۲۱٬۲۹۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''علی‌اکبر مسعودی خمینی'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | |||
علی‌اکبر مسعودی خمینی در سال ۱۳۱۰ ش در شهر خمین دیده به جهان گشود <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۲۳).</ref> او خواندن و نوشتن و قرائت قرآن را به مدت دو سال در مکتبخانه ملا ابوالقاسم خمین آموخت. سپس وارد دبستانی در خمین شد، ولی به سبب روحیه مذهبی پدرش، در کلاس پنجم ابتدایی تحصیل در آنجا را رها کرد و به فراگیری دروس حوزوی روی آورد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۲۴)</ref> و صمدیه را نزد شیخ احمد آل طاهر خواند. سپس به اراک رفت و در مدرسه ملا ابراهیم آن شهر مقیم شد و حاشیه ملا عبدالله (در منطق) را نزد سیدعلی اراکی فراگرفت. بخشی از کتاب معالم را هم نزد شیخ قنبرعلی آموخت <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۲۸-۳۱)</ref> و آنگاه در سال ۱۳۲۶-۱۳۲۷ش راهی قم شد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۲۲۱).</ref> او در حوزه علمیه قم، معالم را نزد شیخ جعفر سبحانی و شرح لمعه را پیش سیدموسی صدر و میرزا جواد تبریزی خواند. آنگاه در درس رسایل و مکاسب میرزا علی‌اکبر مشکینی شرکت کرد و سپس از درس رسایل میرزا محمد مجاهدی تبریزی و سیدرضا بهاءالدینی بهره برد. بخش دیگری از مکاسب و همچنین کفایه‌الاصول را هم نزد شیخ عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی فراگرفت <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۳۲-۳۳).</ref> همچنین از درس قوانین‌الاصول میرزا حسین نوری همدانی استفاده کرد و بخش دیگری از آن را نزد سیدرضا صفی (عمادالدینی) خواند <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۵۷).</ref> مسعودی خمینی هم‌زمان به تحصیل شرح منظومه ملاهادی سبزواری نزد شیخ محمد فکور یزدی، سیدرضا صدر و مسلم ملکوتی پرداخت و منطق را هم خدمت سیدجلال‌الدین آشتیانی فراگرفت. در درس اسفار اربعه و شفای ابوعلی سینا هم از شاگردان علامه سیدمحمدحسین طباطبایی بود <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۳۲-۳۳).</ref> مدتی هم از درس‌های اخلاق سیدرضا صدر (خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۴۲-۴۳) و سیدحسین فاطمی بهره برد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۵۷).</ref> | |||
مسعودی خمینی سپس به فراگیری درس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس خارج آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی و امام‌خمینی استفاده کرد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۳۳).</ref> او از سال ۱۳۳۷ش در درس خارج فقه امام‌خمینی و اصول که در مسجد سلماسی و سپس مسجد اعظم قم تشکیل می‌شد، حضور یافت <ref>(مصاحبه حجت‌الاسلام‌والمسلمین تقوی با...)</ref> و کتاب مکاسب را از ابتدا تا اواسط یا انتهای مبحث فضولی پیش ایشان خواند <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۱۷۰).</ref> در تابستان ۱۳۴۳ش نیز در درس مسائل مستحدثه امام‌خمینی که در بیت امام برگزار می‌شد، شرکت داشت <ref>(مصاحبه حجت‌الاسلام‌والمسلمین تقوی با...).</ref> وی درباره ویژگی‌های درس خارج امام‌خمینی می‌گوید: «شیوه تدریس امام به این صورت بود که ابتدا مسئله‌ای را مطرح می‌کردند و می‌فرمودند. این مسئله دارای مقدماتی است. بعد از ذکر مقدمات، در خلال صحبت‌هایشان اقوال علمایی همچون مرحوم نائینی و آخوند خراسانی را مطرح می‌کردند و بعد به نقد آنها می‌پرداختند. معمولاً کسی نمی‌توانست مقابل ایشان ایستادگی کند... نکته دیگر اینکه وقتی امام در محفل درس، اقوال و آرای دیگران را مطرح می‌کردند، احدی از شاگردان حق اظهار نظر نداشت، ولی وقتی نوبت به موضع‌گیری خودشان می‌رسیدفضا را باز گذاشته بود که طلبه‌ها انتقاد کنند... ایشان چنان افکار شاگردانش را به درس و بحث گره می‌زد و درگیر می‌کرد که کسی خوابش نمی‌برد و نیز هنگام تدریس به تمام جزئیات جلسه و حالات شاگردان اشراف داشت» <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۱۶۸-۱۷۱).</ref> او درباره سال‌های حضور در درس خارج فقه یا اصول امام‌خمینی در خاطراتش سخنی نگفته است، ولی می‌توان احتمال داد که در دهه ۱۳۳۰ ش در آن درس‌ها حاضر می‌شد و تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور در آبان ۱۳۴۳ در آن درس شرکت می‌کرد. وی یک سال و نیم هم در درس خارج فقه (خیارات) آیت‌الله سیدمحمدرضا گلپایگانی شرکت کرد و مدتی هم در درس خارج آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد استفاده کرد. آنگاه مدت هشت سال در درس خارج محمدتقی بهجت حضور یافت <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۳۳).</ref> در تعطیلات تابستانی هم به اراک می‌رفت و در درس خارج محمد امامی اراکی شرکت می‌کرد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۵۲).</ref> هم‌زمان با تحصیل، به تدریس درس‌هایی چون جامع‌المقدمات، صمدیه و عوامل ملامحسن در حوزه علمیه قم می‌پرداخت و آنگاه تدریس حاشیه ملا عبدالله را در مسجد محمدیه شروع کرد و سپس به تدریس شرح لمعه، رسایل و... در حوزه علمیه قم ادامه داد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۶۰-۶۱).</ref> او از امام‌خمینی <ref>(صحیفه امام، ج۲، ص۱۸۲)</ref> و آیات گلپایگانی، محمدتقی بهجت و شیخ محمدعلی اراکی اجازاتی در امور شرعیه دریافت کرد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۶۳-۶۴).</ref> | |||
مسعودی خمینی از نخستین روزهای ورود به قم به خانه امام‌خمینی تردد داشت و یک بار نیز واسطه انتقال وجهی از سیدمرتضی پسندیده به ایشان شد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۳۴-۳۵).</ref> او که در دوران تحصیل در قم با جمعیت فدائیان اسلام آشنا شده و تحت تأثیر مبارزات آنان قرارگرفته بود <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۶۹)،</ref> با آغاز نهضت اسلامی به فعالیت علیه حکومت پهلوی پرداخت و در سال ۱۳۴۲ش به جرم دفاع از امام‌خمینی در خمین دستگیر و سپس از سخنرانی در آنجا منع شد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۲۶۳).</ref> پس از دستگیری امام‌خمینی در ۱۵ خرداد، در تجمع اعتراضی طلاب در حرم حضرت معصومه (س) شرکت داشت <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۲۶۵).</ref> سپس در همان سال به جرم تردد به بیت امام‌خمینی دستگیر و به ساواک قم منتقل شد و مدتی بعد آزاد گردید (خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۲۶۸). همچنین در سال‌های ۱۳۴۲-۱۳۴۳ ش همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم، اعلامیه‌هایی را امضا می‌کرد <ref>(سیر مبارزات یاران...، ج۲، ص۸۰-۸۳، ۲۱۴-۲۱۵، ۲۳۳-۲۳۶؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۶، ۱۱۰، ۱۳۰، ۱۴۵، ۱۶۳، ۱۶۵، ۱۷۳، ۱۸۸، ۱۹۶، ۱۹۹).</ref> یکی از نامه‌هایی که توسط او امضا شد، ارسال نامه همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم به آیات سیدمحمدهادی حسینی میلانی و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی در موسم تبلیغ (رمضان ۱۳۴۳ش) بود. آنان در این نامه، با اشاره به موسم تبلیغ و سختگیری‌های حکومت پهلوی علیه امام‌خمینی، خواستار اظهار نظر آن مراجع درباره تجلیل از امام‌خمینی، علی‌رغم این سختگیری‌ها شدند. آیات میلانی و مرعشی نجفی هم در پاسخ، بر تجلیل از امام‌خمینی و تکرار مطالبه علما درباره بازگشت امام‌خمینی به کشور تأکید کردند <ref>(آیت‌الله‌العظمی سید...، ص۲۶۵ـ۲۶۹؛ روحانی، ج۲، ص۳۵-۳۷؛ دوانی، خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ج۵، ص۸۲-۸۴).</ref> همچنین او در انتشار نشریات بعثت و انتقام مشارکت داشت. علاوه بر آن، در تشکیل جمعیت سرّی با هدف اصلاح حوزه علمیه قم و تبیین معارف دینی نقش داشت <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۲۷۸-۲۸۳).</ref> | |||
مسعودی خمینی در سال ۱۳۴۶ ش به نجف رفت <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۳۱۴)</ref> و در آنجا امام‌خمینی به او پیشنهاد داد برای تبلیغ دین به سیرجان برود. پیرو این دستور، او راهی سیرجان شد و مورد استقبال اهالی آن شهر قرار گرفت. امام‌خمینی پس از اطلاع از این قضیه، در نامه‌ای خوشحالی خود را از موفقیت وی در آنجا ابراز کرد <ref>(صحیفه امام، ج۲، ص۲۴۲).</ref> مسعودی خمینی چند سال در سیرجان به فعالیت‌های تبلیغی پرداخت و ازجمله اقدامات او در سیرجان، برگزاری جلساتی با جوانان بود که با کمک آنان، یکی از سینماهای آنجا و همچنین کتابخانه شاهنشاهی به آتش کشیده شد. به همین سبب و نیز به خاطر دفاع از امام‌خمینی، توسط ساواک بازداشت و به کرمان اعزام گردید و مدت سه روز در زندان بود و سپس به قم بازگردانده شد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۳۳۱-۳۳۳).</ref> او پس از بازگشت به قم، به تدریس در حوزه علمیه قم ادامه داد و در هیئت مدرسان حوزه علمیه قم عضویت یافت و در اغلب جلسات آنان شرکت می‌کرد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۴۰۳)</ref> و همراه با آنان اعلامیه‌هایی در حمایت از امام‌خمینی یا انتقاد از حکومت پهلوی امضا می‌کرد و امضای او زیر اغلب اعلامیه‌ها دیده می‌شود <ref>(اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۳۹، ۲۵۱، ۲۶۸، ۲۷۲، ۲۹۹، ۳۲۲، ۳۳۱، ۴۰۵، ۴۲۰، ۴۲۷، ۴۳۴، ۴۳۹، ۴۴۴، ۴۵۰، ۴۵۲، ۴۶۲، ۴۷۳، ۴۷۶، ۴۷۹، ۴۸۲، ۴۹۱، ۴۹۸، ۵۰۵، ۵۲۵، ۵۲۹، ۵۳۴).</ref> | |||
مسعودی خمینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مدرسه رفاه در خدمت امام‌خمینی بود <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۶۴-۶۵).</ref> سپس در ۲۳ اسفند ۱۳۵۷ با حکم امام‌خمینی و همراه با ابراهیم امینی، به استان هرمزگان رفت و به کمیته‌های انقلاب اسلامی در آن استان رسیدگی کرد <ref>(صحیفه امام، ج۶، ص۳۷۳).</ref> پس از دو ماه بررسی مشکلات کمیته‌های انقلاب اسلامی در هرمزگان، گزارشی از آن به امام‌خمینی ارائه کرد <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۵-۶۷).</ref> در هشتم آبان ۱۳۵۸ نیز از سوی امام‌خمینی و همراه با ابراهیم امینی، به ترکمن‌صحرا در استان گلستان اعزام شد تا به اختلافات ایجادشده در آن منطقه رسیدگی کند <ref>(صحیفه امام، ج ۱۰، ص۳۹۷).</ref> پس از بازگشت از مأموریت فوق، به بوشهر اعزام و مأمور رسیدگی به وضعیت زندان‌های آن استان شد. مدتی هم در بازرسی کل کشور مشغول به فعالیت گردید. آنگاه با اجازه امام‌خمینی به قم بازگشت و مسئولیت اداره مدرسه رضویه را بر عهده گرفت و به تدریس در آنجا نیز پرداخت. مدتی هم در هیئت داوران حج که برای رسیدگی به مشکلات میان زوار تشکیل شده بود، عضویت یافت <ref>(خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، ص۶۴-۶۷).</ref> وی در سال ۱۳۷۱ش به سمت متولی آستانه حضرت معصومه (س) منصوب شد و تا سال ۱۳۸۹ش در آن سمت بود (مروار، ص۳۵۲). وی هم‌اکنون به فعالیت‌های علمی در قم اشتغال دارد. یکی از مهم‌ترین آثار او، مشارکت در انتشار کتاب طهارت امام‌خمینی است <ref>(مصاحبه حجت‌الاسلام‌والمسلمین تقوی با...).</ref> | |||
== پانویس== | |||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تاکنون (۱۳۸۵)، ج۳ (زندگی‌نامه اعضا)، تدوین: | * جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تاکنون (۱۳۸۵)، ج۳ (زندگی‌نامه اعضا)، تدوین: سیدمحسن صالح، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی (۱۳۸۳)، تدوین جواد امامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی (۱۳۸۳)، تدوین جواد امامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* سیر مبارزات یاران | * سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۲، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | ||
* مروار، محمد (۱۳۸۹)، «مسعودی خمینی، علی‌اکبر»، فرهنگنامه رجال روحانی عصر | * مروار، محمد (۱۳۸۹)، «مسعودی خمینی، علی‌اکبر»، فرهنگنامه رجال روحانی عصر امام‌خمینی، تألیف: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ج۱، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* مصاحبه شفاهی حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدکاظم تقوی با آیت‌الله مسعودی خمینی. | * مصاحبه شفاهی حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدکاظم تقوی با آیت‌الله مسعودی خمینی. | ||
{{پایان}} | |||
[[رده:پروژه شاگردان]] | [[رده:پروژه شاگردان]] | ||