مهدی حائری تهرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

حائری تهرانی در سال ۱۳۲۷ ش راهی قم شد و در حوزه علمیه قم مکاسب را نزد آیات سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و شیخ مرتضی حائری یزدی خواند و رسایل را هم پیش آیت‌الله حائری یزدی فراگرفت. در درس کفایه‌الاصول نیز از شاگردان آیات سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی بود. او آنگاه در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی و درس خارج اصول امام‌خمینی، شیخ محمدعلی اراکی و علامه سیدمحمدحسین طباطبایی شرکت کرد (همان). علاوه بر آن از درس خارج فقه و اصول آیات سیدکاظم شریعتمداری و سیدمحمد محقق داماد نیز بهره‌مند شد (شریف رازی، ج ۲، ۱۲۸). همچنین در درس خصوصی تفسیر و فلسفه علامه سیدمحمدحسین طباطبایی که برای جمع معدودی از فضلا تشکیل شده بود، شرکت می‌کرد (سلیمانی آشتیانی، ۷۴). درباره سال‌های دقیق حضور وی در درس خارج اصول امام‌خمینی گزارشی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد در واپسین سال‌های دهه ۱۳۲۰ ش تا ۱۳۳۵ ش که راهی عراق شد، در آن درس شرکت می‌کرد. او در سال ۱۳۳۵ ش به عراق رفت و مدتی در حوزه علمیه نجف اشرف به تحصیل پرداخت و از درس خارج [احتمالاً خارج فقه] آیات سیدجمال‌الدین گلپایگانی و سیدعبدالهادی شیرازی و خارج اصول آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی استفاده کرد («درگذشتگان: آیت‌الله...»، ۱۲۹) و از آیات سیدجمال‌الدین گلپایگانی و سیدعبدالهادی شیرازی اجازه اجتهاد و از علامه حاج‌آقا بزرگ تهرانی اجازه نقل روایت گرفت (سلیمانی آشتیانی، ۷۴). سپس به کشور بازگشت و در قم به تدریس و فعالیت‌های اجتماعی مشغول شد. در کنار آن، به تحصیلات دانشگاهی ادامه داد و موفق به دریافت درجه دکتری از دانشکده الهیات دانشگاه تهران گردید («درگذشتگان: آیت‌الله...»، ۱۲۹).

حائری تهرانی با آغاز نهضت اسلامی از سال ۱۳۴۱ ش جلساتی را درباره «مبانی حکومت در اسلام و ریشه‌های انقلاب» همراه با افرادی چون عبدالرحیم ربانی شیرازی، سیدمحمد حسینی بهشتی، علی قدوسی و...تشکیل می‌داد و به بحث و بررسی درباره حکومت اسلامی می‌پرداخت (سلیمانی آشتیانی، ۷۶). در سال ۱۳۴۱ ش همراه با سیدمحمد حسینی بهشتی در تأسیس مدرسه حقانی نقش داشت و پس از تأسیس، در شورای مدیریت آن حضور یافت و در حل‌وفصل مسائل آن مدرسه با مدیران آنجا همکاری می‌کرد (جعفریان، ۲۹۴). او در سال ۱۳۴۲ ش و پس از دستگیری امام‌خمینی، در تحصن علمای مهاجر به تهران شرکت داشت و همراه با آنان اعلامیه‌هایی را امضا می‌کرد. ازجمله همراه با جمعی از علمای مهاجر و متحصن در تهران، نامه‌ای به سیدمحمود طالقانی، روحانی زندانی در زندان قصر تهران ارسال کرد و به ادامه حبس او اعتراض کرد و خواستار آزادی او و آقایان مهدی بازرگان و یدالله سحابی شد (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۹۹). سپس با امضای اعلامیه‌ها و بیانیه‌هایی همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم، به انتقاد از حکومت پهلوی پرداخت (سیر مبارزات یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج ۲، ۸۲؛ همان، ج ۲؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۹۹، ۱۰۶، ۱۱۰، ۱۳۴، ۱۶۴، ۱۷۳، ۱۸۸؛ روحانی، ج ۱، ۶۴۲، ۸۰۲). علاوه بر آن، در چاپ اعلامیه‌ها و بیانیه‌های امام‌خمینی نقش داشت (مسجد ارک به روایت اسناد ساواک، چهل‌ودو). یکی از مهم‌ترین دل‌مشغولی‌های حائری تهرانی، ایجاد کتابخانه‌ها، مدارس، نوسازی اماکن مذهبی و عام‌المنفعه قدیمی و فراهم نمودن امکانات آموزشی و رفاهی برای طلاب بود. ازجمله در تأسیس مدرسه حقانی نقش داشت و تجهیز کتابخانه حوزه علمیه قم را بر عهده گرفت. وی در سال ۱۳۵۵ ش به تهران رفت و امامت جماعت مسجد ارگ تهران را عهده‌دار شد و به اقامه نماز جماعت در آنجا و همچنین مسجد الغدیر پرداخت («درگذشتگان: آیت‌الله...»، ۱۲۹).