ابوالقاسم محبوب

محجوب، ابوالقاسم؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. ابوالقاسم محجوب معروف به محجوب جهرم در سال ۱۳۰۵ ش در جهرم به دنیا آمد. پدرش محمدجعفر از روحانیان جهرم به تدریس دروس حوزوی در آن شهر می‌پرداخت. ابوالقاسم محجوب جامع‌المقدمات را در مدرسه علمیه زمانیه جهرم و نزد استادان آن شهر ازجمله پدرش خواند. سپس ادبیات و بخشی از دروس سطح را پیش شیخ عطاالله حقدان، سید محمد احمدی، سید حسن موسوی نائینی، شیخ علی‌اکبر ناصری و شیخ ابراهیم حق‌شناس جهرمی خواند. آنگاه راهی شیراز شد و در درس استادان آن شهر چون آیات سید نورالدین حسینی هاشمی، شیخ ابوالحسن حدائق، سید محمدباقر آیت‌اللهی شیرازی (حاج عالم) و شیخ محمدجواد آیت‌اللهی حضور یافت و دروس سطح را نزد آنان به پایان رساند. محجوب جهرمی سپس رهسپار قم شد و در حوزه علمیه قم در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید حسین طباطبایی بروجردی، سید احمد خوانساری، امام خمینی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی و شیخ محمدعلی اراکی بهره برد. درس‌های فلسفه و همچنین تفسیر قرآن را هم پیش علامه سید محمدحسین طباطبایی خواند (انصاری، ۳۱۱؛ «آیت‌الله محجوب»، www.roozenamaz.ir). با استناد به فهرست سید حمید روحانی از شاگردان امام خمینی (روحانی، ج ۱، ۴۸) و باقری بیدهندی (باقری بیدهندی،۱۳۳) و نیز زندگینامه محجوب شیرازی درج شده در پایگاه اطلاع‌رسانی نماز جمعه جهرم («آیت‌الله محجوب»، www.roozenamaz.ir) و می‌توان او را از شاگردان قطعی امام خمینی دانست، ولی درباره سال‌های حضور او در درس‌های خارج فقه و اصول امام خمینی گزارش دقیقی در دست نیست. با استناد به تقریرات او از درس اصول امام خمینی (انصاری، ۳۱۱)، می‌توان گفت که از درس خارج اصول امام خمینی بهره‌مند می‌شد و احتمالاً در درس خارج فقه ایشان هم شرکت می‌کرد. بر اساس اسناد ساواک، او در سال‌های ۱۳۴۳-۱۳۴۵ ش در قم حضور داشت (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۴۶ ـ ۱۴۷) بنابراین می‌توان گفت که در دهه ۱۳۳۰ و اوایل دهه ۱۳۴۰ و پیش از تبعید امام خمینی به خارج از کشور در آبان ۱۳۴۳ در درس‌های ایشان در مساجد سلماسی و اعظم قم شرکت می‌کرد. محجوب جهرمی در اول فروردین ۱۳۴۲ در مدرسه فیضیه بود که مأموران حکومت به آن مدرسه یورش بردند. مأموران در آن روز محجوب را مورد ضرب و شتم قرار دادند و بر اثر ضربت و شتم آنان سر او مصدوم شد (تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، ۸۵). در سال‌های ۱۳۴۳-۱۳۴۴ ش ازجمله روحانیانی بود که همراه با جمعی از روحانیان مبارز در قم، با صدور اعلامیه‌هایی به انتقاد از حکومت پهلوی و پشتیبانی از امام خمینی می‌پرداخت (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۴۶ ـ ۱۴۷ و ۱۵۱-۱۵۲؛ روحانی، ج ۱، ۸۰۴؛ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک، ۶۳-۶۵؛ خسروشاهی، ج ۳، ۹۳ و ۱۵۱-۱۵۲). محجوب شیرازی در کنار تحصیل، سال‌ها به تدریس دروس عالی در حوزه علمیه قم پرداخت. او رساله عملیه خود را نگاشته بود، ولی به دلایلی آن را منتشر نکرد («آیت‌الله محجوب»، www.roozenamaz.ir). از دیگر تألیفات او می‌توان به تقریرات درس فقه آیت‌الله بروجردی و تقریرات درس اصول امام خمینی و دیگر کتب فقهی اشاره کرد. ابوالقاسم محجوب در ۸ خرداد ۱۳۹۹ در قم درگذشت («تجلیل از آیت‌الله محجوب جهرمی»، ۳) و پیکرش پس از اقامه نماز جماعت توسط شیخ مهدی شب‌زنده‌دار در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد (انصاری، ۳۱۱). منابع: آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ «آیت‌الله محجوب» (۱۳۹۸)، دفتر امام جمعه جهرم، http://www.roozenamaz.ir؛ اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۹)، «درگذشتگان: آیت‌الله محجوب»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۸۳، مرداد و شهریور؛ باقری بیدهندی، ناصر (۱۳۶۸) «بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله العظمی حاج آقا روح‌الله موسوی خمینی ره»، مجله نور علم، دوره سوم، شماره هفتم، تیر ماه؛ تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی: از مرجعیت امام خمینی تا تبعید (۱۳۷۹)، به کوشش عبدالوهاب فراتی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ خسروشاهی، سید هادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ روحانی، سید حمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی در ایران، بی‌جا، دارالفکر ـ دارالعلم؛ جهان‌مهین، محمدرضا و جهان‌مهین عبدالحسین (۱۳۸۴)، اثرآفرینان جهرم، زیر نظر و با مقدمه شکرالله جهان‌مهین، قم، راسخون؛ رضوی، سید ابوالفضل و کارگر جهرمی، وحید (۱۳۹۴)، انقلاب اسلامی در جهرم، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ «تجلیل از آیت‌الله محجوب جهرمی» (۱۳۹۹)، دوهفته‌نامه افق حوزه، سال هجدهم، شماره ۶۲۷، ۱۹ خرداد.