محمدباقر عرفانی بیهودی

عرفانی بیهودی، محمدباقر؛ از شاگردان درس احتمالاً فلسفه امام خمینی. محمدباقر عرفانی بیهودی در سال ۱۲۸۹ ش در روستای بیهود شهر قائن به دنیا آمد. پدرش آخوند ملا عبدالمجید هادوی از روحانیان آن سامان بود (انصاریان خوانساری، ۳۹۲؛ ریحان، ۳۷۲). ریحان یزدی در زندگینامه مختصر محمدباقر عرفانی بیهودی، او را متولد روستای بیهود نائین معرفی کرده است (ریحان، ۳۷۲) که به نظر می‌رسد دقیق نیست. او در شش سالگی تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش آغاز کرد. سپس وارد مدرسه علمیه قائن شد و در مدت ده سال تحصیل در آنجا، مقدمات و سطح را نزد استادان آنجا گذراند، ولی درباره استادانش در آن دوره اطلاعاتی در دست نیست. وی سپس راهی قم شد و در حوزه علمیه آنجا در درس آیات شیخ عبدالکریم حائری یزدی، سید محمدتقی حجت کوه‌کمری (انصاریان خوانساری، ۳۹۲)، سید محمدتقی خوانساری (همان، ریحان، ۳۷۲)، امام خمینی و شیخ محمدعلی حائری بهره برد (انصاریان خوانساری، ۳۹۲؛ «علمای قاین»، http://www.qayen.ir). وی مدت چهار سال در حوزه علمیه قم در حال تحصیل بود و با استناد به حضور چهار ساله در آنجا و همچنین حضور در درس آیت‌الله حائری یزدی، می‌توان گفت که در اواسط سال ۱۳۱۰ ش در درس امام خمینی حاضر می‌شد. در آن دوران امام خمینی به تدریس دروس فلسفی در حوزه علمیه قم می‌پرداخت و می‌توان احتمال داد عرفانی بیهودی در همان درس شرکت می‌کرده است. همچنین می‌توان گفت که او در آن سال‌ها در درس سطح شیخ محمدعلی حائری و درس‌های خارج فقه و اصول آیات حائری یزدی، سید محمدتقی خوانساری و سید محمد حجت کوه‌کمری شرکت می‌جست. عرفانی بیهودی پس از چهار سال تحصیل در قم، به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی، شیخ محمدحسین نائینی، شیخ محمدحسین غروی اصفهانی و میرزا آقا اصطهباناتی شرکت کرد (انصاریان خوانساری، ۳۹۲) و موفق به دریافت اجازه اجتهاد از آیات حجت، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی و میرزا آقا اصطهباناتی شد. او در سال ۱۳۱۹ ش به ایران بازگشت و بدون هیچ توقع و به‌طور گمنام در منطقه بیهود به ترویج دین اسلام و دیگر فعالیت‌های مذهبی پرداخت («علمای قاین»، http://www.qayen.ir). محمدباقر عرفانی بیهودی در سال ۱۳۹۱ ش درگذشت (ربانی بیرجندی، ۲۴۸). منابع: انصاریان خوانساری، محمدتقی (۱۳۹۵)، مرزبان ایمان و یقین آیت‌الله‌العظمی حاج سید محمدتقی خوانساری، قم، انصاریان؛ ریحان یزدی، سید علیرضا (۱۳۷۲)، آیینه دانشوران، با مقدمه، تعلیقات و اضافات ناصر باقری بیدهندی، قم، انتشارات کتابخانه آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی.