confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۱۸۸
ویرایش
(←پیشینه) |
|||
خط ۹: | خط ۹: | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
خوف و رجا از مباحث مهم در اخلاق و عرفان است و اهل معرفت آن دو را دو بال برای سیر سالک معرفی | خوف و رجا از مباحث مهم در اخلاق و عرفان است و اهل معرفت آن دو را دو بال برای سیر سالک معرفی میکنند؛<ref>مکی، قوت القلوب فی معاملة المحبوب، ۳۸۱/۱؛ فیض کاشانی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ۲۴۸/۷.</ref> زیرا پیشرفت و سعادت آدمی در گرو اعتدال روحی و قوای نفسانی است. در قرآن کریم، آیات پرشماری با انذارهای خود، مسلمانان را خائف<ref>هود(ع)، ۱۱۹؛ نبأ، ۲۱ ـ ۲۶؛ حاقه، ۲۶ ـ ۳۷.</ref> و با بشارتهای خود، آنان را به لطف و کرم خداوند امیدوار<ref>نحل، ۱۱۹؛ زمر، ۱۵۳.</ref> کردهاست و در برخی منابع روایی بابی به آن اختصاص یافتهاست.<ref>کلینی، الکافی، ۶۷/۲؛ حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، ۲۱۶/۱۵.</ref> | ||
بحث از خوف و رجا، پیشینهای دراز در کتابهای اخلاقی و عرفانی دارد. کتابهای التعرف کلاباذی (م۳۸۰) | |||
بحث از خوف و رجا، پیشینهای دراز در کتابهای اخلاقی و عرفانی دارد. کتابهای التعرف کلاباذی (م۳۸۰)<ref>کلاباذی، التعرف، ۹۷ ـ ۹۸.</ref> و اللمع سرّاج (م۳۷۸)،<ref>سرّاج طوسی، اللمع فی التصوف، ۱۱۱ ـ ۱۱۴.</ref> از نخستین کتابهای عرفان عملی دراینباره است. علمای اخلاق در کتابهای اخلاقی به خوف ناپسند، مانند خوف از مرگ یا مردم نیز اشاره کردهاند.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ۲۷۳/۷ ـ ۲۷۵؛ نراقی، جامع السعادات، ۱/۲۴۶.</ref> امامخمینی در آثار اخلاقی و عرفانی خود چون شرح چهل حدیث<ref>امامخمینی، شرح چهل حدیث، ۲۲۱.</ref> به تبیین روایتی درباره خوف و رجا پرداخته، در کتاب شرح حدیث جنود عقل و جهل<ref>امامخمینی، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ۱۲۹، ۱۳۷ و ۳۲۵.</ref> به تکمیل آن مباحث پرداختهاست. ایشان با بررسی مبادی و آثار خوف و رجا و با تقسیم خوف به خوف اخص خواص و خوف اولیا، خوف عوام و خوف خواص، به تحلیل آنها پرداختهاست.<ref>امامخمینی، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ۳۲۷ ـ ۳۲۸.</ref> | |||
== حقیقت خوف و رجا == | == حقیقت خوف و رجا == |