محمدکاظم مشایخی

مشایخی، محمدکاظم؛ از شاگردان درس اخلاق امام خمینی. محمدکاظم مشایخی در سال ۱۲۷۸ ش در روستای خانشان گلپایگان به دنیا آمد. پدرش شیخ عباسعلی مشایخی از عالمان آن سامان بود (انصاریان خوانساری، ۳۷۴). محمدکاظم مشایخی خواندن و نوشتن و قرائت قرآن را در وانشان و نزد عالمی به نام آقا سید عباس فراگرفت. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات را در حوزه علمیه گلپایگان و نزد آقایان سید محمدعلی و شیخ فقیهی خواند. مدتی هم در حوزه علمیه روستای گوگد گلپایگان نزد استادان آن حوزه تلمذ کرد. او پس از طی دوره مقدمات در آن حوزه‌ها، راهی اصفهان شد و در مدرسه علمیه جده بزرگ نزد استادان آنجا به تحصیل پرداخت. وی مدت پنج سال در آنجا مشغول تحصیل بود («مختصری از زندگینامه عالم ربانی»، http://vaneshani.blog.ir)، ولی درباره استادان و دروسی که در آنجا خواند گزارشی در دست نیست. در همان زمان بود که سختگیری علیه طلاب علوم حوزوی آغاز شد و مشایخی رهسپار قم شد و در حوزه علمیه قم به تکمیل تحصیلات در حوزه علمیه آنجا پرداخت. او در قم در درس‌های خارج فقه و اصول آیات حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، سید محمدتقی خوانساری، سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، امام خمینی و شیخ محمدعلی اراکی بهره برد (انصاریان خوانساری، ۳۷۴). او در مدرسه فیضیه قم در جوار حجره امام خمینی سکونت داشت و در جلسات درس اخلاق امام خمینی که در همان مدرسه برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد («مختصری از زندگینامه عالم ربانی»، http://vaneshani.blog.ir) درباره سال‌های حضور او در آن درس گزارش دقیقی در دست نیست، ولی با استناد به سال‌های حضور او در قم در اوایل دهه ۱۳۱۰ ش (حضور در درس خارج آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی) و اواسط دهه ۱۳۲۰ (حضور در درس خارج آیت‌الله بروجردی) می‌توان احتمال داد که در آن سال‌ها در درس اخلاق امام خمینی حضور می‌یافت. او درس اخلاق امام خمینی را که با حضور طلاب و گروه‌های کثیری از مردم تشکیل می‌شد، جلسه‌ای فوق‌العاده همراه با گریه و زاری حاضران توصیف می‌کرد (همان). محمدکاظم مشایخی موفق شد از آیات سید ابوالحسن اصفهانی، شیخ عبدالکریم حائری یزدی، سید صدرالدین صدر، سید محمدرضا گلپایگانی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سید محمدتقی خوانساری و شیخ محمدعلی اراکی اجازه تصرف در امور حسبیه و شرعیه دریافت کند. وی سپس با اصرار و پافشاری پدرش به زادگاه خود روستای وانشان بازگشت و به اقامه نماز جماعت، بیان احکام و ترویج دین و حل مشکلات و رتق‌وفتق امور و رسیدگی به مسائل اجتماعی مردم پرداخت. او با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی، به مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت. در جریان رفراندوم موسوم به انقلاب سفید، با سخنرانی در گلپایگان، به افشاگری علیه آن دست زد و به همین علت خانه او توسط ساواک و شهربانی محاصره شد و مورد بازرسی قرار گرفت. درباره دیگر فعالیت‌های او در طول سال‌های نهضت اسلامی گزارشی در دست نیست. وی در ۱۲ بهمن سال ۱۳۵۷ به شوق دیدار با امام خمینی در فرودگاه مهرآباد حضور یافت و سپس به ملاقات امام خمینی در مدرسه علوی رفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های مذهبی در وانشان ادامه داد (همان) و در ۱۲ مهر ۱۳۷۹ در وانشان درگذشت و در امامزاده ابوالفتح آنجا به خاک سپرده شد (انصاریان خوانساری، ۳۷۴). منابع: انصاریان خوانساری، محمدتقی (۱۳۹۵)، مرزبان ایمان و یقین آیت‌الله‌العظمی حاج سید محمدتقی خوانساری، قم، انصاریان؛ مشایخی، معین (۱۳۹۱)، «مختصری از زندگینامه عالم ربانی مرحوم حجت‌الاسلام‌والمسلمین جناب آقای حاج شیخ محمدکاظم مشایخی»، .http://vaneshani.blog.ir