عبدالحسین منعم

منعم، عبدالحسین؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. عبدالحسین منعم در سال ۱۳۱۶ ش در رشت به دنیا آمد. او دوران ابتدایی را در رشت گذراند. سپس از سال ۱۳۳۴ ش به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و دو سال در مدرسه‌های علمیه رشت به تحصیل پرداخت، ولی درباره استادان او در رشت اطلاعاتی در دست نیست. منعم در سال ۱۳۳۶ ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را نزد آقایان سید محمدباقر سلطانی طباطبایی، میرزا علی‌اکبر مشکینی، ناصر مکارم شیرازی و محمد فاضل لنکرانی به پایان رساند. سپس در درس‌های خارج فقه و اصول آیات امام خمینی، سید مرتضی مرتضوی لنگرودی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی و میرزا هاشم آملی شرکت کرد (کاظمینی، ج ۲، ۸۲۱). کاظمینی در دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور که زندگینامه منعم را با استناد به اسناد شورای سیاستگذاری ائمه جمعه سراسر کشور نگاشته است، اشاره‌ای به سال‌های حضور او در درس‌های امام خمینی نکرده است، ولی با استناد به سال‌های حضور او در قم (۱۳۳۶-۱۳۵۱ ش) می‌توان احتمال داد که از اواخر دهه ۱۳۳۰ ش تا تبعید امام خمینی به خارج از کشور در سال ۱۳۴۳ ش در آن درس‌ها در مساجد سلماسی و اعظم قم شرکت می‌کرده است. او در قم به فعالیت‌های سیاسی می‌پرداخت. ازجمله در نخستین روزهای سال ۱۳۴۳ ش که امام خمینی در تهران در حصر بود، همراه با جمعی از طلاب و روحانیان گیلانی حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به امام خمینی نوشتند: «عزت و موفقیت آن حضرت آرزوی عموم مسلمانان است. روحانیون ایران بالاخص فضلا و طلاب رشت بازگشت آن مرجع عالی‌قدر را از ایزد منان مسئلت دارند» (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک: استان گیلان، ج ۱، ۴۰). منعم در سال ۱۳۵۳ ش به رشت بازگشت و به تبلیغ دین و ارشاد مردم و همچنین اقامه نماز جماعت در آنجا پرداخت. او در همان شهر با حکومت پهلوی مبارزه می‌کرد و در سخنرانی‌هایش از حکومت پهلوی انتقاد می‌نمود. به سبب این مبارزات به ساواک احضار شد و مورد بازجویی قرار گرفت. او پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تشکیل کمیته‌های انقلاب اسلامی در رشت نقش داشت. سپس به عضویت شورای فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در رشت درآمد و مسئولیت انتشارات سپاه پاسداران آنجا را بر عهده گرفت. منعم با آغاز جنگ تحمیلی، بارها در جبهه‌های جنگ حضور یافت و یکی از فرزندان او به نام علیرضا منعم در جبهه‌های جنگ به شهادت رسید. هم‌زمان با کمیته‌های انقلاب اسلامی گیلان هم همکاری می‌کرد. سپس به اداره بهزیستی رشت رفت و مسئولیت عقیدتی و ارشاد آن اداره را عهده‌دار شد. در کنار فعالیت‌های فوق، نماز جماعت را در مسجد بادی الله رشت اقامه می‌کرد. او در سال ۱۳۶۹ ش به سمت امام جمعه فومن منصوب شد و مدتی در این سمت بود (کاظمینی، ج ۲، ۸۲۱). عبدالحسین منعم در ۱۳ اسفند ۱۳۹۸ در رشت درگذشت و پیکرش در گلزار شهدای آن شهر و در جوار قبر فرزند شهیدش به خاک سپرده شد(«حجت الاسلام منعم درگذشت»www.shahre-baran.blogfa.com). منابع: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک: استان گیلان (۱۳۸۹)، ج ۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ «حجت الاسلام منعم درگذشت»، www.shahre-baran.blogfa.com ؛ کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج ۲، تهران، برگ رضوان.