دادگاه‌های انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۴: خط ۵۴:


==موافقان و مخالفان==
==موافقان و مخالفان==
دادگاه انقلاب اسلامی که پاسخی معقول به نیازهای زمان بود مخالفت‌ها و حساسیت‌هایی را در پی داشت. مهدی بازرگان رئیس دولت موقت و اعضای دولت او دادگاه انقلاب را سبب هرج و مرج و بی‌قانونی و زمینه‌ساز سوء استفاده‌های شخصی و گروهی معرفی می‌کردند. برخی از مطبوعات نیز در راستای تخریب این نهاد گام برمی‌داشتند. داریوش فروهر وزیر کار دولت موقت ضعفی را که بر دولت حاکم بود به وجود کمیته‌ها و دادگاه‌ها نسبت می‌داد. جبهه ملی همراه با برخی از گروه‌های دیگر وجود این نهادها را ابزاری در دست روحانیان انقلابی می‌دانستند و با آنها مخالفت می‌کردند. با اوج‌گیری رسیدگی به پرونده‌های وابستگان رژیم پهلوی و ضد انقلاب، بازرگان به همراه کریم سنجابی وزیر امور خارجه، فروهر وزیر کار، سیدمحمد صدر حاج‌سیدجوادی وزیر کشور، ناصر میناچی وزیر اطلاعات و جهانگردی از امام‌خمینی و شورای انقلاب درخواست کردند این‌گونه محاکمات متوقف شوند.<ref>کریمی، مدعیان دموکراسی، ۱۶؛ هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ۲۰۲؛ خلخالی، روزنامه کیهان، ۱۳۵۸/۱۱/۲۰.</ref>
دادگاه انقلاب اسلامی که پاسخی معقول به نیازهای زمان بود مخالفت‌ها و حساسیت‌هایی را در پی داشت. [[مهدی بازرگان]] رئیس دولت موقت و اعضای دولت او دادگاه انقلاب را سبب هرج و مرج و بی‌قانونی و زمینه‌ساز سوء استفاده‌های شخصی و گروهی معرفی می‌کردند. برخی از مطبوعات نیز در راستای تخریب این نهاد گام برمی‌داشتند. [[داریوش فروهر]] وزیر کار [[دولت موقت]] ضعفی را که بر دولت حاکم بود به وجود کمیته‌ها و دادگاه‌ها نسبت می‌داد. [[جبهه ملی ایران|جبهه ملی]] همراه با برخی از گروه‌های دیگر وجود این نهادها را ابزاری در دست روحانیان انقلابی می‌دانستند و با آنها مخالفت می‌کردند. با اوج‌گیری رسیدگی به پرونده‌های وابستگان [[حکومت پهلوی|رژیم پهلوی]] و ضد انقلاب، بازرگان به همراه [[کریم سنجابی]] وزیر امور خارجه، فروهر وزیر کار، [[سیدمحمد صدر حاج‌سیدجوادی]] وزیر کشور، [[ناصر میناچی]] وزیر اطلاعات و جهانگردی از [[امام‌خمینی]] و شورای انقلاب درخواست کردند این‌گونه محاکمات متوقف شوند.<ref>کریمی، مدعیان دموکراسی، ۱۶؛ هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ۲۰۲؛ خلخالی، روزنامه کیهان، ۱۳۵۸/۱۱/۲۰.</ref>


جبهه ملی در مخالفت با اقدام دادگاه‌های انقلاب جزوه‌ای دوازده‌صفحه‌ای با عنوان نامه سرگشاده به ملت ایران منتشر و به محاکمات و قضاوت‌های این دادگاه انتقاد کرد.<ref>کریمی، مدعیان دموکراسی، ۱۶.</ref> امام‌خمینی در ۱۳۵۸/۷/۵ در جمع روحانیان شرق تهران با اشاره به جزوه یادشده و تبلیغات منفی علیه دادگاه‌های انقلاب و روحانیت واکنش نشان داد<ref>کریمی، مدعیان دموکراسی، ۱۶؛ امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴۰/۱۰.</ref> و یادآور شد افراد یادشده پیش از پیروزی انقلاب طرفدار محمدرضا پهلوی بودند یا دست‌کم جرئت حرف‌زدن نداشتند. این روحانیت انقلابی بود که آنان را به صحنه آورد و از گوشه‌نشینی نجات داد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴۰/۱۰ ـ ۱۴۱.</ref> ایشان با گسترش فعالیت‌های ضد انقلاب و شورش‌های پیاپی در گوشه و کنار کشور در جمع شورای عالی قضایی از اینکه در گذشته انقلابی عمل نشده و هزینه‌های زیادی برای آن پرداخته شده، اظهار تأسف کرد و همگان را به انقلابی عمل‌کردن فرا خواند و با اشاره به نهادهای انقلابی ازجمله دادگاه‌های انقلاب یادآور شد همه این نهادها باید با همان قدرت و قوت خودشان باقی باشند و کارها به صورت انقلابی انجام شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴۶/۱۳ و ۵۲.</ref>
جبهه ملی در مخالفت با اقدام دادگاه‌های انقلاب جزوه‌ای دوازده‌صفحه‌ای با عنوان نامه سرگشاده به ملت ایران منتشر و به محاکمات و قضاوت‌های این دادگاه انتقاد کرد.<ref>کریمی، مدعیان دموکراسی، ۱۶.</ref> امام‌خمینی در ۱۳۵۸/۷/۵ در جمع روحانیان شرق تهران با اشاره به جزوه یادشده و تبلیغات منفی علیه دادگاه‌های انقلاب و روحانیت واکنش نشان داد<ref>کریمی، مدعیان دموکراسی، ۱۶؛ امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴۰/۱۰.</ref> و یادآور شد افراد یادشده پیش از پیروزی انقلاب طرفدار [[محمدرضا پهلوی]] بودند یا دست‌کم جرئت حرف‌زدن نداشتند. این روحانیت انقلابی بود که آنان را به صحنه آورد و از گوشه‌نشینی نجات داد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴۰/۱۰ ـ ۱۴۱.</ref> ایشان با گسترش فعالیت‌های ضد انقلاب و شورش‌های پیاپی در گوشه و کنار کشور در جمع شورای عالی قضایی از اینکه در گذشته انقلابی عمل نشده و هزینه‌های زیادی برای آن پرداخته شده، اظهار تأسف کرد و همگان را به انقلابی عمل‌کردن فرا خواند و با اشاره به نهادهای انقلابی ازجمله دادگاه‌های انقلاب یادآور شد همه این نهادها باید با همان قدرت و قوت خودشان باقی باشند و کارها به صورت انقلابی انجام شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴۶/۱۳ و ۵۲.</ref>


امام‌خمینی در برابر تبلیغات داخلی علیه دادگاه‌های انقلاب و حمله بیگانگان به این نهاد به بهانه حمایت از حقوق بشر، از این نهاد حمایت کرد و اعدام‌شدگان را ضد بشر و اعدام آنان را دفاع از حقوق بشر خواند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴۵۸/۶ ـ ۴۵۹ و ۸۹/۷).</ref> از طرفی دیگر ایشان تأکید می‌کرد دادگاه‌ها باید بر اساس موازین شرع عمل کنند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۴۶/۱۰ ـ ۲۶۵.</ref> و در پی گزارش‌هایی از تخلف و ورود به حوزه خصوصی افراد در برخی از نهادها ازجمله دادسراهای انقلاب،<ref>موسوی تبریزی، مصاحبه، ۸ ـ ۹؛ محقق داماد، مصاحبه، ۱۳.</ref> پیام معروف به «فرمان هشت‌ماده‌ای» را در ۱۳۶۱/۹/۲۴ صادر کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳۹/۱۷.</ref> {{ببینید|فرمان هشت‌ماده‌ای}} نیز برخی از شخصیت‌ها و سران کشورها ازجمله یکی از نخست‌وزیران سابق فرانسه و دبیرکل سازمان ملل متحد برای جلوگیری از محاکمه بعضی از عناصر رژیم پهلوی ازجمله امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر اسبق پهلوی، درخواست‌هایی داشتند.<ref>هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ۲۰۱؛ یوسفی اشکوری، سیری در زندگی، آثار و افکار مهندس مهدی بازرگان، در تکاپوی آزادی، ۲۵۹/۲.</ref> امام‌خمینی برای نشان‌دادن درستی عملکرد دادگاه‌های انقلاب خبرنگاران داخلی و خارجی و معترضان را به جنایات عوامل رژیم پهلوی و محکومان دادگاه‌های انقلاب توجه داد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱۰/۷ ـ ۱۱۳.</ref> و از آنان برای حضور در محاکمات دادگاه‌های انقلاب دعوت کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳۲۴/۹.</ref> و به مردم نیز سفارش کرد برای تقویت دادگاه‌های انقلاب و انجام وظایف بهتر از این نهاد حمایت کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵۳۸/۱۳ ـ ۵۳۹.</ref>
[[امام‌خمینی]] در برابر تبلیغات داخلی علیه دادگاه‌های انقلاب و حمله بیگانگان به این نهاد به بهانه حمایت از [[حقوق بشر]]، از این نهاد حمایت کرد و اعدام‌شدگان را ضد بشر و اعدام آنان را دفاع از حقوق بشر خواند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴۵۸/۶ ـ ۴۵۹ و ۸۹/۷).</ref> از طرفی دیگر ایشان تأکید می‌کرد دادگاه‌ها باید بر اساس موازین شرع عمل کنند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۴۶/۱۰ ـ ۲۶۵.</ref> و در پی گزارش‌هایی از تخلف و ورود به حوزه خصوصی افراد در برخی از نهادها ازجمله دادسراهای انقلاب،<ref>موسوی تبریزی، مصاحبه، ۸ ـ ۹؛ محقق داماد، مصاحبه، ۱۳.</ref> پیام معروف به «فرمان هشت‌ماده‌ای» را در ۱۳۶۱/۹/۲۴ صادر کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳۹/۱۷.</ref> {{ببینید|فرمان هشت‌ماده‌ای}} نیز برخی از شخصیت‌ها و سران کشورها ازجمله یکی از نخست‌وزیران سابق فرانسه و دبیرکل سازمان ملل متحد برای جلوگیری از محاکمه بعضی از عناصر رژیم پهلوی ازجمله [[امیرعباس هویدا]]، نخست‌وزیر اسبق پهلوی، درخواست‌هایی داشتند.<ref>هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ۲۰۱؛ یوسفی اشکوری، سیری در زندگی، آثار و افکار مهندس مهدی بازرگان، در تکاپوی آزادی، ۲۵۹/۲.</ref> امام‌خمینی برای نشان‌دادن درستی عملکرد دادگاه‌های انقلاب خبرنگاران داخلی و خارجی و معترضان را به جنایات عوامل [[حکومت پهلوی|رژیم پهلوی]] و محکومان دادگاه‌های انقلاب توجه داد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱۰/۷ ـ ۱۱۳.</ref> و از آنان برای حضور در محاکمات دادگاه‌های انقلاب دعوت کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳۲۴/۹.</ref> و به مردم نیز سفارش کرد برای تقویت دادگاه‌های انقلاب و انجام وظایف بهتر از این نهاد حمایت کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵۳۸/۱۳ ـ ۵۳۹.</ref>


افزون بر امام‌خمینی بسیاری از مسئولان نظام جمهوری اسلامی و مردم از دادگاه‌های انقلاب حمایت می‌کردند و خواستار قاطعیت آنها را در برابر جنایتکاران رژیم پهلوی و ضد انقلاب بودند. ازجمله سیدعلی خامنه‌ای امام‌جمعه وقت تهران ضمن مقایسه محاکمه‌ها در گذشته و دادگاه‌های انقلاب اسلامی، از دادگاه‌های انقلاب اسلامی حمایت کرد و به شبهه‌ها پاسخ گفت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۸۱/۲.</ref> وی در خطبه‌ای دیگر ضمن حمایت از دادگاه‌های انقلاب یادآور شد اگر دادگاه‌ها درباره متجاوزان به حیثیت جمهوری اسلامی و قیام‌کنندگان علیه حکومت اسلام و قرآن قاطعیت به خرج ندهند خیانت کرده‌اند و تاریخ از آنها سؤال می‌کند و فردا دوست و دشمن آنها را ملامت خواهند کرد. وی سپس از دادستانی‌ها و دادگاه‌های انقلاب به سبب قاطعیت‌شان تشکر کرد و آن را خواست مردم دانست؛ ضمناً یادآور شد بهانه به دست ضد انقلاب داده نشود، ضوابط اسلامی و قانونی دقیقاً رعایت شود و قاطعیت همچنان ادامه پیدا کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۶۶/۳ ـ ۲۶۸.</ref> اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز از قاطعیت دادگاه‌های انقلاب در برابر کسانی که اعلام مبارزه مسلحانه کرده و به جان و مال مردم تجاوز کرده‌اند حمایت کرد.<ref>هاشمی رفسنجانی، نطق‌های پیش از دستور، ۷۰؛ کیهان، ۱۸، ۱۳۶۳/۱/۳۱.</ref>
افزون بر امام‌خمینی بسیاری از مسئولان نظام جمهوری اسلامی و مردم از دادگاه‌های انقلاب حمایت می‌کردند و خواستار قاطعیت آنها را در برابر جنایتکاران رژیم پهلوی و ضد انقلاب بودند. ازجمله [[سیدعلی خامنه‌ای]] امام‌جمعه وقت تهران ضمن مقایسه محاکمه‌ها در گذشته و دادگاه‌های انقلاب اسلامی، از دادگاه‌های انقلاب اسلامی حمایت کرد و به شبهه‌ها پاسخ گفت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۸۱/۲.</ref> وی در خطبه‌ای دیگر ضمن حمایت از دادگاه‌های انقلاب یادآور شد اگر دادگاه‌ها درباره متجاوزان به حیثیت جمهوری اسلامی و قیام‌کنندگان علیه [[حکومت اسلامی|حکومت اسلام]] و [[قرآن]] قاطعیت به خرج ندهند خیانت کرده‌اند و تاریخ از آنها سؤال می‌کند و فردا دوست و دشمن آنها را ملامت خواهند کرد. وی سپس از دادستانی‌ها و دادگاه‌های انقلاب به سبب قاطعیت‌شان تشکر کرد و آن را خواست مردم دانست؛ ضمناً یادآور شد بهانه به دست ضد انقلاب داده نشود، ضوابط اسلامی و قانونی دقیقاً رعایت شود و قاطعیت همچنان ادامه پیدا کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۶۶/۳ ـ ۲۶۸.</ref> [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] رئیس مجلس شورای اسلامی نیز از قاطعیت دادگاه‌های انقلاب در برابر کسانی که اعلام مبارزه مسلحانه کرده و به جان و مال مردم تجاوز کرده‌اند حمایت کرد.<ref>هاشمی رفسنجانی، نطق‌های پیش از دستور، ۷۰؛ کیهان، ۱۸، ۱۳۶۳/۱/۳۱.</ref>


==توصیه‌ها و هشدارها==
==توصیه‌ها و هشدارها==
confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۱۸۸

ویرایش