جنایات جنگی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ دی ۱۴۰۱
جز
جز (←‏پیوند به بیرون: اصلاح ارقام)
خط ۳: خط ۳:
جنایت جنگی، کردار قانون‌شکنانه و غیر انسانی با شهروندان کشوری دیگر است.<ref>آشوری، دانشنامه سیاسی، ۱۱۳.</ref> این اصطلاح نخستین بار پس از [[جنگ جهانی اول]] وارد ادبیات و زبان حقوقی شد.<ref>محسنی، جنایات جنگی در پرتو اسناد بین‌الملل، ۸۹.</ref> کشتن زخمی‌ها و اسیران و افراد ناتوان از جنگ،<ref>کریانگساک، حقوق بین‌الملل کیفری، ۲۵۱ـ۲۵۲.</ref> جنایت ضد [[صلح]]، شکستن قوانین جنگی، بدرفتاری با غیر نظامیان و [[اسیران جنگی]]، کشتار افراد در دریا، کشتن گروگان‌ها، غارت دارایی‌های خصوصی و عمومی، ویران‌کردن بی‌جهت مناطق مسکونی<ref>دوانپورت، محاکمات نورنبرگ، ۹ـ۱۲.</ref> و گروگان‌گیری و تبعید و انتقال غیر قانونی غیر نظامیان،<ref>شریعت‌باقری، حقوق کیفری بین‌المللی، ۲۸۰ـ۲۸۱.</ref> سوء استفاده از [[پرچم]] ترک مخاصمه یا [[صلیب سرخ]] یا علایم مشابه، پوشیدن لباس غیر نظامی یا لباس [[دشمن]] در حین [[جنگ]] و نقض شرایط [[تسلیم]]، [[جنایت جنگی]] به شمار آمده است.<ref>علی‌بابایی، فرهنگ سیاسی آرش، ۲۱۵.</ref>
جنایت جنگی، کردار قانون‌شکنانه و غیر انسانی با شهروندان کشوری دیگر است.<ref>آشوری، دانشنامه سیاسی، ۱۱۳.</ref> این اصطلاح نخستین بار پس از [[جنگ جهانی اول]] وارد ادبیات و زبان حقوقی شد.<ref>محسنی، جنایات جنگی در پرتو اسناد بین‌الملل، ۸۹.</ref> کشتن زخمی‌ها و اسیران و افراد ناتوان از جنگ،<ref>کریانگساک، حقوق بین‌الملل کیفری، ۲۵۱ـ۲۵۲.</ref> جنایت ضد [[صلح]]، شکستن قوانین جنگی، بدرفتاری با غیر نظامیان و [[اسیران جنگی]]، کشتار افراد در دریا، کشتن گروگان‌ها، غارت دارایی‌های خصوصی و عمومی، ویران‌کردن بی‌جهت مناطق مسکونی<ref>دوانپورت، محاکمات نورنبرگ، ۹ـ۱۲.</ref> و گروگان‌گیری و تبعید و انتقال غیر قانونی غیر نظامیان،<ref>شریعت‌باقری، حقوق کیفری بین‌المللی، ۲۸۰ـ۲۸۱.</ref> سوء استفاده از [[پرچم]] ترک مخاصمه یا [[صلیب سرخ]] یا علایم مشابه، پوشیدن لباس غیر نظامی یا لباس [[دشمن]] در حین [[جنگ]] و نقض شرایط [[تسلیم]]، [[جنایت جنگی]] به شمار آمده است.<ref>علی‌بابایی، فرهنگ سیاسی آرش، ۲۱۵.</ref>
==پیشینه==
==پیشینه==
[[قرآن کریم]] [[ادیان آسمانی]] و [[ادیان ابراهیمی|ابراهیمی]] را دین سِلم و صلح می‌داند<ref>آل عمران، ۱۹.</ref> و رفتارهای غیر انسانی در این ادیان نکوهش شده است.<ref>بقره، ۸۵.</ref> [[اسلام]] با جنایت در جنگ، سخت مخالفت کرده است؛ چنان‌که [[پیامبر اسلام(ص)]] از مسموم‌کردن غذا و آب [[مشرکان]]<ref>کلینی، الکافی، ۵/۲۸.</ref> و تعرض به غیر نظامیان، از پیران و کودکان و زنان<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۷/۲۵.</ref> و صومعه‌نشینان و نمایندگان بی‌طرف<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۲۱/۶۰.</ref> و قطع درختان<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۷/۲۵.</ref> منع می‌کرد و سفارش می‌کرد [[رزمندگان اسلام]] با اسیران به‌خوبی رفتار کنند<ref>کلینی، الکافی، ۵/۳۵.</ref>. فقیهان نیز در بحث [[دفاع]] و [[جهاد]]، از جنایات جنگی علیه دشمن منع کرده‌اند و بر رعایت اصول انسانی تأکید ورزیده‌اند؛ ازجمله؛ آزار و اذیت آسیب‌دیده‌ها و زخمیان،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۲۱/۷۷.</ref> استفاده از سلاح‌های غیر معمول، کشتار فرستادگان جنگی و مثله‌کردن<ref>فیاض، حقوق جنگ و صلح، ۱۴۹ـ۱۵۲؛ امام‌خمینی، استفتائات، ۱/۵۱۳.</ref> منع شده است. {{ببینید|متن=ببینید|جنگ تحمیلی}}
[[قرآن کریم]] [[ادیان آسمانی]] و [[ادیان ابراهیمی|ابراهیمی]] را دین سِلم و صلح می‌داند<ref>آل عمران، ۱۹.</ref> و رفتارهای غیر انسانی در این ادیان نکوهش شده است.<ref>بقره، ۸۵.</ref> [[اسلام]] با جنایت در جنگ، سخت مخالفت کرده است؛ چنان‌که [[پیامبر اسلام(ص)]] از مسموم‌کردن غذا و آب [[مشرکان]]<ref>کلینی، الکافی، ۵/۲۸.</ref> و تعرض به غیر نظامیان، از پیران و کودکان و زنان<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۷/۲۵.</ref> و صومعه‌نشینان و نمایندگان بی‌طرف<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۲۱/۶۰.</ref> و قطع درختان<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۷/۲۵.</ref> منع می‌کرد و سفارش می‌کرد [[رزمندگان اسلام]] با اسیران به‌خوبی رفتار کنند<ref>کلینی، الکافی، ۵/۳۵.</ref>. فقیهان نیز در بحث [[دفاع]] و [[جهاد]]، از جنایات جنگی علیه دشمن منع کرده‌اند و بر رعایت اصول انسانی تأکید ورزیده‌اند؛ ازجمله؛ آزار و اذیت آسیب‌دیده‌ها و زخمیان،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۲۱/۷۷.</ref> استفاده از سلاح‌های غیر معمول، کشتار فرستادگان جنگی و مثله‌کردن<ref>فیاض، حقوق جنگ و صلح، ۱۴۹ـ۱۵۲؛ امام‌خمینی، استفتائات، ۱/۵۱۳.</ref> منع شده است.{{ببینید|متن=ببینید|جنگ تحمیلی}}<br>
بشر از دیرباز کارهای غیر انسانی علیه بی‌گناهان و غیر نظامیان در جنگ را به چشم دیده است و افراد و اقوامی در رویارویی با مخالفان از جنایت علیه آنان رویگردان نبوده‌اند.<ref>آقایی، حقوق بین‌الملل و سلاح‌های شیمیایی، ۴ـ۶.</ref> [[تورات]] موجود به یهودیان اجازه داده است مخالفان جنگی و موانع راه خود را از زن و کودکان به قتل برسانند.<ref>کتاب مقدس، تثنیه، ب۲، ۳۴.</ref> در تاریخ می‌توان به مغولان اشاره کرد که در هجوم به جهان اسلام جنایت‌ها کردند و افزون بر ارعاب و نسل‌کشی و قتل عام بی‌گناهان،<ref>صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ۳/۱۲.</ref> از تجاوز جمعی به دختران نیز دریغ نورزیدند<ref>ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۲/۳۶۸.</ref> و امریکایی‌ها در سال ۱۷۶۳م/ ۱۱۴۱ش، علیه سرخپوستان؛ صاحبان اصلی سرزمین [[امریکا]]، [[سلاح شیمیایی]] به کار گرفتند؛<ref>فروزش، بازخوانی یک جنایت، ۳۲.</ref> چنان‌که مهم‌ترین جنایت‌های جنگی علیه انسان‌ها در تاریخ معاصر در جریان جنگ اول و دوم جهانی در اروپا رخ داد؛ ازجمله بمباران شهرها و استفاده از گازهای کشنده.<ref>شریفی‌مقدم، سیر تحول جنگ‌افزارهای شیمیایی، ۳، ۴ و ۷.</ref>
بشر از دیرباز کارهای غیر انسانی علیه بی‌گناهان و غیر نظامیان در جنگ را به چشم دیده است و افراد و اقوامی در رویارویی با مخالفان از جنایت علیه آنان رویگردان نبوده‌اند.<ref>آقایی، حقوق بین‌الملل و سلاح‌های شیمیایی، ۴ـ۶.</ref> [[تورات]] موجود به یهودیان اجازه داده است مخالفان جنگی و موانع راه خود را از زن و کودکان به قتل برسانند.<ref>کتاب مقدس، تثنیه، ب۲، ۳۴.</ref> در تاریخ می‌توان به مغولان اشاره کرد که در هجوم به جهان اسلام جنایت‌ها کردند و افزون بر ارعاب و نسل‌کشی و قتل عام بی‌گناهان،<ref>صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ۳/۱۲.</ref> از تجاوز جمعی به دختران نیز دریغ نورزیدند<ref>ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۲/۳۶۸.</ref> و امریکایی‌ها در سال ۱۷۶۳م/ ۱۱۴۱ش، علیه سرخپوستان؛ صاحبان اصلی سرزمین [[امریکا]]، [[سلاح شیمیایی]] به کار گرفتند؛<ref>فروزش، بازخوانی یک جنایت، ۳۲.</ref> چنان‌که مهم‌ترین جنایت‌های جنگی علیه انسان‌ها در تاریخ معاصر در جریان جنگ اول و دوم جهانی در اروپا رخ داد؛ ازجمله بمباران شهرها و استفاده از گازهای کشنده.<ref>شریفی‌مقدم، سیر تحول جنگ‌افزارهای شیمیایی، ۳، ۴ و ۷.</ref><br>
در ۱۷ ژوئن ۱۹۲۵م/ ۲۷ خرداد ۱۳۰۴ش، حدود ۱۴۰ کشور قراردادی را در ژنو به عنوان پروتکل ممنوعیت استفاده از گازهای خفه‌کننده و شیمیایی و مواد میکروبی در جنگ امضا کردند<ref>هدایتی، شورای امنیت و جنگ تحمیلی، ۱۷۷ـ۱۷۸.</ref> رقبا در [[جنگ دوم جهانی]]، [[آلمان]] و متحدانش را متهم به جنایت جنگی کردند.<ref>دوانپورت، محاکمات نورنبرگ، ۵۲ـ۵۵.</ref> در اوت ۱۹۴۵م/ مرداد ۱۳۲۴ش، امریکا، [[بریتانیا]]، [[شوروی]] و [[فرانسه]] موافقت‌نامه‌ای برای مجازات جنایتکاران امضا کردند که در آن، تشکیل دادگاهی بین‌المللی برای محاکمه متهمان به جنایت‌های جنگی پیش‌بینی شده بود. این موافقت‌نامه به «دادرسی‌های نورنبرگ» معروف شد.<ref>دوانپورت، محاکمات نورنبرگ، ۱۳ـ۱۴.</ref> امریکا در جنگ دوم جهانی در نبرد با [[ژاپن]] مرتکب جنایت‌های جنگی شد و با [[بمباران اتمی]] شهرهای [[هیروشیما]] و [[ناکازاکی]] هزاران نفر را نابود و این دو شهر را به خاکستر تبدیل کرد؛<ref>برّی دیزجی و دیگران، علی و دیگران، روزها و رویدادها، ۲/۲۷۹ـ۲۸۷.</ref> همچنین در جنگ با [[جنگ ویتنام|ویتنام]] به بهانه جلوگیری از نفوذ [[کمونیسم]] مرتکب جنایت‌های جنگی فراوانی شد؛ چنان‌که غیر نظامیان بسیاری به دست ارتش امریکا از میان رفتند.<ref>راسل، جنایات جنگ در ویتنام، ۴۳ و ۱۳۰.</ref> [[عراق]] با آغاز جنگ در شهریور ۱۳۵۹، علیه مردم ایران {{ببینید|متن=ببینید|جنگ تحمیلی}} به جنایات جنگی فراوانی دست زد و بارها حقوق بین‌المللی را نقض کرد.<ref>هدایتی، شورای امنیت و جنگ تحمیلی، ۱۷۷.</ref> [[امام‌خمینی]] اسلام را دینی می‌داند که به انسانیت انسان ارج می‌گذارد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۴۶۴.</ref> و صلح‌جو و مخالف جنگ است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۵۶ و ۲۶۱.</ref> و آیین جهاد آن نه برای کشورگشایی، بلکه به هدف ایجاد نظامی عادلانه و اجرای احکام [[خدا]] تشریع شده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۱۰.</ref> ایشان تأکید دارد که در جنگ نباید به غیر نظامیان آسیب رساند و باید با اسیران جنگی و پناهندگان با عطوفت و اسلامی رفتار کرد؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۵۷ و ۱۶/۱۵۷.</ref> زیرا رفتار اسلامی از شدت آسیب و سختی اسارت آنان می‌کاهد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۲۶۸.</ref>. ایشان اسرای عراقی را در امان اسلام خواند و آنان را مهمانان کشور دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۵۱۱.</ref> و ضمن اشاره به شکنجه اسرای ایرانی به دست عراقی‌ها و وضعیت نامناسب آنان سفارش کرد ایرانیان باید با اسیران آنان همانند برادران خود رفتار کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۸۴ و ۱۵/۱۴۹.</ref>
در ۱۷ ژوئن ۱۹۲۵م/ ۲۷ خرداد ۱۳۰۴ش، حدود ۱۴۰ کشور قراردادی را در ژنو به عنوان پروتکل ممنوعیت استفاده از گازهای خفه‌کننده و شیمیایی و مواد میکروبی در جنگ امضا کردند<ref>هدایتی، شورای امنیت و جنگ تحمیلی، ۱۷۷ـ۱۷۸.</ref> رقبا در [[جنگ دوم جهانی]]، [[آلمان]] و متحدانش را متهم به جنایت جنگی کردند.<ref>دوانپورت، محاکمات نورنبرگ، ۵۲ـ۵۵.</ref> در اوت ۱۹۴۵م/ مرداد ۱۳۲۴ش، امریکا، [[بریتانیا]]، [[شوروی]] و [[فرانسه]] موافقت‌نامه‌ای برای مجازات جنایتکاران امضا کردند که در آن، تشکیل دادگاهی بین‌المللی برای محاکمه متهمان به جنایت‌های جنگی پیش‌بینی شده بود. این موافقت‌نامه به «دادرسی‌های نورنبرگ» معروف شد.<ref>دوانپورت، محاکمات نورنبرگ، ۱۳ـ۱۴.</ref> امریکا در جنگ دوم جهانی در نبرد با [[ژاپن]] مرتکب جنایت‌های جنگی شد و با [[بمباران اتمی]] شهرهای [[هیروشیما]] و [[ناکازاکی]] هزاران نفر را نابود و این دو شهر را به خاکستر تبدیل کرد؛<ref>برّی دیزجی و دیگران، علی و دیگران، روزها و رویدادها، ۲/۲۷۹ـ۲۸۷.</ref><br>
همچنین در جنگ با [[جنگ ویتنام|ویتنام]] به بهانه جلوگیری از نفوذ [[کمونیسم]] مرتکب جنایت‌های جنگی فراوانی شد؛ چنان‌که غیر نظامیان بسیاری به دست ارتش امریکا از میان رفتند.<ref>راسل، جنایات جنگ در ویتنام، ۴۳ و ۱۳۰.</ref> [[عراق]] با آغاز جنگ در شهریور ۱۳۵۹، علیه مردم ایران {{ببینید|متن=ببینید|جنگ تحمیلی}} به جنایات جنگی فراوانی دست زد و بارها حقوق بین‌المللی را نقض کرد.<ref>هدایتی، شورای امنیت و جنگ تحمیلی، ۱۷۷.</ref> [[امام‌خمینی]] اسلام را دینی می‌داند که به انسانیت انسان ارج می‌گذارد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۴۶۴.</ref> و صلح‌جو و مخالف جنگ است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۵۶ و ۲۶۱.</ref> و آیین جهاد آن نه برای کشورگشایی، بلکه به هدف ایجاد نظامی عادلانه و اجرای احکام [[خدا]] تشریع شده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۱۰.</ref><br>
ایشان تأکید دارد که در جنگ نباید به غیر نظامیان آسیب رساند و باید با اسیران جنگی و پناهندگان با عطوفت و اسلامی رفتار کرد؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۵۷ و ۱۶/۱۵۷.</ref> زیرا رفتار اسلامی از شدت آسیب و سختی اسارت آنان می‌کاهد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۲۶۸.</ref>. ایشان اسرای عراقی را در امان اسلام خواند و آنان را مهمانان کشور دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۵۱۱.</ref> و ضمن اشاره به شکنجه اسرای ایرانی به دست عراقی‌ها و وضعیت نامناسب آنان سفارش کرد ایرانیان باید با اسیران آنان همانند برادران خود رفتار کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۸۴ و ۱۵/۱۴۹.</ref>
 
==جنایتکاران جنگی==
==جنایتکاران جنگی==
جنایتکاران جنگی در تاریخ جهان فراوان بوده‌اند. امام‌خمینی به برخی جنایتکاران شناخته‌شده تاریخ معاصر که علیه مردم بی‌گناه به‌ویژه مردم ایران مرتکب جنایت شده‌اند، اشاره کرده است. از نظر ایشان امریکا در رأس جنایتکاران جنگی است. این کشور برای دستیابی به اهداف خود، دست به کشتار انسان‌های بی‌گناه زده و علیه ایران و دیگر مردم مرتکب جنایت‌های بسیاری شده و همچنین در ویتنام انسان‌های بسیاری را به قتل رسانده است؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۱۳۷.</ref> نیز با تجاوز نظامی به خاک ایران در طبس در سال ۱۳۵۹ {{ببینید|متن=ببینید|طبس|تجاوز نظامی امریکا}} و در جریان سرنگونی هواپیمای مسافربری جمهوری اسلامی ایران در ۱۲/۴/۱۳۶۷ به وسیله ناوهای جنگی مستقر در [[خلیج فارس]] و [[شهادت]] ۲۹۰ مسافر آن {{ببینید|متن=ببینید|حمله امریکا به هواپیمای مسافربری}} چهره غیر انسانی خویش را آشکار کرد و شعارهای حقوق بشری و انسان‌دوستی خود را زیر پا گذاشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۲۶۱ـ۲۶۲ و ۲۱/۶۸ـ۷۰.</ref>
جنایتکاران جنگی در تاریخ جهان فراوان بوده‌اند. امام‌خمینی به برخی جنایتکاران شناخته‌شده تاریخ معاصر که علیه مردم بی‌گناه به‌ویژه مردم ایران مرتکب جنایت شده‌اند، اشاره کرده است. از نظر ایشان امریکا در رأس جنایتکاران جنگی است. این کشور برای دستیابی به اهداف خود، دست به کشتار انسان‌های بی‌گناه زده و علیه ایران و دیگر مردم مرتکب جنایت‌های بسیاری شده و همچنین در ویتنام انسان‌های بسیاری را به قتل رسانده است؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۱۳۷.</ref> نیز با تجاوز نظامی به خاک ایران در طبس در سال ۱۳۵۹ {{ببینید|متن=ببینید|طبس|تجاوز نظامی امریکا}} و در جریان سرنگونی هواپیمای مسافربری جمهوری اسلامی ایران در ۱۲/۴/۱۳۶۷ به وسیله ناوهای جنگی مستقر در [[خلیج فارس]] و [[شهادت]] ۲۹۰ مسافر آن {{ببینید|متن=ببینید|حمله امریکا به هواپیمای مسافربری}} چهره غیر انسانی خویش را آشکار کرد و شعارهای حقوق بشری و انسان‌دوستی خود را زیر پا گذاشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۲۶۱ـ۲۶۲ و ۲۱/۶۸ـ۷۰.</ref>
Image-reviewer، confirmed، templateeditor
۷۲۱

ویرایش