محمدحسین روحانی

روحانی، محمدحسین؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. محمدحسین روحانی در سال ۱۳۲۵ ش در بسطام (استان سمنان) و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش شیخ عباس روحانی از عالمان منطقه بود. محمدحسین روحانی خواندن و نوشتن را در زادگاهش فراگرفت. دوران ابتدایی را هم در همان شهر به پایان رساند. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات را در زادگاهش خواند. درباره دیگر تحصیلات او در بسطام یا قم اطلاعاتی در دست نیست. در زندگینامه مختصری از او در دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور که بر اساس اسناد شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه تهیه شده، از حضور او به مدت هجده سال در درس‌های خارج فقه و اصول امام خمینی و سید محمدباقر صدر سخن رفته است (کاظمینی، ۴۲۷). با استناد به این گزارش می‌توان گفت که او احتمالاً در قم هم در درس‌های خارج فقه و اصول امام خمینی شرکت می‌کرد؛ هر چند این احتمال با توجه به تاریخ تولد او ضعیف است. با استناد به حضور او در درس‌های خارج فقه و اصول آیت‌الله سید محمدباقر صدر، می‌توان گفت که در حوزه علمیه نجف هم به تحصیل اشتغال داشت و در همان شهر در درس خارج فقه امام خمینی (بیع مکاسب) که از سال ۱۳۴۴ ش در مسجد شیخ انصاری معروف به مسجد ترک‌ها برگزار می‌شد و تا سال ۱۳۵۷ ش استمرار داشت، حضور می‌یافت. روحانی در عراق به فعالیت‌های سیاسی می‌پرداخت و بر اساس اسناد شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه سراسر کشور، به جرم ارتباط با امام خمینی و همچنین آیت‌الله سید محمدباقر صدر، توسط حکومت بعث عراق دستگیر و زندانی شد (همان)، ولی درباره سال حبس و مدت حبس او گزارشی در دست نیست. او پس از بازگشت به کشور به تدریس در حوزه علمیه خوانسار پرداخت. سپس در حوزه علمیه قم به تدریس ادامه داد و آنگاه به شاهرود رفت و تدریس در حوزه علمیه آن شهر را پی گرفت. وی در آبان ۱۳۷۳ ش به امامت جمعه شهر بسطام منصوب شد. در همان زمان در در دانشگاه آزاد اسلامی (احتمالاً واحد بسطام یا شاهرود) به تدریس می‌پرداخت. او هم‌زمان با امامت جمعه بسطام، ریاست حوزه علمیه آن شهر را هم بر عهده داشت. محمدحسین روحانی در ۵ دی ۱۳۸۰ ش درگذشت (کاظمینی، ج ۱، ۴۲۷). منبع: کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج ۱، بنیاد ریحانه الرسول یزد، تهران، برگ رضوان.