علی‌اصغر قاضی‌زاده

قاضی‌زاده، علی‌اصغر؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. علی‌اصغر قاضی‌زاده در خانواده‌ای روحانی در قم به دنیا آمد. جد پدری او ملاعلی قاضی از روحانیان منطقه ده رود شهر قم بود که به سبب مخالفت با حکومت وقت، به آستانه در اراک تبعید شد. علی‌اصغر قاضی‌زاده مقدمات دروس حوزوی را در اراک و نزد استادان آنجا خواند، ولی در مصاحبه‌اش با حریم امام به نام استادانش در اراک اشاره نکرده است. او سپس راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر به تکمیل تحصیلات حوزوی پرداخت. قاضی‌زاده حاشیه را نزد سید موسی صدر خواند و در درس لمعه از شاگردان حسین نوری همدانی بود. رسایل را هم پیش سید عبدالکریم موسوی اردبیلی و شیخ عبدالجواد جبل‌عاملی اصفهانی فراگرفت و در درس کفایه‌الاصول هم از بحث‌های سید محمدباقر سلطانی طباطبایی بهره برد. آنگاه در درس‌های خارج فقه آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی و سید محمدرضا موسوی گلپایگانی شرکت کرد و درس‌های خارج اصول را نزد آیات شیخ محمدعلی اراکی و سید محمد محقق داماد خواند. قاضی‌زاده در مصاحبه‌اش با حریم امام از حضور در درس امام خمینی تا سال ۱۳۴۲ ش سخن گفته و بلافاصله از حضورش در آن درس تا تبعید امام خمینی صحبت کرده است، ولی درباره آغاز درسش پیش امام خمینی اطلاعاتی نداده است. می‌توان احتمال داد که او از دهه ۱۳۳۰ ش تا تبعید امام خمینی، در درس‌های امام خمینی در مساجد سلماسی و اعظم قم شرکت می‌کرده است. وی سپس از امام خمینی اجازه‌ای در امور حسبیه دریافت کرد. همچنین آیت‌الله سید احمد خوانساری اجازه‌ای در امور حسبیه و شرعیه به او داده بود («آیت‌الله شیخ علی‌اصغر قاضی زاده: همه اقدامات انقلابی در این مدرسه انجام می‌شد»، ۴). قاضی‌زاده در سال ۱۳۴۳ و پس از تبعید امام خمینی به خارج از کشور، همراه با جمعی از طلاب و روحانیان اراکی حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به امیرعباس هویدا نخست‌وزیر وقت، تأثر و ناراحتی بی‌نهایت خود را «از تبعید و گرفتاری مرجع بزرگ تقلید شیعه حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی» به جرم دفاع از قرآن و احکام مقدسه اسلام ابزار کردند و ضمن دعوت از دولت وقت به تجدید نظر در برنامه‌های خود بر اساس مقررات اسلام، خواستار آزادی و بازگرداندن «مرجع تقلید شیعیان جهان» به کشور و آزادی دیگر زندانیان سیاسی شدند (خسروشاهی، ج ۳، ۸۶). قاضی‌زاده سپس به اراک رفت و مدیریت مدرسه علمیه محمدابراهیم آن شهر را بر عهده گرفت («آیت‌الله شیخ علی‌اصغر قاضی‌زاده: همه اقدامات انقلابی در این مدرسه انجام می‌شد»، ۴). او اگرچه در طول نهضت اسلامی در اراک فعالیت علنی نداشت، اما نقش مهمی در شکل‌گیری و هدایت نیروهای انقلابی ایفا می‌کرد («پای خاطرات غلامرضا زنجیردار عضو ستاد برگزاری تظاهرات روزهای انقلاب در شهرستان: چند آدم تأثیرگذار در اراک»، ۱۱). همچنین در برخی از جلسات سیاسی فعالان انقلابی در اراک شرکت می‌کرد (نیک‌فام، http://shoghat.blogfa.com). او در هفتم آبان ۱۳۹۸ در اراک از دنیا فت و پیکرش پس از انتقال به قم در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد. منابع: «آیت‌الله شیخ علی‌اصغر قاضی‌زاده: همه اقدامات انقلابی در این مدرسه انجام می‌شد» (۱۳۹۶)، هفته‌نامه حریم امام، سال هفتم، شماره ۳۰۸، ۳ اسفند؛ «پای خاطرات غلامرضا زنجیردار عضو ستاد برگزاری تظاهرات روزهای انقلاب در شهرستان: چند آدم تأثیرگذار در اراک» (۱۳۸۷)، روزنامه کیهان، شماره ۱۹۲۹۷، ۱۹ بهمن؛ خسروشاهی، سید هادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ نیک‌فام، یوسف، «فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی در بازار اراک، ۲»، http://shoghat.blogfa.com/post/402.