احمد ابوطالبی

ابوطالبی، احمد؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. احمد ابوطالبی اراکی در سال ۱۲۸۳ ش در اراک به دنیا آمد. پدرش علامه شیخ محمد صالح ازجمله فضلای اراک بود که در جوانی درگذشت. پدربزرگش ملا ابوطالب عراقی، از روحانیان برجسته اراک به شمار می‌رفت که پس از تحصیل در عراق و نزد میرزا محمدحسن شیرازی معروف به میرزای بزرگ شیرازی، به اراک بازگشته و در دوره قاجار، از نفوذی وافر در اراک برخوردار بود. به همین سبب بود که خاندان او به ابوطالبی مشهور شدند. احمد ابوطالبی کتب مقدمات و سطح را در اراک و نزد برادر ارشدش شیخ یحیی ابوطالبی به انجام رساند. سپس برای ادامه تحصیل رهسپار قم شد و در حوزه علمیه آن شهر به تحصیلات حوزوی ادامه داد (جواهرکلام، ج ۱، ۲۹۸). او در آنجا، در درس خارج فقه و اصول آیات سید حسین طباطبایی بروجردی (شریف رازی، ج ۲، ۴۷۲)، امام خمینی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی شرکت کرد (جواهرکلام، ج ۱، ۲۹۸). شریف رازی از امام خمینی به‌عنوان یکی از استادان او نامی نبرده و صرفاً بر «آیاتی دیگر» اشاره کرده است، ولی جواهرکلام که در آخرین سال‌های حیات ابوطالبی، به او دیدار داشت، نام امام خمینی را در فهرست استادان او آورده است (همان) و به نظر می‌رسد اطلاعات جواهرکلام دقیق‌تر باشد. باوجوداین، درباره سال‌های حضور او در درس‌های خارج فقه و اصول امام خمینی گزارش دقیقی در دست نیست. ابوطالبی در ضمن تحصیل، به تدریس کتب مقدمات و سطوح اشتغال داشت (همان). ابوطالبی ازجمله روحانیانی بود که در سال‌های ۱۳۴۱-۱۳۴۲ ش به حمایت از امام خمینی می‌پرداخت. ازجمله پس از طرح اتهاماتی علیه امام خمینی و انتشار اعلامیه و ابلاغیه‌هایی به نام حوزه علمیه قم در این زمینه، در نامه‌ای به آیت‌الله سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، با اشاره به اینکه «مطالب ناروایی را به آقایان و مخصوصاً به حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی مدظله نسبت داده و تهمت‌های کثیف و ناروایی را به مقام شامخ روحانیت و حضرت معظم‌له روا داشته و می‌خواهند انظار عالیه را نسبت به ایشان بدبین نمایند»، همراه با جمعی از روحانیان اراک و در قالب حوزه علمیه اراک «اظهار نفرت و انزجار شدید خود را نسبت به اتهامات و اکاذیب مزبور اظهار» کردند و «نویسندگان آنها را خارج از ربقه اسلام و مفسده‌جو» معرفی و از محضر آیت‌الله گلپایگانی و سایر آیات عظام تقاضا کردند «نظریات خود را در این خصوص و تنزیه مقام شامخ حضرت آیت‌الله‌العظمی خمینی مدظله به اطلاع عموم برساند» (آیت‌الله‌العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، ج ۱، ۷۶). او در سال‌های آخر عمر خود دچار بیماری شد و خانه‌نشین گردید. تصحیح کتاب مجمع الفرائد در علم اصول، اثر شیخ علی فریده الاسلام، از آثار علمی اوست. احمد ابوطالبی در ۲۷ اسفند ماه ۱۳۶۹ در قم درگذشت و پیکرش پس از تشییع، در قبرستان باغ بهشت به خاک سپرده شد (جواهرکلام، ج ۱، ۲۹۹). منابع: آیت‌الله‌العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی (۱۳۸۸)، ج ۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ جواهرکلام، عبدالحسین (۱۳۸۲)، تربت پاکان قم، قم، انصاریان؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۷، تهران، اسلامیه.