کاربر:Salehi/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها

پس از مرتبه ذات، سه مقام و مشهد دیگر قرار دارد: نخستین مرتبه، احدیت است که همان نخستین تعین و تجلی غیبی است (تعلیقات فصوص، 16 و 226؛ دعاء السحر، 14؛ آداب الصلاة، 306)؛ دوم مقام تجلی به فیض اقدس و سوم مقام واحدیت است (آداب الصلاة، 306). بنابر نظر امام‌خمینی فیض اقدس، برترین شئون الهی و مقام ربوبی است که به واسطه آن اسما از بطون و کمون به ظهور می‌رسند (مصباح الهدایه، 16). ایشان فرق مقام احدیت با فیض اقدس را در آن می‌داند که احدیت در عین تجلی احدی بودن، بشرط لا و غیبی است و به اعتبار بقا در غیب و عدم ظهور و سریان در کثرت، به آن مقام بشرط لا گویند (تعلیقات فصوص، 14 و 226؛ دعاء السحر، 14 و 116)؛ اما فیض اقدس با ظهور و سریان در کثرت علمی و اسمائی محقق می‌شود؛ از این‌رو فیض اقدس، حقیقتی لابشرط و مطلق است که با کثرات اسمائی و تعینات، متصف به اسمای مقیده می‌شود (مصباح الهدایه، 17 ـ 18). بنابر نظر امام‌خمینی، کثرتی که در مقام واحدیت محقق است، ناشی از سریان فیض اقدس در این اسما و پدیدارشدن این فیض و خلیفه الهی در صور تعینات اسمائی است و تا این فیض اقدس و تجلی احدی نباشد، چنین کثرتی در مقام واحدیت محقق نمی‌شود (همان، 18 ـ 19)؛ از این‌رو مقام واحدیت با تجلی احدی به فیض اقدس به وجود می‌آید که در آن اسما و صفات و به تبع آنها اعیان ثابته در حضرت علمیه تجلی می‌کنند و پس از آن با تجلی حق‌تعالی به فیض مقدس، مظاهر اسما و صفات در مرتبه عینی تحقق می‌یابند (دعاء السحر، 128؛ سرّ الصلاة، 90 ـ 91) (← مقاله احدیت و واحدیت).

امام‌خمینی مانند دیگر اهل معرفت (قمشه‌ای، 33 ـ 34 و 101؛ جلوه، 263 و 285؛ آشتیانی، 327)، برای فیض اقدس ویژگی‌هایی ذکر کرده است، ازجمله:  

1. ظلّ ‌الهی بودن: بنابر نظر امام‌خمینی فیض اقدس که همان تجلی در مقام واحدیت و اظهار آن چیزی است که در غیب است، ظلّ آن وجود الهی است و ظلّ شیء به اعتباری همان شیء است (دعاء السحر، 115 ـ 116). گفتن ظلّ به فیض اقدس به اعتبار ظهورش در حضرات اسمائی و صفاتی است؛ البته با حفظ اینکه فیض اقدس ظهور حق است. ایشان با استناد به آیه «أَ لَمْ‌تَرَ إِلى‏ رَبِّکَ کَیفَ مَدَّ الظِّلَّ» (فرقان، 45) قائل است که ظاهر همان مظهر امتدادیافته است (تعلیقات فصوص، 81).