confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۱۸۸
ویرایش
(اصلاح نویسههای عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام) |
(←خاستگاه و جایگاه خودباوری: اصلاح نویسههای عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام) |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
مفهوم خودباوری که در برابر از خودبیگانگی است و امور مرتبط با آن در ادبیات امامخمینی، با عبارتهایی همچون «اتکا به خویشتن»، «ما میتوانیم»، «اعتماد به نفس»، «مطمئن به نفس»، «استقلال فرهنگی، سیاسی و اقتصادی» و «خودکفایی» بازگو شدهاست<ref>امامخمینی، صحیفه، ۸۰/۸؛ ۳۴/۹؛ ۱۱۳/۱۴، ۱۱۶؛ ۳۱۰/۱۵ و ۲۲۲/۱۹.</ref> و کلماتی همچون روح یأس و ناامیدی، سستی و تنبلی، خودباختگی، احساس حقارت و خودکمبینی، وابستگی فکری و فرهنگی و سیاسی و اقتصادی، در وصف افراد و جوامع ازخودبیگانه بهکار رفتهاست.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۲۵۳/۲؛ ۲۵۹/۴؛ ۵۴/۵، ۲۶۶ و ۱۸۱/۹.</ref> | مفهوم خودباوری که در برابر از خودبیگانگی است و امور مرتبط با آن در ادبیات امامخمینی، با عبارتهایی همچون «اتکا به خویشتن»، «ما میتوانیم»، «اعتماد به نفس»، «مطمئن به نفس»، «استقلال فرهنگی، سیاسی و اقتصادی» و «خودکفایی» بازگو شدهاست<ref>امامخمینی، صحیفه، ۸۰/۸؛ ۳۴/۹؛ ۱۱۳/۱۴، ۱۱۶؛ ۳۱۰/۱۵ و ۲۲۲/۱۹.</ref> و کلماتی همچون روح یأس و ناامیدی، سستی و تنبلی، خودباختگی، احساس حقارت و خودکمبینی، وابستگی فکری و فرهنگی و سیاسی و اقتصادی، در وصف افراد و جوامع ازخودبیگانه بهکار رفتهاست.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۲۵۳/۲؛ ۲۵۹/۴؛ ۵۴/۵، ۲۶۶ و ۱۸۱/۹.</ref> | ||
==خاستگاه و جایگاه خودباوری== | ==خاستگاه و جایگاه خودباوری== | ||
در آیات مختلفی از قرآن به گونهای مفهوم خودباوری و اعتماد به نفس | در آیات مختلفی از قرآن به گونهای مفهوم خودباوری و اعتماد به نفس آمدهاست؛<ref>اسراء، ۷۰؛ آل عمران، ۱۳۹؛ بقره، ۲۴۹؛ مائده، ۱۰۵.</ref> همچنین در سیره پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصوم(ع) بر اهمیت اعتماد به نفس و خوباوری و سفارش آن به دیگران اشاره شدهاست؛ چنانکه در روایتی از پیامبر(ص) آمدهاست توکل بر خدا باعث تقویت اعتماد به نفس میشود<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۱۳۸/۶۸.</ref> در سخنی از امامعلی(ع) نیز آمدهاست کسی که به بزرگی و کرامت نفس خود باور آورده، هرگز آن را با پلیدی گناه، پست و موهون نمیکند.<ref>آمدی، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ۲۳۱.</ref> | ||
در قرآن کریم آگاهی از خود و ظرفیتهای وجودی، همراه و قرین با خداشناسی دانسته | |||
در نگاه اسلامی خودباوری بر پایه تکیه و اعتماد به قدرت خداوند میتواند منشأ تحول در زندگی اجتماعی شود؛<ref>میرزابیگی، نقش نیازهای روانی در بهداشت روانی و آموزش و پرورش، ۳۳.</ref> برای نمونه در صدر اسلام مسلمانان با توجه به خودباوری دینی، توانستند تغییر اساسی در دنیای پیرامون خود به وجود آوردند و به پیروزیهای گستردهای دست یابند.<ref>واقدی، المغازی، ۴۴۰/۲ ـ ۴۹۴ و ۴۹۶ ـ ۵۲۵.</ref> این واقعیت مورد توجه امامخمینی نیز قرار گرفتهاست<ref>امامخمینی، صحیفه، ۲۲۱/۱۹.</ref> و چنانکه ایشان اشاره کرده دقت در آموزههای اسلامی<ref>آمدی، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ۲۳۲. </ref> نشان میدهد باور به توانمندیهای مادی و معنوی انسان در سایه شناختِ خود محقق میشود.<ref>امامخمینی، تقریرات، ۳۰۳/۳.</ref> همچنین شناخت از خود، راهی قابل اعتماد برای شناخت خداوند است.<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ۸۴.</ref> | |||
در قرآن کریم آگاهی از خود و ظرفیتهای وجودی، همراه و قرین با خداشناسی دانسته شدهاست؛<ref>حشر، ۱۹</ref> بر همین اساس انتظار میرود مجموعه معرفت و آگاهی انسان از خود و خداوند، به این باور منتهی شود که محور عالم هستی خداوند است و فرجام همه کارها به سمت اوست؛<ref>لقمان، ۲۲؛ طباطبایی، المیزان، ۲۳۰/۱۶.</ref> در عین حال انسان موجودی رها و سرگردان و خودکفا نیست و آفریننده او برنامه و نقشه راه را در قالب هدایت پیامبران(ع)، در اختیار او قرار دادهاست<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۴۱۲/۸.</ref> و چنانکه امامخمینی نیز تأکید کردهاست، انسان در طول اراده خداوندی دارای حق انتخاب و اعمال اراده خود است و میتواند سرنوشت و مسیر زندگی را خود انتخاب کند<ref>امامخمینی، الطلب و الاراده، ۶۵.</ref> {{ببینید|جبر و اختیار}} بر این مبنا در اسلام خودباوری در راستای خداباوری یعنی اعتماد به قدرت بیانتهای الهی باید تکیهگاه ذهنی اعمال فردی و اجتماعی قرار گیرد. در نگاه امامخمینی تکیه بر خود، پس از اعتماد به خداوند منشأ خیرات و اصلاح همه امور است؛<ref>امامخمینی، صحیفه، ۶۲/۱۷.</ref> چنانکه انقلاب اسلامی ایران در سایه همین باور به پیروزی رسید<ref>امامخمینی، صحیفه، ۹۳/۱۸.</ref> و خودباوری عامل بینیازی،<ref>امامخمینی، صحیفه، ۴۳۲/۱۵.</ref> و راه رهایی از وابستگی و رسیدن به استقلال،<ref>امامخمینی، صحیفه، ۳۰۸/۱۴.</ref> و همچنین منشأ قدرت و پیروزیهای انسان<ref>امامخمینی، صحیفه، ۳۰۶/۱۴ ـ ۳۰۹ و ۳۱۰/۱۵.</ref> است. | |||
==عوامل تضعیف خودباوری== | ==عوامل تضعیف خودباوری== |