.</ref> در ۶/۴/۱۳۶۰ [[سازمان مجاهدین خلق]] هنگام سخنرانی خامنه‌ای در مسجد ابوذر تهران، با بمبی که در دستگاه ضبط صوت کار گذاشته شده بود، وی را ترور و مجروح کرد و وی در شمار جانبازان انقلاب اسلامی قرار گرفت<ref>هاشمی رفسنجانی، عبور از بحران، ۱۷۶.</ref> امام‌خمینی نیز دراین‌باره پیامی صادر کرد. | خامنه‌ای در خرداد ۱۳۵۹ با رأی مردم تهران به نخستین دوره [[مجلس شورای اسلامی]] راه یافت<ref>مؤسسه فرهنگی قدر ولایت، جرعه نوش کوثر، ص۱۷۵.</ref> و در ۲۰/۲/۱۳۵۹ با حکم امام‌خمینی، مشاور ایشان در شورای عالی دفاع شد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۲۸۱.</ref> در ۶/۴/۱۳۶۰ [[سازمان مجاهدین خلق]] هنگام سخنرانی خامنه‌ای در مسجد ابوذر تهران، با بمبی که در دستگاه ضبط صوت کار گذاشته شده بود، وی را ترور و مجروح کرد و وی در شمار جانبازان انقلاب اسلامی قرار گرفت<ref>هاشمی رفسنجانی، عبور از بحران، ۱۷۶.</ref> امام‌خمینی نیز دراین‌باره پیامی صادر کرد. | ||
پس از شهادت رئیس‌جمهور، [[محمدعلی رجایی]]، خامنه‌ای در سومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری که در ۱۰/۷/۱۳۶۰ برگزار شد با رأی قاطع ۹۵درصدی شرکت‌کنندگان به ریاست‌جمهوری رسید<ref>حاج‌سیدجوادی، روایت انتخابات، ص۱۰۵–۱۰۶</ref> و چهار سال بعد در مرداد ۱۳۶۴ با اینکه خود تمایلی به نامزدی دوباره ریاست جمهوری نداشت، به دستور امام‌خمینی که این کار را متعین در وی دانسته بود، نامزد ریاست جمهوری شد و با رأی نزدیک به ۸۶ درصد رئیس‌جمهور شد<ref>حاج‌سیدجوادی، روایت انتخابات، ص۱۰۳ و ۱۳۹؛ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ج۱، ص۷۰.</ref> وی در ۱۵/۱/۱۳۶۲ با حکم امام‌خمینی مأموریت یافت میان ارتش و سپاه هماهنگی لازم را پدیدآورد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۹۷</ref> و در ۱۹/۹/۱۳۶۳ در حکمی، از سوی ایشان به عضویت ستاد انقلاب فرهنگی درآمد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۹، ص۱۱۱.</ref> و ریاست این شورا را به عنوان رئیس‌جمهور بر عهده داشت. | پس از شهادت رئیس‌جمهور، [[محمدعلی رجایی]]، خامنه‌ای در سومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری که در ۱۰/۷/۱۳۶۰ برگزار شد با رأی قاطع ۹۵درصدی شرکت‌کنندگان به ریاست‌جمهوری رسید<ref>حاج‌سیدجوادی، روایت انتخابات، ص۱۰۵–۱۰۶</ref> و چهار سال بعد در مرداد ۱۳۶۴ با اینکه خود تمایلی به نامزدی دوباره ریاست جمهوری نداشت، به دستور امام‌خمینی که این کار را متعین در وی دانسته بود، نامزد ریاست جمهوری شد و با رأی نزدیک به ۸۶ درصد رئیس‌جمهور شد<ref>حاج‌سیدجوادی، روایت انتخابات، ص۱۰۳ و ۱۳۹؛ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ج۱، ص۷۰.</ref> وی در ۱۵/۱/۱۳۶۲ با حکم امام‌خمینی مأموریت یافت میان ارتش و سپاه هماهنگی لازم را پدیدآورد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۹۷</ref> و در ۱۹/۹/۱۳۶۳ در حکمی، از سوی ایشان به عضویت ستاد انقلاب فرهنگی درآمد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۹، ص۱۱۱.</ref> و ریاست این شورا را به عنوان رئیس‌جمهور بر عهده داشت. {{ببینید|متن=ببینید|شورای عالی انقلاب فرهنگی}} | ||
وی در ۱۷/۱۱/۱۳۶۶ به حکم امام‌خمینی به عضویت [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]] درآمد و به ریاست آن انتخاب شد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۶۳ و ج۲۱، ص۱۱۸.</ref> آخرین حکمی که امام‌خمینی به وی داد، در ۴/۲/۱۳۶۸ بود که او را موظف به تشکیل مجلس بازنگری قانون اساسی کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۳۶۳.</ref> | وی در ۱۷/۱۱/۱۳۶۶ به حکم امام‌خمینی به عضویت [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]] درآمد و به ریاست آن انتخاب شد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۶۳ و ج۲۱، ص۱۱۸.</ref> آخرین حکمی که امام‌خمینی به وی داد، در ۴/۲/۱۳۶۸ بود که او را موظف به تشکیل مجلس بازنگری قانون اساسی کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۳۶۳.</ref> | ||
| خط ۱۴۲: | خط ۱۴۲: | ||
خامنه‌ای از آغاز [[جنگ تحمیلی عراق علیه ایران]] در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ در تدبیر مسائل جنگ به‌صورت فعالانه نقش داشته‌است. در روز آغاز جنگ در جلسه ستاد مشترک ارتش حضور یافت و داوطلب بررسی مسئله جنگ در جبهه‌ها شد<ref>خامنه‌ای، خاطرات ماندگار، ۱۲؛ محمدی ری‌شهری، ۱/۱۹۱–۱۹۲</ref> و در پنجم مهر ۱۳۵۹ پس از اجازه امام‌خمینی<ref>دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ج۱، ص۶۸.</ref> در لباس یک نظامی، در جبهه‌های جنگ حضور یافت<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> تا گزارشی از وضع جبهه‌ها و امکانات نیروهای ایرانی منطقه مورد تجاوز نیروهای عراقی تهیه کرده و به سازمان‌دهی نیروها برای مقابله با دشمن کمک کند<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> بر این اساس وی عازم جبهه جنوب شد و تا اواسط بهار سال ۱۳۶۰ در آن جبهه استقرار داشت و پس از آن در جبهه غرب حاضر شد و این حضور جز برای اقامه نماز جمعه تهران، دیدار و گزارش به [[امام‌خمینی]] یا جلسات ضروری و سفرها و سخنرانی‌های لازم، تا ماه‌های آغازین سال ۱۳۶۰ مستمر بود<ref>خامنه‌ای، مصاحبه‌ها در سال ۱۳۶۰، ص۷–۸</ref>؛ چنان‌که یک‌بار با لباس نظامی با امام‌خمینی دیدار کرد و ایشان خاطرنشان کرد که مایه افتخار است که یک روحانی لباس رزم بپوشد و این درست همان چیزی است که باید باشد.<ref>دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ج۱، ص۶۸.</ref> | خامنه‌ای از آغاز [[جنگ تحمیلی عراق علیه ایران]] در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ در تدبیر مسائل جنگ به‌صورت فعالانه نقش داشته‌است. در روز آغاز جنگ در جلسه ستاد مشترک ارتش حضور یافت و داوطلب بررسی مسئله جنگ در جبهه‌ها شد<ref>خامنه‌ای، خاطرات ماندگار، ۱۲؛ محمدی ری‌شهری، ۱/۱۹۱–۱۹۲</ref> و در پنجم مهر ۱۳۵۹ پس از اجازه امام‌خمینی<ref>دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ج۱، ص۶۸.</ref> در لباس یک نظامی، در جبهه‌های جنگ حضور یافت<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> تا گزارشی از وضع جبهه‌ها و امکانات نیروهای ایرانی منطقه مورد تجاوز نیروهای عراقی تهیه کرده و به سازمان‌دهی نیروها برای مقابله با دشمن کمک کند<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> بر این اساس وی عازم جبهه جنوب شد و تا اواسط بهار سال ۱۳۶۰ در آن جبهه استقرار داشت و پس از آن در جبهه غرب حاضر شد و این حضور جز برای اقامه نماز جمعه تهران، دیدار و گزارش به [[امام‌خمینی]] یا جلسات ضروری و سفرها و سخنرانی‌های لازم، تا ماه‌های آغازین سال ۱۳۶۰ مستمر بود<ref>خامنه‌ای، مصاحبه‌ها در سال ۱۳۶۰، ص۷–۸</ref>؛ چنان‌که یک‌بار با لباس نظامی با امام‌خمینی دیدار کرد و ایشان خاطرنشان کرد که مایه افتخار است که یک روحانی لباس رزم بپوشد و این درست همان چیزی است که باید باشد.<ref>دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ج۱، ص۶۸.</ref> | ||
به فرمان امام‌خمینی در ۲۰ مهر ۱۳۵۹ شورای عالی دفاع عهده‌دار کلیه امور جنگ شد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۳، ص۲۶۳–۲۶۴</ref> و خامنه‌ای که پیش از آن بر اساس حکم امام‌خمینی در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۵۹ نماینده ایشان در این شورا<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱، ص۲۸۱</ref> و نیز سخنگوی آن بود،<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> در مدت جنگ مشاور امام‌خمینی در امور و مسائل جنگ نیز بود<ref>بنی‌لوحی و دیگران، نبردهای شرق کارون به روایت فرماندهان، ص۱۷۲–۱۷۳.</ref> وی معمولاً در پایان جلسه‌های شورای عالی دفاع دربارهٔ مباحث و تصمیمات شورا مصاحبه مطبوعاتی برگزار می‌کرد و تصمیمات شورا را به اطلاع مردم می‌رساند.<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> | به فرمان امام‌خمینی در ۲۰ مهر ۱۳۵۹ شورای عالی دفاع عهده‌دار کلیه امور جنگ شد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۳، ص۲۶۳–۲۶۴</ref> و خامنه‌ای که پیش از آن بر اساس حکم امام‌خمینی در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۵۹ نماینده ایشان در این شورا<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱، ص۲۸۱</ref> و نیز سخنگوی آن بود،<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> در مدت جنگ مشاور امام‌خمینی در امور و مسائل جنگ نیز بود<ref>بنی‌لوحی و دیگران، نبردهای شرق کارون به روایت فرماندهان، ص۱۷۲–۱۷۳.</ref> وی معمولاً در پایان جلسه‌های شورای عالی دفاع دربارهٔ مباحث و تصمیمات شورا مصاحبه مطبوعاتی برگزار می‌کرد و تصمیمات شورا را به اطلاع مردم می‌رساند.<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|شورای عالی دفاع ملی}} | ||
خامنه‌ای در دوره ریاست جمهوری رئیس شورای عالی پشتیبانی جنگ بود. این شورا به دلیل شرایط خاص جنگ در سال ۱۳۶۵ و به منظور به‌کارگیری هرچه‌بهتر امکانات کشور در خدمت جنگ و انجام اقدامات مؤثر در بسیج نیروها و امکانات برای رفع نیازمندی‌های جبهه‌های جنگ تشکیل شد<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> امام‌خمینی در پاسخ به استعلام خامنه‌ای در ۱۹ بهمن ۱۳۶۶ اجرای مصوبات آن شورا را تا پایان جنگ لازم شمرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۶۷.</ref> وی در خرداد ۱۳۶۷ در نامه‌ای به امام‌خمینی، درخواست کرد تمام امور مربوط به نیروهای مسلح، به یک نفر واگذار شود و [[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] را شایسته‌ترین شخص برای این منظور دانست و امام‌خمینی نیز در تاریخ ۱۲/۳/۱۳۶۷ در حکمی وی را با حفظ مسئولیت در مجلس شورای اسلامی، به جانشینی فرمانده کل قوا منصوب کرد<ref>۲۱/۵۶</ref> و این مسئولیت تا پایان جنگ ادامه داشت.<ref>هاشمی رفسنجانی، زندگینامه، ص۱۷.</ref> | خامنه‌ای در دوره ریاست جمهوری رئیس شورای عالی پشتیبانی جنگ بود. این شورا به دلیل شرایط خاص جنگ در سال ۱۳۶۵ و به منظور به‌کارگیری هرچه‌بهتر امکانات کشور در خدمت جنگ و انجام اقدامات مؤثر در بسیج نیروها و امکانات برای رفع نیازمندی‌های جبهه‌های جنگ تشکیل شد<ref>دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، نگاهی گذرا به زندگینامهٔ حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای.</ref> امام‌خمینی در پاسخ به استعلام خامنه‌ای در ۱۹ بهمن ۱۳۶۶ اجرای مصوبات آن شورا را تا پایان جنگ لازم شمرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۶۷.</ref> وی در خرداد ۱۳۶۷ در نامه‌ای به امام‌خمینی، درخواست کرد تمام امور مربوط به نیروهای مسلح، به یک نفر واگذار شود و [[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] را شایسته‌ترین شخص برای این منظور دانست و امام‌خمینی نیز در تاریخ ۱۲/۳/۱۳۶۷ در حکمی وی را با حفظ مسئولیت در مجلس شورای اسلامی، به جانشینی فرمانده کل قوا منصوب کرد<ref>۲۱/۵۶</ref> و این مسئولیت تا پایان جنگ ادامه داشت.<ref>هاشمی رفسنجانی، زندگینامه، ص۱۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|اکبر هاشمی رفسنجانی|فرماندهی کل قوا}} | ||
در تابستان ۱۳۶۷ و در آخرین سال ریاست جمهوری خامنه‌ای، و با پذیرش [[قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد]] توسط ایران، [[جنگ عراق با ایران]] به پایان رسید. پذیرش این قطعنامه در جلسه‌ای به ریاست خامنه‌ای و با حضور مسئولان عالی‌رتبه نظام در ۲۶ تیر ۱۳۶۷ به تصویب رسید و امام‌خمینی نیز آن را پذیرفته و به مردم اعلام کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۹۲–۹۵.</ref> پس از آن خامنه‌ای نیز به عنوان رئیس‌جمهور در نامه‌ای در ۲۷/۴/۱۳۶۷ به دبیرکل وقت سازمان ملل متحد، خاویر پرز دکوئیار، پذیرش قطعنامه را از سوی ایران اعلام کرد.<ref>ولایتی، ص۲۷۸–۲۷۹</ref> | در تابستان ۱۳۶۷ و در آخرین سال ریاست جمهوری خامنه‌ای، و با پذیرش [[قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد]] توسط ایران، [[جنگ عراق با ایران]] به پایان رسید. پذیرش این قطعنامه در جلسه‌ای به ریاست خامنه‌ای و با حضور مسئولان عالی‌رتبه نظام در ۲۶ تیر ۱۳۶۷ به تصویب رسید و امام‌خمینی نیز آن را پذیرفته و به مردم اعلام کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۹۲–۹۵.</ref> پس از آن خامنه‌ای نیز به عنوان رئیس‌جمهور در نامه‌ای در ۲۷/۴/۱۳۶۷ به دبیرکل وقت سازمان ملل متحد، خاویر پرز دکوئیار، پذیرش قطعنامه را از سوی ایران اعلام کرد.<ref>ولایتی، ص۲۷۸–۲۷۹</ref> | ||
| خط ۱۵۶: | خط ۱۵۶: | ||
امام‌خمینی نیز به خامنه‌ای توجه و علاقه ویژه‌ای داشت؛ چنان‌که برخلاف معمول او را به حضور می‌پذیرفت و سپس به دیگر کارها می‌پرداخت<ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ص۱۹۱–۱۹۲.</ref> و با یادآوری حسن سابقه او در علم و عمل وی را شایسته امامت جمعه تهران دانسته<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۱۱۶</ref> و دست‌پروده خود شمرده‌است<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۵، ص۲۰۰.</ref> ایشان پس از ترور خامنه‌ای پیامی صادر کرد و او را از سلاله رسول اکرم (ص) و خاندان حسین‌بن‌علی (ع) نامید و سربازی فداکار در جبهه جنگ، معلمی آموزنده در محراب، خطیبی توانا در جمعه و جماعات، راهنمایی دلسوز در صحنه انقلاب و کسی که در جبهه‌ها لباس سربازی و در پشت جبهه‌ها لباس روحانی به تن کرده و به مردم خدمت می‌کند، شمرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۴، ص۵۰۳–۵۰۴.</ref> ایشان همچنین هنگام تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری، خامنه‌ای را در خط مستقیم اسلام، عالم به دین و سیاست، متفکر و دانشمندی بی‌نظیر در میان تمام سلاطین و رؤسای جمهور دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۵، ص۲۷۹</ref> و در بیان دیگری، ایشان را متعهد به اسلام، خدمتگزار و نعمت خدا که بنای قلبی‌اش خدمت به ملت است، شمرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۷، ص۲۷۲.</ref> | امام‌خمینی نیز به خامنه‌ای توجه و علاقه ویژه‌ای داشت؛ چنان‌که برخلاف معمول او را به حضور می‌پذیرفت و سپس به دیگر کارها می‌پرداخت<ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ص۱۹۱–۱۹۲.</ref> و با یادآوری حسن سابقه او در علم و عمل وی را شایسته امامت جمعه تهران دانسته<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۱۱۶</ref> و دست‌پروده خود شمرده‌است<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۵، ص۲۰۰.</ref> ایشان پس از ترور خامنه‌ای پیامی صادر کرد و او را از سلاله رسول اکرم (ص) و خاندان حسین‌بن‌علی (ع) نامید و سربازی فداکار در جبهه جنگ، معلمی آموزنده در محراب، خطیبی توانا در جمعه و جماعات، راهنمایی دلسوز در صحنه انقلاب و کسی که در جبهه‌ها لباس سربازی و در پشت جبهه‌ها لباس روحانی به تن کرده و به مردم خدمت می‌کند، شمرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۴، ص۵۰۳–۵۰۴.</ref> ایشان همچنین هنگام تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری، خامنه‌ای را در خط مستقیم اسلام، عالم به دین و سیاست، متفکر و دانشمندی بی‌نظیر در میان تمام سلاطین و رؤسای جمهور دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۵، ص۲۷۹</ref> و در بیان دیگری، ایشان را متعهد به اسلام، خدمتگزار و نعمت خدا که بنای قلبی‌اش خدمت به ملت است، شمرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۷، ص۲۷۲.</ref> | ||
از سوی دیگر، به دنبال تفسیری که خامنه‌ای از دیدگاه و سخن امام‌خمینی دربارهٔ قلمرو اختیارات حکومت اسلامی در یکی از خطبه‌های نماز جمعه مطرح کرد و واکنش‌هایی را در پی داشت، وی طی نامه‌ای به امام‌خمینی، نظر ایشان را دربارهٔ گفته‌های خود جویا شد<ref>← امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۵۱.</ref> امام‌خمینی ضمن نقد ظاهر سخن وی در نماز جمعه، آن را برخلاف گفته‌های خود شمرد و ضمن تشریح اختیارات حکومت و تأکید بر محدود نبودن آن در چارچوب احکام فرعی شرعی، در پایان اشاره کرد که هدف خامنه‌ای خدمت به اسلام است<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۵۱–۴۵۲.</ref> خامنه‌ای در نامه دیگری که چند روز بعد به امام‌خمینی نوشت، با استقبال از ارشادات ایشان، اعلان آمادگی کرد که مقصود خود را از سخنان یادشده توضیح دهد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۵۵.</ref> و امام‌خمینی در پاسخ دوباره خود به ارتباط نزدیک خود با خامنه‌ای اشاره کرد و او را برادری آشنا به مسائل فقهی و متعهد به آن، بازوی توانای [[جمهوری اسلامی]]، حامی مبانی فقهی [[ولایت مطلقه فقیه]] و ازجمله افراد نادری شمرد که چون خورشید روشنی می‌بخشد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۵۵.</ref>؛ چنان‌که امام‌خمینی وی و برخی دیگر مانند [[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] را شایسته مسئولیت رهبری پس از خود شمرده‌است.<ref>هاشمی رفسنجانی، بازسازی و سازندگی، ۱۵۱؛ امینی، مصاحبه، ۲۰؛ مصطفوی، جمهوری اسلامی، ۲؛ مصطفوی، ایسنا</ref> | از سوی دیگر، به دنبال تفسیری که خامنه‌ای از دیدگاه و سخن امام‌خمینی دربارهٔ قلمرو اختیارات حکومت اسلامی در یکی از خطبه‌های نماز جمعه مطرح کرد و واکنش‌هایی را در پی داشت، وی طی نامه‌ای به امام‌خمینی، نظر ایشان را دربارهٔ گفته‌های خود جویا شد<ref>← امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۵۱.</ref> امام‌خمینی ضمن نقد ظاهر سخن وی در نماز جمعه، آن را برخلاف گفته‌های خود شمرد و ضمن تشریح اختیارات حکومت و تأکید بر محدود نبودن آن در چارچوب احکام فرعی شرعی، در پایان اشاره کرد که هدف خامنه‌ای خدمت به اسلام است<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۵۱–۴۵۲.</ref> خامنه‌ای در نامه دیگری که چند روز بعد به امام‌خمینی نوشت، با استقبال از ارشادات ایشان، اعلان آمادگی کرد که مقصود خود را از سخنان یادشده توضیح دهد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۵۵.</ref> و امام‌خمینی در پاسخ دوباره خود به ارتباط نزدیک خود با خامنه‌ای اشاره کرد و او را برادری آشنا به مسائل فقهی و متعهد به آن، بازوی توانای [[جمهوری اسلامی]]، حامی مبانی فقهی [[ولایت مطلقه فقیه]] و ازجمله افراد نادری شمرد که چون خورشید روشنی می‌بخشد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۵۵.</ref>؛ چنان‌که امام‌خمینی وی و برخی دیگر مانند [[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] را شایسته مسئولیت رهبری پس از خود شمرده‌است.<ref>هاشمی رفسنجانی، بازسازی و سازندگی، ۱۵۱؛ امینی، مصاحبه، ۲۰؛ مصطفوی، جمهوری اسلامی، ۲؛ مصطفوی، ایسنا</ref> {{ببینید|متن=ببینید|قائم‌مقام رهبری}} | ||
پس از [[رحلت امام‌خمینی]]، خامنه‌ای [[وصیت‌نامه امام‌خمینی]] را در [[مجلس خبرگان رهبری]] خواند و سپس مجلس خبرگان پس از بحث‌های جدی، وی را با ۶۰ رأی از ۷۴ عضو حاضر در جلسه، به رهبری انقلاب و [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] برگزید<ref>هاشمی رفسنجانی، بازسازی و سازندگی، ۱۵۱.</ref> [[سیداحمد خمینی]] پس از انتخاب خامنه‌ای به رهبری با ارسال پیام تبریکی به وی با اشاره به تأکید چندباره امام‌خمینی بر مقام اجتهاد و کمال شایستگی وی برای رهبری جمهوری اسلامی ایران سپاسگزاری صمیمانه اعضای [[بیت امام‌خمینی]] از خبرگان را اعلام کرد و بر لزوم پیروی خود از دستورهای رهبری به عنوان ولی فقیه تأکید کرد | پس از [[رحلت امام‌خمینی]]، خامنه‌ای [[وصیت‌نامه امام‌خمینی]] را در [[مجلس خبرگان رهبری]] خواند و سپس مجلس خبرگان پس از بحث‌های جدی، وی را با ۶۰ رأی از ۷۴ عضو حاضر در جلسه، به رهبری انقلاب و [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] برگزید<ref>هاشمی رفسنجانی، بازسازی و سازندگی، ۱۵۱.</ref> [[سیداحمد خمینی]] پس از انتخاب خامنه‌ای به رهبری با ارسال پیام تبریکی به وی با اشاره به تأکید چندباره امام‌خمینی بر مقام اجتهاد و کمال شایستگی وی برای رهبری جمهوری اسلامی ایران سپاسگزاری صمیمانه اعضای [[بیت امام‌خمینی]] از خبرگان را اعلام کرد و بر لزوم پیروی خود از دستورهای رهبری به عنوان ولی فقیه تأکید کرد <ref>خمینی، روزنامه جمهوری اسلامی، ۳.</ref> | ||
این انتخاب بیعت وسیع و گسترده مردم و عالمان دین را در همه شهرها در پی‌داشت که به صورت حضوری، شرکت در راهپیمایی‌ها، انتشار اطلاعیه و پیام تبریک و امضای طومارها انجام شد<ref>کیهان، ۱۸/۳/۱۳۶۸ش.</ref> «کاروان‌های میثاق با امام و بیعت با رهبری» در آستانه چهلمین روز ارتحال امام‌خمینی از سراسر کشور به راه افتاد<ref>جمهوری اسلامی، ۱۹/۴/۱۳۶۸</ref> و «مانورهای بیعت با رهبری» در برخی مناطق مرزی و راهبردی کشور<ref>جمهوری اسلامی، ۱۲/۶/۱۳۶۸.</ref> و نیز برگزاری «سمینارهای میثاق با امام، بیعت با رهبری» شکل گرفت<ref>جمهوری اسلامی، ۲۲/۶/۱۳۶۸.</ref> و این بیعت ماه‌ها استمرار داشت. در سال ۱۳۷۳ پس از رحلت [[محمدعلی اراکی]] از مراجع تقلید، [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] در بیانیه‌ای هفت تن را به عنوان مراجع جایزالتقلید معرفی کرد که یکی از آنان خامنه‌ای بود.<ref>نور علم، مجله، ص۷–۸.</ref> | این انتخاب بیعت وسیع و گسترده مردم و عالمان دین را در همه شهرها در پی‌داشت که به صورت حضوری، شرکت در راهپیمایی‌ها، انتشار اطلاعیه و پیام تبریک و امضای طومارها انجام شد<ref>کیهان، ۱۸/۳/۱۳۶۸ش.</ref> «کاروان‌های میثاق با امام و بیعت با رهبری» در آستانه چهلمین روز ارتحال امام‌خمینی از سراسر کشور به راه افتاد<ref>جمهوری اسلامی، ۱۹/۴/۱۳۶۸</ref> و «مانورهای بیعت با رهبری» در برخی مناطق مرزی و راهبردی کشور<ref>جمهوری اسلامی، ۱۲/۶/۱۳۶۸.</ref> و نیز برگزاری «سمینارهای میثاق با امام، بیعت با رهبری» شکل گرفت<ref>جمهوری اسلامی، ۲۲/۶/۱۳۶۸.</ref> و این بیعت ماه‌ها استمرار داشت. در سال ۱۳۷۳ پس از رحلت [[محمدعلی اراکی]] از مراجع تقلید، [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] در بیانیه‌ای هفت تن را به عنوان مراجع جایزالتقلید معرفی کرد که یکی از آنان خامنه‌ای بود.<ref>نور علم، مجله، ص۷–۸.</ref> | ||
خامنه‌ای در طول سه دهه مسئولیت رهبری، همواره بر اصول و مبانی امام‌خمینی اهتمام ویژه داشته و در تلاش بوده‌است راه امام‌خمینی و آرمان‌های ایشان تبیین شود و ازجمله هر سال در [[مراسم سالگرد رحلت امام‌خمینی]] که در [[حرم امام‌خمینی|حرم ایشان]] برگزار شده، بر این اصول و مبانی تأکید کرده‌است و در ابعاد گوناگون از مسئولان ارشد و مدیران در رده‌های مختلف خواسته‌است در راستای این اصول و مبانی حرکت و برنامه‌ریزی کنند. | خامنه‌ای در طول سه دهه مسئولیت رهبری، همواره بر اصول و مبانی امام‌خمینی اهتمام ویژه داشته و در تلاش بوده‌است راه امام‌خمینی و آرمان‌های ایشان تبیین شود و ازجمله هر سال در [[مراسم سالگرد رحلت امام‌خمینی]] که در [[حرم امام‌خمینی|حرم ایشان]] برگزار شده، بر این اصول و مبانی تأکید کرده‌است و در ابعاد گوناگون از مسئولان ارشد و مدیران در رده‌های مختلف خواسته‌است در راستای این اصول و مبانی حرکت و برنامه‌ریزی کنند. {{ببینید|متن=ببینید|ارتحال امام‌خمینی}} | ||
از خامنه‌ای آثار چندی منتشر شده‌است؛ ازجمله [[طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن (کتاب)|طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن]]، از ژرفای نماز، گفتاری در باب صبر، چهار کتاب اصلی علم رجال، هنر از دیدگاه سیدعلی خامنه‌ای، گزارشی از سابقه تاریخی و اوضاع کنونی حوزه علمیه مشهد، پیشوای صادق (سیری در زندگی امام‌صادق (ع))، زندگینامه ائمه دین و گفتاری دربارهٔ حکومت علوی (ع). آثاری نیز به دست وی ترجمه شده‌است، صلح امام‌حسن (ع) (تألیف شیخ‌راضی آل‌یاسین)، آینده در قلمرو اسلام (تألیف سید قطب)، مسلمانان در نهضت آزادی هندوستان (تألیف عبدالمنعم نمری نصری) و ادعانامه‌ای علیه تمدن غرب (تألیف سید قطب)<ref>قلی‌زاده، گلشن ابرار، ۲/۹۸۱؛ مؤسسه فرهنگی قدر ولایت، جرعه نوش کوثر، ص۲۵۲.</ref> نیز مجموعه سخنان، احکام، نامه‌ها و پیام‌های وی از زمان رهبری با عنوان حدیث ولایت، در قالب کتاب و نرم‌افزار تدوین و منتشر شده‌است. | از خامنه‌ای آثار چندی منتشر شده‌است؛ ازجمله [[طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن (کتاب)|طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن]]، از ژرفای نماز، گفتاری در باب صبر، چهار کتاب اصلی علم رجال، هنر از دیدگاه سیدعلی خامنه‌ای، گزارشی از سابقه تاریخی و اوضاع کنونی حوزه علمیه مشهد، پیشوای صادق (سیری در زندگی امام‌صادق (ع))، زندگینامه ائمه دین و گفتاری دربارهٔ حکومت علوی (ع). آثاری نیز به دست وی ترجمه شده‌است، صلح امام‌حسن (ع) (تألیف شیخ‌راضی آل‌یاسین)، آینده در قلمرو اسلام (تألیف سید قطب)، مسلمانان در نهضت آزادی هندوستان (تألیف عبدالمنعم نمری نصری) و ادعانامه‌ای علیه تمدن غرب (تألیف سید قطب)<ref>قلی‌زاده، گلشن ابرار، ۲/۹۸۱؛ مؤسسه فرهنگی قدر ولایت، جرعه نوش کوثر، ص۲۵۲.</ref> نیز مجموعه سخنان، احکام، نامه‌ها و پیام‌های وی از زمان رهبری با عنوان حدیث ولایت، در قالب کتاب و نرم‌افزار تدوین و منتشر شده‌است. | ||