سیدجواد سدهی

سیدجواد سدهی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.

سیدجواد سدهی در سال ۱۲۸۵ در تهران و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد («سدهی سیدجواد»، http://daneshnam.ir). ). پدربزرگش سیدمحمدعلی حسینی تهرانی از عالمان و پدربزرگش سیدابوالقاسم سدهی از واعظان برجسته و نامور تهران و صاحب آثاری چون خصایص الایام فی وقایع الایام، دلائل الربوبیه، بدایع الاخبار در اخلاق و بشاره الابرار، برهان الرساله و حسام الشیعه در اثبات امامت امام علی (ع) بود (شریف رازی، ۱۳۵۲، ج ۲، ۳۷۱ـ۳۷۲). سیدجواد سدهی در چنین خانواده‌ای به دنیا آمد و دوران ابتدای و متوسطه را در تهران گذراند. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات و سطح را خواند («سدهی سیدجواد»، http://daneshnam.ir). ). درباره تحصیلات حوزوی او در تهران و قم و پیش از ورود به دوره خارج اطلاعاتی در دست نیست و در زندگینامه‌هایی که از او در کتاب‌های رجالی ثبت شده است، صرفاً بر وجه تبحر و تسلط سدهی در وعظ و خطابه تأکید کرده‌اند و ذکری از استادان وی نکرده‌اند (شریف رازی، ۱۳۵۲، ج ۲، ۳۷۳)، اما در قسمت روحانیان دانشنامه خمینی‌شهر به استادان او اشاره شده و از جمله از آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی و امام‌خمینی به‌عنوان استادان او ذکر شده است («سیدجواد سدهی»، http://daneshnam.ir). در این زندگینامه مختصر اشاره‌ای به سال‌های حضور او در درس‌های خارج فقه و اصول یا دیگر درس‌های امام‌خمینی نشده است، اما با استناد به حضور او در درس آیت‌الله بروجردی که صرفاً درس خارج فقه و اصول در فاصله سال‌های ۱۳۲۴ـ۱۳۳۹ بود، می‌توان گفت در خلال همان سال‌ها در درس‌های امام‌خمینی هم شرکت می‌کرده است. در صورت صحت این احتمال، او در مسجد محمدیه در درس‌های امام‌خمینی شرکت می‌کرده است. سدهی یکی از واعظان برجسته و نامی تهران بود و به گفته شریف رازی، «سدهی از منبریان معروف تهران بودند و در مرثیه و روضه خواندن نفس بسیار گرم و حال بسیار خوبی داشتند. منبری بسیار مؤثر و مهیجی داشت و کمتر مستمعی بود که تحت تأثیر و نفوذ منبر او قرار نگیرد و یا در موقع روضه خواندن ایشان نگرید». وی در ایام عاشورا در مسجد بزازهای تهران منبرهای داغ و پرشور و حرارتی داشت (شریف رازی، ۱۳۵۲، ج ۲، ۳۷۱ـ۳۷۲). بر اساس گزارشی که ساواک از دستگیری فرزند او سیدمحمود سدهی در سال ۱۳۳۸ تهیه کرد، سیدجواد سدهی از منتقدان حکومت پهلوی به‌ویژه سازمان اطلاعات و امنیت (ساواک) بود. همچنین در همان زمان در هیئت زینبیه تهران سخنرانی می‌کرد (آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد، ج ۲، ۹۰۷). او در جریان تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی همراه با جامعه اهل منبر تهران اعلامیه‌ای را علیه آن تصویب‌نامه امضا و در ده هزار نسخه منتشر کردند. بر اساس گزارش ساواک، سدهی و ۱۷ نفر دیگر از واعظان تهران در روز ۲۸ مهر ۱۳۴۱ در منزل شیخ عباسعلی اسلامی جمع شدند و بر سر محتوای متنی که توسط شیخ محمدصادقی واعظ نوشته بود، اندکی گفت‌وگو و سپس توافق کردند و آن را به‌عنوان «نامه جامعه اهل منبر تهران به نخست‌وزیر» امضا نمودند. در پایان آن جلسه توافق شد تا از آن نامه ده هزار نسخه چاپ کنند و در میان بازاریان تهران و شهرستان‌های دیگر توزیع کنند. همچنین مقرر شد واعظان و سخنرانان در منبرها هم آن را برای مردم بخوانند (حجت‌الاسلام حاج شیخ عباسعلی اسلامی به روایت اسناد ساواک، ۱۷۷ـ۱۸۴). سیدجواد سدهی در ۱۷ ربیع‌الاول ۱۳۸۵ (۱۱ تیر ۱۳۴۴) در تهران و بالای منبر براثر سکته قلبی از دنیا رفت و پیکرش پس از تشییع در تهران به شهرری منتقل شد و در صحن مطهر حضرت عبدالعظیم (ع) به خاک سپرده شد (شریف رازی، ۱۳۷۰، ۱۶۷). منابع: آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد (۱۳۷۹)، ج ۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ حجت‌الاسلام حاج شیخ عباسعلی اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۲)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی؛ «سدهی سیدجواد»، دانشنامه خمینی‌شهر، http://daneshnam.ir؛ شریف رازی، محمد (۱۳۷۰)، اختران فروزان ری و طهران، قم، مکتبه الزهرا؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۲، تهران، اسلامیه.