کاربر:Salar/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دین'''، مجموعه باورهای قلبی، احکام عملی و اوصاف نفسانی از جانب خداوند برای سعادت و هدایت انسان.

== مفهوم‌شناسی ==

الفاظ مرتبط با دین، شریعت، ملت و مذهب است. واژه دین به این جهت به کار می‌رود که جزا بر آن مترتب می‌شود؛<ref>ابوالفتوح حسینی، ۷۱.</ref> اما شریعت به راهی گفته می‌شود که انسان را به زلال حیات ابدی و سعادت اخروی می‌رساند.<ref>ابوالفتوح حسینی، ۷۱.</ref> ملت در اصل به معنای دین و شریعت است<ref>جوهری، ۵/۱۸۲۱؛ ابن‌اثیر، ۴/۳۶۰.</ref> و هنگامی که به همراه دین بیاید، به مجموعه ادیان توحیدی گفته می‌شود؛ از این جهت به پیروان ادیان توحیدی ملیین گفته می‌شود.<ref>توفیقی، ۱۴.</ref> مذهب گاه به معنای دین<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۳۲/۳۰۲؛ ملاصدرا، شرح اصول الکافی، ۲/۱۶۳.</ref> و گاه درباره دسته‌ها و شاخه‌های یک دین به کار می‌رود؛<ref>مرعشی، ۷/۴۰۸؛ طباطبایی، ۷/۱۳۷.</ref> چنان‌که در معنایی خاص‌تر چیزی است که شخص به اجتهاد خود از دین، به آن رسیده‌است.<ref>جرجانی، ۴۷؛ مغنیه، ۳۵.</ref>

ادیان از جنبه‌های مختلف دسته‌بندی شده‌اند، مانند ادیان شرقی و غربی، ادیان ابتدایی و پیشرفته و ادیان سامی، آریایی و خاور دور. همچنین ادیان به دو قسم توحیدی و غیر توحیدی تقسیم می‌شوند. مجموعه ادیان توحیدی شامل یهودیت، مسیحیت و اسلام و نیز (طبق یک نظر) زرتشت است<ref>توفیقی، ۱۶ ـ ۱۷.</ref> که در آموزه‌های خود به سه اصل توحید، نبوت و معاد قائل‌اند؛ ولی ادیان غیر توحیدی مانند ادیان هندوئیسم، بودیسم و شینتو هیچ‌یک از این سه اصل را قبول ندارند و در مقابل توحید، به چندگانه‌پرستی و شرک و در مقابل نبوت به حکمت و در مقابل معاد قائل به تناسخ‌اند.<ref>توفیقی، ۳۸ ـ ۳۹، ۴۷ و ۵۸.</ref> پیروان ادیان توحیدی غیر از اسلام که صاحب کتاب‌اند، اهل کتاب خوانده می‌شوند.<ref>طوسی، المبسوط، ۴/۲۱۰؛ حلی، تحریر الاحکام، ۲/۱۹۹.</ref> این اصطلاح فقهی برای نخستین بار و به فراوانی در قرآن آمده‌است. این گروه در بسیاری موارد در مقابل مشرکان ذکر شده‌اند.<ref>حجّتی، ۳۱.</ref> امام‌خمینی با تقسیم ادیان به توحیدی و غیر توحیدی، از ادیان یهودیت، مسیحیت، و زرتشت و عقاید آنان بحث کرده‌است. قرآن کریم با تأیید ادیان توحیدی و فرستادن انبیایی همچون ابراهیم(ع)، موسی(ع) و عیسی(ع)<ref>بقره، ۱۳۶؛ احزاب، ۷.</ref> به تحریف بعضی از حقایق و معارف در این ادیان به دست پیروانشان اشاره کرده‌است.<ref>بقره، ۷۵؛ آل عمران، ۷۰ ـ ۷۱؛ توبه، ۳۰.</ref> دین اسلام به پیروان ادیان آسمانی به دیده احترام می‌نگرد<ref>آل عمران، ۶۴ و ۱۱۳؛ مائده، ۶۵.</ref> و به آنان اجازه داده‌است با پیمان اهل ذمه در سرزمین اسلامی زندگی کنند.<ref>نجفی، ۲۱/۲۹۴؛ طنطاوی، ۴/۱۶۱ و ۶/۲۵۵.</ref> {{ببینید|اهل کتاب(۱)}}

== هندسه و نظام کلی شناخت دین ==

۳. برخی نیز زبان دین را زبانی باطنی و رمزی دانسته‌اند. بنابر این نظر همه آیات قرآن حتی ظواهر آن به معنای باطنی و غیر ظاهری تفسیر و تأویل می‌شود.<ref>← غزالی، ۲۱.</ref>

== قلمرو دین ==

۴. '''جلوگیری از فساد''': آنچه می‌تواند انسان را از لغزش حفظ کند، دیانت و اعتقاد به مبدأ و معاد است که حتی می‌تواند انسان را در خلوتگاه نیز کنترل کند؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴/۴۰۲.</ref> همچنین دینداری و مقیدبودن به نماز و مسجد سبب می‌شود که افراد به سوی فساد کشیده نشوند و نماز و عبادتی که به‌درستی انجام شود، فحشا و منکر را از امتی بیرون می‌کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۲/۳۹۲.</ref>

۶. '''تمدن‌سازی''': امام‌خمینی معتقد است ادیان توحیدی با ترویج و توصیه به تفکر، پژوهش و علم‌آموزی و قراردادن این فعالیت‌ها در ردیف عبادت، یکی از مهم‌ترین عوامل تمدن‌ساز و از مترقی‌ترین فرهنگ‌ها در طول تاریخ بوده‌اند و این تمدن به وجودآمده در شرق با وجود علوم پیشرفته در آن به اروپا منتقل شد؛ اما پس از آن، شرق با ازدست‌دادن و گم‌کردن هویت دینی خود، تنزل یافت و نیازمند غرب شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۰/۳۸۵ و ۲۱/۳۹۰.</ref> {{ببینید|تمدن | مهجوریت قرآن}}