عباسعلی صادقی قهاره: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان            = آیت‌الله عباسعلی صادقی قهاره

| تصویر            =  

| لقب              = آیت‌الله

| محل دفن          = قم، حرم حضرت معصومه (س)

| خویشاوندان سرشناس = فرزند شهید احمد صادقی (شهید جنگ)

| محل تحصیل        = حوزه علمیه قم

| سیاسی            = فعال در مبارزات ضد رژیم پهلوی، مسئول کمیته انقلاب اسلامی

عباسعلی صادقی قهاره در سال ۱۳۰۴ ش در روستای قهاره در اردستان اصفهان متولد شد <ref>سیف‌زاده، ص۷۲۱-۷۲۳؛ برزویی، ص۳۳۱</ref>. جد پدری او شیخ ابوالقاسم محمدی معروف به ملا قاسم و جد مادری‌اش ملا ابراهیم هر دو در سلک روحانیت بودند <ref>سیف‌زاده، ص۷۲۱</ref>. او خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه ملا حسین در قهاره آموخت. آنگاه به فراگیری دروس حوزوی نزد پدربزرگش شیخ ابوالقاسم محمدی پرداخت و کتاب امثله و شرح امثله و جامع‌المقدمات را نزد او فراگرفت <ref>سیف‌زاده، ص۷۲۲</ref>. وی در یازده‌سالگی راهی اصفهان شد <ref>برزویی، ص۳۳۱</ref> و در مدرسه جده بزرگ آن شهر مقدمات و بخشی از دروس سطح را زیر نظر شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادی خواند <ref>سیف‌زاده، ص۷۲۴</ref>. سپس براثر فشار حکومت رضاشاهی بر حوزه‌های علمیه، مجبور به ترک اصفهان شد و این بار به روستای حبیب‌آباد (در نزدیکی اصفهان) رفت و بخش دیگری از دروس حوزوی را در آنجا و پیش شیخ عباسعلی ادیب حبیب‌آبادی خواند <ref>برزویی، ص۳۳۱</ref>. او سپس راهی قم شد.

صادقی قهاره در مصاحبه با سیف‌زاده، یک بار از حضور در قم در سال ۱۳۱۳ ش و پس از دو سال تحصیل در اصفهان و دو سال پیش از رحلت آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی <ref>سیف‌زاده، ص۷۲۵</ref> و در جایی دیگر در همان مصاحبه، از عزیمت به قم در سال ۱۳۱۸ ش سخن گفته است <ref>همان، ص۷۴۰</ref>. به نظر می‌رسد قول اخیر به واقعیت نزدیک‌تر است. او در مدرسه فیضیه با مرتضی مطهری هم‌حجره شد <ref>سیف‌زاده، ص۷۲۶</ref>. در حوزه علمیه آن شهر، شرح لمعه را نزد شیخ محمد صدوقی یزدی آموخت. مدتی هم از درس سید رضا بهاءالدینی بهره برد و در درس مکاسب و کفایه از شاگردان محمدعلی کرمانی بود. سپس در درس سطح آیات سید محمد محقق داماد <ref>برزویی، ص۳۳۱</ref> و درس کفایه و مکاسب روح‌الله کمالوند شرکت کرد <ref>سیف‌زاده، ص۷۴۴</ref>. سپس از درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید محمد حجت کوه‌کمری، سید صدرالدین صدر و سید محمدتقی خوانساری هم استفاده کرد <ref>پرونده‌ای در بزرگداشت مرحوم آیت‌الله عباسعلی صادقی، ص۳</ref> و با ورود آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی به قم، در درس خارج فقه و اصول ایشان حضور یافت <ref>همان</ref>. او در مصاحبه‌ای از حضور در درس فقه امام خمینی سخن گفته و تأکید کرده است: «بیشتر درس‌هایم را نزد امام خوانده‌ام» <ref>همان</ref> و با استناد به این گزارش می‌توان گفت که احتمالاً بخشی از درس‌های سطح عالی را پیش امام خمینی خوانده است؛ ازجمله درس سطح رسایل (برائت). همچنین در درس اخلاق امام خمینی در مدرسه فیضیه حضور می‌یافت <ref>سالگرد ورود آیت‌الله...</ref>، اما درباره حضور او در درس خارج فقه یا اصول امام خمینی گزارش دقیقی وجود ندارد و از فحوای کلام او می‌توان استنباط کرد که از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی نیز بوده است <ref>سیف‌زاده، ص۷۴۴</ref>. می‌توان احتمال داد که از اواخر دهه ۱۳۲۰ تا سال ۱۳۳۸ ش (عزیمت عباسعلی صادقی به خرم‌آباد) در آن درس که در مسجد محمدیه و سپس سلماسی قم برگزار می‌شد شرکت می‌کرده است.

صادقی هم‌زمان با تحصیل دروس خارج فقه، به تدریس ادبیات عرب، مکاسب و کفایه در حوزه علمیه قم نیز می‌پرداخت <ref>برزویی، ص۳۳۲</ref> و از مدرسان آن حوزه به شمار می‌رفت. سپس در سال ۱۳۳۸ ش به دعوت روح‌الله کمالوند، بنیان‌گذار مدرسه کمالیه در خرم‌آباد، راهی آن شهر شد <ref>همان</ref> و به تدریس در آن مدرسه علمیه ادامه داد و در جلب و جذب طلاب علوم حوزوی به آن مدرسه نقش داشت <ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۲۴۷</ref>. او هم‌زمان نماز جماعت را در مسجد حاج رمضان آن شهر اقامه می‌کرد <ref>همان، ص۲۸۵</ref>. صادقی قهاره در سال ۱۳۴۱ ش و در جریان مبارزه علما و مراجع علیه تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، همراه با سید جواد الیاسی و به نمایندگی از مدرسان و محصلان مدرسه علمیه کمالیه، با ارسال تلگرافی به آیت‌الله سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، امام خمینی و سید کاظم شریعتمداری، پشتیبانی طلاب علوم حوزوی و مبلغان را از تلاش‌های آنان، در هر مرحله و تا حصول نتیجه اعلام کردند <ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۵۷</ref>. وی در جریان اجرای طرح سربازگیری طلاب (در اردیبهشت ۱۳۴۲)، از سوی کمالوند به قم رفت تا نظر امام خمینی را درباره نحوه مبارزه با آن جویا شود. او دراین‌باره با امام خمینی و آیت‌الله سید محمدرضا موسوی گلپایگانی دیدار کرد و در آنجا شاهد دیدار آیت‌الله گلپایگانی با سید محسن صدر (صدرالاشراف) و موضع‌گیری ایشان درباره طرح فوق بود <ref>سیف‌زاده، ص۷۳۳</ref>. او به سبب تداوم این‌گونه مبارزات در سال ۱۳۴۲ ش توسط ساواک دستگیر و زندانی شد <ref>یاران امام به...، کتاب ۲۳، ص۲۴۷</ref>. او پس از تبعید امام خمینی به ترکیه، همراه با جمعی از روحانیان خرم‌آباد، نامه‌ای را به مراجع تقلید ارسال کردند و تأسف و تأثر شدید اهالی لرستان را از «توقیف و تبعید آیت‌الله‌العظمی آقای حاج‌آقا روح‌الله خمینی» ابراز نمودند و خطاب به مراجع تقلید اعلام کردند «هرگونه اقدامی که از طرف حوزه علمیه خرم‌آباد برای دفع اهانت از محضر مقدس آیت‌الله خمینی ضرورت دارد و لازم است، ابلاغ فرمایید» <ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۱۲۳</ref>.

وی پس از درگذشت کمالوند، در شمار مدرسان عالی حوزه علمیه کمالیه قرار گرفت. او همواره با قم ارتباط داشت و در تهیه و توزیع اعلامیه‌های امام خمینی در خرم‌آباد فعال بود <ref>سیف‌زاده، ص۷۳۴</ref>. بر اساس گزارش‌های ساواک، صادقی قهاره در سال‌های ۱۳۴۵-۱۳۴۷ ش، به همکاری با سید فخرالدین رحیمی، از روحانیان مبارز خرم‌آباد می‌پرداخت <ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۳۱۶-۳۱۷</ref>. او در سال ۱۳۵۲ ش در عزیمت سید اسدالله مدنی به خرم‌آباد نقش داشت <ref>برزویی، ص۳۳۲؛ سیف‌زاده، ص۷۳۶</ref>. در خرداد ۱۳۵۴ و پس از حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه قم، با حضور در خانه سید اسدالله مدنی، به رایزنی درباره نحوه واکنش به آن واقعه پرداختند و پس از مشورت با سید عیسی جزایری، فردی را برای اطلاع از ماجرا به قم اعزام کنند <ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴، ص۳۳۳</ref>. او در آبان ۱۳۵۴ و پس از تبعید سید اسدالله مدنی به شهر نورآباد ممسنی، همراه با تنی چند از عالمان خرم‌آباد، راهی آن شهر شد <ref>همان، ص۴۵۹</ref>، ولی ساواک از دیدار آنان با آیت‌الله مدنی جلوگیری کرد <ref>همان ص۴۶۳</ref>. همچنین در همان سال، همراه با برخی از روحانیان خرم‌آباد، راهی برازجان شد و با سید محمد صالح طاهری خرم‌آبادی، روحانی خرم‌آبادی تبعیدی در آن شهر دیدار کرد <ref>همان، کتاب ۲۳، ص۳۷۳</ref>.

صادقی پس از درگذشت مشکوک سید مصطفی خمینی، در ۶ آبان ۱۳۵۶ همراه با جمعی از روحانیان خرم‌آباد مجلس ختمی به آن مناسبت در حوزه علمیه کمالیه آن شهر برگزار کرد (<ref>آیت‌الله سید مصطفی...، ص۴۵۸</ref>؛ <ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۳۸۷</ref>). پس از چاپ مقاله احمد رشیدی مطلق علیه امام خمینی در روزنامه اطلاعات هم همراه با جمعی از روحانیان خرم‌آباد در اعتراض به آن اهانت، از اقامه نماز جماعت خودداری کرد و سپس همراه با سید نورالدین رحیمی و سید احمد طاهری، نامه‌ای را به مراجع تقلید ارسال و تنفر و انزجار خود را از آن اقدام اعلام کردند. پس از آن، آیت‌الله مرعشی نجفی با ارسال نامه‌ای خطاب به آنان، از آنان تقدیر کرد (<ref>همان، ص۳۸۹-۳۹۰</ref>). او در ۲۰ مرداد ۱۳۵۷ و پس از دستگیری شیخ محمد آل اسحاق، یکی از سخنرانان مساجد خرم‌آباد، همراه با جمعی از روحانیان خرم‌آباد، در مسجد علوی آن شهر دست به تحصن زدند و خواستار آزادی آل اسحاق و تعقیب قانونی رئیس شهربانی خرم‌آباد شدند (<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۴۷۹</ref>). در پی این اقدام، همراه با چهار تن دیگر از روحانیان خرم‌آباد به‌عنوان عناصر مؤثر درجه یک در تحریک مردم (<ref>سیر مبارزات یاران...، ج ۸، ص۸۶</ref>) و به اتهام ایراد سخنان خلاف مصالح مملکت و تحریک و تشویق مردم به ایجاد آشوب و بلوا در خرم‌آباد توسط مأموران دولتی دستگیر و به تهران انتقال داده شد و در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری زندانی گردید (<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۴۶۴-۴۶۳</ref>). پس از آن جمعی از مردم خرم‌آباد در تظاهراتی در ۲۳ مرداد ۱۳۵۷ که به درگیری مردم با مأموران حکومتی انجامید، خواستار آزادی روحانیان دستگیرشده ازجمله عباسعلی صادقی شدند (<ref>همان، ص۳۹۷-۳۸۸</ref>). شیخ محمد صدوقی یزدی هم در اعلامیه‌ای درباره کشتار مردم در لرستان، از دستگیری روحانیان خرم‌آباد با عنوان نمونه‌هایی از رویکرد دولت نسبت به روحانیت نام برد و آن را تقبیح کرد (<ref>سیر مبارزات یاران...، ج ۱۲، ص۲۷۳-۲۷۴</ref>). صادقی قهاره پس از مدتی حبس در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری، به مدت نوزده روز تحت بازجویی قرار گرفت و سپس به زندان قصر انتقال یافت و در آنجا با محمدعلی رجایی هم‌سلول بود (<ref>سیف‌زاده، ص۷۳۵-۷۳۶</ref>). ساواک در گزارشی درباره عباسعلی صادقی، آزادی او را به مصلحت ندانست (<ref>سیر مبارزات یاران...، ج ۱۴، ص۲۶۳</ref>)، ولی او پس از دو ماه حبس آزاد شد (<ref>سیف‌زاده، ص۷۳۵-۷۳۶</ref>) و در ۵ آبان همان سال، در بازگشت به خرم‌آباد مورد استقبال مردم قرار گرفت (<ref>دالوند، ص۲۳۱</ref>).

او در آذر ۱۳۵۷ ش (مصادف با ماه محرم) در برگزاری تظاهرات و راهپیمایی‌های اعتراضی مردم خرم‌آباد علیه حکومت پهلوی نقش داشت (<ref>همان، ص۲۸۵</ref>). صادقی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به تدریس خارج فقه و اصول در خرم‌آباد ادامه داد. هم‌زمان در نهادهای مختلف به فعالیت‌های اجرایی ـ اداری می‌پرداخت و مدتی سرپرستی کمیته‌های انقلاب اسلامی خرم‌آباد را بر عهده داشت. در آن سمت به خوزستان رفت و در مقابله با غائله خلق عرب حضور داشت (<ref>سیف‌زاده، ص۷۴۸-۷۵۲</ref>). آنگاه به دستگاه قضایی رفت و به‌عنوان حاکم شرع در خرم‌آباد مشغول فعالیت شد (<ref>همان، ص۷۴۸</ref>). سپس به ریاست دادگاه انقلاب اسلامی آن شهر منصوب شد و سه سال در آن سمت بود (<ref>برزویی، ص۳۳۲</ref>). سپس ریاست جمعیت هلال احمر خرم‌آباد را بر عهده گرفت. در کنار آن، به‌عنوان امام جمعه موقت آن شهر، نماز جمعه را در خرم‌آباد اقامه می‌کرد و بیست‌وهشت سال در آن سمت بود (<ref>سیف‌زاده، ص۷۴۷-۷۴۸</ref>). صادقی سپس سرپرستی و اداره حوزه علمیه کمالیه را بر عهده گرفت (<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۲۴۷</ref>) و بالغ بر نیم قرن به تدریس در آنجا ادامه داد. یکی از فرزندان او به نام احمد صادقی که دانشجوی رشته پزشکی بود، در جبهه‌های جنگ به شهادت رسید (<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ۴۸۱</ref>).

عباسعلی صادقی در ۱۲ آذر ۱۴۰۰ از دنیا رفت و پیکرش پس از تشییع در خرم‌آباد به قم انتقال یافت و پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله جعفر سبحانی در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد (<ref>انصاری، ۳۱۰</ref>).