تجارت: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۵:

به اعتقاد [[امام‌خمینی]] یادگرفتن احکام شرعیِ مربوط به تجارت، برای کسانی که با تجارت و خرید و فروش سر و کار دارند، از روی تحقیق یا [[تقلید]] برای شناختن معاملات صحیح از فاسد و دورماندن از [[معاملات ربوی]]، [[واجب]] است <ref>امام‌خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۴۷۶؛ امام‌خمینی، البیع، ۳/۵۸۷ ـ ۵۸۹</ref>. ایشان روایات نقل‌شده درباره یادگیری احکام <ref>کلینی، الکافی، ۵/۱۵۰ و ۱۵۴؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۳/۱۹۵</ref> را ارشادی و تأییدکننده [[حکم عقل]] می‌دانست و معتقد بود یادگیری اجتهادی احکام، [[واجب کفایی]] و برای عموم مردم به صورت تقلیدی، لازم است <ref>امام‌خمینی، البیع، ۳/۵۹۰ ـ ۵۹۱</ref>.

<br>

از سوی دیگر، امام‌خمینی در برخی از آثار خود مانند [[المکاسب ~~المحرمه]]،~~ کتاب [[البیع]] و [[تحریر الوسیله]] به مسائل فقهی تجارت پرداخته است. ایشان در جلد اول کتاب [[المکاسب المحرمه]]، اشاره کوتاهی به تقسیم مکاسب کرده و مراد از [[تجارت حرام]] را بیان کرده است <ref>امام‌خمینی، مکاسب، ۱/۳ ـ ۴</ref>. بنابر نظر ایشان و با استناد به آیات <ref>نساء، ۵ ـ ۶</ref> و [[روایات]] <ref>کلینی، الکافی، ۷/۶۸ و ۱۹۷ ـ ۱۹۸؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۴/۲۲۱؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۹/۲۴۰ و ۱۰/۳۸</ref> معامله‌گر باید بالغ، عاقل، رشید و صاحب اختیار باشد <ref>امام‌خمینی، البیع، ۲/۷ ـ ۱۰، ۱۶ ـ ۲۰ و ۷۵</ref>؛ زیرا تجارت نیز مانند هر کار دیگری دارای اهداف معقول و مشروع و در جهت اصلاح زندگی دنیایی و آخرتی فرد است؛ از این‌رو تجارتی که باعث ضربه‌خوردن به [[دین]] و [[نظام سیاسی]] مسلمانان شود، جایز نیست. فروش [[انگور]] و [[خرما]] به هدف ساختن [[شراب]] یا فروش چوب برای ساختن [[بت]] و وسایل [[قمار]] و لهو و اجاره‌دادن خانه برای انجام این امور، [[حرام]] است؛ همان گونه که [[فروش سلاح]] به دشمنان دین که در حال [[جنگ]] یا [[آتش‌بس موقت]] با مسلمانان‌اند، حرام است <ref>امام‌خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۴۷۱ ـ ۴۷۳</ref>.

از سوی دیگر، امام‌خمینی در برخی از آثار خود مانند المکاسب المحرمه، کتاب [[البیع]] و [[تحریر الوسیله]] به مسائل فقهی تجارت پرداخته است. ایشان در جلد اول کتاب [[المکاسب المحرمه]]، اشاره کوتاهی به تقسیم مکاسب کرده و مراد از [[تجارت حرام]] را بیان کرده است <ref>امام‌خمینی، مکاسب، ۱/۳ ـ ۴</ref>. بنابر نظر ایشان و با استناد به آیات <ref>نساء، ۵ ـ ۶</ref> و [[روایات]] <ref>کلینی، الکافی، ۷/۶۸ و ۱۹۷ ـ ۱۹۸؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۴/۲۲۱؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۹/۲۴۰ و ۱۰/۳۸</ref> معامله‌گر باید بالغ، عاقل، رشید و صاحب اختیار باشد <ref>امام‌خمینی، البیع، ۲/۷ ـ ۱۰، ۱۶ ـ ۲۰ و ۷۵</ref>؛ زیرا تجارت نیز مانند هر کار دیگری دارای اهداف معقول و مشروع و در جهت اصلاح زندگی دنیایی و آخرتی فرد است؛ از این‌رو تجارتی که باعث ضربه‌خوردن به [[دین]] و [[نظام سیاسی]] مسلمانان شود، جایز نیست. فروش [[انگور]] و [[خرما]] به هدف ساختن [[شراب]] یا فروش چوب برای ساختن [[بت]] و وسایل [[قمار]] و لهو و اجاره‌دادن خانه برای انجام این امور، [[حرام]] است؛ همان گونه که [[فروش سلاح]] به دشمنان دین که در حال [[جنگ]] یا [[آتش‌بس موقت]] با مسلمانان‌اند، حرام است <ref>امام‌خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۴۷۱ ـ ۴۷۳</ref>.

<br>

از نگاه [[امام‌خمینی]] [[احتکار]] غلات و روغن و عرضه‌نکردن آن به منظور گران‌فروختن در صورتی که به اندازه کافی در اختیار مسلمانان نباشد و فروشنده دیگری عرضه نکند، [[حرام]] است <ref>امام‌خمینی، رساله نجاة العباد، ۲۲۴</ref>. این حرمت به [[گندم]]، [[جو]]، [[خرما]]، [[کشمش]] و روغن حیوانی و روغن زیتون اختصاص دارد <ref>امام‌خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۴۷۷</ref>؛ البته چنان‌که امام‌خمینی نیز خاطرنشان کرده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰۰/۴۵۱ ـ ۴۵۲</ref>، در صورت اقتضای مصلحت عمومی، [[ولی امر مسلمانان|ولیّ امر مسلمانان]] می‌تواند از احتکار هر چیزی که لازم بداند، جلوگیری و محتکر را [[مجازات]] کند <ref>فقهی، احتکار با رویکردی به آرای امام‌خمینی، ۱۰۹</ref>. یکی از مجازات‌های ثابت‌شده برای محتکر، اجبار او به فروش کالا به قیمت منصفانه و بدون اجحاف است <ref>امام‌خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۴۷۷ ـ ۴۷۸</ref> {{ببینید|متن=ببینید| احتکار}}.

خط ۵۸:

# [[سوگندخوردن]] در خرید و فروش؛

# فروش کالا در جایی که [[عیب]] کالا را می‌پوشاند <ref>امام‌خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۴۷۶ ـ ۴۷۷</ref>.

==پانویس==