اراده: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (انتقال از رده:اندیشه‌های امام خمینی به رده:اندیشه‌های امام‌خمینی ردهانبوه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اراده'''، صفت اختیارکردن فعل در [[خدا|خداوند تعالی]] و انسان. | '''اراده'''، صفت اختیارکردن فعل در [[خدا|خداوند تعالی]] و انسان. | ||
اراده از مباحث مهم کلامی، [[فلسفه|فلسفی]] و [[عرفان|عرفانی]] است که از دو جهت قابل بررسی است یکی معناشناختی و دیگری هستی‌شناختی. امام خمینی بر این باور است که اراده حقیقتی وجودی و از صفات کمال وجود و موجود است و بر این باور است که هر موجودی، از خدا تا انسان و حیوان و حتی نبات و جماد به میزان مرتبه وجود خویش مرید و صاحب اراده است. | |||
امام خمینی اراده را در مقام ذات و فعل ثابت می‌کند و معتقد است اراده عین ذات است. در عین حال علم از اراده ازجهت مفهوم متمایز است؛ همچنان که از صفات دیگر چون سمع و بصر متمایز است. به باور ایشان [[متکلمان]] و برخی فلاسفه میان احادیثی که مربوط به اراده فعلی است با احادیثی که مربوط به اراده ذاتی حق است، فرق نگذاشته‌اند و این باعث شده اراده ذاتی حق تعالی را منکر شوند. | |||
امام خمینی با بهره‌گیری از [[قرآن]] و [[سنت]]، قائل به شمول اراده مطلقه حق بر همه ذرات عالم است. و بر اساس نظام اسباب و مسببات، اراده انسان را در طول اراده خدا قرار می‌دهد و معتقد است اگر کسی چگونگی ربط موجودات به خدای متعال را درک کند و بداند که همه موجودات عین ربط به مبدأ خود هستند، درمی‌یابد آنچه از او صادر می‌شود به همان نسبت از باری‌تعالی صادر می‌شود؛ زیرا همه موجودات ظهورات حق تعالی هستند و فاعلیت [[انسان‌شناسی|انسان]] در عین اختیار، همان سایه فاعلیت حق‌تعالی است. | |||
==معنای لغوی و اصطلاحی== | ==معنای لغوی و اصطلاحی== | ||
اراده به معنای خواستن، دست‌داشتن و اختیارکردن است.<ref>جوهری، الصحاح، ۲/۴۷۸؛ فیومی، المصباح المنیر، ۲۴۵؛ دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۱/۱۳۶۳.</ref> در اصطلاح [[فلسفه]] و [[علم کلام|کلام]]، معانی مختلفی از «اراده» به دست داده‌اند. برخی اراده را در خداوند علم به [[مصلحت]] در فعل<ref>حلی، کشف المراد، ۲۸۸.</ref> و برخی اراده را همان [[علم]]<ref>ابن‌سینا، النجاة، ۶۰۱-۶۰۲.</ref> می‌دانند و در انسان، شوق به انجام‌دادن کاری است که به دنبال میل به دست می‌آید و همراه با حکم به انجام آن است.<ref>تهانوی، موسوعة کشاف، ۱/۱۳۱.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز اراده را از صفات کمال وجود و موجود می‌داند<ref>امام‌خمینی، الطلب و الاراده، ۱۶-۱۷.</ref> که در خداوند عین رضا به مراد<ref>امام‌خمینی، تقریرات، ۱۳۹.</ref> و در انسان همت [[نفس]]<ref>امام‌خمینی، تقریرات، ۱/۳۰۲.</ref> و تصمیم و عزم بر عمل<ref>امام‌خمینی، تهذیب الاصول، ۱/۳۳۰ و ۳۹۸.</ref> است. | اراده به معنای خواستن، دست‌داشتن و اختیارکردن است.<ref>جوهری، الصحاح، ۲/۴۷۸؛ فیومی، المصباح المنیر، ۲۴۵؛ دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۱/۱۳۶۳.</ref> در اصطلاح [[فلسفه]] و [[علم کلام|کلام]]، معانی مختلفی از «اراده» به دست داده‌اند. برخی اراده را در خداوند علم به [[مصلحت]] در فعل<ref>حلی، کشف المراد، ۲۸۸.</ref> و برخی اراده را همان [[علم]]<ref>ابن‌سینا، النجاة، ۶۰۱-۶۰۲.</ref> می‌دانند و در انسان، شوق به انجام‌دادن کاری است که به دنبال میل به دست می‌آید و همراه با حکم به انجام آن است.<ref>تهانوی، موسوعة کشاف، ۱/۱۳۱.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز اراده را از صفات کمال وجود و موجود می‌داند<ref>امام‌خمینی، الطلب و الاراده، ۱۶-۱۷.</ref> که در خداوند عین رضا به مراد<ref>امام‌خمینی، تقریرات، ۱۳۹.</ref> و در انسان همت [[نفس]]<ref>امام‌خمینی، تقریرات، ۱/۳۰۲.</ref> و تصمیم و عزم بر عمل<ref>امام‌خمینی، تهذیب الاصول، ۱/۳۳۰ و ۳۹۸.</ref> است. | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۱۵: | ||
[[رده:کلام]] | [[رده:کلام]] | ||
[[رده:اندیشه‌های امام‌خمینی]] | [[رده:اندیشه‌های امام‌خمینی]] | ||
[[رده:مقاله های نیازمند ارزیابی]] | |||