ابوالفضل سلیمی

سلیمی، ابوالفضل؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. ابوالفضل سلیمی معروف به سلیمی زنجانی در سال ۱۳۰۳ ش به دنیا آمد. او دوره ابتدایی را در مدرسه شاپور زنجان سپری کرد. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و وارد حوزه علمیه زنجان شد و مقدمات را در آنجا و نزد آقایان میرزا اصغر فصاحتی، شیخ حسن میانجی، شیخ علی میانجی و سید یعقوب موسوی زواجری خواند. همچنین مدتی هم در درس‌های سطح آنان شرکت کرد. سلیمی آنگاه برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و از سال ۱۳۲۲ ش پای درس استادان حوزه علمیه قم نشست. ازجمله استادان او در دروس سطح در آن حوزه می‌توان به آقایان محمدعلی چرندابی تبریزی، شیخ عبدالحسین قفقازی، شیخ اسدالله اصفهانی، شیخ عبدالحسین لنکرانی و شیخ احمد کافی‌الملک و آیات سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، حسین نوری همدانی، علی‌اکبر مشکینی و حسینعلی منتظری اشاره کرد. او سپس در درس خارج فقه و اصول آیات سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی، سید محمد محقق داماد و مرعشی نجفی حاضر و از محضر این بزرگان بهره‌مند شد. سلیمی زنجانی در سال ۱۳۴۰ ش به زنجان بازگشت، بنابراین می‌توان گفت که در دهه ۱۳۳۰ ش در درس خارج فقه و اصول امام خمینی که در مساجد محمدیه، سلماسی قم برگزار می‌شد شرکت می‌کرده است. درباره تقریرات احتمالی وی از درس‌های امام خمینی هم گزارشی در دست نیست. سلیمی زنجانی پس از بازگشت به زنجان به تدریس دروس حوزوی و تربیت طلاب در آن شهر پرداخت. هم‌زمان به تبلیغ دین و بیان معارف دینی و تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه هم اشتغال داشت (عقل سلیم: یادنامه حضرت آیت‌الله حاج شیخ ابوالفضل سلیمی زنجان، اغلب صفحات). او نمایندگی حدود ۱۸ تن از مراجع عظام تقلید را در شهر زنجان بر عهده داشت و مرجعی برای رسیدگی به امور شرعی مردم استان به شمار می‌رفت («آیت‌الله سلیمی دار فانی را وداع گفت»، ۹). سلیمی در دوران نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی ازجمله روحانیانی بود که به حمایت از امام خمینی می‌پرداخت. ازجمله در جریان تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، همراه با جمعی از روحانیان زنجانی در نامه‌ای به مراجع تقلید ازجمله امام خمینی، اقدام دولت در تعطیلی مجلسین شورای ملی و سنا و تصویب مصوبه فوق را مغایر با قانون اساسی و شریعت دانستند و تنفر مردم زنجان را از مصوبه فوق اعلام کردند و خواستار لغو آن شدند (حضرت آیت‌الله‌العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک، ج ۱، ۳۹). پس از آن هم به فعالیت‌های سیاسی در زنجان ادامه داد و گزارش‌هایی از حضور او در تظاهرات و راهپیمایی‌های مردم زنجان وجود دارد (بیات، ۴۰۸). در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی هم همراه با جمعی از روحانیان زنجانی با صدور اعلامیه‌ای خطاب به مردم زنجان و با اشاره بر ضرورت اتحاد و همدلی، آنان را از هر گونه اقدام تفرقه‌آمیز برحذر داشتند و بر یکدلی و اتحاد و همچنین اجتناب از تخریب اموال عمومی و خصوصی فراخواندند (همان، ۷۱۶). ابوالفضل سلیمی زنجانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در قالب جامعه روحانیت زنجان به فعالیت ادامه داد و مدتی هم با کمیته‌های انقلاب اسلامی زنجان همکاری داشت (همان، ۴۶۶). سپس به اقامه نماز جماعت در مسجد میرزایی واقع در بازار زنجان پرداخت. هم‌زمان به تدریس تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه در آن شهر ادامه می‌داد. سلیمی از مؤسسان دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان بود و راه‌اندازی رشته معارف اسلامی در این دانشگاه مرهون تلاش‌های اوست و همچنین به تدریس دروس معارف اسلامی در آن دانشگاه می‌پرداخت. وی همچنین از ارکان و پایه‌گذاران آموزش بانوان طلبه در شهر زنجان محسوب می‌شد و سال‌ها با محوریت او جلسه‌های تفسیر و آموزش علوم دینی با حضور بانوان طلبه در این شهر دایر می‌شد («آیت‌الله سلیمی دار فانی را وداع گفت»، ۹). ازجمله اقدامات دیگر او در زنجان، مشارکت در تأسیس حوزه علمیه خواهران است. اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان از سلیمی زنجانی در سال ۱۳۹۴ ش و به خاطر هشتاد سال تلاش علمی و شصت سال شاگردپروری در مراسم نکوداشت چهره‌های ماندگار تجلیل کرد و در تجلیل از وی، یادنامه عقل سلیم درباره او منتشر شد. سلیمی زنجانی در تیر ۱۳۹۶ در شهر زنجان درگذشت و پیکرش پس از تشییع و اقامه نماز جماعت توسط سید محمد حسینی موسوی، در قبرستان بالا در زنجان به خاک سپرده شد («آیین تشییع و تدفین آیت‌الله سلیمی زنجانی برگزار شد»، http://sahebkhabar.ir ). منابع: «آیت‌الله سلیمی دار فانی را وداع گفت» (۱۳۹۶)، روزنامه اطلاعات، شماره ۲۶۷۵۵، ۱۰ تیر؛ «آیین تشییع و تدفین آیت‌الله سلیمی زنجانی برگزار شد»، http://sahebkhabar.ir/news/2012384؛ بیات، مسعود (۱۳۸۶)، انقلاب اسلامی در زنجان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ حضرت آیت‌الله‌العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک، ج ۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ عقل سلیم: یادنامه حضرت آیت‌الله حاج شیخ ابوالفضل سلیمی زنجانی (۱۳۹۴)، زنجان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان.