محمد فرقانی اسفیدوجانی

فرقانی اسفیدوجانی، محمد؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. محمد فرقانی اسفیدوجانی در سال ۱۳۱۰ ش در قم و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش علی‌اکبر فرقانی در کسوت روحانیت بود. محمد فرقانی خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در اسفیدوجان فراگرفت. سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و بخشی از مقدمات را در اسفیدوجان و نزد سید اسدالله حسینی‌نژاد خواند. بخش دیگری از مقدمات را در همان‌جا و نزد حسین حسینی آموخت. آنگاه برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را پیش سید موسی صدر و حسین نوری همدانی فراگرفت. دروس عالی سطح را هم نزد سید محمدباقر سلطانی طباطبایی و میرزا محمد مجاهدی تبریزی خواند. سپس در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید حسین طباطبایی بروجردی، شیخ عباسعلی شاهرودی، امام خمینی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید محمد محقق داماد و حسینعلی منتظری خواند. درباره سال‌های دقیق حضور او در درس‌های خارج فقه و اصول امام خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که از اواسط دهه ۱۳۳۰ ش در آن درس‌ها در مساجد محمدیه و سلماسی حاضر می‌شد و احتمالاً تا تبعید امام خمینی به خارج از کشور از آن درس‌ها در مسجد اعظم بهره‌مند می‌شده است (کاظمینی، ج ۲، ۶۳۲). محمد فرقانی در قم به مبارزه با حکومت پهلوی ادامه داد و ازجمله در اسفند ۱۳۴۳ همراه با جمعی از علما و محصلان اصفهانی حوزه علمیه قم، نامه‌ای خطاب به امیرعباس هویدا نخست‌وزیر وقت، ارسال کردند و با اشاره به پاره‌ای اقدامات مغایر دین هیئت حاکم، تبعید امام خمینی، یکی از مراجع مسلم تقلید به خارج از کشور برخلاف اصل مصونیت مراجع تقلید را محکوم کردند و خواستار بازگرداندن ایشان به کشور و آزادی دیگر زندانیان سیاسی شدند (اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۶-۱۳۸). او پس از آن هم به فعالیت‌های سیاسی ادامه داد و برای ایراد سخنرانی به شهرهای مختلف چون اصفهان، کاشان و ورامین سفر کرد. همچنین در شهر قم به سخنرانی می‌پرداخت. او در این سفرها به تبیین اهداف نهضت اسلامی و مبارزه با حکومت پهلوی ادامه داد. وی در سال ۱۳۵۹ ش به سمت امام جمعه شهر فیروزآباد در استان فارس منصوب شد. فرقانی در شهر فیروزآباد حوزه علمیه امام صادق (ع) را بنیان نهاد. همچنین مدرسه علمیه مهدویه را در همان شهر تأسیس کرد و در کنار آن در رسیدگی به امور مستمندان شهر کوشا بود (کاظمینی، ج ۲، ۶۳۲). درباره دیگر فعالیت‌های گزارشی در دست نیست. منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج ۲، به کوشش سید محمدکاظم مدرسی و میرزا محمد کاظمینی، بنیاد ریحانه‌الرسول یزد، تهران، برگ رضوان.