یهود

== یهود == یکی از ادیان ابراهیمی و پیروان موسی(ع)

یهود به پیروان موسی(ع)، گفته می‌شود. آنان به نام‌های دیگری چون بنی‌اسرائیل و قوم عبرانی نیز خوانده می‌شوند. در کاربردهای قرآنی غالباً هرگاه به گذشته و وضعیت این قوم در زمان موسی(ع)، پرداخته شده، از آنان به بنی‌اسرائیل تعبیر شده است و وقتی به وضعیت آنان در زمان پیامبر اکرم(ص)، اشاره شده، بیشتر با عنوان یهود از آنها نام برده شده است.

یهودیانِ نخستین، مانند عرب‌ها و آشوریان از نژاد سامی‌اند. قبایل عبری یهود و اسرائیل، میان دوازده تا پانزده قرن پیش از میلاد، به‌صورت قبایل خانه‌به‌دوش، در سرزمین‌های مجاور فلسطین، ساکن بودند و اقامت آنان در شهرها، در زمان یوسف(ع)، بوده است. قوم یهود در قرن دهم پیش از میلاد، به بنیان‌گذاری دولتی تحت رهبری داوود(ع)، و پس از او سلیمان(ع)، دست یافتند.

کتاب مقدس یهودیان تورات است و تقریباً همه یهودیان معتقدند که موسی(ع)، تورات را تألیف کرده است، تا جایی که فرقه فریسیان از یهود در تأکید این عقیده مخالف آن را مرتد دانسته‌اند، اما امروزه منبع نخستینِ دین یهود، کتاب مقدس عبرانی یا همان عهد عتیق است که مشتمل بر ۲۴ کتاب است و به سه فصل تقسیم شده است: تورات (اسفار پنج‌گانه)، نِویم (پیامبران) و کتوویم (صحیفه‌ها). عهد عتیق نامی است که مسیحیان در برابر عهد جدید خود به کتاب یهودیان داده‌اند. پس از کتاب مقدس عبرانی، مهم‌ترین کتاب دین یهود، تلمود بابلی است که مجموعه‌ای از سنن خاخام‌ها یا علمای ربانی است و دربردارنده تعالیم اصلی تورات شفاهی است. در شریعت موجود یهود، فهرست اوامر و احکام الهی در متون مقدس بنی‌اسرائیل که به «ده فرمان» معروف شده‌اند، وجود دارد. فهرست دیگری نیز از این اوامر و احکام در سِفر خروج آمده است که برای مناجات و عبادت تحریر شده است و در آن به اموری دستور داده شده است، ازجمله نگاه‌داشتن عید نو، عید جمع و عید فطیر در تدوین متن تلمود به دست یهودا هناسی، در ضمن ۶۳ رساله در ۵۲۳ فصل، دستورهای تورات شفاهی تحریر شد که به احکام محصولات و نتایج حیوانات، احکام زناشویی، احکام اموال و ضرر به نفوس و احکام پاکی و ناپاکی پرداخته است. شریعت موسی(ع)، در طول تاریخ در منابع دین یهود دچار تغییراتی شد و با ظهور عیسی(ع)، شریعت جدیدی پدید آمد و برخی احکام گذشته نسخ شد؛ چنان‌که حرمت برخی طیبات اختصاص به قوم موسی(ع)، داشته است.

یهود پس از آزادی از اسارت بابلی به فرقه‌هایی تقسیم شد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از فریسیان و صدوقیان به جز این دو فرقه، فرقه‌های دیگری نیز در دین یهود پدید آمدند همانند سامریان، إسِنیان، قانَویان، قارئون و دونمه گروهی از یهودیان روسیه در قرن نوزدهم میلادی پس از اخراج از روسیه در مکانی نزدیک دریای مدیترانه ساکن شدند و نام صهیون را برای آنجا (تپه‌ای در قدس) برگزیدند و با اشغال سرزمین فلسطین جریان صهیونیسم را به وجود آوردند.

امام‌خمینی دین یهود را دین الهی می‌داند که موسی(ع)، آن را ابلاغ کرد و دستور یافت بر ضد فرعون و دستگاه طاغوت قیام کند. ایشان دین فعلی یهود را دینی تحریف‌شده می‌داند و در آثار خود بر وجود تحریف در تورات تأکید دارد؛ بلکه معتقد است از متن تورات و احکام رایج آن بر می‌آید که کلام یک فرد معمولی هم نیست و با اوهام و خیالات اهل شهوت و هوای نفس آمیخته شده است و علم تورات صحیح نزد اهل بیت(ع)، است. ایشان دین موجود یهود را بیشتر متوجه مادیات و امور سیاسی شمرده است. البته ایشان میان دو گروه «یهود» و «صهیونیسم» جدایی قائل شده و صهیونیسم را از یهود ندانسته بلکه معتقد است صهیونیسم یک گروه سیاسی است که با همه ادیان مخالف است و یهودیان نیز آن را نمی‌پذیرند. (ببینید: رژیم اشغالگر قدس)

اعتقادات یهود

دین یهود بر پایه اصول و اعتقاداتی بنا شده است که مهم‌ترین آنها اصول سیزده‌گانه است که طبیب و فیلسوف یهودی، ابن‌میمون (م۶۰۳ ق) آنها را جمع‌آوری کرده است. پنج اعتقاد اصلی اولیه راجع به خداوند است که عبارت‌اند از:

1. خداوند خالق همه موجودات است؛
2. خداوند یکتا است؛
3. خداوند غیر جسمانی است؛
4. خداوند ازلی است؛
5. تنها خداوند را باید پرستید.

چهار اعتقاد بنیادین دیگر دربارهٔ وحی می‌باشند که عبارتنداند از:

1. خداوند از طریق نبوتِ پیامبران با انسان‌ها ارتباط برقرار می‌کند؛
2. موسی(ع)، بزرگ‌ترین پیامبر بود که خداوند به مستقیم‌ترین صورت با وی ارتباط برقرار کرد؛
3. تمام تورات از سوی خداوند به موسی(ع)، وحی شد؛
4. تورات از ناحیه پیام وحیانی دیگری از جانب خداوند جای‌گزین نخواهد شد.

و چهار اعتقاد دیگر این است که:

1. خداوند به اعمال بندگان علم دارد و دربارهٔ این اعمال نگران است؛
2. خداوند مردم را بر پایه اعمال خوب یا بد آنها جزا می‌دهد؛
3. مسیحای دیگری از نسل داوود(ع)، ظهور خواهد کرد؛
4. رستاخیز اخروی مردگان اتفاق می‌افتد.

تجزیه و تحلیل ابن‌میمون از سیزده اصل بنیادین یهود هرچند بعدها به قلم و سخن علمای یهود نقد شدید شدند، ولی به‌تدریج به عنوان اعتقادنامه یهود پذیرفته شدند.

از مهم‌ترین این اعتقادات توحید و نبوت هستند:

1. توحید: دین یهودیت در اصل بر توحید استوار است. نام خاص خدا در دین یهود، یهوَه به معنای باشنده (موجود) است و گاه از خدا به إهیه و أَشیر اهیه (هستم آنچه هستم) نام برده شده است با این حال، در کتاب مقدس خداوند دارای جسم معرفی شده است و دارای فرزندانی (پسرانی) است. به باور یهودیان قوم اسرائیل تنها برگزیده خداوند است. قرآن کریم بعضی از سخنان یهود را مانند اینکه دست خداوند بسته است یا اینکه آنان فرزندان و دوستان خدا هستند نکوهش کرده و دشمنی یهود را با مؤمنان شدیدتر دانسته است.
2. امام‌خمینی با مقایسه توحید در اسلام و ادیان دیگر، معتقد است حقیقت توحید در اسلام نسبت به ادیان دیگر مشتمل بر دقت‌ها و لطایفی است که در ادیان دیگر یافت نمی‌شود و کسی که به عرفان اسلام و قرآن آشنا باشد و میان معارف آن با آثار علمای دیگر ادیان مقایسه کند، درمی‌یابد که معارف قرآن کریم اساس دیانت و نهایت بعثت پیامبران است. ایشان سخن یهود را در انقطاع فیض و بسته‌بودن دست خداوند رد کرده و آن را موجب قول به حدوث خداوند و راه‌یافتن جهات امکانی در او می‌داند.
3. نبوت: به باور یهود، خداوند از طریق نبوت پیامبران(ع)، با بندگان ارتباط برقرار می‌کند و موسی(ع)، بزرگ‌ترین پیامبر بود که خداوند به صورت مستقیم با او سخن گفت و تمام تورات (اسفار پنجگانه) از سوی خداوند به موسی(ع)، وحی شد و این وحی نسخ و جایگزین نخواهد شد. در عهد عتیق از ظهور عیسی(ع)، و محل ظهور و وقت ظهور آن حضرت سخن گفته شده است، اما یهودیان هنگام ظهور عیسی(ع)، از پذیرش او اجتناب کردند.

به باور امام‌خمینی در آیین یهود مبارزه با ظلم فرعون و توجه به مصالح مستضعفان در مقابل مستکبران وجود داشته است، چنان‌که موسی(ع)، مردم بنی‌اسرائیل را علیه فرعون تجهیز کرد و حکومت او را ساقط ساخت در حالی‌که مدعیان یهودیت و صهیونیسم بر خلاف تعالیم موسی(ع)، عمل می‌کنند.