فی تداخل الاسباب (رساله): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی امام خمینی
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''فی تداخل الاسباب''' رساله‌ای در شرح قاعده اصولی تداخل اسباب، از امام‌خمینی، عربی. تداخل اسباب در اصطلاح علم اصول به معنای اشتراک چندین سبب در تأثیر بر یک مسبب است.<ref>مراغی، العناوین الفقهیه، ۱/۲۳۰.</ref> طرح این موضوع در پاسخ به این پرسش است...» ایجاد کرد)
 
خط ۷: خط ۷:
این نوشته نخستین‌ بار در ضمن [[مجموعه الرسائل العشره]] در صفحات ۱۷۷ ـ ۱۸۱ به ‌مناسبت صدمین سال تولد امام‌خمینی به ‌کوشش [[مؤسسه تنطیم و نشر آثار امام‌خمینی]] در مهر ۱۳۷۸/ جمادی‌الثانی ۱۴۲۰ق منتشر شده است و سپس در سال ۱۳۹۲ از سوی همین ناشر در جلد ۲۰ [[موسوعة الامام‌الخمینی]] نیز در بخش الرسالات الفقهیة و الاصولیه منتشر شده است. نسخه خطی این رساله در کتابخانه پژوهشی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی دفتر قم موجود می‌باشد.
این نوشته نخستین‌ بار در ضمن [[مجموعه الرسائل العشره]] در صفحات ۱۷۷ ـ ۱۸۱ به ‌مناسبت صدمین سال تولد امام‌خمینی به ‌کوشش [[مؤسسه تنطیم و نشر آثار امام‌خمینی]] در مهر ۱۳۷۸/ جمادی‌الثانی ۱۴۲۰ق منتشر شده است و سپس در سال ۱۳۹۲ از سوی همین ناشر در جلد ۲۰ [[موسوعة الامام‌الخمینی]] نیز در بخش الرسالات الفقهیة و الاصولیه منتشر شده است. نسخه خطی این رساله در کتابخانه پژوهشی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی دفتر قم موجود می‌باشد.
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس۲}}
 
==منابع==
==منابع==
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، الاستصحاب، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۵ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، الاستصحاب، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۵ش.

نسخهٔ ‏۱۴ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۲۳:۴۵

فی تداخل الاسباب رساله‌ای در شرح قاعده اصولی تداخل اسباب، از امام‌خمینی، عربی.

تداخل اسباب در اصطلاح علم اصول به معنای اشتراک چندین سبب در تأثیر بر یک مسبب است.[۱] طرح این موضوع در پاسخ به این پرسش است که آیا اصل، تداخل اسباب بر یک مسبب است یا اصل عدم تداخل آنها است؟ ‌عبدالکریم حائری یزدی استاد امام‌خمینی، نخست قائل به تداخل اسباب بود؛[۲] اما در پایان عمر از این نظر برگشت و اصل عدم تداخل اسباب را برگزید.[۳] انگیزه امام‌خمینی از شرح این قاعده، نقد دیدگاه اخیر حائری و دفاع از نظریه نخست ایشان بوده است و بر اساس شواهد و قراین، این رساله حاصل دهه سوم دوران حیات امام‌خمینی و از نخستین آثار قلمی ایشان در زمینه فقه و اصول دانسته شده است.[۴]

حائری یزدی در دیدگاه اخیر بر این باور است که علل و اسباب تشریعی همانند علل و اسباب تکوینی‏ هستند و هرکدام معلول خاص خود را به ‌دنبال می‏‌آورند؛[۵] اما امام‌خمینی قیاس علل تشریعی به علل تکوینی را قیاس مع الفارق می‌‏داند و بر دوگونگی آن دو تأکید می‌‏ورزد. از نظر ایشان تشخص معلول در علل تکوینی به تشخص علت آن است؛ ولی علل تشریعی یا در جایگاه اسبابی‌اند که شارع آنها را علت مسببات خاصی قرار داده، مانند جنابت و حیض و مس میت که شارع آنها را علت وجوب غسل قرار داده یا در زمره اوامر و نواهی‌اند که عامل وجوب و حرمت می‏‌باشند.[۶] ایشان سپس به تشریح منشأ این دوگانگی می‏پردازد و با توضیحی درباره متعلق اراده و کراهت و چگونگی تعلق آن دو به متعلق خود، مدعای خویش را به اثبات می‌‏رساند.[۷] ایشان این بحث را در برخی کتاب‌های دیگر خود نیز آورده است.[۸]

این نوشته نخستین‌ بار در ضمن مجموعه الرسائل العشره در صفحات ۱۷۷ ـ ۱۸۱ به ‌مناسبت صدمین سال تولد امام‌خمینی به ‌کوشش مؤسسه تنطیم و نشر آثار امام‌خمینی در مهر ۱۳۷۸/ جمادی‌الثانی ۱۴۲۰ق منتشر شده است و سپس در سال ۱۳۹۲ از سوی همین ناشر در جلد ۲۰ موسوعة الامام‌الخمینی نیز در بخش الرسالات الفقهیة و الاصولیه منتشر شده است. نسخه خطی این رساله در کتابخانه پژوهشی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی دفتر قم موجود می‌باشد.

پانویس

الگو:پانویس۲

منابع

  • امام‌خمینی، سیدروح‌الله، الاستصحاب، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۵ش.
  • امام‌خمینی، سیدروح‌الله، الرسائل العشره، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش.
  • حائری یزدی، عبدالکریم، درر الفوائد، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ ششم، ۱۴۱۸ق.
  • حائری یزدی، عبدالکریم، کتاب الصلاة، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
  • مراغی، سیدمیرعبدالفتاح، العناوین الفقهیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
  • مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مقدمه کتاب الرسائل العشره، تألیف امام‌خمینی، تهران، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش.

فرج‌الله الهی ‌مقدم

  1. مراغی، العناوین الفقهیه، ۱/۲۳۰.
  2. حائری یزدی، درر الفوائد، ۱۷۴.
  3. حائری یزدی، ، کتاب الصلاة، ۵۷۳.
  4. مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب الرسائل العشره، ۲ ـ ۳.
  5. حائری یزدی، کتاب الصلاة، 573.
  6. امام‌خمینی، الرسائل العشره، ۱۷۸ ـ ۱۷۹.
  7. امام‌خمینی، الرسائل العشره، ۱۷۹.
  8. ← امام‌خمینی، الاستصحاب، ۷۰ ـ ۷۲.