سیدحسن شریعتمداری

سیدحسن شریعتمداری، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.

سیدحسن شریعتمداری معروف به شریعتمدار جهرمی و شریعتمدار شیرازی در سال ۱۳۰۰ ش در خانواده‌ای روحانی در شهر جهرم به دنیا آمد (انصاریان خوانساری، ۴۰۴). پدرش سیدمحمدعلی معروف به حاج فاضل از روحانیان جهرم (همان) و جدش میرزا ابوالقاسم شریعتمداری جهرمی از عالمان آن سامان بود (شریف رازی، ج ۵، ۱۲). سیدحسن شریعتمداری جهرمی‌خواندن و نوشتن را در زادگاهش فراگرفت. سپس وارد مدرسه علمیه زمانیه آن شهر شد و بخشی از دروس حوزوی را پیش سیدابراهیم حق‌شناس جهرمی و سیدمحمد احمدی خواند. آنگاه راهی شیراز شد و در مدارس علمیه آن شهر از درس‌های سیدمحمدباقر آیت‌اللهی بهره برد. شریعتمداری جهرمی سپس راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، سیدمحمد محقق داماد و سیدمحمدتقی موسوی خوانساری (انصاریان خوانساری، ۴۰۴) و امام‌خمینی بهره‌مند شد (روحانی، ج ۱، ۴۴؛باقری بیدهندی، ۱۳۲). درباره سال‌های حضور او در درس‌های خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست. او در سال ۱۳۴۵ ش از امام‌خمینی اجازه‌ای در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد و امام‌خمینی در ذیل معروف او عبارت «معروف هستند» را قید کرده بودند (صحیفه امام، ج ۱، ) که نشان از شناخت امام‌خمینی از او داشت. سیدحسن شریعتمداری سپس راهی تهران شد و به تدریس در مدرسه علمیه مروی تهران پرداخت (شریف رازی، ج ۵، ۱۱). او پس از حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه قم در نوروز ۱۳۴۲، همراه با جمعی از روحانیان تهران نامه‌ای به آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی نوشتند و ضمن تسلیت آن فاجعه به ایشان، تنفر خود را از آن «اقدام وحشیانه» مأموران اعلام کردند (حضرت آیت‌الله العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی، ج ۱، ۳۶). با استناد به این سند می‌توان گفت که از سال ۱۳۴۱ ش در تهران مقیم شده بود و پیش از آن تاریخ در درس‌های امام‌خمینی شرکت می‌کرده است. او در سال ۱۳۴۹ ش در تهران مقیم بود و از عالمان تهران محسوب می‌شد (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۲۲۳) و پس از درگذشت آیت‌الله سیدمحسن طباطبایی حکیم، همراه با جمعی دیگر از روحانیان تهران، تلگرافی به «آیت‌الله العظمی آقای خمینی مرجع تقلید» ارسال کردند و رحلت آیت‌الله حکیم را به «پیشوای عظیم‌الشأن» تسلیت گفتند (روحانی، ج ۲، ۵۷۷-۵۷۸؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۲۲۳ ـ ۲۲۴). سیدحسن شریعتمداری در سال ۱۳۵۱ ش در تهران درگذشت (انصاریان خوانساری، ۴۰۴؛ شریف رازی، ج ۵، ۱۱) و پیکرش پس از انتقال به قم در حرم علی بن حمزه (ع) آن شهر به خاک سپرده شد (انصاریان خوانساری، ۴۰۴). منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انصاریان خوانساری، محمدتقی (۱۳۹۵)، مرزبان ایمان و یقین آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدتقی خوانساری، قم، انصاریان؛ باقری بیدهندی، ناصر(۱۳۶۸)، «بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله العظمی حاج آقا روح‌الله خمینی»، ماهنامه نور علم، دوره سوم،شماره ۳۱، تیر؛ حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۵)، ج ۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ روحانی، سیدحمید (۱۳۶۴)، نهضت امام‌خمینی در ایران، ج ۲، تهران، واحد فرهنگی بنیاد شهید با همکاری سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۵، تهران، اسلامیه؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج ۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.