|
|
| (۲۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''لمحات الاصول'''، کتابی شامل تقریرات درس خارج اصول فقه سیدحسین بروجردی، از [[امام‌خمینی]]؛ عربی.
| |
|
| |
|
| == معرفی ==
| |
| کتاب لمحات الاصول حاصل درس اصول فقه [[سیدحسین بروجردی]] است که در سال‌های 1364 ـ 1370ق/ 1324 ـ 1330ش تدریس شده و امام‌خمینی آن را نوشته است.<ref>(سبحانی، مقدمه لمحات، 29 ـ 30)</ref> ایشان افزون بر انگیزه تکریم شخصیت و ترویج اندیشه‌های بروجردی، با هدف استفاده علمی از ایشان در این درس شرکت می‌کرده و از ایشان با عنوان یکی از استادان خود یاد کرده است.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، 19/427)</ref> تنها کتابی که از امام‌خمینی به صورت تقریرنویسی بر جای مانده، همین کتاب است. نوشتن این کتاب برای حفظ تحقیقات و آرای بروجردی بوده و احتمالاً امام‌خمینی هنگام تدریس از آنها استفاده می‌کرده است.<ref>(سبحانی، جامعیت علمی، 11)</ref>
| |
| :{{ببینید|تألیفات و آثار}}
| |
| کتاب لمحات الاصول تنها دربردارنده مباحث الفاظ، قطع و [[حجیت ظن]] است و در یک مقدمه و شش مقصد تنظیم شده است. در مقدمه به موضوع علم اصول فقه، تمایز علوم از جهت موضوع و مسائل، و بحث وضع الفاظ پرداخته شده است (7 ـ 29). مقصد اول کتاب، به بحث «اوامر» اختصاص یافته و در آن متعلق مادّه و صیغه امر، اِجزاء، مقدّمه واجب، مسئله ضد، امر به شیء با علم به انتفای شرط، واجب تخییری، واجب کفایی، واجب مطلق و موقت و متعلق اوامر و نواهی آمده است (33 ـ 204). مقصد دوم، به بحث نواهی اختصاص یافته و مباحث اختلاف امر و نهی، اجتماع امر و نهی و مقتضی فساد بودن نهی را دربر می‌گیرد (207 ـ 262). در مقصد سوم، مفاهیم و چگونگی دلالت الفاظ و عبارات مورد بحث قرار گرفته است (265 ـ 298). مقصد چهارم، در باب عام و خاص است و تعریف عام و خاص، حجیت عام مخصص، خاص مجمل، عمل به عام پیش از فحص از مخصص، اختصاص‌داشتن و یا نداشتن خطابات شفاهی به حاضران، در پی عام‌آمدن ضمیر و احتمال بازگشت آن به برخی افراد عام، استثنای متعقب به جمله‌های متعدد و تخصیص عمومات کتاب با [[خبر واحد]]، در آن آمده است (301 ـ 370). در مقصد پنجم، که آخرین بخش مباحث الفاظ است، درباره مطلق و مقید بحث شده است (373 ـ 403). مقصد ششم، درباره أمارات معتبر از نظر [[عقل]] یا [[شرع]] است و شامل بحث قطع و حجیت آن، قیام أماره بر قطع موضوعی و طریقی، تجری، علم اجمالی، أمارات غیر علمی و بخشی از بحث ظن می‌شود (409 ـ 481).
| |
|
| |
| با بررسی این کتاب و کتاب‌های اصولی دیگر امام‌خمینی، مانند [[مناهج الوصول]] و [[انوار الهدایه]] به دست می‌آید که ایشان در موارد فراوانی با استاد خود بروجردی اختلاف نظر داشته است، اما در این کتاب از اظهار نظر و ایراد اعتراض به وی خودداری کرده، تنها به تقریر مباحث و تحقیقات وی بسنده کرده است. این موارد را محققان کتاب لمحات الاصول مشخص کرده، در پاورقی‌های کتاب آورده‌اند (10 ـ 11، 91 ـ 92 و 122 ـ 124).
| |
|
| |
| امام‌خمینی نام خاصی بر تقریرات خود نگذاشته است و نام کنونی آن را [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] برگزیده و پس از تحقیق و تصحیح در سال 1379 در 35 صفحه + 521 صفحه وزیری همراه با نمایه‌های متعدد و نمونه [[دست‌خط امام‌خمینی]] منتشر کرده است. کتاب افزون بر مقدمه ناشر، مقدمه‌ای به قلم [[جعفر سبحانی]] از شاگردان فقه و اصول فقه امام‌خمینی دارد و در آن درباره تاریخ ادوار [[اصول فقه]]، قواعد کلی احادیثی که خاستگاه اصول است، نویسندگان قواعد اصولی و شخصیت امام‌خمینی سخن گفته است.<ref>(سبحانی، مقدمه لمحات، 5 ـ 33)</ref>. این کتاب در جلد هفتم «موسوعة الامام‌الخمینی» در سال 1392 همراه با آخرین تحقیقات چاپ شده است.
| |
| ==پانویس==
| |
| {{پانویس|۲}}
| |
| ==منابع==
| |
| {{منابع}}
| |
| * امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، 1389ش.
| |
| * بروجردی، سیدحسین، لمحات الاصول، تقریر امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوم، 1387ش.
| |
| * سبحانی، جعفر، جامعیت علمی و عملی امام‌خمینی، مجله کیهان اندیشه، شماره 29، 1369ش.
| |
| * سبحانی، جعفر، مقدمه کتاب لمحات الاصول، تقریر امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوم، 1387ش.
| |
| {{پایان}}
| |
| رضا استادی
| |
